Αυτό είναι ένα θέμα που θα μας απασχολήσει πολύ στο μέλλον, μια και δεν μας απασχόλησε όσο έπρεπε στο παρελθόν. Η φιλοδοξία είναι διάχυτη σε όλους τους τομείς της ζωής και εννοούμε την τάση να επιβάλει κανείς την παρουσία του πάνω στους άλλους, να υπερισχύσει, και όχι την θετική στάση για βελτίωση του εαυτού.
Τι άραγε είναι η φιλοσοφία, εκτός από την ταυτολογία ότι είναι η αγάπη για τη σοφία; Και, περαιτέρω, τί είναι η σοφία; Διαισθανόμαστε την ποιότητά της, αλλά δεν είναι εύκολο να προσδιορίσουμε τη φύση της.
Το 1973 ο Νορβηγός φιλόσοφος και ορειβάτης Άρνε Νες (1919 – 2009) παρουσίασε τον όρο «βαθειά οικολογία» στην περιβαλλοντική λογοτεχνία. Ο περιβαλλοντισμός είχε αναδυθεί σαν ένα λαϊκό πολιτικό κίνημα στα 1960 με την έκδοση του βιβλίου «Σιωπηλή Άνοιξη» της Ρέιτσελ Κάρσον.
Αναφερόμαστε συχνά στον φόβο του θανάτου, γιατί είναι το θεμέλιο -θα λέγαμε- πάνω στο οποίο στηρίζεται για αχανή χρόνο ο ανθρώπινος πολιτισμός, έχει διαπεράσει τις ποιότητές του και έχει χαρακτηρίσει τη σκέψη των ανθρώπων.
Κάποιος έλεγε ότι εκτός από την κριτική της διαφθοράς υπάρχει και η διαφθορά της κριτικής. Εμείς θα προσθέταμε ότι η δεύτερη υπερισχύει της πρώτης μέσα σε έναν κόσμο βυθισμένο στο τίποτε και ασχολούμενο με το ασήμαντο, το ανούσιο, μέσα σε έναν κόσμο που το αποκλειστικό του επίκεντρο είναι το άτομο, πρότυπο και θεός μαζί.
Πολύς λόγος έχει γίνει τελευταία για την εθνική ταυτότητα και τον αυτοπροσδιορισμό, αλλά πρέπει να σκεφθούμε κάπως βαθύτερα ή, μάλλον, λιγότερο ιδεολογηματικά, για να μπορέσουμε να ανιχνεύσουμε ορισμένα χαρακτηριστικά, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι θα βρεθεί και μία λύση.
Ο αιώνας που πέρασε ήταν ένας αιώνας που χαρακτηρίστηκε από την κυκλοφορία και την επιρροή ορισμένων μεγάλων ιδεών, κυρίως αυτών που προβλήθηκαν σαν ομάδα στην Γαλλική Επανάσταση – μια και χωριστά ήταν γνωστές από παλιά.
Στις μέρες μας παρατηρούμε την αποκάλυψη των πολιτικών σε παγκόσμια κλίμακα στο πεδίο της ωμής δύναμης που είναι και αυτό πεδίο της πολιτικής. Πέρα από τα λόγια και τα προσχήματα, έχουμε πια φθάσει σε μια εποχή που η πολιτική έχει παραδοθεί τελείως στην απληστία και τα ένστικτα.
Κάθε γνώση είναι δύναμη και η δύναμη είναι ουδέτερη, το πρόσημό της εξαρτάται από τους δικούς μας σκοπούς που τη χρησιμοποιούμε.
Η τεχνολογία είναι η εφαρμογή των επιστημονικών γνώσεων και, επομένως, είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την επιστήμη. Το θεωρητικό όμως βάρος και την σε κάποιο βάθος κατανόηση του κόσμου φέρει η επιστήμη.
Το “θαύμα” του δυτικού κυρίως πολιτισμού είναι η τεχνολογία με τις ανέσεις που παρέχει στον άνθρωπο αλλά και τα μέσα καταστροφής του.
Στη δημοκρατία έχουμε αναφερθεί συχνά, αλλά καθόλου στην έννοια του διαλόγου που είναι στοιχείο της δημοκρατίας. Πολύς λόγος γίνεται για τον διάλογο, αλλά αυτός ο λόγος είναι παραπειστικός και αγνοεί επιδεικτικά τις προφανείς πραγματικότητες της ζωής αλλά και της εποχής μας.
Η οικογένεια χρησιμοποιήθηκε ως έννοια από τον πολιτικό λόγο συχνά με σκοπό τη χειραγώγηση των ανθρώπων και τον εγκλωβισμό τους σε περιορισμένης υφής ρόλους, είτε για να αποτραπεί η ενασχόλησή τους με τα κοινά, είτε για να προσεγγιστούν συναισθηματικά και να επηρεαστούν πολιτικά.
Η οικογένεια ως περίκλειστη εγωιστική κοινότητα και η αδιαφορία για τον κόσμο. Αυτό είναι ένα στοιχείο που ελάχιστοι άνθρωποι θεωρούν προβληματικό, αν και θα έπρεπε να το θεωρούν τέτοιο.
Όταν μια εποχή και ένας πολιτισμός παρέρχονται, όλα τίθενται εν αμφιβόλω εν μέσω κρίσης. Δυστυχώς, δεν διαθέτουμε σαν νοήμονα όντα ακόμη τόση σοφία ώστε να κατανοήσουμε σε βάθος την ουσία, το νόημα και τη χρησιμότητα του κάθε πράγματος,
Ενώ για τη λήψη των αποφάσεων της πολιτείας από το Σύνολο υπάρχει χαμηλή εμπιστοσύνη, για την υλοποίηση των αποφάσεων αυτών ισχύει το αντίθετο.
Το νόημα της προόδου εκφράζεται με δύο τρόπους ανάλογα με το πώς ανταποκρίνεται ο άνθρωπος σε αυτό: είτε μέσω της επιθυμίας είτε μέσω μιας βαθιάς ανάγκης του.
Εδώ τίθεται και το βασικό ερώτημα: Αν είμαι ελεύθερος, τότε μπορώ να επιλέξω τη σκλαβιά σαν έκφραση της ελευθερίας αυτής; Ναι, μπορεί να την επιλέξει κανείς σαν άτομο, αλλά αυτό αναπόφευκτα θα κινητοποιήσει όλες τις δυνάμεις δυσαρμονίας και αυτοκαταστροφής της επιλογής του,
Είναι η εποχή μας τέτοια που οι περισσότεροι θα πρέπει να σκεφθούμε τι αποστάγματα εμπειρίας μπορούμε να βγάλουμε από τις καταστροφικές κρίσεις σαν την σημερινή. Και θα πρέπει να προσπαθούμε να είναι αποστάγματα σοφίας και όχι επιδείνωσης των λαθών.
Παράλληλα με την τάση για φαντασμαγορία και υπερβολή των ανοήτων, λειτουργεί και μια αντίθετη τάση για απομυθοποίηση τέτοιας έκτασης που να αποκαθηλώνει ακόμη και όσα είναι πραγματικά αξιόλογα και υψιπετή.
Αποσπάσματα από την νέα ποιητική συλλογή των Ιωάννη Ζήση – Ιωάννας Μουτσοπούλου «ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ» από τις Εκδόσεις Αειφορεία.
Η κρατούσα αντίληψη για το δίπολο Ελευθερία – Ασφάλεια λέει ότι αυτό περιλαμβάνει από τη μια απειλές κατά της ζωής, της περιουσίας κοκ (λ.χ. τρομοκρατία, οργανωμένο έγκλημα) και από την άλλη καταφυγή των κυβερνήσεων σε ολοένα αυξανόμενη αυταρχικότητα για την αντιμετώπιση των απειλών.
Οι διηπειρωτικοί πύραυλοι αποδυνάμωσαν τη στρατηγική σημασία του κάθε Βοσπόρου. Σε άλλη εποχή, το σχέδιο ανεξαρτησίας των χωρών της Βαλτικής θα οδηγούσε, ίσως, σε παγκόσμιο πόλεμο, όπως και πολλά άλλα γεγονότα που έχουν συμβεί στη σύχρονη εποχή.
Ο Γιόχαν Γκότλιμπ Φίχτε (1762- 1814), μαθητής του Κάντ, αναμφίβολα ήταν ένας σοβαρός φιλόσοφος, για τον οποίο θα μπορούσε να πει κανείς ότι ήταν ένας από τους πρώτους – μπορεί και ο πρώτος –...
