ΑΣΦΑΛΕΙΑ: ΑΝΑΓΚΗ Ή ΙΔΙΟΤΕΛΕΙΑ; (της Ιωάννας Μουτσοπούλου)

(Μέρος του κειμένου «Μεγάλες Ιδέες: Όμοιες λέξεις, αντίθετα οράματα»)

Θα μπορούσε να πει κανείς ότι η βασική μέριμνα του ανθρώπου είναι η ασφάλεια, είναι το θεμέλιο της ζωής του και αφορά την επιβίωσή του. Όλα τα άλλα φαίνονται εποικοδομήματα  – ακόμη κι αν δεν είναι. Είναι όμως μια έννοια που ο καθημερινός άνθρωπος χρησιμοποιεί ως αυτονόητη παραπλανητικά και χωρίς εμβάθυνση στο νόημά της.

Διαβάστε περισσότερα...

ΟΥΤΟΠΙΑ: ΜΙΑ ΒΟΛΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΙΑ (της Ιωάννας Μουτσοπούλου)

(Μέρος του κειμένου «Μεγάλες Ιδέες: Όμοιες λέξεις, αντίθετα οράματα»)

Αν η κατάσταση του κόσμου δεν ήταν σήμερα τόσο οριακή, όχι μόνον για τον πολιτισμό αλλά και για τη φυσική επιβίωση του ανθρώπου και του πλανήτη ολόκληρου, το ζήτημα της ουτοπίας και ο τρόπος που τη χρησιμοποιεί η ανθρωπότητα θα έπρεπε να προκαλεί θυμηδία με την ανοησία και τις παιδαριώδεις υπεκφυγές μπροστά στο αληθινό νόημά της.

Διαβάστε περισσότερα...

«ΓΙΑ ΟΛΑ ΦΤΑΙΕΙ ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ» (της Ιωάννας Μουτσοπούλου)

(Μέρος του κειμένου «Μεγάλες Ιδέες: Όμοιες λέξεις, αντίθετα οράματα»)

Αυτή η φράση απεικονίζει μια βαθιά πεποίθηση των ανθρώπων, ότι οι ίδιοι δεν έχουν ευθύνη για όσα δεινά συμβαίνουν στο κοινωνικό γίγνεσθαι, αλλά ότι υπάρχει πάντοτε ένα αίτιο εξωγενές, έστω και αν αυτό δεν είναι φυσικό φαινόμενο αλλά κοινωνικό. Αυτή η τάση οφείλεται σε διάφορους λόγους, όπως στο ότι ο άνθρωπος:

Διαβάστε περισσότερα...

ΝΕΑ ΤΑΞΗ ΠΡΑΓΜΑΤΩΝ – ΤΙ ΔΙΑΛΕΓΟΥΜΕ: ΝΕΑ Ή ΠΑΛΙΑ ΤΑΞΗ; (της Ιωάννας Μουτσοπούλου)

(Μέρος του κειμένου «Μεγάλες Ιδέες: Όμοιες λέξεις, αντίθετα οράματα»)

Οι λέξεις «νέο» και «τάξη» έχουν τόσο διαφθαρεί από την κακή και παραπλανητική χρήση τους, που είναι σχεδόν αδύνατον να διαπεράσει κανείς το αρνητικό νόημα που τους έχει αποδοθεί στη σημερινή εποχή.

Διαβάστε περισσότερα...

ΔΟΚΙΜΙΙΟ: ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΜΑΣΤΕ ΟΤΑΝ ΔΙΑΒΑΖΟΥΜΕ; (του Νίκου Τσούλια)

Το ερώτημα έχει νόημα και αξία, έχει περιεχόμενο συζήτησης, έχει αθέατες όψεις. Αλλά το ερώτημα αφορά μόνο όσους είναι βιβλιοφάγοι, μόνο όσους κατοικούν στη χώρα των βιβλίων, μόνο όσους δεν μπορούν να ζήσουν μονάχοι χωρίς βιβλίο ούτε μια μέρα.

Διαβάστε περισσότερα...

ΜΕΓΑΛΕΣ ΙΔΕΕΣ: ΟΜΟΙΕΣ ΛΕΞΕΙΣ, ΑΝΤΙΘΕΤΑ ΟΡΑΜΑΤΑ (της Ιωάννας Μουτσοπούλου)

Όσο τα οράματα είναι για την ανθρωπότητα απλές λέξεις με περιεχόμενο που να ικανοποιεί την επιθυμία της να έχει μια εύκολη καθημερινότητα και να ικανοποιεί το πνεύμα της με απλοϊκή διατύπωση μεγαλόπνοων αλλά απροσέγγιστων στόχων, τόσο οι έννοιες θα διαστρεβλώνονται και η ανθρωπότητα θα μένει χωρίς πνευματικό στήριγμα

Διαβάστε περισσότερα...

Η ΕΥΤΥΧΙΑ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΝ ΜΠΕΡΤΡΑΝΤ ΡΑΣΕΛ (της Νίκης Παπασταύρου)

Ο Μπέρτραντ Ράσελ μας έχει προσφέρει την πιο εμπεριστατωμένη πιθανότατα φιλοσοφική ανάλυση της έννοιας της ευτυχίας στο έργο του Η Κατάκτηση της Ευτυχίας. Μελετά την έννοια όχι μόνο σε θεωρητικό επίπεδο ορισμών και περιεχομένου αλλά και σε επίπεδο καθημερινής πρακτικής, διεισδύοντας στην ανθρώπινη κατάσταση σε εξαιρετική λεπτομέρεια και με θαυμαστή οξυδέρκεια.

Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑ ΑΚΥΡΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΑ ΚΑΙ Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ ΣΚΕΨΗΣ (της Κατερίνας Χατζοπούλου)

Ως άκυρα επιχειρήματα ονομάζεται μια μεγάλη σειρά από εσφαλμένα ή ατελή σκεπτικά που διαπιστώνονται στην ανθρώπινη επικοινωνία και στη διατύπωση κρίσεων. Το πρώτο έργο στο οποίο εντοπίζονται και περιγράφονται τέτοιοι συλλογισμοί είναι οι Σοφιστικοὶ ἔλεγχοι του Αριστοτέλη, όπου παρατίθενται μία σειρά από τεχνικές, λεκτικά και λογικά τεχνάσματα, που χρησιμοποιούσαν οι σοφιστές ως γυμνάσματα για να οδηγούν τον συνομιλητή τους σε παράδοξο συμπέρασμα και πλάνη.

Διαβάστε περισσότερα...

Η ΑΓΑΠΗ ΜΟΝΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΥΠΑΡΞΗΣ

Με […] πιο γενικό τρόπο, ο ενεργητικός χαρακτήρας της αγάπης μπορεί να καθοριστεί αν πούμε ότι αγάπη πρωταρχικά σημαίνει δόσιμο και όχι απολαβή.

Τι σημαίνει όμως δόσιμο; Όσο κι αν φαίνεται απλή η απάντηση σ’ αυτό το ερώτημα, ωστόσο είναι γεμάτη από αμφισβητήσεις και περιπλοκές. Η πιο διαδομένη παρεξήγηση είναι εκείνη σύμφωνα με την οποία υποτίθεται ότι δόσιμο σημαίνει χάσιμο, παραχώρηση, να στερείσαι κάτι, να θυσιάζεις κάτι […]

Διαβάστε περισσότερα...

Η ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ ΩΣ ΝΑΡΘΗΚΑΣ ΤΗΣ ΣΚΕΨΗΣ ΚΑΙ Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΣΤΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΣΚΗΝΙΚΟ (της Κατερίνας Χατζοπούλου)

Η στάση του αρχαίου σκεπτικισμού είναι χρήσιμη για την αποδόμηση δογματικών τοποθετήσεων που λειτουργούν ως νάρθηκας της σκέψης και αναστέλλουν τη διερεύνηση. Ένα πλαίσιο βεβαιοτήτων είναι χρήσιμο κατά πως φαίνεται (βλ. Παραβάντης 2014) και δεν είναι σωστό να απορρίπτουμε ό,τι μπορεί να μην κατανοούμε. Ωστόσο το θέμα της ιδεολογίας (μη-γνώσης) ως νάρθηκα της σκέψης είναι πολύ σοβαρό, γιατί η σκέψη είναι το βασικό όπλο του ανθρώπινου είδους για την επιβίωση.

Διαβάστε περισσότερα...

ΣΚΕΨΕΙΣ ΠΑΝΩ ΣΤΗΝ ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΔΙΑΚΡΙΣΗΣ (του Γιώργου Μαυρουλέα)

Πώς κρίνουμε ορθά -αξιολογούμε- ένα κοινωνικό ή πολιτικό γεγονός, ένα λόγο ή μια ιστορική πράξη; Αυτό είναι εξαιρετικά δύσκολο να το αναλύσει κάποιος και ακόμη πιο δύσκολο να το θέσει σε καθημερινή προσπάθεια, καθώς απαιτεί μια τέτοια ικανότητα διάκρισης σε συνδυασμό με σοφία που πάει αρκετά μακρύτερα από τα συνηθισμένα. Απαιτεί ένα τέτοιο βάθος κουλτούρας και ηθικής άνδρωσης ώστε να παραμένει κάτι εξαιρετικά σπάνιο.

Διαβάστε περισσότερα...

ΜΕΤΑΒΑΛΛΟΜΕΝΟΣ ΚΟΣΜΟΣ (του Γιώργου Σ. Πολίτη)

Ο κόσμος, το σύμπαν, δεν είναι φτιαγμένα με τη λογική μας.
Χρειάζεται καλή διάθεση και λίγη προσπάθεια για να γίνει αντιληπτό. Ο νους μας δουλεύει με τον δικό του τρόπο, με την δική του ‘’φορά’’ θα διόρθωνα, κάτι για το οποίο ουδείς πλην ημών –των ανθρώπων- νοιάζεται, καθώς απλά συμβαίνει. Ο αλγόριθμος που χρησιμοποιεί -ο άνθρωπος- είναι κουρδισμένος να εργάζεται με ένα συγκεκριμένο τρόπο, εκείνοι που καταφέρνουν να δουν πέρα από αυτόν, κάνουν το ένα βήμα, εκείνο το παραπανήσιο.

Διαβάστε περισσότερα...

ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ: ΟΝΤΟΛΟΓΙΚΗ ΔΙΕΡΩΤΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΑΣΥΝΗΘΙΣΤΟ (του Δημήτρη Τζωρτζόπουλου)

ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΑ ΧΑΜΕΝΑ ΝΟΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ~ «Τα βάθη του κόσμου άλλη είναι δύναμη κρυμμένη που τα κρατεί.» Σικελιανός

§1 – Ένα ερώτημα πλανιέται σαν φάντασμα πάνω από τον άνθρωπο χτες και σήμερα: έχει νόημα η φιλοσοφία; Τα νοήματα της φιλοσοφίας δεν είναι ποτέ δεδομένα και δεν βρίσκονται εκεί που πολλές φορές τα αναζητάμε.

Διαβάστε περισσότερα...

ΜΑΝΟΣ ΔΑΝΕΖΗΣ ~ ΟΛΑ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ

ΑΒΑΤΟΝ: Μιλάτε για κάτι το καινούργιο, που μπορεί να αλλάξει τον κόσμο και τον πολιτισμό που καταρρέει. Αλλά νομίζω ότι πρέπει να κατανοήσουμε τι είναι αυτό που έχει κάνει το σημερινό πολιτισμό να καταρρέει.

Δ.Μ.: Ο πολιτισμός που έχουμε σήμερα στηρίζεται στη μεγάλη επανάσταση του 17ου αιώνα. Η επανάσταση αυτή προικοδότησε τον πολιτισμό μας με αρχές και δόγματα, που ήταν σωστά τότε, αλλά έχουν πάψει να υφίστανται.

Διαβάστε περισσότερα...

ΚΙΝΟΥΜΕΝΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΙΚΟ

Όλες οι αληθινές πνευματικές διδασκαλίες αναπόφευκτα οδηγούν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο στο ερώτημα «ποιος είμαι;», το απόλυτο ερώτημα για κάθε άνθρωπο.  Ό,τι και να πει κανείς, όσες απαντήσεις και να δώσει, πάντα παραμένει κάτι που δεν μπορεί να συμπεριληφθεί, στη σφαίρα του αναπάντητου, του αγνώστου.

Διαβάστε περισσότερα...

ΑΠΟ ΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΣΤΗ ΜΕΤΑ-ΦΥΣΙΚΗ (του Αργύρη Νικολαΐδη)

Σας ευχαριστώ θερμά για την ευγενική πρόσκληση να συμμετάσχω στο συνέδριο με θέμα “Θεολογία και Σύγχρονη Φυσική”. Ο διάλογος ανάμεσα στην Επιστήμη και την Θεολογία συμπιέζεται ανάμεσα σε δύο οριακές αντιλήψεις

Διαβάστε περισσότερα...

ΣΕΝΕΚΑΣ: ΓΙΑ ΜΙΑ ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΗ ΖΩΗ

«Πρέπει να βαδίσουμε στον δικό μας δρόμο. Ακολουθώντας τους πολλούς, ζούμε σύμφωνα με τους κανόνες όχι τόσο της λογικής αλλά της μίμησης»

«ΟΛΟΙ ΕΠΙΘΥΜΟΥΝ ΝΑ ΖΗΣΟΥΝ ΜΙΑ ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΗ ΖΩΗ, όταν όμως πρόκειται να διαγνώσουν τι είναι εκείνο που κάνει τη ζωή ευτυχισμένη, εκεί τυφλώνονται· και, χωρίς να είναι βέβαια εύκολο να επιτύχει κανείς ευτυχισμένη ζωή, είναι πάντως γεγονός ότι, όσο πιο πολύ αγωνίζεται να την πλησιάσει, τόσο περισσότερο απομακρύνεται από αυτή, αν κάπου έχει κάνει λάθος στον δρόμο του.

Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΩΝ ΣΥΜΠΤΩΣΕΩΝ

Σας έχει συμβεί κάποια φορά να συναντάται συνέχεια μπροστά σας για ένα διάστημα το ίδιο αριθμό; Ή να σιγοτραγουδάτε ένα τραγούδι και ανοίγοντας το ραδιόφωνο να το ακούτε;
Θα μπορούσε κάποιος να σκεφτεί ότι κάποια υπερφυσική αιτία, κρύβεται πίσω απ’ αυτές τις συμπτώσεις.

Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ-ΑΡΠΑΚΤΙΚΟ: ΤΟ ΔΙΛΗΜΜΑ ΤΟΥ ΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΟΥ (του Χάρη Ναξάκη)

«Στο καφενείο τούτο δω εσέ καλωσορίζω Τρατάρω σε μια και δυο χωρίς να σε γνωρίζω» Κρητική μαντινάδα.

Ο άνθρωπος είναι λύκος για τον άνθρωπο (homo homini lupus) έλεγαν οι Ρωμαίοι. Η ανθρώπινη φύση, για τον Θουκυδίδη, ακόμα και κάτω από τη δύναμη των νόμων, τείνει προς την αδικία, για τον Χομπς είναι ικανή μόνο για κακία, ενώ για τον Ανταμ Σμιθ,

Διαβάστε περισσότερα...

ΜΙΑ ΠΑΡΑΒΟΛΗ (του Δημήτρη Μάρκου)

Ωραίες που είναι οι παραβολές. Ακούγονται από τους μεγάλους όπως τα παραμύθια από τους μικρούς. Κι ενώ οι γιαγιάδες και οι παππούδες λένε στα εγγόνια τα παραμύθια για να περνάει ευχάριστα η ώρα, δεν είναι το ίδιο για τις παραβολές.

Διαβάστε περισσότερα...