Η κλασσική μορφή δημαγωγού και δημαγωγίας περιλαμβάνει την απεύθυνση από ισχυρούς ανθρώπους προς το πλήθος με εργαλείο τα συμφέροντά τους ή τα συναισθήματά τους (φόβους, μίση, προτιμήσεις, ελπίδες κλπ) προκειμένου να κάνουν αυτό το πλήθος όργανό τους και να το πειθαναγκάσουν να συμπεριφερθεί όπως αυτοί θέλουν.
Κατά τους τελευταίους 18 μήνες, συνέβησαν ορισμένα σημαντικά γεγονότα που ερμηνεύτηκαν μέσω δύο εντελώς διαφορετικών κοσμοθεωριών: lockdowns COVID-19. άνοδος του κινήματος BLM (black lives matter), οι ταραχές και η βία στις μεγάλες πόλεις, η εκλογική διαδικασία των ΗΠΑ και οι συνέπειές της, και ασφάλεια των εμβολίων.
Θέλουμε τη δημοκρατία για να μας λύσει τα προβλήματα και να είμαστε ευτυχισμένοι. Αυτό φαίνεται τόσο φυσιολογικό και αυτονόητο, που συνήθως δεν σκεπτόμαστε το βαθύτερο νόημα που αποδίδουμε σε αυτούς τους όρους και, γι’ αυτό, δεν καταλαβαίνουμε ότι αυτό που θεωρούμε αυτονόητο δεν είναι καθόλου αυτονόητο.
Ο υπουργός Παιδείας του Εμμανουέλ Μακρόν έσπευσε να υπερασπιστεί τα λατινικά και τα αρχαία ελληνικά μετά από τις απίθανες προτάσεις από πανεπιστήμια των ΗΠΑ ότι η προώθηση της μελέτης των κλασικών γλωσσών θα μπορούσε να προωθήσει τον θεσμικό ρατσισμό.
Η παραπάνω φράση έχει μία αναμφισβήτητη αξία και θα έλεγα ότι την γνωρίζουν όλοι όσοι σκέπτονται για τα κοινωνικά πράγματα. Όμως είναι τόσο απλό το νόημά της; Μήπως στην απλότητά του μπορεί να καταντήσει ένα εργαλείο καταπίεσης και παραλογισμού; Θα πρέπει να καταλάβουμε ότι η απλότητα δεν είναι αυτό που είναι ευκολονόητο.
Η ηγεσία της κλιματικής αλλαγής απαιτεί κάτι περισσότερο από συγκλονιστικές ομιλίες. Σημαίνει να αντιμετωπίζεις σκληρές αλήθειες. Μια αλήθεια με την οποία παλεύουν οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο είναι η τεράστια συμβολή των στρατευμάτων τους στην κλιματική κρίση.
Η οικονομική επιστήμη μπορεί να συμβάλλει σε αυτή την κατεύθυνση στο βαθμό που αποτινάξει τον εναγκαλισμό της από την φιλελεύθερη ατομικιστική ιδεολογία, αλλά και την τουλάχιστον αφελή πίστη περί της καλοκάγαθης ανθρώπινης φύσης και να συνεισφέρει στην δημιουργία μιας κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας
Η ελπίδα παίζει έναν πολύ σημαντικό ρόλο στην ανθρώπινη ζωή και μπορεί να συντηρήσει αυτή τη ζωή και τους όποιους συνειδητούς σκοπούς της σε δύσκολες καταστάσεις. Μπορεί να την αναγνώσει κανείς υπό διάφορες οπτικές γωνίες.
Η εθνική στρατηγική λειτουργεί κυρίως στο πεδίο του υπαρκτού ρεαλισμού, ενώ ο πολιτισμός στο πεδίο των ποιοτήτων και της ταυτότητας. Λέγοντας «υπαρκτού» εννοώ ότι ο ρεαλισμός θα μπορούσε να έχει και μία άλλη έκφραση, αλλά μένω στο πεδίο του ρεαλισμού όπως αυτός γίνεται κατανοητός σήμερα.
Μαζί με την εξάπλωση του ιού Covid-19, ένας αυξανόμενος φόβος διαδίδεται σε όλες τις κοινωνίες μας. Το Conversation ζήτησε από πέντε ειδικούς να εξηγήσουν την τρέχουσα κρίση όπως φαίνεται από το πεδίο της έρευνάς τους.
Η συζήτηση για τον ορισμό, τον προσδιορισμό και τη θέση του δούλου μέσα στην πολιτική κοινωνία από τον Αριστοτέλη είναι μακρά και πολυσύνθετη. Ειδικά στην εποχή μας υπερτονίζεται στρεβλά, ιδιαίτερα στους κόλπους ορισμένων [παρα]μορφωτικών ιδρυμάτων ή και μεμονωμένων μελετητών
Κανείς δεν μπορεί να αμφιβάλλει ότι η κοινή γνώμη είναι στο επίκεντρο της πολιτικής ζωής. Η προπαγάνδα απευθύνεται στο πλήθος των ανθρώπων, ώστε να πείθεται για την αλήθεια αυτών που ισχυρίζεται η εκάστοτε εξουσία και να μην αντιδρά.
Ενώ πολλοί κηπουροί πιστεύουν ότι το να μιλάνε στα φυτά τους βοηθάει στην ανάπτυξή τους, υπάρχει μια αντιγνωμία στον επιστημονικό κόσμο για το αν τα φυτά ακούνε, ή ακόμα και ανταπαντούν.
Πώς όμως θα ερμηνευτεί και θα επιτευχθεί αυτή η ισορροπία πολιτικών και προτεραιοτήτων; Εδώ βλέπουμε ξανά την ανάγκη για ενεργό ωριμότητα του λαού. Η ισορροπία πρέπει να έχει κατεύθυνση, αλλιώς θα μιλάμε για το ανέφικτο, δηλαδή για ισορροπία μέσα στο χάος.
Αν το σκυρόδεμα ήταν χώρα, θα ήταν τρίτη παγκοσμίως στην εκπομπή αερίων θερμοκηπίου μετά την Κίνα και τις Ην. Πολιτείες.
Πως μπορεί αυτό το υλικό που είναι ουσιώδες για την παγκόσμια στέγαση, τις κατασκευές και τις υποδομές, να γίνει λιγότερο καταστροφικό για τον πλανήτη;
Η ελληνική κοινωνία είναι η πιο απληροφόρητη για την επερχόμενη κλιματική καταστροφή και η λιγότερο κινητοποιημένη στον αγώνα εναντίον της, παρόλο που, σύμφωνα με όλες τις πάμπολλες επιστημονικές μελέτες, η χώρα μας βρίσκεται κυριολεκτικά στο μάτι του κλιματικού τυφώνα περισσότερο από κάθε άλλη, τουλάχιστον στην Ευρώπη.
Όταν μιλάμε για ηγεσία, συνήθως, σκεπτόμαστε την οργανωμένη εξουσία, αυτήν που έχει δύναμη επιβολής. Κανένα άλλο στοιχείο της ηγεσίας δεν μας απασχολεί, παρά μόνον μία επιπλέον αόριστη προσδοκία ή ευχή ότι ο ηγέτης θα είναι αρκετά καλός ώστε να φροντίσει για το καλό του λαού.
Ένα μέρος της τεχνολογίας πρέπει να αναφερθεί ιδιαίτερα, γιατί είναι ίσως το σημαντικότερο κομμάτι της σύγχρονης τεχνολογίας, είναι το διαδίκτυο. Είναι ίσως το σημαντικότερο, γιατί καθιστά την αλληλεπίδραση των λαών, των πολιτισμών και των ατόμων εφικτή ή, έστω, πολύ ευκολότερη.
Πεντακόσια χρόνια πριν , ο Λεονάρντο ντα Βίντσι πρότεινε μια ριζοσπαστική θεωρία για να εξηγήσει ένα επιστημονικό μυστήριο. Όταν η σελήνη βρισκόταν στην φάση ημισελήνου, ήταν δυνατόν να διακρίνει κανείς ένα αμυδρό περίγραμμα του υπόλοιπου κύκλου.
Μία κυβέρνηση είναι όργανο της εκτελεστικής εξουσίας, που χρησιμοποιεί τον κρατικό μηχανισμό για να εκπληρώσει τους σχεδιασμούς της σύμφωνα με τον κοινό νόμο και το σύνταγμα.
Η λαϊκή εντολή είναι η εντολή που δίνει ένα πολιτικό υποκείμενο, ο λαός, στους εκλεγμένους αντιπροσώπους του να κυβερνήσουν. Η εντολή αυτή, εφ’ όσον πηγάζει από το κυρίαρχο πολιτικό υποκείμενο, τον λαό, δεν μπορεί παρά να έχει τουλάχιστον μια κάποια βαρύτητα, παρά τις δυσκολίες που υπάρχουν στο να λειτουργήσει πραγματικά.
Έχουμε δώσει δυσανάλογα μεγάλη σημασία στην ελευθερία έκφρασης, αλλά σχεδόν μηδαμινή σημασία στο ίδιο το περιεχόμενο της ελευθερίας και της γνώμης που θα χρησιμοποιήσει αυτή την ελευθερία.
Τι είναι τέχνη; Ποιος είναι ο πυρήνας της προσπάθειας του ανθρώπου πίσω από την τέχνη; Ποιον σκοπό εξυπηρετεί αυτή, έστω και ασυνείδητα;
Μέσα από τα σημερινά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κόσμος, αρχίζει να διαφαίνεται η ανάγκη για επαναπροσδιορισμό ορισμένων εννοιολογικών αφαιρέσεων και της σημασίας τους για την ανθρώπινη ζωή, όπως είναι η αξία του ανθρώπου αλλά και άλλες.
Οι όροι, στην πραγματικότητα, αποτελούν φορείς νοημάτων. Και οι συμβολισμοί (όχι τα σύμβολα) είναι μεν φορείς νοημάτων, αλλά στο παρόν άρθρο τούς χρησιμοποιώ με έναν συγκεκριμένο τρόπο που ίσως δεν είναι απόλυτα ακριβής.
Τα τραγικά γεγονότα στο Αφγανιστάν έχουν τραβήξει την παγκόσμια προσοχή και πολλοί διεθνείς παρατηρητές αμφισβητούν την προβολή των ΗΠΑ εκτός των συνόρων τους και την ικανότητα της Ουάσινγκτον να διατηρήσει τη στρατηγική της υπεροχή και το ίδιο το μέλλον της παγκόσμιας ισορροπίας δυνάμεων.
Μπορεί κανείς να απορήσει στον υπέρτατο βαθμό πώς είναι δυνατόν το μεγάλο πλήθος των ανθρώπων, με την προφανή δύναμη των αριθμών που διαθέτει και την αγανάκτηση που συνήθως αισθάνεται εναντίον κάθε εξουσίας, να είναι τόσο αδύναμο μπροστά της.
Για να εξηγήσω τι εννοώ με τον τίτλο του άρθρου, παραθέτω ορισμένους ορισμούς για το τι είναι η πολιτική.
Η έννοια του απολύτου διεισδύει αόριστα και ανεπαίσθητα σε κάθε μας σκέψη, βρίσκεται μέσα στη φύση μας, γιατί το απόλυτο δεν βρίσκεται κάπου εκεί έξω, έξω από εμάς, αλλά παντού.
Στη δημοκρατία δεν υπάρχει μόνο η ελευθερία αλλά και η ευθύνη. Η ελευθερία χωρίς την ευθύνη είναι αδύνατη. Όσον αφορά τους ενεργούς παράγοντες που εμπλέκονται στη δημοκρατία, όπως και οπουδήποτε, αυτοί είναι: Η συλλογικότητα και τα μέλη της ως ο υποκειμενικός παράγοντας
Έχουμε φθάσει πια στην εποχή που η ανθρωπότητα βρίσκεται πάλι σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι, αλλά με πολύ χειρότερους όρους από εκείνους που υπήρχαν πριν από τον β΄ παγκόσμιο πόλεμο.
Ποια γεγονότα στην ιστορία του εργατικού κινήματος στο παρελθόν καθορίζουν τον σημερινό τρόπο θέασης του κόσμου; Το εργατικό κίνημα προσπάθησε να απαντήσει στον οικονομικό ολοκληρωτισμό του κεφαλαίου. Τί εκτρέπει όμως τα επαναστατικά προγράμματα προς τον ολοκληρωτισμό...
Όπως συνέχεια βλέπουμε, έχουμε φθάσει στο σημείο μιας τεράστιας κρίσης, στην οποία διακυβεύεται όχι μόνον η ανθρώπινη, αλλά και η πλανητική επιβίωση από τις ανθρώπινες ενέργειες. Ακόμη και αν η κλιματική αλλαγή οφειλόταν στην...
(Μέρος 2o του δοκιμίου «Έθνη και Παγκοσμιοποίηση») Είναι άραγε το έθνος κατασκευή και άρα μπορεί να αναιρεθεί οποιαδήποτε στιγμή αζημίως ή έχει κάποια υποκειμενική αξία (απόλυτη ή σχετική στο παρόν); Θα ήταν χρήσιμο να...
