ΣΥΝΘΕΣΗ & ΣΧΕΔΙΟ ΙΔΕΩΝ, ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ

ΟΙ ΘΕΤΙΚΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ (της Ιωάννας Μουτσοπούλου)

head 746550 340 1 - Σόλων ΜΚΟ
image_pdfimage_print

head 746550 340 1 - Σόλων ΜΚΟ(3ο μέρος του άρθρου «Συνείδηση και Τεχνολογία». Το 2ο  μέρος “Τεχνολογία, Επιστήμη και Πληροφορία“)

 

Φυσικά, υπάρχουν οι θετικές επιδράσεις της τεχνολογίας και, αν η τεχνολογία κάποτε στο μέλλον εξυπηρετήσει ανιδιοτελείς σκοπούς, τότε θα δώσει μεγάλη ώθηση στην ανθρωπότητα στην επαφή της με το περιβάλλον, στη γνώση, την ευθύνη, τη χαρά και την επίλυση των ποικίλων προβλημάτων του πλανήτη. Ποιες όμως μπορούν να είναι οι θετικές επιδράσεις στην ψυχολογία;

1)Το περιβάλλον έπαψε να είναι κάτι τρομακτικό και ανέγγιχτο, μειώθηκε σταδιακά ο φόβος που προκαλούσε και ο οποίος οδηγούσε τους ανθρώπους στο να θεοποιούν φυσικές δυνάμεις και αντικείμενα. Αυτό δεν ήταν κακό κατ’ ανάγκην, έδειχνε και την αντίληψη του εαυτού ως σώματος και μόνον, αλλά έπρεπε να παρέλθει οριστικά όταν πια ο άνθρωπος είχε αναπτύξει επαρκώς τη διακριτική του ικανότητα. Το ότι μερικές φορές η ικανότητα υποταγής της φύσης του δημιουργεί την αυταπάτη της θέωσης είναι επιλογή του και ευθύνη του.

2)Μειώθηκε η αίσθηση της αποξένωσης από τους άλλους ανθρώπους, γιατί οι αποστάσεις μίκρυναν και έκαναν προσιτά τα διάφορα μέρη μέσω της ναυσιπλοΐας, των αεροπλάνων, των μέσων μεταφοράς, των τηλεφώνων, του ίντερνετ. Η επικοινωνία αυξήθηκε δραματικά και ο άνθρωπος έπαψε να είναι μονήρης – αν και με άλλους τρόπους, μέσω καταχρήσεων, οδηγήθηκε στο να είναι και πάλι μόνος μέσα στο πλήθος. Κάθε εξέλιξη των πραγμάτων πρέπει να αναλαμβάνεται με ευθύνη για να αποδίδει τα οφέλη της.

3)Η εκκλησιαστική αυθεντία μειώθηκε πολύ, γιατί αυτή άνθιζε πάνω στην άγνοια και τον φόβο. Το ότι δημιουργήθηκε μία νέα αυθεντία, αυτή τη φορά επιστημονική, πάνω στην προηγούμενη είναι ένα κατόρθωμα των ανθρώπων που αρνούνται να αναλάβουν την ευθύνη του εαυτού τους και της κοινωνίας τους. Η τεχνολογία παρείχε διεξόδους και ευνοϊκότερες συνθήκες, αλλά δεν μπορούσε να υποκαταστήσει την συνείδηση, γιατί η συνείδηση ήταν αυτή που έπρεπε να κάνει τις επιλογές χρήσης και κατεύθυνσης. Και από ένα σημείο και μετά η τεχνολογία άρχισε να καλλιεργεί την απουσία της συνείδησης, όπως αναπτύξαμε προηγουμένως.

4)Η ζωή με τις καθημερινές ανάγκες της για επιβίωση έπαψε να είναι τόσο πιεστική, να απαιτεί όλον τον χρόνο και τις δυνάμεις του ανθρώπου, δηλαδή η τεχνολογία έδωσε τη δυνατότητα στον άνθρωπο να έχει ελεύθερο χρόνο για να στοχαστεί και να χαρεί. Το ότι τελικά δεν το έκανε και περιέπεσε αφ’ ενός μεν στην καταναλωτικότητα που απαιτούσε περισσότερα έσοδα και άρα περισσότερη εργασία και αφ’ ετέρου στην αδράνεια και την ανόητη διασκόρπιση του ελεύθερου χρόνου στο τίποτε ήταν σίγουρα μία κακή επιλογή.

5)Η τεχνολογία αποκάλυψε έναν κόσμο κατά ένα μέρος διαχειρίσιμο από τον άνθρωπο και έτσι ο εαυτός, σχετικά απελευθερωμένος από τις σκληρές ανάγκες, άρχισε να προσδιορίζεται σε μαζική κλίμακα με περισσότερο αφαιρετικά στοιχεία, πιο ελεύθερα και πιο βαθιά. Έπαψε να ταυτίζεται με τη σωματικότητα και τις ανάγκες της, αποκαλύφθηκαν περισσότερο εσωτερικά στοιχεία του. Βέβαια, μιλάμε σε γενικές γραμμές, γιατί οι διαφοροποιήσεις είναι πάρα πολλές σε τόπο και χρόνο, όπως π.χ. η αρχαία Αθήνα με τη φιλοσοφία και την τέχνη σε εποχές που η τεχνολογία ήταν ασήμαντη συγκριτικά με το σήμερα – αν και τότε υπήρχε η δουλεία, βέβαια, που εξασφάλιζε τον ελεύθερο χρόνο. Αυτή η τεχνολογική ανάπτυξη ήταν μια μεγάλη ευκαιρία για ανάταση και χαρά, αλλά χάθηκε στο χάος των επιθυμιών και των ανταγωνισμών. Και, δυστυχώς, είναι ένα στοιχείο ωφέλειας παραγνωρισμένο σε μεγάλο βαθμό, γιατί η μοναδική έμφαση είναι στις πρακτικές ωφέλειες της τεχνολογίας και όχι στις ψυχολογικές.

6)Οι γνώσεις αυξήθηκαν μέσω του ίντερνετ και οι άνθρωποι έχουν περισσότερα στοιχεία στη διάθεσή τους, για να κρίνουν π.χ. την πολιτική, αν θελήσουν να το κάνουν. Αυτό αναγκαστικά μειώνει τις δυνατότητες της όποιας εξουσίας για έλεγχο της κοινωνίας, χωρίς βέβαια να τις εξαφανίζει. Αλλά ο πληθωρισμός και η παραπληροφόρηση έχουν τη δυνατότητα να διαστρέφουν την εικόνα του κόσμου, εκτός κι αν κανείς ενδιαφέρεται πραγματικά. Συχνά μάλιστα, ελκύουν την προσοχή σε περιοχές ενστίκτων μακριά από το κοινωνικό γίγνεσθαι. Αλλά σε κάθε περίπτωση ο άνθρωπος έχει τη δυνατότητα να επιλέξει, αρκεί να το θέλει.board 1370981 340 - Σόλων ΜΚΟ

Όλα τα παραπάνω είναι εξαιρετικά σημαντικά βήματα, όχι για τα πρακτικά τους οφέλη, αλλά γιατί μέσω αυτών των πρακτικών ωφελειών δυνητικά απελευθερώνουν τον άνθρωπο από τη σκλαβιά του και τον ολοκληρώνουν ψυχολογικά. Όμως κάθε βήμα έχει διπλή όψη: Αυτή προσδιορίζεται από τα οράματα και τα ανθρώπινα κίνητρα, γι’ αυτό μπορούν να είναι δυνητικά είτε θετικά είτε αρνητικά. Η πιθανότητα της αρνητικότητας σε καμμία περίπτωση δεν σημαίνει ότι πρέπει να αρνηθούμε να τα κάνουμε, αλλά ότι πρέπει να είμαστε έτοιμοι για τη δοκιμασία στην οποία μας βάζουν και για τις επιλογές που πρέπει να κάνουμε. Αλλοιώς, θα μας ορίζει ο φόβος που οδηγεί στην άρνηση και η άρνηση είναι ήδη ένα αρνητικό βήμα.

Αυτό δεν βρίσκεται σε αντίφαση με ό,τι ειπώθηκε προηγουμένως για το ακατάλληλο του χρονισμού και της αναλογίας συνείδησης και τεχνολογίας. Αντιθέτως, μάλιστα. Είναι πολύ συναφές. Η δοκιμασία των επιλογών πρέπει να είναι κατάλληλη και ορθή για τον άνθρωπο, αλλοιώς τα βήματα δεν μπορούν να γίνουν. Η υπερβολική έκθεση στην τεχνολογική πίεση τόσο από συμφέροντα παντός είδους όσο και από την άπληστη επιθυμία των ανθρώπων στη μάζα τους επέφερε μία σοβαρή δυσαρμονία, με συνέπεια η τεχνολογία σήμερα για την πλειονότητα να αποτελεί ένα πεδίο λήθης του εαυτού και μαζικής καταστροφής. Αυτό αναιρεί τις ωφέλειες που μας παρείχε. Κάθε γνώση είναι δύναμη και η δύναμη είναι ουδέτερη, το πρόσημό της εξαρτάται από τους δικούς μας σκοπούς που τη χρησιμοποιούμε.

Ιωάννα Μουτσοπούλου

Μέλος της ΜΚΟ ΣΟΛΩΝ

14/6/2018

ΦΩΤΟ :  pixabay.com

Σχετικά άρθρα