Ο Χέγκελ και η επιστήμη της συνείδησης Φεβρουάριος 1790. Στο ευαγγελικό Πανεπιστήμιο του Τύμπιγκεν Γερμανίας συγκατοικούν στην ίδια φοιτητική εστία τρεις ασυνήθιστοι φοιτητές: Γκέοργκ Βίλχελμ Φρήντριχ Χέγκελ, Φρήντριχ Βίλχελμ Γιόζεφ φον Σέλλινγκ, και Φρήντριχ Χοελντερλίνγκ. Έκαστος...
Απ’ ό,τι φαίνεται, οι επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Harvard μας δίνουν ακόμη ένα λόγο για να προσπεράσουμε τη πιατέλα με τα τυριά στα πάρτι και να προτιμήσουμε τα καροτάκια. Τα βακτήρια του εντέρου μας, θα μας ευγνωμονούν!
Σε ένα από τα πιο γνωστά κείμενα του Πλάτωνα, ο Σωκράτης συναντά τον Πρωταγόρα, όπου διαφωνούν για το αν μπορεί να διδαχτεί η πολιτική αρετή. Ο Σωκράτης προτείνει ότι δεν διδάσκεται, και σαν απόδειξη αυτού...
O άνθρωπος, καλός ή κακός;
H θέση πού παίρνει ή ουμανιστική ηθική ότι o άνθρωπος είναι σε θέση να γνωρίζει τi είναι καλό και να ενεργεί ανάλογα με τη δύναμη των φυσικών δυνατοτήτων του και της λογικής του θα ήταν αβάσιμη, αν αλήθευε ή θεωρία σχετικά με την έμφυτη κακία τού ανθρώπου
Κυριολεκτικά άφωνοι έχουν μείνει πλέον οι βιολόγοι από το μέγεθος της ρύπανσης ενώ η κυβέρνηση κάνει λόγο για τη μεγαλύτερη περιβαλλοντική καταστροφή που έχει συμβεί ποτέ στη χώρα, 20 ημέρες μετά το δυστύχημα στο ορυχείο Samarco που πλημμύρισε την περιοχή με ποσότητα τοξικών αποβλήτων ίση με 25.000 πισίνες ολυμπιακών διαστάσεων.
«Οι ξυπνητοί έχουν ένα και τον ίδιο κόσμο οι κοιμισμένοι ο καθένας το δικό του.», Ηράκλειτος Το επόμενο άρθρο του καθηγητή Φιλοσοφίας Xαράλαμπου Θεοδωρίδη πρωτοδημοσιεύτηκε το 1954 στο περιοδικό Επιθεώρηση Τέχνης, όταν ήταν νωπές...
Ο Rousseau, η εκπροσώπηση και ο κυρίαρχος ~ Stuart Mill, η αρχαία δημοκρατία και ο κύκλος της δημιουργίας: η δημοκρατία προϋποθέτει ενεργούς πολίτες· αυτή η ενεργός συμμετοχή είναι αποτέλεσμα της δημοκρατίας ~Άλλες πλευρές της...
Η στάση του αρχαίου σκεπτικισμού είναι χρήσιμη για την αποδόμηση δογματικών τοποθετήσεων που λειτουργούν ως νάρθηκας της σκέψης και αναστέλλουν τη διερεύνηση. Ένα πλαίσιο βεβαιοτήτων είναι χρήσιμο κατά πως φαίνεται (βλ. Παραβάντης 2014) και δεν είναι σωστό να απορρίπτουμε ό,τι μπορεί να μην κατανοούμε. Ωστόσο το θέμα της ιδεολογίας (μη-γνώσης) ως νάρθηκα της σκέψης είναι πολύ σοβαρό, γιατί η σκέψη είναι το βασικό όπλο του ανθρώπινου είδους για την επιβίωση.
Σε προηγούμενη δημοσίευση παρουσιάσαμε την εξέλιξη των «μοντέλων της φιλελεύθερης δημοκρατίας» από το σύγγραμμα Η ιστορική πορεία της φιλελεύθερης δημοκρατίας/The Life and Times of Liberal Democracy του Καναδού Crawford Brough Macpherson. Σε αυτήν την...
Είναι ίσως ένα από το σημαντικότατα ζητήματα τα οποία θα αντιμετωπίσουν μία σειρά από χώρες στο μέλλον και γενικότερα η ανθρωπότητα. Ο λόγος; Για την έλλειψη νερού καθώς σύμφωνα με μία νέα έρευνα του...
Οι άνθρωποι που διαφέρουν αισθητά από τους γύρω και προσπαθούν να πορευτούν όπως φρονούν, έγραφε ο Τοκβίλ, έχουν περισσότερες πιθανότητες να απομονωθούν, να μελαγχολήσουν. Ο λόγος εύλογος. Ενεργώντας όπως πιστεύουν έρχονται σε αντίθεση με...
Μπέρτολτ Μπρεχτ ~ 1898–1956 «Oι κρατούντες κατασκευάζουν τον όμοιό τους: τον μεγάλο παλιάνθρωπο» §1 ~ Εισαγωγικές παρατηρήσεις Ι. Ο ποιητικός λόγος έχει μια ιδιαίτερη φύση: από τη μια πλευρά αποτελεί ανάλαφρη ηχώ για πράγματα και καταστάσεις, που...
Σας ευχαριστώ θερμά για την ευγενική πρόσκληση να συμμετάσχω στο συνέδριο με θέμα “Θεολογία και Σύγχρονη Φυσική”. Ο διάλογος ανάμεσα στην Επιστήμη και την Θεολογία συμπιέζεται ανάμεσα σε δύο οριακές αντιλήψεις
Ο Αμερικανός ψυχαναλυτής γράφει για την υποταγή του ανθρώπου και τον φόβο του για την ελευθερία. ENA AΠΟ ΤΑ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ του ανθρώπου είναι ότι δεν κάθεται να σκεφτεί αν οι σκοποί που επιδιώκει...
Γεννήθηκα πριν από αιώνες αιώνων, σε έναν Χώρο όπου δεν υπήρχε χώρος, και σε έναν Χρόνο όπου δεν υπήρχε χρόνος. Με έναν περίεργο ωστόσο τρόπο, αισθάνομαι ότι προϋπήρχα της γενέσεώς μου. Κι ενώ από τότε όλα έχουν αλλάξει, εγώ αισθάνομαι ότι τίποτε δεν αλλάζει. Η παρουσία μου μετρά το αιώνιο.
Η ικανότητα να σκεφτόμαστε ένα συλλογικό μέλλον και να το φανταζόμαστε πέρα από τις δικές μας ατομικές προσδοκίες μειώνεται δραστικά. Η Ιστορία φαίνεται ήδη να στερείται την ενδογενή λογική της, η οποία -όπως πίστευαν...
Ο αληθινός φιλό-σοφος είναι ακριβώς ο ανοικτός στην κατανόηση αυτού που ακόμα δεν είναι. Αρχή συνεπώς μιας τέτοιας φιλίας είναι η κάθε πλευρά να διεισδύει στην κατανόηση της άλλης, μέσω της αυτοκατανόησης και αυτό-μόρφωσης.
Στην πορεία της ζωής του ο άνθρωπος ανέκαθεν αντιμετώπιζε επιλογές, οι οποίες διαμόρφωναν τον χαρακτήρα αλλά συχνά και τις επόμενες επιλογές του ανάλογα με το ποια χαρακτηριστικά ενίσχυαν οι προηγούμενες από αυτές.
Το μόνο πράγμα που υπάρχει, μέσα ή έξω από τον κόσμο, και είναι καλό χωρίς επιφυλάξεις και περιορισμούς δεν είναι άλλο από μια καλή βούληση. Έτσι περίπου αρχίζει τη συζήτηση για την καλή βούληση ο Καντ στο βιβλίο του: Τα θεμέλια της μεταφυσικής των ηθών
Συνέχεια από το άρθρο “Μυθολογία και η αρχή της ηδονής“. Έχει ενδιαφέρον να παρατηρήσουμε ότι υπάρχουν δύο κλίμακες ομοίωσης στην ολοκληρωμένη ή φυλογεννητική ανθρωπογένεση. Η μία κλίμακα είναι η κλίμακα του Αδάμ και η...
Σήμερα πραγματοποιείται μια μετάβαση από τον βιομηχανικό καπιταλισμό, το σφυρί και το γράσο, σε έναν τεχνοκόσμο αλγορίθμων, ρομπότ, λογισμικών πακέτων, ψηφιακών δικτύων και γονιδιακού υποστρώματος της ζωής. Η μετάβαση από την φάμπρικα και την...
2ο Μέρος του άρθρου «Χρόνος και μεγάλες αρχές» Τρεις έννοιες θα μας απασχολήσουν όσον αφορά την φύση και την λειτουργία των μεγάλων αρχών. Η καθολικότητα. Με την έννοια «καθολικότητα» εννοούμε τουλάχιστον ότι οι αρχές...
Η τάξη μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και τον Ψυχρό Πόλεμο ξεκίνησε με την εδραίωση της φιλελεύθερης ιδεολογίας του Δυτικού διεθνισμού, που βασίζεται στις θεμελιώδεις αρχές του κράτους δικαίου, της οικονομίας της αγοράς, των...
Τα συστήματα δεδομένων γης χρηματοδοτούνται από τη διεθνή συνεργασία με την υπόσχεση ότι προωθούν τη βιώσιμη διακυβέρνηση της γης. Η εξαγωγή και η διάθεση δεδομένων γης μπορεί να βελτιώσει τη «διακυβέρνηση», αλλά κυρίως από...
Μέρος 1ο – Διάσταση μεταξύ αποδομητικών θεωριών και μεγάλων αρχών Η αφετηρία για την σειρά άρθρων που θα ακολουθήσει με αυτόν τον τίτλο ήταν η έκπληξη που αισθάνθηκα όταν ήλθα επανειλημμένα σε επαφή...
Η οικουμενική διακήρυξη για τα ανθρώπινα δικαιώματα, που υιοθετήθηκε από την ΓΣ του ΟΗΕ το 1948 και περιλαμβάνει 30 άρθρα, είναι τέκνο της εποχής των φώτων, της θρησκείας της προόδου και τα ίχνη...
Είναι η αγορά και η πώληση κρυπτονομισμάτων μια μορφή πολιτικού και κοινωνικού ακτιβισμού; Διαφημίσεις για blockchain, NFT και κρυπτονομίσματα όπως το Bitcoin φαίνεται να είναι παντού. Οι τεχνολογίες κρυπτογραφίας προωθούνται ως αντικατάσταση των τραπεζών,...
Όλοι ψάχνουν σήμερα εκείνες τις πολιτικές δυνάμεις που θα σηκώσουν στους ώμους τους το βάρος της σημερινής παγκόσμιας κρίσης. Φυσικά, ο καθένας φαντάζεται αυτές τις δυνάμεις σύμφωνα με τα γούστα και τις προσδοκίες του,...
Οι γιατροί στην Αμερική περνούν από πολλά χρόνια εκπαίδευσης προτού να είναι έτοιμοι να εξασκήσουν την ιατρική, συχνά μια δεκαετία ή περισσότερο. Αυτό περιλαμβάνει τέσσερα χρόνια ιατρικής σχολής μετά από τέσσερα χρόνια κολλεγίου, στη...
Μπορεί να φαίνεται ότι η γεωπολιτική δεν έχει σχέση με την ψυχολογία, μια και αντιμετωπίζει ξερά και χωρίς συναισθηματισμούς τα γεγονότα και τις διεθνείς σχέσεις, όμως η βάση στην οποία στηρίζεται το σκεπτικό της...
Ο πόλεμος στην Ουκρανία άνοιξε τα μάτια μας σε δύο πράγματα που υπήρχαν εδώ και καιρό για να δούμε. Η παγκόσμια τάξη μετά το 1945 έχει καταρρεύσει σε μια νέα παγκόσμια αταξία. Το ουτοπικό όνειρο...
Το 1669 οι Οθωμανοί υπό τον Μεχμέτ Κιοπρουλή κατέλαβαν την Κρήτη η οποία για 250 έτη έμεινε υπό οθωμανική κυριαρχία, παρότι οθωμανοί άποικοι δεν ήρθαν από την Ανατολία ούτε τα οθωμανικά στρατεύματα κατοχής...
Η ιστορία μάς δείχνει ότι η οικοφοβία – η αισθητή ανάγκη να υποβαθμιστεί κάποιος το δικό του πολιτιστικό σπίτι – προκύπτει όταν ένας πολιτισμός αρχίζει να παρακμάζει.
Η Δύση μοιάζει σήμερα με την Κίνα τον δέκατο έννατο αιώνα, που είχε τέτοια αλαζονεία και σιγουριά για την ανωτερότητά της, θεωρώντας τους άλλους υποδεέστερους, που δεν έκανε τίποτα για να αλλάξει προς το καλύτερο τα πράγματα στο εσωτερικό της, μέχρι που οι δυτικοί την άλωσαν, διαμοίρασαν τα εδάφη της και άσκησαν κυριαρχία πάνω της.
Ένα από τα πιο δύσκολα εμπόδια που λειτουργούν ενάντια στους απλούς πολίτες στη Δύση είναι η αυτοικανοποιητική υπόθεση ότι οι δυτικοί θεσμοί και φιλοσοφίες είναι εγγενώς απρόσβλητοι από την άνοδο του ολοκληρωτισμού.
Οι περισσότεροι σήμερα αναρωτιούνται και ανησυχούν για το τι πρόκειται να απογίνει η Δύση, γιατί φαίνεται να περνάει μία ριζική κρίση, δηλαδή μία κρίση τόσο στο πολιτισμικό όσο και στο γεωπολιτικό πεδίο. Το φιλελεύθερο μοντέλο της κοινωνικής και πολιτικής της ζωής ήταν όντως ένα υπόδειγμα για όλο τον κόσμο
Είναι αδύνατο να προβλέψουμε πώς θα εξελιχθεί η κρίση στην Ουκρανία, αλλά η ρήξη στις σχέσεις μεταξύ Ρωσίας και Δύσης είναι απίθανο να επουλωθεί σύντομα. Τουλάχιστον, το εμπόριο μεταξύ αυτών των δύο πλευρών θα επηρεαστεί άσχημα για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Η απληστία έχει δραματικές συνέπειες, όταν λειτουργεί στις διεθνείς σχέσεις, γιατί επηρεάζει όλον τον κόσμο και όχι μόνον την προσωπική ζωή κάποιου. Για την απληστία ο άλλος είναι πάντοτε ένας περιορισμός, ένα όριο. Αυτή είναι μία ψυχολογική παρέκκλιση, που πρέπει να λαμβάνεται υπόψη και να μη θεωρούμε τόσο εύκολα ότι το συμφέρον διατηρεί πάντοτε τη λογική του
Επενδυτές και εταιρείες προσπαθούν να αποστασιοποιηθούν από τον Πούτιν – αλλά οι συνέπειες θα γίνουν αισθητές και από 144 εκατομμύρια Ρώσους
Στην εποχή μας ζούμε ήδη καταστάσεις που ο κόσμος για δεκαετίες μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο είχε ξεχάσει και φανταζόταν ότι τις είχε αφήσει πίσω του οριστικά. Αυτό, κατά τη γνώμη πολλών, ήταν ένα πρωτόγονο παρελθόν που και μόνον η αλλαγή του αιώνα εγγυόταν ότι είχε αφεθεί ανεπιστρεπτί πίσω.
