ΓΝΩΣΗ : ΥΒΡΙΣ Ή ΑΡΕΤΗ; (του Χάρη Ναξάκη)
Γνώση, άγνοια, μυστήριο, στο βιβλίο με αυτόν τον τίτλο, εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, ο Εντγκάρ Μορέν μας εισάγει σε μια συζήτηση που σχεδόν έκλεισε πριν καν ξεκινήσει ο Γκέντελ.
Γνώση, άγνοια, μυστήριο, στο βιβλίο με αυτόν τον τίτλο, εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, ο Εντγκάρ Μορέν μας εισάγει σε μια συζήτηση που σχεδόν έκλεισε πριν καν ξεκινήσει ο Γκέντελ.
Αναφερόμαστε συχνά στον φόβο του θανάτου, γιατί είναι το θεμέλιο -θα λέγαμε- πάνω στο οποίο στηρίζεται για αχανή χρόνο ο ανθρώπινος πολιτισμός, έχει διαπεράσει τις ποιότητές του και έχει χαρακτηρίσει τη σκέψη των ανθρώπων.
Το νόημα της προόδου εκφράζεται με δύο τρόπους ανάλογα με το πώς ανταποκρίνεται ο άνθρωπος σε αυτό: είτε μέσω της επιθυμίας είτε μέσω μιας βαθιάς ανάγκης του.
Οι κοινωνικές σχέσεις αποτελούν τον καθρέφτη του πώς αντιλαμβανόμαστε τη συλλογικότητα, του τι είδους συλλογικότητες έχουμε (φθάνοντας μέχρι τα έθνη και την ανθρωπότητα) και του τι είδους άτομα είμαστε ή τι είδους άτομα αποτελούν το κυρίαρχο πρότυπο της κοινωνίας – όχι το πρότυπο που λέμε αλλά αυτό που κατά βάθος ακολουθούμε.
Έπειτα από όλα αυτά μπορεί να προκύψει ένα ερώτημα: Τι γίνεται, από το ένα μέρος, με την απεραντωσύνη της Θεμελιώδους Σχέσης που λειτουργεί μέσα από το αχανές δίκτυο σχέσεων και, από το άλλο μέρος, με τις συλλογικότητες όπως είναι τα έθνη, οι κοινωνίες και άλλες συλλογικότητες …
Επιχειρώντας να ολοκληρώσουμε την παρούσα, προφανώς επίσης ατελή, προσπάθειά μας να ανιχνεύσουμε τη φύση της Θεμελιώδους Σχέσης και των επιμέρους σχέσεων που λειτουργούν παντού στον κόσμο, θα πρέπει να αναφερθούμε στη διαφορά που υπάρχει ανάμεσα στην ατελή αυτή συνείδηση και στην ψευδή συνείδηση.
Όλα όσα κάνουμε στη ζωή αποκαλύπτουν την ύπαρξη και τη λειτουργία μιας Θεμελιώδους Σχέσης από την οποία πηγάζουν όλες οι σχέσεις. Αυτό συμβαίνει επειδή η ίδια η Συνείδηση είναι Σχέση, δηλαδή επειδή, σε αδρές γραμμές βέβαια, υπάρχει το υποκείμενο ως παρατηρητής, το παρατηρούμενο και η λειτουργία όχι μόνον της παρατήρησης αλλά και της δημιουργικής αντίδρασης του υποκειμένου.
Ο άνθρωπος εκ των πραγμάτων αδυνατεί να είναι αθάνατος και, ταυτόχρονα, για λόγους ηθικής και κοινωνικής συνοχής η όποια σωματική ταυτοποίηση και χρονική του διάρκεια δεν μπορεί (και δεν πρέπει) να είναι εξουσιαστικά ανεμπόδιστη...
Η Ιστορία της ανθρωπότητας είναι γεμάτη από τρία περιεχόμενα: από συμφέροντα, από ηθικολογικές θεωρήσεις και από συνθήκες ισορροπιών. Το πραγματικό πεδίο που αποτελεί τον κίνδυνο δεν είναι τα συμφέροντα και οι συνθήκες, αλλά η...
Tο επόμενο βήμα στην εξέλιξη της ανθρώπινης συνειδητότητας είναι η πρόοδος προς έναν πολιτισμό βασισμένο στην ενσυναίσθηση, την εμπιστοσύνη και την αλληλεγγύη, έναν πολιτισμό του Όλου.
Η Ιδεολογία είναι ένα σύνολο νοοτροπίας κατευθυντικής μέσω αρχών και σκοπών. Είναι ένα διαρθρωμένο σύστημα κατεύθυνσης, σχέσης, ερμηνειών και εννοιών με κατανόηση της πραγματικότητας μέσα από συνειδησιακές αποδοχές και όρια.
Η πλατωνική πολεμική εναντίον των ποιητών προσκρούει στο παράδοξο ότι οι διάλογοι του Πλάτωνα μπορούν εύκολα να χαρακτηριστούν ποιητικοί. Ο ίδιος ο φιλόσοφος, άλλωστε, μοιάζει να διεκδικεί τον τίτλο της ποίησης για λογαριασμό του.
Σήμερα, ο περισσότερος κόσμος πιστεύει ότι η επιστήμη απαντάει στο ερώτημα με έναν ειδικό τρόπο κι ο Χριστιανισμός με διαφορετικό. Κι όμως, αυτό που πιστεύει ο κόσμος απέχει πολύ από την αλήθεια!
Το σώμα είναι αδρανές∙ απλώς κατέχει έναν χώρο. Για να κινηθεί, να αντιδράσει, να αλλάξει, είναι αναγκαίο να επηρεάζεται από μια ζωτική αρχή∙ κι όταν αυτή η αρχή είναι παρούσα και δραστήρια, βρισκόμαστε σε θέση να παρατηρούμε τη δράση του, τον τρόπο με τον οποίο η ψυχή ή το πνεύμα χρησιμοποιούν για τους σκοπούς τους την ακατέργαστη ή θολή ύλη που βρίσκεται στη διάθεσή τους.
Έχουμε εκπαιδευτεί από πολύ μικρή ηλικία να κοιτάμε “έξω” από μας. Μαζεύουμε εικόνες από την οικογένεια μας, την φύση, την κοινωνία μέσα στην οποία ζούμε. Μαζεύουμε εικόνες από ανθρώπους, αγαπημένους και μη, εικόνες από αντικείμενα.
Όλοι μας χρησιμοποιούμε διάφορες τεχνικές ή μηχανισμούς για ν’ ανακουφιστούμε από την εσωτερική ένταση και να προφυλαχθούμε από επώδυνες εμπειρίες. Από τους μηχανισμούς αυτούς μερικοί λειτουργούν συνειδητά, οι πιο πολλοί όμως λειτουργούν ασυνείδητα.
Σήμερα είναι πλέον επιστημονικά τεκμηριωμένο ότι το DNA διέπεται από ένα είδος νόησης, αφού εμπεριέχει το σχέδιο και τις γενετικές πληροφορίες που προσδιορίζουν την βιολογική ανάπτυξη όλων των κυτταρικών μορφών ζωής.
Φιλοσοφικά Προβλήματα της έννοιας Χρόνος O σκεπτικισμός στην έννοια και τη φύση του χρόνου αποτέλεσε πάντοτε τη βάση κάθε φιλοσοφικής αναζήτησης. Το πρόβλημα όμως είναι ότι η προσπάθεια αυτή, όπως αναφέρει και ο Étienne...
Όταν αναφερόμαστε σε μια γεωμετρία, θεωρούμε αυτονόητη την ύπαρξη ενός χώρου μέσα στον οποίο αυτή αναπτύσσεται και τις ιδιότητες του οποίου περιγράφει.
Κάθε ανθρώπινο ον έχει μια «σκιά». «Όλοι κλείνουμε μέσα μας έναν –στατιστικό- εγκληματία, όπως και έναν αντίστοιχο τρελό ή άγιο». Η φύση του εντός μας θηρίου είναι η «πανίσχυρη τάση για κυριαρχία».