ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ, ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

ΟΙ ΜΕΤΑΛΛΑΓΜΕΝΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ (του Γιάννη Σιώτου)

arithmoi met prag - Σόλων ΜΚΟ
image_pdfimage_print

arithmoi met prag - Σόλων ΜΚΟΠολλοί άνθρωποι αγαπούν τους αριθμούς: τους βοηθούν, όπως λένε, να αποκτήσουν μια πιο απτή και συγκεκριμένη εικόνα για τη… ζωή και την κοινωνία. Αυτή η «αγάπη» για τους αριθμούς στα χρόνια του νεοφιλελευθερισμού μετατράπηκε σε υστερία. Μπορεί να μην το έχουμε συνειδητοποιήσει, αλλά καθημερινά βομβαρδιζόμαστε από αριθμούς, που ο καθένας τους εκφράζει μια διαφορετική ανθρώπινη πραγματικότητα. Όμως αυτοί οι «αριθμοί του νεοφιλελευθερισμού» δεν είναι καθάριοι. Είναι μεταλλαγμένοι σαν το καλαμπόκι της Monsanto. Προϊόν επεξεργασίας. Με αυτούς, λοιπόν, τους μεταλλαγμένους αριθμούς μετράμε την οικονομία μιας χώρας. Εκφράζονται βασικές ανθρώπινες ανάγκες και καταστάσεις όπως θάνατοι, γεννήσεις, γάμοι, διαζύγια. Απεικονίζονται τα τροχαία, ο καρκίνος, η διασκέδαση, το άγχος, η κατάθλιψη. Περιγράφεται η ανεργία, η μετανάστευση, η πείνα, η φτώχεια, οι αυτοκτονίες…

Αν το καλοσκεφτεί κανείς, είμαστε στην εποχή των «μεταλλαγμένων αριθμών», καθώς αυτοί που διαφεντεύουν τις ζωές μας σήμερα προτιμούν την «ψυχρότητα» και την «ισοπέδωση» που προσφέρουν οι στατιστικές και τα οικονομοκεντρικά μοντέλα. Αυτοί οι «αριθμοί» α λα Monsanto όχι μόνο τους βοηθούν για να απενοχοποιούνται, αλλά και για να δικαιολογούν ακόμα και τις πιο απάνθρωπες πολιτικές που ζητούν από τους λαούς να αποδεχθούν. Με αυτά και μ’ εκείνα, η ζωή μας μετατράπηκε σε μέσους όρους, σε χρονοσειρές, σε στατιστικούς διαμέσους, ενώ η στατιστική αναδεικνύεται στο μεγαλύτερο εργαλείο του νεοφιλελευθερισμού.

Ακόμα και η θεωρητική σκέψη έχει επηρεαστεί από τους αριθμούς. Για να το κατανοήσει αυτό κανείς, δεν έχει παρά να βάλει «δίπλα – δίπλα» κείμενα στοχαστών του χθες και να τα αντιπαραβάλει με τα σημερινά. Να συγκρίνει τη μεθοδολογία και τα εργαλεία που χρησιμοποιούν οι μεν και οι δε για να τεκμηριώσουν τις απόψεις και τις θέσεις τους.

Όλα αυτά σημαίνουν ότι η «αριθμητική» θα πρέπει να αποβληθεί από τη ζωή μας; Προφανώς όχι, αλλά κάποια στιγμή θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι είναι απαραίτητο να δούμε πίσω από τις αφαιρετικές περιγραφές τη γλώσσα των «μεταλλαγμένων αριθμών». Για να το πούμε πιο απλά, η μεγάλη πλέον πρόκληση της «εποχής των αριθμών» είναι ο… εξανθρωπισμός και η καθαρότητά τους. Μεγάλη η πρόκληση και εξίσου μεγάλο στοίχημα θα σκεφτούν κάποιοι. Κι όμως, είναι μονόδρομος. Οι αρνητές των μηχανών στα χρόνια της βιομηχανικής επανάστασης στην αρχή περιθωριοποιήθηκαν και στη συνέχεια ξεχάστηκαν. Το ίδιο συνέβη και με τους αρνητές της σύγχρονης επανάστασης της πληροφορικής. Σήμερα κανείς δεν τους θυμάται και οι ελάχιστοι -που απο τύχη ή λόγω επαγγέλματος τους γνωρίζουν- στη συντριπτική τους πλειονότητα τους αντιμετωπίζουν ως γραφικούς. Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με τη σημερινή «κοινωνία των μεταλλαγμένων μέσων όρων» που έχουν επιβάλει οι ιέρακες του νεοφιλελευθερισμού.

Για να τους αντιμετωπίσει κανείς, θα πρέπει να χρησιμοποιήσει τους δικούς του αριθμούς. Τους ανεπεξέργαστους. Αυτούς που χρησιμοποιούν οι απλοί άνθρωποι για να περιγράψουν τη ζωή τους. Τις χαρές, τις λύπες, τις αγωνίες, τον αγώνα, τον κάματο, την απελπισία και την ελπίδα. Και από τη μάχη των αριθμών δεν υπάρχει αμφιβολία για το ποιος θα έχει το ηθικό πλεονέκτημα, αφού προσφέρονται μπόλικοι που δείχνουν το σημερινό αδιέξοδο του νεοφιλελευθερισμού. Για να τους ανακαλύψει κανείς, δεν έχει παρά να κάνει μια πρόχειρη αναζήτηση στην καθημερινή ειδησεογραφία. Τότε θα ανακαλύψει ότι όλα τα ΜΜΕ καθημερινά προσφέρουν πληθώρα «αριθμών» που ανατρέπουν και απομυθοποιούν τη «νεοφιλελεύθερη αριθμητική». Μια απλή παράθεση ειδήσεων που δημοσιεύτηκαν τον τελευταίο μήνα σε έγκυρα ΜΜΕ της Γαλλίας, της Μεγάλης Βρετανίας, της Γερμανίας και των ΗΠΑ επιβεβαιώνουν την άποψη αυτή. Για παράδειγμα, έγραψαν:

* Κάθε έβδομο παιδί στη Γερμανία (περίπου 14%) ζει από το βοήθημα κοινωνικής πρόνοιας που λαμβάνουν οι γονείς του. Συνολικά 1,54 εκατομμύρια παιδιά κάτω των 15 ετών ζούσαν πέρυσι από το κατώτατο επίδομα, 30.000 περισσότερα από ό,τι το 2014. Ας σημειωθεί ότι το βοήθημα κοινωνικής πρόνοιας, περισσότερο γνωστό στη Γερμανία και ως Hartz IV, καλείται να διασφαλίσει την επιβίωση ενός πολίτη και περιλαμβάνει το κοινωνικό επίδομα και το επίδομα ανεργίας.

Τα στοιχεία προέρχονται από τη γερμανική Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Εργασίας, τα οποία ζήτησε η αναπληρωτής πρόεδρος του κόμματος Die Linke Ζαμπίνε Τσίμερμαν με αφορμή τη Διεθνή Ημέρα Παιδιού που γιορτάζεται την 1η Ιουνίου.

* Σχεδόν 46 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο ζουν σε συνθήκες καταναγκαστικής εργασίας, δουλείας λόγω χρέους, σωματεμπορίας, αναγκαστικών γάμων. Πρόκειται για σύγχρονους σκλάβους, με τους περισσότερους απο αυτούς να είναι στην Ασία (σχεδόν τα δύο τρίτα του συνολικού αριθμού). Η σύγχρονη δουλεία σημαίνει ότι ένα άτομο εξαναγκάζεται να κάνει μια συγκεκριμένη πράξη (δουλειά, αναγκαστικό γάμο κ.ά.) με τη χρήση απειλής, βίας, εξαναγκασμού, κατάχρησης εξουσίας ή παραπλάνησης.

Η Ινδία έχει τον μεγαλύτερο αριθμό των ανθρώπων που έχουν παγιδευτεί στη δουλεία, 18.350.000, και ακολουθούν η Κίνα (3.390.000), το Πακιστάν (2.130.000), το Μπαγκλαντές (1.530.000) και το Ουζμπεκιστάν (1.230.000). Επίσης, το 4,37% των 25 εκατομμυρίων πληθυσμού της Βόρειας Κορέας ζουν σε συνθήκες σύγχρονης σκλαβιάς, χωρίς η ηγεσία της χώρας να κάνει το παραμικρό για να αντιμετωπίσει αυτό το τεράστιο πρόβλημα. Ακολουθεί το Ουζμπεκιστάν, όπου το 3,97% των ανθρώπων εργάζονται σε συνθήκες καταναγκαστικής εργασίας στον τομέα του βαμβακιού. Σύμφωνα με έρευνα του αυστραλιανού Walk Free Foundation, περιπτώσεις σύγχρονης δουλείας εντοπίστηκαν σε 167 χώρες.

Η Ευρώπη έχει το χαμηλότερο ποσοστό, αλλά, σύμφωνα με τους συντάκτες της έρευνας, η ήπειρος είναι προορισμός που μπορεί οδηγήσει στην καταναγκαστική εργασία και τη σεξουαλική εκμετάλλευση. Υπάρχει μάλιστα η προειδοποίηση ότι οι χιλιάδες των ανθρώπων που προσπαθούν να ξεφύγουν από τις συγκρούσεις και τη φτώχεια θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μεγάλη αύξηση των κρουσμάτων σύγχρονης σκλαβιάς.

Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας, σε όλο τον κόσμο 21.000.000 ζουν σε συνθήκες καταναγκαστικής εργασίας, που είναι η πλέον συνηθισμένη μορφή σύγχρονης σκλαβιάς.

* Σε 41 από τις πιο πλούσιες χώρες του κόσμου ζουν 76,5 εκατομμύρια παιδιά σε σχετική φτώχεια. Αυτό σημαίνει ότι οι οικογένειές τους διαθέτουν εισόδημα μικρότερο από το 60% του μέσου όρου του ευρωπαϊκού εισοδήματος. Στην Ελλάδα, τη Λιθουανία και την Ισπανία πάνω από το 36% των παιδιών ανήκει σε αυτή την κατηγορία. Το αντίστοιχο ποσοστό στις ΗΠΑ είναι 32% και στην Ιταλία 30%.

* Στο διάστημα μεταξύ 2010 και 2015, σύμφωνα με τη διεθνή οργάνωση Oxfam, η περιουσία των 62 πλουσιότερων ανθρώπων στον κόσμο -όπως αυτοί καταγράφονται από τη λίστα δισεκατομμυριούχων του Forbes- έχει αυξηθεί κατά 44%. Αντίθετα, το ποσοστό ευημερίας περίπου 3,5 δισεκατομμυρίων ανθρώπων που ζουν στις φτωχότερες περιοχές του πλανήτη καταγράφει την ίδια περίοδο μείωση της τάξης του 41%. Μάλιστα, τα τελευταία 25 χρόνια το μέσο εισόδημα του 10% του παγκόσμιου πληθυσμού καταγράφει αύξηση μόλις κατά 3 δολάρια, ήτοι 2,75 ευρώ ετησίως. Αξίζει να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με την Oxfam, το 30% του πλούτου που υπάρχει στην Αφρική βρίσκεται σε off shore φορολογικούς παραδείσους, κοστίζοντας σε πολλά αδύναμα οικονομικά κράτη περίπου 14 δισ. δολάρια (12,8 δισ. ευρώ ετησίως).

Ένα εξίσου ενδιαφέρον στοιχείο της έκθεσης αφορά επίσης την κατάσταση των εργαζομένων ανά τον κόσμο. Σύμφωνα με στοιχεία που παραθέτει η οργάνωση, η συντριπτική πλειονότητα των πλέον κακοπληρωμένων εργαζομένων ανά τον κόσμο είναι γυναίκες, με την ανισότητα μεταξύ των δύο φύλων στον εργασιακό τομέα να αυξάνεται αντί να μειώνεται σε παγκόσμιο επίπεδο. Ακόμη και στη λίστα των 62 πλουσιότερων ανθρώπων στον κόσμο μόλις 9 είναι γυναίκες.

* 870 εκατομμύρια άνθρωποι εξακολουθούν να πεινούν, ενώ περίπου 1,3 δισ. εκατομμύρια τόνοι τρόφιμα σπαταλιούνται κάθε χρόνο, σύμφωνα με τον ΟΗΕ. Την ίδια στιγμή όμως στην υφήλιο περίπου 800 εκατομμύρια άνθρωποι, δηλαδή ένας στους επτά, πεινούν, ανακοινώνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) τονίζοντας ότι, αν συνεχίσουμε κατ’ αυτόν τον τρόπο, το 2050 θα χρειάζονται τρεις πλανήτες σαν τη Γη για να καλυφθούν οι ανάγκες κατανάλωσης του παγκόσμιου πληθυσμού. Με έναν διαφορετικό τρόπο ζωής, ωστόσο, είναι δυνατή η προστασία των φυσικών πόρων.

* Πάνω από το 80% των κατοίκων των μεγάλων πόλεων είναι εκτεθειμένοι σε βλαβερές ρυπογόνες ουσίες. Για τον λόγο αυτό κάθε χρόνο περισσότεροι από τρία εκατομμύρια άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους. Εγκεφαλικά, ανακοπές της καρδιάς ή καρκίνος των πνευμόνων είναι κάποιες από τις χαρακτηριστικές ασθένειες που καταγράφονται ως σχετικές αιτίες θανάτου.

Αυτοί λοιπόν, οι «άλλοι αριθμοί», αν έρθουν αντιμέτωποι με τους «νεοφιλελεύθερους αριθμούς», αναδεικνύουν την ολοκληρωτική αποτυχία του μοντέλου που με περισσή επιμονή -που πολλές φορές αγγίζει τα όρια της απροκάλυπτης βίας- προσπαθούν να επιβάλουν η Μέρκελ, η Λαγκάρντ, ο Σόιμπλε, ο Βάιντμαν και πολλοί ακόμα «ιέρακες» του νεοφιλελευθερισμού. Αυτοί, οι «άλλοι αριθμοί», δικαιολογούν τους Γάλλους που έχουν βγει στους δρόμους ενάντια στο άρθρο 2. Αυτοί οι αριθμοί ερμηνεύουν την αντίσταση των ακτιβιστών της Αφρικής απέναντι στον «αγροτοϊμπεριαλισμό».

Υπάρχουν όμως πολλοί ακόμα αριθμοί: καθάριοι, αφτιασίδωτοι και ανεπεξέργαστοι. Αριθμοί μέσα από τη ζωή που έχουν την ίδια σχέση με τους νεοφιλέλευθερους όση τα μεταλλαγμένα κολοκύθια από τις φάρμες των πολυεθνικών με εκείνα που καλλιεργούν χωρίς λιπάσματα και φυτοφάρμακα οι απλοί ξωμάχοι.

Πηγή/φωτογραφία: avgi.gr