1

ΠΝΕΥΜΑ & ΗΘΙΚΗ

Η ηθική ή η διακριτική στάση μεταξύ καλού και αγαθού και κακού και το πνεύμα ως πεδίο υπέρβασης, αφαίρεσης και ορίζοντα εξέλιξης και αναδημιουργίας αποτέλεσαν δύο βασικούς πυλώνες πάνω στους οποίους στηρίχθηκε ο πολιτισμός. Δυστυχώς όμως για παράδειγμα η ηθική γινότανε άλλοθι εξουσίας ή το πνεύμα άλλοθι ενός υλισμού στο πεδίο των εννοιών, με δογματισμό, με ολοκληρωτική σχέση των ιδεών ή των εννοιών με την εξουσία κ.τ.λ. Αυτή λοιπόν η σύγχυση απέναντι στην ηθική και στο πνεύμα θα πρέπει να παρέλθει, θα μπορέσουμε να ξανά συζητήσουμε γι αυτούς τους δύο όρους με τέτοιο τρόπο που να βγάλουμε έξω από την εξουσία, έξω από την χωριστικότητα και τον εγωκεντρισμό μας.
Μόνο με αυτούς τους όρους μπορούμε να μπούμε πραγματικά σε μια εποχή και να απαλλαγούμε από αυτή την έκπτωση των ιδεών των αρχών και των αξιών, την έκπτωση της ηθικής σε άλλοθι εξουσίας και του πνεύματος σε άλλοθι ολοκληρωτισμού.
Η ηθική και το πνεύμα είναι βαθιά αλληλένδετα με τον λόγο και την ελευθερία. Είναι θεμελιωδώς προοδευτικές συλλήψεις της ανθρωπότητας. Εκφράζουν την εσωτερική μας οντότητα, την εσωτερική υπερβατικότητα και δεν μετέχονται της χωριστικότητας αλλά της βαθύτερης όλων των επικοινωνιών. Εκφράζουν για να δανειστούμε έναν όρο «την αγάπη του νοητού με το αισθητό» την αγάπη του νοητού με το υπερβατικό σε έναν ενιαίο αειφορικό κύκλο.