ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΕΝΑ ΠΟΥΛΙΑ

Αν βρείτε ένα τραυματισμένο πουλι

Προετοιμασία: (βασικό μέλημα είναι η ασφάλειά μας και η ασφάλεια του πουλιού).
1) Τοποθετήστε εφημερίδες στον πάτο ενός χαρτόκουτου (ευρύχωρου πάντοτε), σχισμένες σε λουρίδες για να απορροφήσουν τις κουτσουλιές του.

2) Ανοίξτε πολλές αλλά μικρές στρογγυλές τρύπες από όλες τις πλευρές με ένα στυλό, ώστε να παίρνει αέρα αλλά να είναι σκοτεινά. Είναι σημαντικό για να αποφύγουμε ατυχήματα, ενώ το πουλί κοιμάται στο σκοτάδι και αισθάνεται ασφάλεια.

---

3) Το πουλί μέσα στο χαρτόκουτο πρέπει να χωράει άνετα και να μπορεί αν θέλει να σταθεί όρθιο. Αυτό δεν ισχύει για τα πουλιά που έχουν μεγάλα πόδια (φοινικόπτερα, πελαργοί ερωδιοί κ.α.) που καλό είναι να παραμείνουν καθιστά αλλά με τον μακρύ λαιμό τους σε φυσιολογική ελεύθερη θέση (όχι διπλωμένο πιεστικά).

4) Το ιδανικό μέγεθος κουτιού πρέπει να είναι διπλάσιο από το μέγεθος του πουλιού. Σε περίπτωση κορακοειδών (κουρούνες, καρακάξες, κόρακες κλπ.) , γλάρων μεγαλόσωμων, νυκτόβιων αρπακτικών ( Κουκουβάγιες, Γκιώνηδες, Μπούφοι κλπ.), ενισχύουμε το κουτί (χοντρό χαρτόνι) ώστε να μην μπορούν να διευρύνουν τις τρύπες και να αποφύγουμε κάθε είδους ατύχημα είτε ανεπιθύμητη απόδραση.

Πώς να το πιάσετε:

1) Σκεπάστε το με μια πετσέτα, ιδίως το κεφάλι του για να μην βλέπει. Αυτό θα ηρεμίσει και θα κάτσει στο έδαφος οπότε μπορείτε να το πιάσετε. Περάστε τα χέρια σας γύρω του, χαμηλά στην πλάτη και αγκαλιάστε μαζί και τα διπλωμένα φτερά του, ώστε να μην μπορεί να τα ανοίξει.

2) Κρατήστε το σώμα, τα μπούτια και την ουρά σαν ανθοδέσμη και σηκώστε το με το κεφάλι ακόμα σκεπασμένο. Προσπαθήστε να μην το αφήσετε να φτεροκοπήσει. Κρατήστε το γερά και σταθερά. Μην υποτιμάτε την δύναμή του. Μπορεί να σας εκπλήξει να σας αιφνιδιάσει και να δραπετεύσει.

Προσέξτε:

1) Οι ερωδιοί, γλάροι, πελαργοί, κορμοράνοι και γενικώς τα ψαροφάγα αμύνονται με το ράμφος τους. Προσέξτε τα μάτια σας.

2) Τα αρπακτικά κάθε είδους αμύνονται με τα νύχια τους. Το ράμφος τους είναι πιο ακίνδυνο θέλει όμως κι αυτό την ανάλογη προσοχή. Αν δείτε αρπακτικό να έχει πέσει ανάσκελα και να προτείνει τα πόδια του μην πλησιάσετε το χέρι σας. Περιμένετε ή αναγκάστε το να γυρίσει όρθιο. Δώστε του να αρπάξει ένα πανί. Αφού το αρπάξει, με το ίδιο ή άλλο πανί σκεπάστε το κεφάλι του.

3) Βγάλτε το πανί αφού το έχετε τοποθετήσει στο χαρτόκουτο που ετοιμάσατε και ετοιμαστείτε να το κλείσετε.

4) Κλείστε καλά το χαρτόκουτο. Πριν το μεταφέρετε κλείστε το με ταινία και σιγουρευτείτε ότι δεν υπάρχει κίνδυνος δραπέτευσης. (μερικά νυκτόβια και τα κορακοειδή έχουν την τάση να ανοίγουν τρύπες στο κουτί. Προσέξτε να είναι σκληρό το    χαρτί για να τα εμποδίσει). Για τους δρυοκολάπτες καλό είναι να χρησιμοποιηθεί διπλό κουτί, το ένα μέσα στο άλλο με την κατάλληλη προετοιμασία και των δύο (τρύπες, και λουρίδες εφημερίδας).

Τι να αποφύγετε:

1) Μην αφήσετε το πουλί να κυκλοφορεί ελεύθερο γιατί θα χειροτερέψει τα τραύματά του.

2) Μην βάλετε το πουλί σε κλουβί, μπανιέρα, κοτέτσι ή καφάσι και μην το αφήσετε κοντά σε σκυλιά γάτες , κότες ή άλλα κατοικίδια. Θα στρεσαριστεί και θα χειροτερέψει τα τραύματά του. Θα είναι πολύ δυσκολότερος και ο χειρισμός του από εσάς.
Το κουτί και το σκοτάδι είναι η καλύτερη προσωρινή ακινητοποίηση που μπορείτε να προσφέρετε για τα κατάγματά του ή όποιο άλλο πρόβλημα μπορεί να έχει. Οτιδήποτε άλλο θα το κουράσει και ταλαιπωρήσει. Στο σκοτάδι θα νομίσει ότι είναι νύχτα και θα ξεκουραστεί. Δεν θα ξοδέψει περισσότερη ενέργεια προσπαθώντας μάταια να αποδράσει. Αφήστε το για αρκετή ώρα σε ήσυχο εσωτερικό και ζεστό μέρος (όχι όμως στον ήλιο) για να ξεπεράσει όσο γίνεται το σοκ (δροσερό αν είναι κατακαλόκαιρο). Θα ηρεμίσει και θα μπορέσετε να το χειριστείτε ευκολότερα όταν χρειαστεί. Δεν το πιάνουμε άσκοπα και δεν το επιδεικνύουμε γιατί υπάρχει ακόμη και κίνδυνος ανακοπής από τον φόβο του.

Περισσότερη βοήθεια:

Πολλά πουλιά κυρίως τα εντομοφάγα και τα σαρκοφάγα παίρνουν το μεγαλύτερο μέρος του νερού που χρειάζονται, από την τροφή τους. Έτσι το πρώτο πράγμα που τους λείπει όταν έχουν μέρες να τραφούν, είναι το νερό.

Δώστε οπωσδήποτε νερό με λίγη ζάχαρη με μια σύριγγα απ’ την οποία έχετε βγάλει τη βελόνα. Βάλτε τη σύριγγα βαθιά μέσα στο ράμφος, πίσω από την είσοδο της τραχείας (μια μικρή τρύπα που έχουν στη βάση της γλώσσας). Ίσως χρειαστούν δύο άτομα και μια πετσέτα, αν έχει επικίνδυνα νύχια ή έχει μεγάλο μέγεθος.

Αν είναι πολύ μικρό ή δεν ανοίγει εύκολα το ράμφος, στάξτε το νερό στα ρουθούνια από πάνω ακόμη και χωρίς να το πιάσετε. Κάντε το ίδιο και με μεγαλύτερο πουλί αν δυσκολεύεστε να το χειριστείτε ή να ανοίξετε το ράμφος του. Μη φοβάστε, δεν θα πνιγεί.

Μπορείτε ακόμη να χρησιμοποιήσετε αντί για νερό  Almora, Ορό (Lactaded Ringers ή Dextrose 5%) ή άλλα υγρά για την αφυδάτωση που θα βρείτε σε φαρμακείο.

Αν είναι πολύ εξαντλημένο (κλείνει τα μάτια, είναι αδύναμο, δεν στέκεται όρθιο ή φουσκώνει το φτέρωμά του) τοποθετήστε το σε ζεστό χώρο. Μπορείτε να βάλετε από πάνω του μια λάμπα να του θερμαίνει την πλάτη ειδικά αν είναι βρεγμένο (προσοχή μην υπερθερμάνετε) ή μια ζεστή θερμοφόρα κάτω από το πάτωμα των εφημερίδων του κουτιού (ΠΡΟΣΟΧΗ : Ποτέ το θερμαντικό σώμα σε άμεση επαφή με το ζώο. Υπάρχει κίνδυνος εγκαύματος ή θερμοπληξίας). Εάν έχουμε τραυματισμό στο κεφάλι, αποφεύγουμε τη ζέστη απευθείας στο κεφάλι επιβάλλεται ο δεύτερος τρόπος θέρμανσης. Δίνετε υγρά κάθε ώρα (ζαχαρόνερο). Τα υγρά μπορεί να είναι χλιαρά.

Μην κάνετε τίποτε άλλο. Μη δώσετε τροφή και φάρμακα προτού μιλήσουμε στο τηλέφωνο. Μάλλον κακό θα κάνουν σ’ αυτή τη φάση παρά καλό. Αν έχει καιρό να φάει, ούτως ή άλλως δεν πρέπει να φάει πολύ, ούτε στέρεη τροφή γιατί δεν θα μπορέσει να χωνέψει. Αν έχει φάει πρόσφατα δεν είναι ανάγκη να φάει τώρα. Εξ άλλου πρέπει να γίνει προσδιορισμός του είδους πρώτα, ώστε να δώσουμε την κατάλληλη τροφή.
Τα πουλιά μπορεί να είναι σποροφάγα, εντομοφάγα, σαρκοφάγα, ψαροφάγα ή παμφάγα. Ανάλογα διαλέγουμε την τροφή του, που σίγουρα πρέπει να είναι ωμή. Τις περισσότερες φορές δεν τρώνε μόνα τους και θα πρέπει να τα ταΐσουμε. Μικρά συχνά γεύματα είναι το ιδανικό αλλά το σωστό είναι να ενεργείτε πάντοτε κατόπιν συνεννόησης ώστε να γίνει το καλύτερο για κάθε περίπτωση και να αποφύγουμε πνιγμό από λάθος χειρισμούς.

Για μια ακόμη φορά τονίζουμε ότι οι προαναφερόμενες ενέργειες πρέπει να γίνονται βήμα προς βήμα σε συνεννόηση με τους έμπειρους ανθρώπους του ΕΚΠΑΖ. Κάθε περιστατικό έχει δικά του χαρακτηριστικά που απαιτούν ιδιαίτερο χειρισμό. Απομένει να επικοινωνήσετε με το ΕΚΠΑΖ για περισσότερες οδηγίες.

Πηγή/φωτογραφίες: Ελληνικό Κέντρο Περίθαλψης Αγρίων Ζώων, ekpaz.gr