Η ΔΙΚΗ ΜΑΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗ ΚΡΙΣΗ

image_pdfimage_print

Η διατροφική κρίση αποτελεί ένα από τα μείζονα ζητήματα για τον σύγχρονο άνθρωπο. Οι αλυσίδες τροφίμων περιλαμβάνουν στην παραγωγή τη χρήση βιομηχανικών χημικών παραγόντων, όπως, ακριβώς, συμβαίνει και με τα γενετικά τροποποιημένα προϊόντα. Το σκάνδαλο με τις διοξίνες και τις «τρελές» αγελάδες – οι ζωο-νόσοι, δηλαδή, που γίνονται ανθρωπο-νόσοι – καθώς και ζητήματα που συνδέονται με το διατροφικό πρότυπο και με την έλλειψη τροφής ή την υπερ-επάρκειά της και που έχουν επιπτώσεις στην υγεία, προκαλώντας ακόμα και θανάτους από τις αντίστροφες προσεγγίσεις στο ζήτημα της διατροφής, κατέστησαν αναγκαία τη δική μας τοποθέτηση επ’ αυτών. Το θέμα της διατροφικής κρίσης σχετίζεται, επίσης, με την ηθική απέναντι στα ζώα, αλλά και με το περιβαλλοντικό πρότυπο-αποτύπωμα της διατροφής. Αναδύεται ακόμα και το θέμα της πολιτισμικής εξέλιξης και της ανθρωπολογικής ανέλιξης σε σχέση με τη διατροφή.
Η επιστήμη της διατροφολογίας – διατροφής εξελίσσεται γρήγορα. Αυτή η εξέλιξη τείνει να αλλάξει τα πρότυπα διατροφής, όπως τα αλλάζει, βέβαια, το πολιτισμικό και το εισοδηματικό προφίλ του καθενός και των κοινωνιών μας. Μπορούμε να πούμε ότι το ζήτημα της διατροφής είναι εξαιρετικά ευρύ και μεγάλο. Για παράδειγμα, νέες κατηγορίες εξετάσεων, όπως τα τεστ τροφικής δυσανεξίας, η σχέση της διατροφής με την πρόληψη ασθενειών και την αντιμετώπιση χρόνιων προβλημάτων αναδεικνύονται συνεχώς.
Η διατροφική κρίση είναι αλληλένδετη και με την εξέλιξή της βιοποικιλότητας στον πλανήτη, πέρα, βεβαίως, από τον παράγοντα της βιοτεχνολογίας, της υγείας και της ποιότητας της ζωής. Στο πεδίο αυτό, καταδεικνύει, μάλιστα, το κατά πόσο συμβιωτικός είναι ο άνθρωπος και κατά πόσο μπορεί να αναπτύξει μια συμβιωτική κουλτούρα ή αν, μονάχα, σύρεται από την επιθυμία και από τον ηγεμονικό του ρόλο στην τροφική αλυσίδα.
Η διατροφική κρίση, λοιπόν, είναι μια πολυδιάστατη υπόθεση. Συνδέεται, αναμφισβήτητα, με τις μεγάλες ανισότητες πλούτου και με τα διαφορετικά πολιτισμικά πρότυπα. Το διατροφικό μας αποτύπωμα αφήνει και το περιβαλλοντικό μας αποτύπωμα, στο οποίο περιλαμβάνεται και το κλιματικό ή ενεργειακό μας αποτύπωμα. Η διατροφή συνδέεται, επίσης, με την εξέλιξη της επιστήμης της υγείας, της ιατρικής και με τον ειδικό κλάδο της ίδιας της διατροφολογίας και τεχνολογίας τροφίμων, αλλά και ευρύτερα. Βρίσκεται στο κέντρο πολλών διατροφογενών νοσημάτων. Αξίζει να προσέξουμε ότι, αν η επιστήμη της διατροφής εξελιχθεί περισσότερο, θα αναδειχθούν πολύ περισσότερες λεπτοφυείς και λεπτομερειακές προσεγγίσεις στα ζητήματα αυτά. Έτσι, ίσως, αλλάξει ολότελα η σχέση μας με την τροφή και αυτό, φυσικά, αυτό θα έχει καθοριστική επίδραση και στην κουλτούρα της.
Οπωσδήποτε, σημαντικό ρόλο διαδραματίζει η διατροφική πληροφόρηση – ζήτημα που αφορά την προστασία του καταναλωτή. Υπάρχουν, ακόμη, θέματα που συνδέονται με τη δικαιοσύνη και τον έλεγχο της νομιμότητας στον τομέα των τροφίμων. Στο πεδίο αυτό συμπεριλαμβάνονται τα φάρμακα και, γενικά, οποιοιδήποτε χημικοί παράγοντες έχουν επίδραση στη τη ζωή μας, σε συνάρτηση με τα πρότυπα παραγωγής τροφίμων, όπως, π.χ., είναι τα πρότυπα της βιολογικής γεωργίας, της ολοκληρωμένης παραγωγής, τα προϊόντα ονομασίας προέλευσης ή τα πρότυπα ποιότητας των παραγωγικών επιχειρηματικών και μεταποιητικών διαδικασιών· διαδικασίες, δηλαδή, που έχουν να κάνουν με τη μεταποίηση, τη διακίνηση των τροφίμων, καθώς επίσης και με τη σήμανση και τη ανιχνευσιμότητα βλαβερών ουσιών. Αυτή την υπηρεσία παρέχουν τα πρότυπα HASP και ISO στις επιχειρήσεις τροφίμων.
Γενικότερα, θα μπορούσαμε να πούμε ότι το θέμα της διατροφής απαιτεί μια αξιοπιστία από την πλευρά των φορέων πιστοποίησης, ενώ, παράλληλα, συνδέεται με θεσμικά ζητήματα, με τη στενότερη σχέση των πολιτικών, σε επίπεδο, για παράδειγμα, Ευρωπαϊκής Ένωσης, περιβάλλοντος, υγείας και εμπορίου. Σχετίζεται, ακόμα, με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου και τον Παγκόσμιο Οργανισμού Υγείας και είναι ένα πεδίο όπου, επίσης, αναπτύσσονται επιχειρηματικές πολιτικές. Το πρότυπο παραγωγής προϊόντων και η εξειδίκευση μεγάλων γεωγραφικών ζωνών σε ειδικές παραγωγές είναι σημαντικά ζητήματα τα οποία πρέπει να απαντηθούν, καθώς είναι ζητήματα που συνδέουν τον κύκλο παραγωγής με τον κύκλο κατανάλωσης των τροφίμων.