1

ΜΙΑ ΕΞΙΣΩΣΗ ΔΕΙΧΝΕΙ ΠΟΣΟ ΓΡΗΓΟΡΑ ΣΚΟΤΩΝΟΥΜΕ ΤΗ ΓΗ

Είναι αδύνατο να προβλέψουμε το μέλλον. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι ένα μείγμα της συσσωρευμένης επιστημονικής μας γνώσης με λίγη καλή κλασσική φαντασία. Το αποτέλεσμα είναι ένα τρέιλερ των όσων μπορεί να συμβούν.

Μέχρι στιγμής το μέλλον μας φαντάζει ένα μπλοκμπάστερ με σκηνικά Αποκάλυψης. Και χάρη σε μια νέα μαθηματική εξίσωση που διαγραμματοποιεί τον ρυθμό με τον οποίο ο άνθρωπος επεμβαίνει στη φύση, μάλλον έχουμε πολύ λάθος εικόνα για το πότε πρέπει να περιμένουμε την πρεμιέρα….

Η εξίσωση ονομάζεται Ανθρωπόκαινη και φτιάχτηκε από τον Γουίλ Στέφεν, έναν καθηγητή κλιματολογίας στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Αυστραλίας, και τον Όουεν Γκάφνι, έναν δημοσιογράφο επιστημονικού ρεπορτάζ και σύμβουλο επικοινωνίας στην εταιρεία Future Earth, που ασχολείται με την περιβαλλοντική έρευνα. Σύμφωνα με την εξίσωσή τους, η ανθρώπινη παρέμβαση επηρρεάζει το περιβάλλον 170 φορές ταχύτερα από ότι συνήθως.

Τι εννοούμε «συνήθως»; Μέχρι την Ανθρωπόκαινη Εποχή -δηλαδή τη δική μας γεωλογική περίοδο, κατά την οποία η ανθρώπινη δραστηριότητα έπαιξε έναν καθοριστικό ρόλο στο πλανητικό οικοσύστημα- το περιβάλλον της Γης διαμορφωνόταν από τρεις βασικούς παράγοντες: τις αστρονομικές δυνάμεις, που κυρίως σχετίζονται με τα «βαρυτικά συμβάντα του ήλιου και των άλλων πλανητών», τις γεωφυσικές δυνάμεις, που περιλαμβάνουν την ηφαιστειακή δραστηριότητα και την μετεωρολογική και τεκτονική κίνηση, και τέλος τις εσωτερικές δυνάμεις, οι οποίες συνοψίζονται στην φυσική ροή της βιολογικής δραστηριότητας που λαμβάνει χώρα στον πλανήτη.

Αλλά τον τελευταίο αιώνα, οι ερευνητές εξηγούν, οι δυνάμεις αυτές ξεθώριασαν συγκριτικά με τα αποτελέσματα της ανθρώπινης δραστηριότητας. Εξαιτίας της μαζικής αύξησης του πληθυσμού, της κατανάλωσης και της τεχνολογίας, η ανθρώπινη δραστηριότητα έγινε ο μοναδικός παράγοντας που επηρρεάζει την τροχειά του περιβαλλοντικού συστήματος της Γης. Ένα τρανταχτό παράδειγμα αυτού είναι ο ρυθμός αλλαγής της θερμοκρασίας του πλανήτη τα τελευταία 7000 χρόνια.

Πριν από 45 χρόνια, ο ρυθμός μείωσης ήταν 0,02 βαθμοί Φαρενάϊτ ανά αιώνα. Αλλά στην σύγχρονη εποχή της βιομηχανίας, ο ρυθμός αντιστράφηκε δραστικά, με τη θερμοκρασία να αυξάνεται κατά 3,1 βαθμούς Φαρενάϊτ ανά αιώνα. Αυτή η άνοδος είναι 170 φορές μεγαλύτερη από ότι πριν 7000 χρόνια.

Το μεγάλο λάθος των ανθρώπων ήταν, κατά τους δυο ερευνητές, ότι ο άνθρωπος θεώρησε ότι ζει σε ένα πολύ σταθερό περιβάλλον -μια ψευδαίσθηση που του δημιούργησε η σταθερότητα της αμέσως προηγούμενης Ολοκαίνου περιόδου. Αντιθέτως, όμως, κατά τους ίδιους ζούμε σε ένα πολύ ασταθές και ευμετάβλητο περιβάλλον.

Χρειάζεται πολιτική αλλαγή άμεση, κατά τους δυο ερευνητές, καθώς βρισκόμαστε σε ένα μεταίχμιο. Οι αποφάσεις που θα ληφθούν μέσα στην επόμενη δεκαετία θα καθορίσουν την πορεία της ανθρωπότητας. Εάν δεν ληφθούν μέτρα μπορεί να οδηγηθούμε σε «κοινωνική κατάρρευση».

Αντιμετωπίζουμε δυο πολύ διακριτές πιθανές πραγματικότητες: Στη μια, χάρη στην απληστία μιας χούφτας άπληστης παγκόσμιας ελίτ, η ανθρωπότητα θα εξαφανιστεί. Πως θα μπορεί να αντιδράσουμε σε μια τέτοια περίπτωση; Σύμφωνα με μια ψυχολογική έρευνα του Πανεπιστημίου του Μπάφαλο, η απάντηση είναι «ειρηνικά». Η έρευνα έγινε μέσω ενός online παιχνιδιού ρόλων, που λεγόταν ArcheAge. Ένας ξεχωριστός server δημιουργήθηκε για την έρευνα και όλοι οι 270 εκατομμύρια συμμετέχοντες ενημερώθηκαν πως σε διάστημα 11 εβδομάδων όλη η πρόοδος που έχουν κάνει στο σενάριο του παιχνιδιού θα διαγραφούν. Όσο πλησιάζε ο χρονικός αυτός ορίζοντας οι παίκτες αντί να γίνονται όλο και πιο βίαιοι ή άπληστοι, κατέληγαν να συνεργάζονται περισσότερο και να είναι πιο ειρηνικοί.

Το συμπέρασμα της έρευνας τονίζει την αλτρουϊστική πλευρά της ανθρώπινης φύσης. Αλλά γιατί να περιμένουμε μέχρι να είναι πολύ αργά για να το δείξουμε;

Η δεύτερη πιθανή πραγματικότητα, θα έχει σμιλευτεί από την οικουμενική ενότητα αντί για διαίρεση. Είναι δύσκολο να πει κανείς τι μορφή θα έχει αυτή η ενιαία οντότητα, όμως αυτό το οποίο γνωρίζουμε είναι πως σε αντίθεση με το σημερινό καθιερωμένο νεοφιλελεύθερο οικονομικό σύστημα που θεωρεί ότι βρισκόμαστε σε συνθήκες της Ολοκαίνου Περιόδου, αυτό που θα χρειαστούμε για την Ανθρωπόκαινο Περίοδο είναι θετικές προς την βιοσφαίρα οικονομικές πολιτικές.

Σύμφωνα με τον ιστορικό Γιούβαλ Νώε Χαράρι, «ο πραγματικός διαχωρισμός σήμερα τοποθετείται μεταξύ του παγκόσμιου και του εθνικού, του παγκόσμιου και του τοπικού. Σήμερα έχουμε μια παγκόσμια οικολογία και οικονομία, και ταυτόχρονα έχουμε εθνικές πολιτικές που κάνουν το σύγχρονο πολιτικό σύστημα αναποτελεσματικό, ακριβώς γιατί δεν έχει κανέναν έλεγχο πάνω στις δυνάμεις που διαμορφώνουν τη ζωή μας». Κατά τον ίδιο, η ανθρωπότητα έχει δυο επιλογές: Είτε θα επιστρέψει σε εθνικές, τοπικές οικονομίες ή θα παγκοσμιοποιήσει το πολιτικό σύστημα. Το δεύτερο, μπορεί να φαντάζει ουτοπικό, όμως, κατά τον ίδιο, που είναι αισιόδοξος, εάν ο κόσμος θέλει να αποφύγει τη σχεδόν βέβαιη καταστροφή του, αυτόν τον δρόμο πρέπει να ακολουθήσει.


Πηγή/φωτογραφία: tvxs.gr