1

Η ΓΗ ΣΚΟΤΕΙΝΙΑΖΕΙ. Η ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΤΟ ΕΠΙΔΕΙΝΩΣΕΙ (της Chelsea Harvey)

Η Γη αντανακλά φως από τον ήλιο στην φωτογραφία που τράβηξε ο Γερμανός αστροναύτης της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος, A. Gerst, από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό.

Πεντακόσια χρόνια πριν , ο Λεονάρντο ντα Βίντσι πρότεινε μια ριζοσπαστική θεωρία για να εξηγήσει  ένα επιστημονικό μυστήριο. Όταν η σελήνη βρισκόταν στην φάση ημισελήνου,  ήταν δυνατόν να διακρίνει κανείς ένα αμυδρό περίγραμμα του υπόλοιπου κύκλου.

Το λαμπρότερο ασημί φως φωτιζόταν από τον ήλιο. Όμως από πού προερχόταν  η υπόλοιπη αχνή λάμψη;

Ο  ντα Βίντσι πρότεινε ότι ήταν γήινη λάμψη που ανακλάται στην σελήνη από τον πλανήτη μας.

Ο ντα Βίντσι είχε δίκιο. Οι επιστήμονες τώρα πια γνωρίζουν ότι το περίπου το ένα τρίτο του ηλιακού φωτός που πέφτει στην Γη ακτινοβολείται  πίσω στο διάστημα.

Ένα μέρος αυτού ανακλάται από την ξηρά, και κάποιο από τους ωκεανούς ή το χιόνι και τον πάγο στους πόλους. Αλλά η μεγαλύτερη πηγή της γήινης ανάκλασης φωτός είναι πιθανόν τα αφράτα, λευκά νέφη γύρω από τον πλανήτη.

Αιώνες μετά την πρόταση του ντα Βίντσι οι επιστήμονες  χρησιμοποιούν τηλεσκόπια και δορυφόρους για να καταγράψουν την ανακλαστικότητα της Γης μέσα στο πέρασμα του χρόνου, στην οποία   αναφέρονται ως «λευκαύγεια»  («albedo») του πλανήτη μας. Πάνω σ΄αυτό τον τομέα έχουν κάνει μια εντυπωσιακή ανακάλυψη.

Τα τελευταία λίγα χρόνια ο πλανήτης μας ξαφνικά έχει γίνει σκοτεινότερος.

Μια πρόσφατη μελέτη, που δημοσιεύτηκε  στο περιοδικό Geophysical Research Letters, παρουσιάζει ότι η ανακλαστικότητα  της Γης έχει μειωθεί κατά 0,5 τοις εκατό, ή περίπου μισό βατ λιγότερο φως  ανά τετραγωνικό μέτρο επιφάνειας, από το 1998. Το μεγαλύτερο ποσό αυτής της μείωσης συνέβη από το 2015 μέχρι σήμερα.

Η μελέτη προτείνει  ότι η πρόσφατη μείωση μπορεί να οφείλεται κυρίως σε μια αλλαγή στον  φυσιολογικό κλιματικό κύκλο. Αλλά οι επιστήμονες λένε ότι η ανθρωπογενής  κλιματική αλλαγή  φαίνεται να συντηρεί αυτή την τάση και προς το μέλλον.

Η μελέτη συμπεριλαμβάνει μια ομάδα ερευνητών από τις Η.Π.Α και την Ισπανία, με επικεφαλής τον Philip Goode, επιστήμονα από το New Jersey Institute of Technology

Ο κεντρικός συγγραφέας της μελέτης είναι ο φυσικός  Steven Koonin που ήταν σύμβουλος για επιστημονικά θέματα στο Υπουργείο Ενέργειας  κατά την διοίκηση του προέδρου Ομπάμα και νυν καθηγητής του New York University καθώς και εξωτερικός συνεργάτης στο συντηρητικό επιστημονικό επιτελείο (think tank)  American Enterprise Institute.

Ο Koonin  είναι δηλωμένος σκεπτικιστής  όσον αφορά την κλιματική αλλαγή.  Κατά την διοίκηση Τράμπ  ο Koonin πρότεινε μια άσκηση «μπλε ομάδας, κόκκινης ομάδας» για την αντιπαράθεση επιχειρημάτων σχετικά με την κλιματική αλλαγή, μια ιδέα που αργότερα προωθήθηκε από τον Scott Pruitt, διοικητικό της Υπηρεσίας Προστασίας Περιβάλλοντος των Η.Π.Α. Ο Koonin πρόσφατα έγραψε ένα καινούργιο βιβλίο (“Unsettled: What Climate Science Tells Us, What It Doesn’t and Why It Matters”) που επιχειρηματολογεί εμμέσως για το γεγονός της αβεβαιότητας της επιστήμης της κλιματικής αλλαγής.

Αξιοσημείωτη είναι εμπλοκή του Koonin σε μια  μελέτη που προτείνει ότι η αλλαγή στο κλίμα της Γης μπορεί να έχει σημαντική επίπτωση στο ποσό της ηλιακής ακτινοβολίας που ανακλά και απορροφά. Η μελέτη κάνει μικρή άμεση αναφορά σε ανθρωπογενή κλιματική αλλαγή.  Όμως ένας εξωτερικός ειδικός σημειώνει ότι τα είδη της κλιματικής αλλαγής που περιγράφονται από τους συγγραφείς  είναι πιθανότερο να χειροτερέψουν λόγω των συνεχιζόμενων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου. Σ΄ αυτή τη περίπτωση  οι συγγραφείς  της μελέτης πιθανολογούν ότι η κάλυψη της Γης με σύννεφα είναι η αιτία πίσω από το πρόσφατο σκοτείνιασμα.

Ξεκινώντας γύρω στο 2015 οι θερμοκρασίες στον ανατολικό τροπικό Ειρηνικό ωκεανό άρχισαν να αυξάνονται. Αυτό είναι το αποτέλεσμα μιας αλλαγής στο φυσικό κλιματικό σχήμα το οποίο είναι γνωστό ως δεκαετής ταλάντωση Ειρηνικού (Pacific Decadal Oscillation- PDO), που είναι ένας κύκλος θερμότερων και ψυχρότερων ωκεάνιων θερμοκρασιών που συνήθων βλέπουμε περίπου κάθε 20 χρόνια. Καθώς το φαινόμενο κύλησε προς την θερμή του φάση, η χαμηλή κάλυψη νεφών στον Ειρηνικό άρχισε να μειώνεται. Τα χαμηλά νέφη είναι γνωστό ότι ανακλούν την ηλιακή ακτινοβολία. Όταν εξαφανίζονται, λιγότερο ηλιακό φως ακτινοβολείται μακριά από τη Γη.

Αυτό σημαίνει ότι το φαινόμενο σκοτεινιάσματος, τουλάχιστον προς το παρόν, μπορεί να είναι κυρίως το αποτέλεσμα μιας φυσικής κλιματικής αλλαγής.

«Με την πρώτη ματιά φαίνεται φυσιολογικό» λέει ο Philip Goode. «Αλλά θέλουμε να το εξετάσουμε, και γι΄ αυτό θέλουμε να συνεχίσουμε τις μετρήσεις».

Κλιματικά μοντέλα δείχνουν  ότι τα χαμηλού επιπέδου τροπικά νέφη πιθανώς θα συνεχίσουν να εκλείπουν καθώς ο πλανήτης θα γίνεται θερμότερος. Σαν αποτέλεσμα ο πλανήτης θα απορροφά περισσότερη ηλιακή ακτινοβολία. Είναι μια διαδικασία που στην πραγματικότητα θα μπορούσε να επιταχύνει τον ρυθμό της πλανητικής υπερθέρμανσης, όπως λένε οι επιστήμονες, κάτι σαν αυτό – διαιωνιζόμενος ανατροφοδοτούμενος κύκλος

«Αυτό είναι οπωσδήποτε που περιμένουμε με την υπερθέρμανση» λέει ο Mark Zelinka, επιστήμονας  του κλίματος και ειδικός  των νεφών στο Lawrence Livermore National Laboratory, ο οποίος δεν πήρε μέρος στην νέα μελέτη. « Μια μείωση στην χαμηλή νεφοκάλυψη και εξαιτίας αυτού μία μείωση στην πλανητική λευκαύγεια  (albedo). Έτσι περισσότερο ηλιακό φως θα απορροφιέται και μια ενισχυόμενη ανάδραση εξαιτίας αυτού.»

Ο Zelinka συμφώνησε ότι η πρόσφατη τάση σκοτεινιάσματος  μπορεί να οφείλεται κυρίως στο φυσιολογικό φαινόμενο δεκαετούς ταλάντωσης του Ειρηνικού. Είναι ένας κλιματικός κύκλος που έχει καταγραφεί καλά, και οι επιστήμονες  είναι πεπεισμένοι ότι είναι ένας κυρίαρχος παράγοντας της πρόσφατης μείωσης της χαμηλής νεφοκάλυψης.

Αλλά στις ερχόμενες  δεκαετίες η ανθρωπογενής κλιματική αλλαγή θα γίνει η μεγαλύτερη επίδραση.

Δύο συλλογές δεδομένων, ένα συμπέρασμα.

Τελευταία δεδομένα έρχονται από την τελευταία ενημέρωση του ερευνητικού προγράμματος  Project Earthshine, μιας  πρωτοβουλίας από το ηλιακό παρατηρητήριο Big Bear Solar Observatory του  ινστιτούτου New Jersey Institute of Technology. Το πρόγραμμα είναι εν πολλοίς  άμεσο απότοκο της αρχικής θεωρίας του ντα Βίντσι.  Χρησιμοποιεί τηλεσκοπικές παρατηρήσεις  της σελήνης για να καταμετρήσει τη ποσότητα φωτός που ανακλάται στη Γη.

Οι ερευνητές , καθοδηγούμενοι από τον Goode, ανέλυσαν τα δεδομένα του προγράμματος  Project Earthshine που συνέλεξαν μεταξύ των ετών 1998 και 2017. Οι δύο δεκαετίες περιλαμβάνουν σχεδόν δύο πλήρεις ηλιακούς κύκλους – τις  11ετείς φυσικές φάσεις στην ηλιακή δραστηριότητα. Το μαγνητικό πεδίο του ήλιου αντιστρέφεται στο τέλος του κάθε κύκλου. Οι ερευνητές εστιάστηκαν στο κατά ποιόν τρόπο η ηλιακή δραστηριότητα μπορεί να επηρεάσει την λευκαύγεια (albedo) της Γης.

Η ανάλυση των δεδομένων έδειξε ότι η ηλιακή δραστηριότητα δεν έχει σχέση με την ποσότητα ηλιακού φωτός που ανακλάται από την Γη. Σαν συμπέρασμα βγαίνει ότι οι πρόσφατες αλλαγές στη λευκαύγεια  οφείλονται σε αλλαγές  στην επιφάνεια της ίδιας της Γης.

Η ξαφνική μείωση σε ανακλαστικότητα των  τελευταίων  ετών  μας εξέπληξε, είπε ο  Goode. «Για λίγο νομίζαμε ότι κάναμε κάποιο λάθος στην ανάλυση ή ότι ξεχάσαμε κάτι»

Αλλά μετά η ομάδα συνέκρινε τα δεδομένα του τηλεσκοπίου με πληροφορίες από δορυφόρους που συνέλεξε η ΝΑΣΑ. Τα δεδομένα των δορυφόρων ιχνηλατούν την λευκαύγεια της Γης , αλλά χρησιμοποιούν  διαφορετικές μεθόδους.  Τελικά βρήκαν ότι οι δύο συλλογές δεδομένων συμφωνούν στενά μεταξύ τους.

Εξαιτίας του ότι οι δύο συλλογές δεδομένων είναι σχετικά μικρές, διάρκειας μόνο δύο δεκαετιών, είναι δύσκολο να δείξουν με σιγουριά την αιτία για το πρόσφατο σκοτείνιασμα. Υπάρχουν πολλές μεταβλητές στην ποσότητα του ηλιακού φωτός που ανακλάται από την Γη κάθε έτος , που προκαλούνται από αλλαγές και διακυμάνσεις   στην επιφάνεια της Γης.

Το σκοτείνιασμα μοιάζει να συσχετίζεται με την πρόσφατη αλλαγή των θερμοκρασιών του Ειρηνικού και την μείωση της χαμηλής νεφοκάλυψης. Η μελέτη επισημαίνει ότι   δεν είναι ακόμη ξεκάθαρο ακριβώς  τι ποσοστό αυτής της τάσης προέρχεται από φυσιολογικούς κλιματικούς κύκλους  ή από εξωτερικές αιτίες , όπως η ανθρωπογενής πλανητική υπερθέρμανση. Αλλά στο μέλλον η κλιματική αλλαγή φαίνεται ότι θα έχει μεγαλύτερη επίδραση στην νεφοκάλυψη του πλανήτη. Πολλαπλές πρόσφατες μελέτες  κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η μελλοντική υπερθέρμανση μάλλον θα αποτρέψει τον σχηματισμό ανακλαστικών χαμηλών  νεφών. Και μάλλον θα επηρεάσει άλλους τύπους νεφοκάλυψης που θα ενισχύσουν την μελλοντική κλιματική αλλαγή.

10/06/2021

πηγή : CLIMATEWIRE

 

 

 

.