ΕΓΓΥΗΣΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΣΤΗ ΓΗ Η ΚΙΒΩΤΟΣ ΤΩΝ ΣΠΟΡΩΝ (της Σοφίας Σπύρου)

Την ώρα που ο αριθμός δειγμάτων που φυλάσσεται στις 1.750 Τράπεζες Γενετικού Υλικού σε όλο τον κόσμο έχει αυξηθεί κατά 20% σε σχέση µε το 1996, µε κορυφή την Svalbard της Νορβηγίας, στην Ελλάδα, στην πρώτη πανευρωπαϊκά τράπεζα σπόρων της Θεσσαλονίκης, τα δείγματα αρχαίου ελληνικού σιταριού καταστρέφονται.

Μία από τις πρώτες τράπεζες σπόρων που δηµιουργήθηκαν στην Ευρώπη, µε τη συγχρηµατοδότηση του FAO, είναι η Ελληνική Τράπεζα Γενετικού Υλικού, που λειτουργεί µε αντικείµενο τη συλλογή, απογραφή κι αξιοποίηση των παραδοσιακών ποικιλιών της ελληνικής γεωργίας και των συγγενών τους.

Με έδρα τη Θέρµη, η Τράπεζα στο ξεκίνηµά της, το 1981, σηµείωσε θεαµατικά βήµατα συλλέγοντας απειλούµενα φυτά της γεωργίας που παραδοσιακά επικρατούσαν στην Ελλάδα πριν εξαφανιστούν εντελώς µέσα την καλπάζουσα εξέλιξη της παραγωγής. Σήµερα που οι κρατικοί πόροι έχουν εξαϋλωθεί, η προίκα που δηµιούργησε η  Ελληνική Τράπεζα Γενετικού Υλικού µε τη µορφή συλλογών σπόρων που εν δυνάµει µπορούν να δώσουν µια νέα γεωργία στη χώρα απειλείται µε ολέθρια παρακµή. Όπως εξηγεί ο Νίκος Σταυρόπουλος, που διατέλεσε διευθυντής της Τράπεζας από το 1981-2005 «αν χαθούν οι σπόροι της χάνουµε τη δυνατότητα να αναπτύξουµε µια νέα βελτιωµένη γεωργία στο µέλλον». 

Όπως σηµειώνει ο κ. Σταυρόπουλος, όταν ξεκινήσαµε το 1981 είχε ήδη γίνει µεγάλη διάβρωση στη χώρα και το πολύ να είχε µείνει ένα 10% του συνόλου των παραδοσιακών φυτών που υπήρχε το 1950. Αλλά γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο κι αυτό το υλικό που µαζέψαµε ήταν πάρα πολύ σπουδαίο. Βέβαια όταν στήσαµε την Τράπεζα, ξέραµε τι κάνουµε. Ο πρώτος πυρήνας τεσσάρων επιστηµόνων που την επάνδρωσαν, για παράδειγµα,  µετεκπαιδευτήκαµε µε υποτροφία στον FAO στην Αγγλία στο αντικείµενο του γενετικού υλικού και από κει κι έπειτα εκπαιδεύσαµε µια οµάδα συνεργατών, 50 επιστήµονες µέσα σε µια πορεία 25 ετών. Στη συνέχεια πραγµατοποιήσαµε µεγάλο αριθµό διεθνών συνεργασιών µε άλλες τράπεζες γενετικού υλικού και µέσα από τις συνεργασίες αυτές ωφελήθηκε η Ελλάδα».

Το µεγάλο άλµα στο έργο της Τράπεζας, σύµφωνα µε τον πρώην διευθυντή της, έγινε το 2002 όταν πήρε ένα µεγάλο πρόγραµµα προϋπολογισµού 9 εκατ. ευρώ µε κοινοτική συγχρηµατοδότηση και χάρη σε αυτή την υποστήριξη αυξήθηκε θεαµατικά ο πλούτος της συλλογής από 5.000 σε 14.000 δείγµατα σπόρων ως το 2008.

Κείμενο της Σοφίας Σπύρου

Διαβάστε περισσότερα στο περιοδικό Αγρόκτημα που κυκλοφορεί στα περίπτερα όλης της χώρας.

Πηγή/φωτογραφία: agronews.gr