Ο Σωκράτης έκανε την ειρωνεία όπλο της σκέψης, όπλο της αναζήτησης της φιλοσοφικής έρευνας. Ίσως στην αμφισβήτηση να έμοιαζε με τους σοφιστές. Κι αυτοί αρνούνταν να δεχτούν ως δεδομένες τις παραδεδεγμένες αλήθειες.
Παρακάμπτοντας το πρόβλημα ορισμού του πολιτισμού, μια και η πολυσύνθετη σημασία του όρου κάνει τα όριά του μεταβλητά και ακαθόριστα, στεκόμαστε στη σταθερή διαπίστωση πως ο πολιτισμός αποτελεί την πιο ουσιώδη μορφή των κοινωνικών συνειδήσεων.
Διευρύνοντας τον όρο, θεωρούμε ότι στον πολιτισμό περιλαμβάνουμε όχι μόνο την τέχνη, τη γνώση, το στοχασμό, αλλά την ίδια τη ζωή και την παράδοση σε όλες τις μορφές και τους τρόπους της. Ο πολιτισμός είναι θέμα λειτουργικό, αφού είναι πάντοτε τοποθετημένος στον κεντρικό άξονα της εθνικής, κοινωνικής και πολιτικής ζωής των ανθρώπων.
(Μέρος του κειμένου «Μεγάλες Ιδέες: Όμοιες λέξεις, αντίθετα οράματα»)
Θα μπορούσε να πει κανείς ότι η βασική μέριμνα του ανθρώπου είναι η ασφάλεια, είναι το θεμέλιο της ζωής του και αφορά την επιβίωσή του. Όλα τα άλλα φαίνονται εποικοδομήματα – ακόμη κι αν δεν είναι. Είναι όμως μια έννοια που ο καθημερινός άνθρωπος χρησιμοποιεί ως αυτονόητη παραπλανητικά και χωρίς εμβάθυνση στο νόημά της.
«Οι καθημερινές φρικαλεότητες της βιομηχανικής κτηνοτροφίας ανακαλούνται εδώ τόσο ζωντανά, και τα επιχειρήματα εναντίον εκείνων που ενορχηστρώνουν το συγκεκριμένο σύστημα παρουσιάζονται τόσο πειστικά, που οποιοσδήποτε, έχοντας διαβάσει το βιβλίο του Φόερ, εξακολουθήσει να καταναλώνει τα προϊόντα της βιομηχανίας, ή δεν έχει καρδιά ή δεν καταλαβαίνει από λογική ή και τα δύο».
Κίνητρα
Ο Εμμανουήλ Καντ έβρισκε ενδιαφέρον το ερώτημα «Τι είναι ηθική πράξη;». Η απάντηση που έδωσε έχει παίξει σημαντικότατο ρόλο στη φιλοσοφία. Εδώ θα δώσω σε γενικές γραμμές τα κυριότερα χαρακτηριστικά της.
Όσο τα οράματα είναι για την ανθρωπότητα απλές λέξεις με περιεχόμενο που να ικανοποιεί την επιθυμία της να έχει μια εύκολη καθημερινότητα και να ικανοποιεί το πνεύμα της με απλοϊκή διατύπωση μεγαλόπνοων αλλά απροσέγγιστων στόχων, τόσο οι έννοιες θα διαστρεβλώνονται και η ανθρωπότητα θα μένει χωρίς πνευματικό στήριγμα
«Αναγκαιότατον εις τον βίον», αφορίζει ο Αριστοτέλης για την φιλία, ανοίγοντας την εμβριθή του για την φιλία πραγμάτευση, στα κεντρικά βιβλία των Ηθικών Νικομαχείων: το Θ, το Ι και το Κ. ‘Οικείον άπας άνθρωπος ανθρώπω και φίλον’, συνεχίζει, ενώ αποδίδει στην φιλία τον κύριο δεσμό που συνέχει τις πόλεις, περισσότερο κι από την ίδια την δικαιοσύνη
Τρεις βαθμοί: ο εγωισμός, ο οίκτος, ο ασκητισμός.
Ο εγωισμός δεν έχει όρια για να τον καλύψουν, οι άνθρωποι επινόησαν τους ευγενικούς τρόπους, και για να τον βάλουν σε κανόνες και να τον περιστείλουν, θέσπισαν το Κράτος.
Ο οίκτος, μοναδικό θεμέλιο της ηθικής, γεννιέται από το συναίσθημα της ταυτότητας όλων των ανθρώπων και όλων των όντων, και πρέπει να επεκτείνεται και στα ζώα.
Δεν έχετε ακόμη λογαριασμό;
Δημιουργία λογαριασμού
