 |
«Η έκκληση της αδελφοσύνης δεν περιορίζεται σε μια φυλή, μια τάξη, μια αριστοκρατία, ένα έθνος. Προέρχεται από αυτούς που, όπου κι αν βρίσκονται, την ακούνε μέσα τους, και απευθύνονται σε όλους και στον καθένα. Παντού, σε όλες τις τάξεις, σε όλα τα έθνη, υπάρχουν άνθρωποι «καλής θελήσεως» που υιοθετούν το μήνυμά της» Διασχίζοντας μια περίοδο αισιοδοξίας για οικονομική ανάκαμψη, επανέρχεται στο πλανητικό στερέωμα η γεωπολιτική και η γεωοικονομική κρίση χωρίς αυτές να επιδέχονται εύκολης διαχείρισης. |
|
Στην μεγάλη παγκόσμια οικονομική κρίση που διανύουμε, θα έλεγε κανείς υπό όρους μιας ταξικής, αγοραίας και νεοφιλελεύθερης προτίμησης, επιτεύχθηκαν πολιτικές συγκλήσεις απ’ τις οποίες δεν διαχώρισαν πλήρως τις θέσεις τους ούτε εκείνοι που στέκονταν στις παρυφές ή εκτός αυτού του δεσπόζοντος συστήματος συμφερόντων. Αυτή η σύμπλευση συνέβη γιατί όλοι προσδοκούσαν άμεση κοινή ωφέλεια από τα όποια λαμβανόμενα μέτρα και μερίζονταν την κοινή επιθυμία διατήρησης των γνωστών «ταχύτατων ρυθμών ανάπτυξης», ασχέτως αν αυτοί συνεπάγονταν τεράστια περιβαλλοντική επιβάρυνση και επιδείνωσης της περιβαλλοντικής κρίσης. Στην γεωπολιτική και γεωοικονομική σκακιέρα τα πράγματα εξελίσσονται τελείως διαφορετικά. Ενώ αρχικά φαινόταν οτι η ανάγκη για την επίτευξη μιας διεθνούς οικονομικής συμφωνίας αντιμετώπισης της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης θα έθετε στο περιθώριο τα γεωοικονομικά και γεωπολιτικά προβλήματα, τελικά κατόπιν της διαφαινόμενης πορείας οικονομικής ανάκαμψης αυτά ξαναπρόβαλλαν σαν να μην είχε προηγηθεί από την μία το γενικευμένο αίτημα για αναζήτηση κοινών λύσεων και απ’ άλλη η αλλαγή της ηγεσίας Ομπάμα με τον «νέο αέρα» διευθέτησης του παγκοσμιοποιημένου επιπέδου προβλημάτων.
Βλέπουμε την υπόθεση της Μέσης Ανατολής να παλινδρομεί, τις καταστάσεις στον Καύκασο να διατηρούν την δυναμική της διακινδύνευσης, του ρίσκου και της όξυνσης, τις σχέσεις Ευρωπαϊκής Ένωσης- Ρωσίας αλλά και την σχέση ΗΠΑ – Κίνας να αρχίζουν να επαναφορτίζονται πολωτικά. Ταυτόχρονα όλο και πιο πολύ αναδεικνύεται ένας παγκόσμιος ανταγωνισμός για τη διανομή του «δώρου» της κλιματικής αλλαγής, την εμφάνιση μετά το λιώσιμο των πάγων, νέων περιοχών του Αρκτικού Κύκλου, με δυνατότητα εξόρυξης μεγάλων ποσοτήτων ορυκτού πλούτου. Ήδη σε διεθνή δημοσιεύματα παρουσιάζονται διάφορες εγκεκριμένες εθνικές στρατηγικές αναλύσεις οι οποίες ιεραρχούν τον Αρκτικό Κύκλο ως το κυρίαρχο πεδίο παγκόσμιας αντιπαράθεσης συμφερόντων που προβλέπουν και νομιμοποιούν ακόμη και την χρήση στρατιωτικής βίας για την «προάσπιση των εθνικών συμφερόντων και δικαίων».
Επαναφορά στον ανταγωνισμό ισχύος συμφερόντων Το τοπίο πλέον μπορεί να πει κανείς ότι θυμίζει σε κάποιες όψεις του την κρίση του Μεσοπολέμου, σε κάποιες όψεις όμως, όχι σε όλες, γιατί σε διαφορετική περίπτωση θα ήμασταν βέβαιοι για το πώς θα διαγραφεί το μέλλον μας. Το σίγουρο όμως είναι ότι οδεύουμε με μια ατζέντα που περιλαμβάνει οξύτητες όχι μόνο για τον έλεγχο των πλουτοπαραγωγικών ζωνών αλλά και για τη διαχείριση των κληρονομημένων πολωτικών συνθηκών όπως αυτών της Μέσης Ανατολής, των σχέσεων Ανατολής – Δύσης με όλη την θρησκευτική, την γεωοικονομική και την γεωπολιτική τους διάσταση, θεωρώντας ότι ο Νότος λειτουργεί ως ένας παράγοντας αντιπαράθεσης, έχοντας κυρίως το γεωγραφικό του μερίδιο στην Αφρική και την Λατινική Αμερική. Οι νέες ζώνες πλούτου όπως ο Αρκτικός Κύκλος, μελλοντικά οι θαλάσσιες ζώνες εκμετάλλευσης στον Ειρηνικό και οι ζώνες που λειτουργούν καταλυτικά στις συγκρούσεις συμφερόντων, όπως θα μπορούσε να θεωρήσει κανείς την Κορεατική χερσόνησο ή άλλες περιοχές όπως ο Καύκασος, η Ταϊβάν, το Θιβέτ, και το ντόμινο των εξελίξεων στην ζώνη Αφγανιστάν – Πακιστάν, αναδύονται με βάση αυτή την νέα πλέον ατζέντα, που είναι ουσιαστικά η παλιά ατζέντα της γεωοικονομικής και γεωπολιτικής ανταγωνιστικότητας.
Προς μια νέα συστημικά ειρηνιστική και συνεπή βιωματικά κουλτούρα και πρακτική Εκείνο πάντως που αναμένει αναγνώριση από όλες τις ηγεσίες και τους λαούς αλλά και από τα μέσα ενημέρωσης, είναι η αναδεικνυόμενη από τα γεγονότα ανάγκη για μια νέα κουλτούρα, έναν νέο κόσμο ιδεών, που να μας φέρει όλους μας σε επαφή, μεταξύ άλλων να μετουσιώνει την επιθυμία και τον ανταγωνισμό σε δημιουργικότητα και που να θεραπεύει το μίσος και το φόβο πχ με καινοτόμες εφαρμογές των αρχών του δικαίου, του μερισμού, της ομοφωνίας και ενός ψυχισμού καλής θέλησης. |
|
Ο τίτλος του προσφάτου τεύχους διεθνούς έντυπουμε κύριο τίτλο του, «ο Αρκτικός Κύκλος χρειάζεται όχι στόλους πολεμικών πλοίων αλλά στόλους δικηγόρων»δεν είναι επαρκής για να δηλώσει τις νέες ανάγκες. Χρειάζεται να αφοπλίσουμε τα ζητήματα και στην νομική τους διάσταση μέσα από μια περιβαλλοντική, παγκόσμια και πνευματική κουλτούρα, μια κουλτούρα επίσης μερισμού, που να απελευθερώνει τα έθνη, τις θρησκείες και τα οικονομικά συμφέροντα από την ανεξέλεγκτη και παράλογη πλευρά της δυναμική τους, η οποία οφείλεται στην ατέλεια της νόησης ή όπως το είχε περιγράψει τόσο ο εύστοχα ο Εμπεδοκλής ο Ακραγαντίνος «από αμέλεια του νου καταβροχθίζουμε ο ένας τον άλλο». |
|
Δεν φαίνεται να υπάρχει ένα τέτοιο ολοκληρωμένο πασιφιστικό κίνημα. Ακόμη και οι πασιφιστές, οι ειρηνιστές, είναι ανάγκη να κατανοήσουν τόσο την διαρθρωτική ευρύτητα των μεταρρυθμίσεων που απαιτούνται, όσο και την ανάγκη για ένα μεγάλο πνευματικό κίνημα, για να μπορεί να γίνει λόγος για πραγματικά συστημικά αποτελέσματα και όχι για μια ανακατανομή ισχύος που θα εξακολουθήσει να ρυθμίζεται από τον φόβο, τον ανταγωνισμό και την ανθρωπολογική άγνοια. Οι αλλαγές που απαιτούνται δεν μπορούν να προκύψουν μόνο με την επίκληση του ονόματος του Γκάντι ή με την αόριστη επίκληση της μη βίας. Χρειάζεται ένα ολοκληρωμένο και συστημικό αίτημα και στρατηγική για την απελευθέρωση από το παρόν διεθνές σύστημα ανταγωνισμών συμφερόντων. Πρέπει να γίνουν πολύ συγκεκριμένες πράξεις προόδου. Πρέπει να αφοπλίσουμε πχ το νομικό πλαίσιο που αδικεί τις γυναίκες όταν απευθυνόμαστε στις θρησκείες, τις Κάστες όταν μιλάμε στην χώρα όπου το θέμα των Καστών μπορεί να υπάρχει ακόμη, πρέπει να συζητήσουμε και να προτείνουμε συγκεκριμένα μέτρα και πολιτικές για την ελευθερία και τα ανθρώπινα δικαιώματα εκεί όπου αυτά παραβιάζονται, χωρίς στρατηγικές μεροληψίες και ούτω το κάθε εξής. Χρειάζεται μια πολύμοχθη προσπάθεια από όλους ανεξαιρέτως δεν αρκεί η διακήρυξη μιας αόριστης ειρηνοφιλίας. Το θέμα των ιδεών είναι ένα διαγενεακό θέμα, οι ιδέες εκφράζουν την νοόσφαιρα στην βιόσφαιρά μας τόσο την περιβαλλοντική όσο την προβληματική γεωπολιτική, γεωοικονομική και γεωπολιτιστική. |
|
Γιάννης Ζήσης, Μέλος της ΜΚΟ ΣΟΛΩΝ |
