ΔΙΕΘΝΗΣ ΗΜΕΡΙΔΑ “ΑΝΕΡΓΟΙ ΚΑΙ ΦΤΩΧΟΙ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ” (1η Ενότητα)

        Η Ημερίδα διοργανώθηκε στις 16 Ιουλίου 2009 στο ξενοδοχείο Titania της Αθήνας. από την Επιστημονική Εταιρία για την Κοινωνική Συνοχή και Ανάπτυξη (ΕΠ.Ε.Κ.Σ.Α) στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος PROGRESS. Συνδιοργανωτές της Ημερίδας ήταν οι ΜΚΟ PRAKSIS και η ΜΚΟ Δίκτυο Γυναικών Ευρώπης, η ΜΚΟ Life Line Hellas, τo  Forum Μεταναστών και Προσφύγων, το Ελληνικό Δίκτυο Καταπολέμησης της Φτώχειας, το Σωματείο ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΤΩΡΑ και το Ινστιτούτο Νεολαίας.

        Τις ομιλίες της 1^ης Ενότητας του Συνεδρίου με τίτλο «Ανοιχτή Μέθοδος Συντονισμού και Κοινωνική Ενσωμάτωση: Το Πρόβλημα» άνοιξε η κ. Μαριάννα Παρασκευά μέλος της Γενικής Διεύθυνσης Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων και Ίσων Ευκαιριών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η κ. Παρασκευά ανέφερε ότι η Ανοιχτή Μέθοδος Συντονισμού αποτελεί ένα από τα βασικότερα εργαλεία κοινωνικής πολιτικής. Η κατάσταση των εργαζομένων και της ανεργείας στην Ευρώπη απαιτεί συνέργεια κοινωνικής ένταξης και νομοθεσίας εναντίον των διακρίσεων και του κοινωνικού αποκλεισμού. Σύμφωνα με την κ. Παρασκευά τα εργαλεία για την ευόδωση αυτού του σκοπού θα είναι ο ανοιχτός κοινωνικός διάλογος, το κοινό ευρωπαϊκό ταμείο και τα προγράμματα εναντίον των διακρίσεων που προωθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση. 
       Ο στόχος ενός ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος και της βιωσιμότητας των συνταξιοδοτικών προγραμμάτων θα πρέπει να αποτελέσουν τους βασικότερους στόχους της ΑΜΣ σύμφωνα με την κ. Παρασκευά η οποία πάντως  εξήρε την Συνθήκη της Λισαβώνας!

         Στην συνέχεια τον λόγο πήρε ο κ. Κοντός, γενικός γραμματέας του Υπουργείου Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας. Ο κ. Κοντός ανέφερε ότι έχει επιτευχθεί σημαντική πρόοδος στον τομέα των ευρωπαϊκών προγραμμάτων και σχεδίων δράσης, αφού τα Υπουργεία και άλλοι κυβερνητικοί φορείς λαμβάνουν ενεργά μέρος στην εκπόνησή τους, σε αντίθεση με το πρόσφατο παρελθόν.

       Η ΑΜΣ όπως εκτιμά ο κ. Κοντός θα αποτελέσει ένα εξαιρετικά χρήσιμο και κρίσιμο εργαλείο για την επίτευξη της κοινωνικής ενσωμάτωσης των κοινωνικά αποκλεισμένων ομάδων. Για την επίτευξη του στόχου αυτού όμως απαιτείται σύνδεση των διαφορετικών δράσεων για την ανάληψη και την βελτιστοποίηση των οποίων θα απαιτηθούν και συγκεκριμένα κριτήρια, όπως: 
– το κριτήριο της αποδοτικότητας (σχετικό πχ. με την αποροφητικότητα των πόρων),
– το κριτήριο της αποτελεσματικότητας, το οποίο αποτελεί πρόβλημα για μία σειρά παράπλευρων παραγόντων (πχ. υψηλό κόστος εργασίας, κατακερματισμός υπηρεσιών, κτλ.), 
– η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών κοινωνικής προστασίας για την οποία παραδέχθηκε ότι βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα στην Ελλάδα, αλλά και 
– το κριτήριο της ισότητας, στο οποίο επίσης η χώρα μας βρίσκεται πολύ χαμηλά. 

        Ο κ. Κοντός ανέφερε ότι είναι αναγκαίος τόσο ο συντονισμός των αρμόδιων υπουργείων (Απασχόλησης, Υγείας και Οικονομικών), όσο και  η μεγαλύτερη και ενεργότερη συμμετοχή των Μ.Κ.Ο. και άλλων κοινωνικών οργανώσεων στην διαβούλευση και την υλοποίηση προγραμμάτων και σχεδίων δράσης.

     Τέλος συμφώνησε με την κ. Παρασκευά για την καθιέρωση ενός ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος.

        O Ramon Pena Casas μέλος του Observatoire Social Europeen παρουσίασε την –καθόλου κολακευτική- κατάσταση των εργαζομένων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η ανεργία που ούτως ή άλλως αποτελούσε ένα μεγάλο πρόβλημα για τα κράτη-μέλη, τείνει να γίνει το σημαντικότερο “αγκάθι” μετά την μεγάλη οικονομική κρίση την οποία διανύουμε. 
         Οι χώρες που επλήγησαν περισσότερο όσον αφορά τους δείκτες ανεργίας από την κρίση, ήταν οι χώρες της Μεσογείου και οι Βαλτικές χώρες. Ο βαθμός που η αύξηση της ανεργίας (σ.σ. και της «ελαστικοποίησης της εργασίας») έπληξε κάθε χώρα βέβαια, εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό από μία σειρά οικονομικών, πολιτικών και κοινωνικών παραγόντων: για παράδειγμα, σε αντίθεση με τις βαλτικές ή μεσογειακές χώρες, κράτη όπως η Ολλανδία επλήγησαν ελάχιστα.    
          Παρόλα αυτά ο κ. Pena Casas μίλησε ξεκάθαρα για «σημαντική υποβάθμιση» ανέργων και εργαζόμενων από τα μέσα του 2008 έως και σήμερα. Το πρόβλημα μάλιστα δεν φαίνεται να μειώνεται σε κανένα από τα κράτη-μέλη, ανεξαρτήτως του βαθμού που επλήγησαν από την κρίση. Επιπλέον μια πλήρη εικόνα της κρίσης αναμένεται να έχουμε αργότερα μέσα στο 2009 ή πολύ πιθανότερο το 2010. 
        Έως τότε η Ευρώπη μαθαίνει σύμφωνα με τον κ. Κάσας τις λεγόμενες “mc–donald jobs”, των εργασιών δηλαδή όπου ο εργαζόμενος παραμένει φτωχός παρά το γεγονός ότι εργάζεται. Στην Ευρώπη μέχρι πολύ πρόσφατα, το πρόβλημα των “mc–donald jobs” θεωρούταν υπαρκτό μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες. 

         Το όλο και μεγαλύτερο πρόβλημα των φτωχών εργαζόμενων  αφορά τις πιο αδύναμες ευρωπαϊκές οικονομίες, όπως η Ρουμανία, η Βουλγαρία, αλλά και παλαιά μέλη όπως η Πορτογαλία και η Ελλάδα.
        Αντίθετα, σε πιο ανεπτυγμένες οικονομίες, (σ.σ. στις οποίες όμως και η ύπαρξη του κοινωνικού κράτους παραμένει -παρά την επίθεση που έχει υποστεί- αρκετά σημαντική σε σχέση με άλλα κράτη) όπως η Ολλανδία η το Βέλγιο, υπάρχουν άνεργοι οι οποίοι δεν θεωρούνται φτωχοί.

       Το πρόβλημα των στοιχείων αλλά και του βαθμού που επλήγη κάθε κράτος από την κρίση εξαρτάτοι και από μια σειρά άλλων παραγόντων, όπως 
-το φορολογικό σύστημα, 
-ο τρόπος ζωής και κατανάλωσης των οικογενειών, 
-η γενικότερη κοινωνική και οικονομική ευημερία, κ.α. 

       Η ανισότητα στην ανεργία μεταξύ ανδρών και γυναικών, αν και αμφότερα τα δύο φύλα επλήγησαν ιδιαίτερα, φαίνεται πως «έκλεισε αρκετά την ψαλίδα» μεταξύ τους, αφού η κρίση επηρέασε ιδιαίτερα τομείς όπου παραδοσιακά εργάζονταν άντρες (πχ. μεγάλα εργοστάσια). 

Διαβάστε εδώ την παρουσίαση της Δεύτερης και Τρίτης Ενότητας της Ημερίδας

17 Ιουλίου 2009

Κείμενο-Φωτογραφίες: Άρης Καπαράκης
Συνεργάτης της ΜΚΟ Σόλων
aris@solon.org.gr