§1 ~~ Η καταγωγή της λέξης διαλεκτική είναι ελληνική. Συνδέεται ουσιωδώς με τον Λόγο τον διά-λογο και το δια-λέγεσθαι. Σε μια πρώτη, επομένως, σπερματική κατανόηση στοιχειοθετεί διάλογο ή ακόμη και αντίλογο. Και τούτο συμβαίνει...
Στον διάλογο Ευθύφρων, ο Πλάτωνας μέσω του χαρακτήρα Σωκράτη μας προσκαλεί σε ένα ακόμα ταξίδι δημιουργικής απορίας και αμφισβήτησης των ηθικών μας πεποιθήσεων. Πιο συγκεκριμένα,επιτίθεται σε όσους πιστεύουν με βεβαιότητα ότι γνωρίζουν τι είναι το ευσεβές, το δίκαιο -ειδικά σε περιπτώσεις...
Ο Γάλλος φιλόσοφος Μισέλ Φουκώ γράφει πως «εκεί όπου υπάρχει έργο δεν υπάρχει τρέλα», πράγμα που μπορεί να σημαίνει πως εκεί όπου δεν υπάρχει έργο υπάρχει τρέλα
ΑΒΑΤΟΝ: Μιλάτε για κάτι το καινούργιο, που μπορεί να αλλάξει τον κόσμο και τον πολιτισμό που καταρρέει. Αλλά νομίζω ότι πρέπει να κατανοήσουμε τι είναι αυτό που έχει κάνει το σημερινό πολιτισμό να καταρρέει.
Δ.Μ.: Ο πολιτισμός που έχουμε σήμερα στηρίζεται στη μεγάλη επανάσταση του 17ου αιώνα. Η επανάσταση αυτή προικοδότησε τον πολιτισμό μας με αρχές και δόγματα, που ήταν σωστά τότε, αλλά έχουν πάψει να υφίστανται.
Ο Αριστοτέλης γεννήθηκε στα Στάγειρα Χαλκιδικής το 384 π.Χ. και απεβίωσε στην Χαλκίδα το 322 π.Χ. Θεωρείται ίσως ο κορυφαίος Έλληνας φιλόσοφος και πολυεπιστήμονας όλων των εποχών. Υπήρξε πατέρας της επιστήμης και της λογικής,...
«Πρέπει να βαδίσουμε στον δικό μας δρόμο. Ακολουθώντας τους πολλούς, ζούμε σύμφωνα με τους κανόνες όχι τόσο της λογικής αλλά της μίμησης»
«ΟΛΟΙ ΕΠΙΘΥΜΟΥΝ ΝΑ ΖΗΣΟΥΝ ΜΙΑ ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΗ ΖΩΗ, όταν όμως πρόκειται να διαγνώσουν τι είναι εκείνο που κάνει τη ζωή ευτυχισμένη, εκεί τυφλώνονται· και, χωρίς να είναι βέβαια εύκολο να επιτύχει κανείς ευτυχισμένη ζωή, είναι πάντως γεγονός ότι, όσο πιο πολύ αγωνίζεται να την πλησιάσει, τόσο περισσότερο απομακρύνεται από αυτή, αν κάπου έχει κάνει λάθος στον δρόμο του.
Ο Αμερικανός ψυχαναλυτής γράφει για την υποταγή του ανθρώπου και τον φόβο του για την ελευθερία. ENA AΠΟ ΤΑ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ του ανθρώπου είναι ότι δεν κάθεται να σκεφτεί αν οι σκοποί που επιδιώκει...
Θέλουμε η εκπαίδευση να διαπλάθει ολοκληρωμένους και δημοκρατικούς πολίτες, ικανούς να ζουν μια ζωή με νόημα, να σκέφτονται αυτόνομα και να ασκούν κριτική στην εξουσία και την παράδοση; Τότε θα πρέπει να ανησυχούμε σοβαρά,...
Πλάτων: Η δημοκρατία ως κράτος χωρίς δήμο. §1: Τα τρία μεγάλα έργα του Πλάτωνα, που καταπιάνονται με το Πολιτικό ενδελεχώς και δείχνουν πως η σκέψη του φιλοσόφου, ακόμη και στις πιο απόκρημνες αναβάσεις της,...
Ο Νέος Άνθρωπος Η λειτουργία της νέας κοινωνίας είναι να ενθαρρύνει την εμφάνιση του νέου ανθρώπου, ενός ατόμου που η χαρακτηροδομή του θα έχει τις ακόλουθες ιδιότητες: Ασφάλεια, αίσθηση ταυτότητας κι εμπιστοσύνη που βασίζονται...
Ένα σπάνιο οπτικό ντοκουμέντο της συζήτησης του Καστοριάδη με τρεις Έλληνες πανεπιστημιακούς. Βιντεοσκοπήθηκε από τον εκδότη Γιάννη Καραπαπά (εκδόσεις «Τροπή»).
ΤI ΚΑΘΟΡΙΖΕΙ ΤΗ ΘΕΛΗΣΗ ΜΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟ ΠΡΑΤΤΕΙΝ; Μετά από επανεξέταση του ζητήματος, είμαι σε θέση να υποθέσω ότι η θέληση δεν καθορίζεται, όπως γενικώς θεωρείται, από το μέγιστο αγαθό στο οποίο αποβλέπει κανείς μελλοντικά, αλλά μάλλον από μια (και δη την πλέον επείγουσα τις περισσότερες φορές) ανησυχία, από την οποία κυριαρχείται κανείς σε παρόντα χρόνο. Αυτή η ανησυχία είναι που καθορίζει αποτελεσματικά τη θέληση και μας θέτει στην τροχιά των τελούμενων από μας πράξεων.
«…Ζουμε (μιλω για τις πλουσιες δυτικες κοινωνιες) υπο καθεστωτα φιλελευθερης ολιγαρχιας, που σιγουρα ειναι πολυ προτιμοτερα, απο υποκειμενικη και πολιτικη αποψη, απ’ ο,τι υπαρχει αλλου στον πλανητη. Τα καθεστωτα αυτα δεν γεννηθηκαν αυτοματα και...
Βρισκόμαστε, συνεχώς, μπροστά σε διενέξεις και συγκρούσεις. Οι συγκρούσεις στο εσωτερικό της Αιγύπτου, για παράδειγμα, μεταξύ διαδηλωτών και υποστηρικτών του καθεστώτος Μουμπάρακ για το μέλλον της χώρας αποτελούν μέρος της ανατροφοδοτούμενης συγκρουσιακότητας του ανθρώπου....
Η Ελληνική Εταιρεία Ηθικής, το Τμήμα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής, Ψυχολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και οι ΜΚΟ Σόλων για τη Σύνθεση και τον Οικολογικό Πολιτισμό και Πολίτες για τα Δικαιώματα της Φύσης και της Ζωής (ΠΟ.ΦΥ.ΖΩ) προγραμματίζουν τη διεξαγωγή της 2ης Ημερίδας Περιβαλλοντικής Ηθικής.
Ο Γιόχαν Γκότλιμπ Φίχτε (1762- 1814), μαθητής του Κάντ, αναμφίβολα ήταν ένας σοβαρός φιλόσοφος, για τον οποίο θα μπορούσε να πει κανείς ότι ήταν ένας από τους πρώτους – μπορεί και ο πρώτος –...
Ίσως το μεγαλύτερο πρόβλημα με την αντιμετώπιση του Νίτσε και της Νιτσεϊκής ολοκληρωτικής έκφρασης της σκέψης, γιατί δεν πρόκειται για πραγματική αντιμετώπιση της Νιτσεϊκής σκέψης, βρίσκεται στο ότι υπάρχει μια εγγενής αδυναμία να δει...
Τα πεδία βιωσιμότητας, σε μια δυναμική εκδήλωσής τους, προσδιορίζονται σαν πεδία αξιολόγησης της βιωσιμότητας μέσα από την υγεία. Η υγεία αποτελεί ένα πεδίο βιωσιμότητας και αυτό το γνωρίζουμε κυρίως μέσα από την εκθετότητα που έχει...
Σήμερα πραγματοποιείται μια μετάβαση από τον βιομηχανικό καπιταλισμό, το σφυρί και το γράσο, σε έναν τεχνοκόσμο αλγορίθμων, ρομπότ, λογισμικών πακέτων, ψηφιακών δικτύων και γονιδιακού υποστρώματος της ζωής. Η μετάβαση από την φάμπρικα και την...
2ο Μέρος του άρθρου «Χρόνος και μεγάλες αρχές» Τρεις έννοιες θα μας απασχολήσουν όσον αφορά την φύση και την λειτουργία των μεγάλων αρχών. Η καθολικότητα. Με την έννοια «καθολικότητα» εννοούμε τουλάχιστον ότι οι αρχές...
Η τάξη μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και τον Ψυχρό Πόλεμο ξεκίνησε με την εδραίωση της φιλελεύθερης ιδεολογίας του Δυτικού διεθνισμού, που βασίζεται στις θεμελιώδεις αρχές του κράτους δικαίου, της οικονομίας της αγοράς, των...
Τα συστήματα δεδομένων γης χρηματοδοτούνται από τη διεθνή συνεργασία με την υπόσχεση ότι προωθούν τη βιώσιμη διακυβέρνηση της γης. Η εξαγωγή και η διάθεση δεδομένων γης μπορεί να βελτιώσει τη «διακυβέρνηση», αλλά κυρίως από...
Μέρος 1ο – Διάσταση μεταξύ αποδομητικών θεωριών και μεγάλων αρχών Η αφετηρία για την σειρά άρθρων που θα ακολουθήσει με αυτόν τον τίτλο ήταν η έκπληξη που αισθάνθηκα όταν ήλθα επανειλημμένα σε επαφή...
Η οικουμενική διακήρυξη για τα ανθρώπινα δικαιώματα, που υιοθετήθηκε από την ΓΣ του ΟΗΕ το 1948 και περιλαμβάνει 30 άρθρα, είναι τέκνο της εποχής των φώτων, της θρησκείας της προόδου και τα ίχνη...
Είναι η αγορά και η πώληση κρυπτονομισμάτων μια μορφή πολιτικού και κοινωνικού ακτιβισμού; Διαφημίσεις για blockchain, NFT και κρυπτονομίσματα όπως το Bitcoin φαίνεται να είναι παντού. Οι τεχνολογίες κρυπτογραφίας προωθούνται ως αντικατάσταση των τραπεζών,...
Όλοι ψάχνουν σήμερα εκείνες τις πολιτικές δυνάμεις που θα σηκώσουν στους ώμους τους το βάρος της σημερινής παγκόσμιας κρίσης. Φυσικά, ο καθένας φαντάζεται αυτές τις δυνάμεις σύμφωνα με τα γούστα και τις προσδοκίες του,...
Οι γιατροί στην Αμερική περνούν από πολλά χρόνια εκπαίδευσης προτού να είναι έτοιμοι να εξασκήσουν την ιατρική, συχνά μια δεκαετία ή περισσότερο. Αυτό περιλαμβάνει τέσσερα χρόνια ιατρικής σχολής μετά από τέσσερα χρόνια κολλεγίου, στη...
Μπορεί να φαίνεται ότι η γεωπολιτική δεν έχει σχέση με την ψυχολογία, μια και αντιμετωπίζει ξερά και χωρίς συναισθηματισμούς τα γεγονότα και τις διεθνείς σχέσεις, όμως η βάση στην οποία στηρίζεται το σκεπτικό της...
Ο πόλεμος στην Ουκρανία άνοιξε τα μάτια μας σε δύο πράγματα που υπήρχαν εδώ και καιρό για να δούμε. Η παγκόσμια τάξη μετά το 1945 έχει καταρρεύσει σε μια νέα παγκόσμια αταξία. Το ουτοπικό όνειρο...
Το 1669 οι Οθωμανοί υπό τον Μεχμέτ Κιοπρουλή κατέλαβαν την Κρήτη η οποία για 250 έτη έμεινε υπό οθωμανική κυριαρχία, παρότι οθωμανοί άποικοι δεν ήρθαν από την Ανατολία ούτε τα οθωμανικά στρατεύματα κατοχής...
Η ιστορία μάς δείχνει ότι η οικοφοβία – η αισθητή ανάγκη να υποβαθμιστεί κάποιος το δικό του πολιτιστικό σπίτι – προκύπτει όταν ένας πολιτισμός αρχίζει να παρακμάζει.
Η Δύση μοιάζει σήμερα με την Κίνα τον δέκατο έννατο αιώνα, που είχε τέτοια αλαζονεία και σιγουριά για την ανωτερότητά της, θεωρώντας τους άλλους υποδεέστερους, που δεν έκανε τίποτα για να αλλάξει προς το καλύτερο τα πράγματα στο εσωτερικό της, μέχρι που οι δυτικοί την άλωσαν, διαμοίρασαν τα εδάφη της και άσκησαν κυριαρχία πάνω της.
Ένα από τα πιο δύσκολα εμπόδια που λειτουργούν ενάντια στους απλούς πολίτες στη Δύση είναι η αυτοικανοποιητική υπόθεση ότι οι δυτικοί θεσμοί και φιλοσοφίες είναι εγγενώς απρόσβλητοι από την άνοδο του ολοκληρωτισμού.
Οι περισσότεροι σήμερα αναρωτιούνται και ανησυχούν για το τι πρόκειται να απογίνει η Δύση, γιατί φαίνεται να περνάει μία ριζική κρίση, δηλαδή μία κρίση τόσο στο πολιτισμικό όσο και στο γεωπολιτικό πεδίο. Το φιλελεύθερο μοντέλο της κοινωνικής και πολιτικής της ζωής ήταν όντως ένα υπόδειγμα για όλο τον κόσμο
Είναι αδύνατο να προβλέψουμε πώς θα εξελιχθεί η κρίση στην Ουκρανία, αλλά η ρήξη στις σχέσεις μεταξύ Ρωσίας και Δύσης είναι απίθανο να επουλωθεί σύντομα. Τουλάχιστον, το εμπόριο μεταξύ αυτών των δύο πλευρών θα επηρεαστεί άσχημα για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Η απληστία έχει δραματικές συνέπειες, όταν λειτουργεί στις διεθνείς σχέσεις, γιατί επηρεάζει όλον τον κόσμο και όχι μόνον την προσωπική ζωή κάποιου. Για την απληστία ο άλλος είναι πάντοτε ένας περιορισμός, ένα όριο. Αυτή είναι μία ψυχολογική παρέκκλιση, που πρέπει να λαμβάνεται υπόψη και να μη θεωρούμε τόσο εύκολα ότι το συμφέρον διατηρεί πάντοτε τη λογική του
Επενδυτές και εταιρείες προσπαθούν να αποστασιοποιηθούν από τον Πούτιν – αλλά οι συνέπειες θα γίνουν αισθητές και από 144 εκατομμύρια Ρώσους
Στην εποχή μας ζούμε ήδη καταστάσεις που ο κόσμος για δεκαετίες μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο είχε ξεχάσει και φανταζόταν ότι τις είχε αφήσει πίσω του οριστικά. Αυτό, κατά τη γνώμη πολλών, ήταν ένα πρωτόγονο παρελθόν που και μόνον η αλλαγή του αιώνα εγγυόταν ότι είχε αφεθεί ανεπιστρεπτί πίσω.
