1

Η «ΑΝΑΠΤΥΞΗ» ΑΠΕΙΛΕΙ ΤΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ

Σχεδόν οι μισές από τις τοποθεσίες σε ολόκληρο τον κόσμο που χρήζουν ειδικής προστασίας ως περιοχές εξαιρετικής σημασίας για τη φύση απειλούνται από καταστροφικές βιομηχανικές δραστηριότητες, σύμφωνα με νέα έκθεση του Παγκόσμιου Ταμείου για τη Φύση (WWF).

Σύμφωνα με την έκθεση, τουλάχιστον 114 από τα 229 μνημεία παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς απειλούνται από την εξερεύνηση για πετρέλαιο και φυσικό αέριο και την εξόρυξή τους, αλλά επίσης κινδυνεύει η υλοτομία και η αλιεία τους.


Ο τίτλος Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO απονέμεται σε μνημεία, κτίσματα ή τοποθεσίες που διακρίνονται παγκοσμίως για την ιστορική, πολιτιστική ή και περιβαλλοντική σημασία τους.

Στα απειλούμενα μνημεία περιλαμβάνονται ο μεγάλος κοραλλιογενής ύφαλος της Αυστραλίας, τα νησιά Γκαλαπάγκος του Ισημερινού, το Μάτσου Πίτσου στο Περού, το Γκραντ Κάνιον στις ΗΠΑ, αλλά και η επαρχία Σετσουάν της Κίνας που αποτελεί το σπίτι για περισσότερο από το 30% του πληθυσμού των απειλούμενων με εξαφάνιση άγριων μεγάλων πάντα, τα οποία με τη σειρά τους απειλούνται από διάφορες βιομηχανικές δραστηριότητες.

Ενα ενδεικτικό παράδειγμα έρχεται από τον κοραλλιογενή ύφαλο της Μπελίζ, στην Κεντρική Αμερική, που αντιμετωπίζει κινδύνους από μη βιώσιμες παράκτιες κατασκευές, από την εκκαθάριση μανγκρόβιων δασών, από επιβλαβείς γεωργικές απορροές στη θάλασσα και την πιθανότητα εξόρυξης πετρελαίου.

Οι απειλές αυτές θέτουν σε κίνδυνο την ευημερία 190.000 ανθρώπων, δηλαδή τον μισό πληθυσμό της Μπελίζ, καθώς αυτός επιβιώνει από τον τουρισμό, την αλιεία και άλλες υπηρεσίες που προσφέρει ο κοραλλιογενής ύφαλος.

Εξάλλου, ο ύφαλος της Μπελίζ φιλοξενεί 3 είδη θαλάσσιας χελώνας, συμπεριλαμβανομένης της απειλούμενης πράσινης χελώνας.

Οι περιοχές παγκόσμιας κληρονομιάς καλύπτουν περίπου το 0,5% της επιφάνειας της Γης.

Οι χώροι αυτοί υποστηρίζουν ορισμένα από τα πιο πολύτιμα οικοσυστήματα του πλανήτη και συμβάλλουν στην οικονομία μέσω του τουρισμού, της αναψυχής και της εξαγωγής φυσικών πόρων.

Παρέχουν καταφύγιο για απειλούμενα είδη, ενώ επίσης αποτελούν προπύργια στη μάχη ενάντια στην κλιματική αλλαγή.

Περισσότερα από έντεκα εκατομμύρια άνθρωποι, όσο ο πληθυσμός της Ελλάδας, εξαρτώνται από περιοχές Παγκόσμιας Κληρονομιάς για τροφή, νερό, στέγη και φάρμακα.

Σύμφωνα με την έκθεση του WWF, το 90% των φυσικών περιοχών παγκόσμιας κληρονομιάς παρέχουν επίσης θέσεις εργασίας και οφέλη που εκτείνονται πολύ πέρα από τα όριά τους.

«Τα μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς πρέπει να απολαμβάνουν το υψηλότερο επίπεδο προστασίας, όμως συχνά αποτυγχάνουμε να διασφαλίσουμε ακόμη και αυτό το σημαντικό κομμάτι της Γης», επισημαίνει ο Μάρκο Λαμπερτίνι, γενικός διευθυντής του WWF International.

«Ολοι συμφωνούμε ότι πρόκειται για μερικά από τα πιο πολύτιμα και μοναδικά μέρη στον πλανήτη, τώρα όμως πρέπει να εργαστούμε από κοινού για να επιτρέψουμε σε αυτές τις περιοχές να συνεισφέρουν στην ευημερία των ανθρώπων και της φύσης. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι αυτές οι περιοχές προστατεύουν τους ανθρώπους. Οι κυβερνήσεις και οι επιχειρήσεις πρέπει να δώσουν προτεραιότητα στη μακροπρόθεσμη αξία πάνω από τα βραχυπρόθεσμα έσοδα και να σεβαστούν το καθεστώς προστασίας αυτών των πολύτιμων περιοχών», αναφέρει ο ίδιος.

Τα μνημεία παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς εμπίπτουν σε τρεις κατηγορίες: πολιτιστικά, φυσικά και μικτά:

➾ Ως «φυσική» κληρονομιά χαρακτηρίζονται αυτά που βρίσκονται σε περιοχές με εξαιρετικούς φυσικούς, βιολογικούς και γεωλογικούς σχηματισμούς, συμπεριλαμβανομένων των ενδιαιτημάτων των απειλούμενων ειδών ζώων και φυτών, καθώς και περιοχές με ιδιαίτερη επιστημονική ή αισθητική αξία.

➾ Ως «πολιτιστική» κληρονομιά χαρακτηρίζονται τα μνημεία και οι ομάδες κτιρίων και χώρων με ιστορική, αισθητική, αρχαιολογική, επιστημονική, εθνολογική ή ανθρωπολογική αξία.

➾ Η «μικτή» κληρονομιά αναφέρεται σε περιοχές που περιλαμβάνουν τόσο τα πολιτιστικά όσο και τα φυσικά κριτήρια.

Τα κριτήρια της UNESCO

Συνολικά υπάρχουν 229 προσδιορισμένοι χώροι παγκόσμιας κληρονομιάς με φυσική «εξαιρετική παγκόσμια αξία», σύμφωνα με τα κριτήρια της UNESCO, εκ των οποίων οι 197 είναι αποκλειστικά φυσικές τοποθεσίες και 32 μικτές, καθώς διακρίνονται τόσο για τα φυσικά όσο και τα πολιτιστικά τους πλεονεκτήματα.

Αυτές οι δύο ονομασίες αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το ένα πέμπτο όλων των τόπων παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO, ενώ οι υπόλοιποι χαρακτηρίζονται κυρίως από ανθρώπινες κατασκευές, όπως για παράδειγμα η Βενετία.

Το WWF καλεί τις κυβερνήσεις να απαγορεύσουν τις επιβλαβείς βιομηχανικές δραστηριότητες σε χώρους πολιτιστικής κληρονομιάς και στο περιβάλλον που τους περικλείει.

Καμία δημόσια χρηματοδότηση δεν θα πρέπει να είναι διαθέσιμη για εταιρείες που δραστηριοποιούν τις βιομηχανίες τους εντός των μνημείων παγκόσμιας κληρονομιάς ή τα επηρεάζουν με τις λειτουργίες τους, επισημαίνει το WWF.

Ορισμένες εταιρείες έχουν εισακούσει τις επανειλημμένες εκκλήσεις του ΟΗΕ, όπως το Διεθνές Συμβούλιο Εξόρυξης και Μετάλλων, που συμφώνησε το 2003 να απομακρυνθεί από τα μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς, αντιπροσωπεύοντας μεγάλες εταιρείες του χώρου.

Εξάλλου, συγκεκριμένες εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου, όπως η Total και η Shell, έχουν κάνει παρόμοιες δεσμεύσεις, αλλά από αυτόν τον τομέα λείπει η συνολική οργανωμένη προσέγγιση, αναφέρει ο Μεχτίλντ Ροσλέρ, διευθυντής του Κέντρου Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO στο Παρίσι.

Ωστόσο, ο ΟΗΕ δέχεται έντονες κριτικές για το γεγονός ότι δεν έχει κάνει αρκετά για να εξασφαλίσει την προστασία πολλών μνημείων παγκόσμιας κληρονομιάς που ο ίδιος προσδιορίζει ως άξια ειδικής διατήρησης.

Από την άλλη, η κήρυξη ενός χώρου σε κατάσταση παγκόσμιας κληρονομιάς από την UNESCO αποτελεί ένα πολυπόθητο βραβείο που, θεωρητικά, θα έπρεπε να συνοδεύεται επίσης από την ανάληψη πρωτοβουλιών και τη λήψη δραστικών μέτρων για την προστασία τους από τις κυβερνήσεις των κρατών στη δικαιοδοσία των οποίων ανήκουν.

Θεωρητικά πάντα, καθώς είναι παραπάνω από γνωστή η διαπλοκή μεταξύ των κυβερνήσεων και της παγκόσμιας βιομηχανίας ανά τον κόσμο, πόσο μάλλον στις περιοχές του πλανήτη όπου η διαφθορά των κυβερνώντων ζει και βασιλεύει…

kanaima-venezuela

Το εθνικό πάρκο Κανάιμα στη Βενεζουέλα


Πηγή/φωτογραφία: Η Εφημερίδα των Συντακτών, efsyn.gr