ΠΑΙΔΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΠΙΣΩ ΑΠΟ SMARTPHONES
Μεγάλες μάρκες ηλεκτρονικών ειδών, κυρίως smartphones και μπαταριών ηλεκτρικών αυτοκινήτων, ανάμεσα τους οι Apple, Samsung και Sony, αποτυγχάνουν να κάνουν βασικούς ελέγχους για να διασφαλίσουν ότι το κοβάλτιο που εξορύσσεται από παιδιά-εργάτες δεν έχει χρησιμοποιηθεί στα προϊόντα τους, δήλωσε η Διεθνής Αμνηστία και το African Recources Watch (Afrewatch), σε Έκθεση που δημοσιεύθηκε στις 19/1/2016.
Η έκθεση «Για ποιο λόγο πεθαίνουμε: Παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό τροφοδοτούν το παγκόσμιο εμπόριο κοβαλτίου», ανιχνεύει την πώληση κοβαλτίου, που χρησιμοποιείται στις μπαταρίες ιόντων λιθίου, από ορυχεία όπου παιδιά από επτά ετών και ενήλικες εργάζονται σε επικίνδυνες συνθήκες.
Οι λαμπερές βιτρίνες καταστημάτων και το μάρκετινγκ των τεχνολογιών αιχμής αποτελούν μια έντονη αντίθεση ως προς τα παιδιά που κουβαλάνε σάκους με πέτρες, και τους μεταλλωρύχους που δουλεύουν σε στενές τεχνητές σήραγγες ρισκάροντας μόνιμη ζημιά στους πνεύμονές τους.
Mark Dummett, ερευνητής Επιχειρήσεων και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Διεθνούς Αμνηστίας
«Εκατομμύρια ανθρώπων απολαμβάνουν τα οφέλη από τις νέες τεχνολογίες αλλά σπάνια ρωτάνε πως φτιάχτηκαν. Είναι καιρός οι μεγάλες μάρκες να αναλάβουν την ευθύνη για την εξόρυξη ακατέργαστων υλικών με τα οποία δημιουργούν τα κερδοφόρα προϊόντα τους», δήλωσε ο Mark Dummett, ερευνητής Επιχειρήσεων και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Διεθνούς Αμνηστίας.
Η έκθεση τεκμηριώνει πως οι έμποροι αγοράζουν κοβάλτιο από περιοχές όπου η παιδική εργασία αφθονεί και το πωλούν στην Congo Dongfang Mining (CDM), μια θυγατρική του κινεζικού ορυκτού γίγαντα Zhejiang Huayou Cobalt Ltd (Huayou Cobalt). Η έρευνα της Διεθνούς Αμνηστίας χρησιμοποιεί έγγραφα επενδυτών για να δείξει πώς η Huayou Cobalt και η θυγατρική της CDM κατεργάζονται το κοβάλτιο πριν το πουλήσουν σε τρεις κατασκευαστές εξαρτημάτων μπαταρίας στη Κίνα και στη Νότια Κορέα. Με τη σειρά τους εκείνοι πωλούν σε κατασκευαστές μπαταρίας, οι οποίοι ισχυρίζονται ότι προμηθεύουν εταιρίες τεχνολογίας και αυτοκινήτων, συμπεριλαμβανομένων των εταιρειών Apple, Microsoft, Samsung, Sony, Daimler και Volkswagen.
Η Διεθνής Αμνηστία επικοινώνησε με 16 πολυεθνικές που έχουν περιληφθεί ως πελάτες των κατασκευαστών μπαταρίας, που αναφέρονται ότι προμηθεύονται κατεργασμένο ορυκτό από την Huayou Cobalt. Εξ αυτών, μία εταιρία παραδέχθηκε τη σύνδεση, ενώ τέσσερις ήταν αδύνατο να πουν σίγουρα αν αγόραζαν κοβάλτιο από την Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (ΛΔΚ) ή την Huayou Cobalt. Έξι δήλωσαν ότι ερευνούσαν τους ισχυρισμούς. Πέντε αρνήθηκαν ότι προμηθεύονταν κοβάλτιο μέσω της Huayou Cobalt, αν και ήταν καταχωρημένες ως πελάτες στα εταιρικά έγγραφα των κατασκευαστών μπαταρίας. Δύο πολυεθνικές αρνήθηκαν την προμήθεια κοβαλτίου από την ΛΔΚ.
Αποφασιστικής σημασίας είναι το γεγονός πως καμία πολυεθνική δεν παρείχε αρκετές λεπτομέρειες ώστε να εξακριβωθεί ανεξάρτητα από πού προέρχεται το κοβάλτιο που χρησιμοποιείται στα προϊόντα τους.
Είναι ένα μεγάλο παράδοξο της ψηφιακής εποχής, ότι μερικές από τις πλουσιότερες και πιο καινοτόμες εταιρίες του κόσμου, είναι σε θέση να πωλούν στην αγορά απίστευτα εκλεπτυσμένες συσκευές χωρίς να τους ζητείται να δείξουν από πού προμηθεύονται ακατέργαστα υλικά για τα εξαρτήματα τους
Emmanuel Umpula, διευθύνων σύμβουλος του Afrewatch
“Οι παραβιάσεις στα ορυχεία παραμένουν εκτός οπτικού πεδίου και εκτός σκέψης, επειδή στην σημερινή παγκόσμια αγορά, οι καταναλωτές δεν έχουν ιδέα για τις συνθήκες στο ορυχείο, στο εργοστάσιο και στη γραμμή παραγωγής. Ανακαλύψαμε ότι οι έμποροι αγοράζουν κοβάλτιο χωρίς να κάνουν ερωτήσεις για το πώς και που εξορύχτηκε.” δήλωσε ο Emmanuel Umpula, διευθύνων σύμβουλος του Afrewatch.
Θανατηφόρα ορυχεία και παιδική εργασία
Η ΛΔΚ παράγει τουλάχιστον το 50% του παγκόσμιου κοβαλτίου. Ένας από τους μεγαλύτερους επεξεργαστές του ορυκτού στη χώρα είναι η CDM, θυγατρική της Huayou Cobalt. Η Huayou Cobalt λαμβάνει περισσότερο από το 40% του κοβαλτίου της από την ΛΔΚ.
Μεταλλωρύχοι που δουλεύουν σε περιοχές, από τις οποίες αγοράζει κοβάλτιο η ΛΔΚ, αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο για μακροχρόνια βλάβη υγείας τους και υψηλό ρίσκο θανατηφόρων ατυχημάτων. Τουλάχιστον 80 βιοτεχνικοί μεταλλωρύχοι πέθαναν σε υπόγεια στη νότια ΛΔΚ μόνο ανάμεσα στον Σεπτέμβριο του 2014 και τον Δεκέμβριο του 2015. Ο αληθινός αριθμός είναι άγνωστος καθώς πολλά ατυχήματα δεν καταγράφονται και σώματα μένουν θαμμένα κάτω από τα ερείπια.
Ερευνητές της Διεθνούς Αμνηστίας ανακάλυψαν επίσης ότι η μεγάλη πλειοψηφία των μεταλλωρύχων εργάζεται τις περισσότερες ώρες της ημέρας χωρίς ούτε τον πιο βασικό προστατευτικό εξοπλισμό, όπως γάντια, ρούχα εργασίας ή μάσκες προσώπου ώστε να προστατευτούν από πιθανή ασθένεια των πνευμόνων και του δέρματος τους.
Παιδιά-εργάτες δήλωσαν στη Διεθνή Αμνηστία ότι εργάζονται για περισσότερο από 12 ώρες την ημέρα, κουβαλώντας βαριά φορτία στα ορυχεία, ώστε να κερδίσουν ανάμεσα σε ένα και δύο δολάρια την ημέρα. Το 2014, περίπου 40.000 παιδιά εργάζονταν σε ορυχεία σε όλη τη νότια ΛΔΚ, πολλά από αυτά εξορύσσοντας κοβάλτιο, σύμφωνα με την UNICEF.
Περνούσα 24 ώρες κάτω στα τούνελ. Έφτανα το πρωί και θα έφευγα το επόμενο πρωί … Προσπαθούσα να με ηρεμήσω εκεί κάτω… Η θετή μητέρα μου σχεδίαζε να με στείλει σχολείο, αλλά ο θετός πατέρας μου ήταν αντίθετος, με εκμεταλλευόταν με το να με βάζει να δουλεύω στο ορυχείο
Paul, ένα ορφανό 14 ετών, ξεκίνησε να εξορύσσει στην ηλικία των 12. Είπε στους ερευνητές ότι ο παρατεταμένος χρόνος κάτω από τη γη, είχε ως συνέπεια να είναι συνεχώς άρρωστος
«Οι επαπειλούμενοι κίνδυνοι ως προς την υγεία και την ασφάλεια εντάσσουν την εργασία στις εξορύξεις σε μια από τις χειρότερες μορφές παιδικής εργασίας. Οι εταιρίες, των οποίων τα παγκόσμια κέρδη είναι συνολικά 125 δισεκατομμύρια, δεν μπορούν να ισχυρίζονται αξιόπιστα ότι δεν είναι ικανές να ελέγξουν από πού προέρχονται τα βασικά ορυκτά ιχνοστοιχεία στα προϊόντα τους», δήλωσε ο Mark Dummett. «Η εξόρυξη βασικών υλικών που τροφοδοτούν ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο ή ένα smartphone θα έπρεπε να αποτελούν μια πηγή ευημερίας για τους μεταλλωρύχους στην ΛΔΚ. Η πραγματικότητα ωστόσο είναι πως βιώνουν μια κοπιαστική και μίζερη ζωή που δεν τους αποδίδει χρήματα. Οι μεγάλες μάρκες έχουν την δύναμη να αλλάξουν αυτό.»
Ακολουθώντας την αλυσίδα εφοδιασμού- εταιρική ντροπή
Οι ερευνητές της Διεθνούς Αμνηστίας και του Afrewatch μίλησαν με 87 νυν και πρώην μεταλλωρύχους κοβαλτίου, 17 εκ των οποίων παιδιά, από πέντε διαφορετικές τοποθεσίες ορυχείων στη νότια ΛΔΚ, κατά την περίοδο Απριλίου και Μαΐου 2015. Επίσης, πήραν συνέντευξη από 18 εμπόρους κοβαλτίου και ακολούθησαν οχήματα μεταλλωρύχων και εμπόρων μεταφέροντας μεταλλεύματα κοβαλτίου από ορυχεία σε αγορές, από όπου οι μεγαλύτερες εταιρίες αγοράζουν το μετάλλευμα. Η μεγαλύτερη από αυτές είναι η CDM, η κογκολέζικη θυγατρική της Huayou Cobalt.
Η Huayou Cobalt προμηθεύει κοβάλτιο σε τρεις κατασκευαστές εξαρτημάτων μπαταρίας ιόντων λιθίου, την Ningbo Shanshan και την Tianjin Bamo από την Κίνα, και την L&F Materials από την Νότια Κορέα. Αυτοί οι τρεις κατασκευαστές εξαρτημάτων μπαταρίας αγόρασαν κοβάλτιο αξίας μεγαλύτερης των 90 εκατομμυρίων αμερικανικών δολαρίων από την Huayou Cobalt το 2013.
Έπειτα η Διεθνής Αμνηστία επικοινώνησε με 16 πολυεθνικές εταιρίες καταναλωτών καταγεγραμμένες ως άμεσοι ή έμμεσοι πελάτες των τριών κατασκευαστών εξαρτημάτων μπαταρίας. Καμία δεν δήλωσε ότι ήταν σε επαφή με την Huayou Cobalt ή ότι είχαν ανιχνεύσει από πού προέρχεται το κοβάλτιο στα προϊόντα τους πριν από την επικοινωνία της Διεθνούς Αμνηστίας.
Η έρευνα δείχνει ότι οι εταιρίες κατά μήκος της αλυσίδας εφοδιασμού κοβαλτίου αποτυγχάνουν να αντιμετωπίσουν κινδύνους ανθρωπίνων δικαιωμάτων που ανακύπτουν στην αλυσίδα εφοδιασμού τους.
Σήμερα δεν υπάρχει καμία ρύθμιση της παγκόσμιας αγοράς κοβαλτίου. Το κοβάλτιο δεν ανήκει στο πεδίο εφαρμογής των κανόνων για τα «ορυκτά από εμπόλεμες ζώνες» στις ΗΠΑ, οι οποίοι καλύπτουν τον χρυσό, το κολτάνιο/ταντάλιο, τον κασσίτερο και το βολφράμιο που εξορύσσονται στην ΛΔΚ.
«Πολλές από τις πολυεθνικές δηλώνουν ότι έχουν πολιτική μηδενικής ανοχής για την παιδική εργασία. Αλλά αυτή η υπόσχεση δεν αξίζει ούτε όσο το χαρτί στο οποίο είναι γραμμένη, όταν οι ίδιες αυτές εταιρίες δεν ερευνούν τους προμηθευτές τους. Ο ισχυρισμός τους απλά δεν είναι αξιόπιστος», δήλωσε ο Mark Dummett.
«Χωρίς νόμους που να απαιτούν από τις εταιρίες να ελέγχουν και να αποκαλύπτουν δημόσια πληροφορίες ως προς το από πού προμηθεύονται ορυκτά καθώς και τους προμηθευτές τους, οι εταιρίες μπορούν να συνεχίσουν να επωφελούνται από τις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Οι κυβερνήσεις πρέπει να βάλουν ένα τέλος σε αυτή την έλλειψη διαφάνειας, που επιτρέπει στις εταιρίες να κερδίζουν από την αθλιότητα.»
Η Διεθνής Αμνηστία και το Afrewatch καλούν τις πολυεθνικές εταιρίες που χρησιμοποιούν μπαταρίες ιόντων λιθίου στα προϊόντα τους, να αντιμετωπίζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα με την δέουσα επιμέλεια, να ερευνούν εάν το κοβάλτιο εξάγεται υπό επικίνδυνες συνθήκες ή με παιδική εργασία, και να είναι πιο διαφανείς σχετικά με τους προμηθευτές τους.
Οι οργανισμοί καλούν επίσης την Κίνα να ζητήσει από τις κινεζικές εξορυκτικές εταιρίες που λειτουργούν στο εξωτερικό, να ερευνήσουν την αλυσίδα εφοδιασμού τους και να αντιμετωπίσουν παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στις δραστηριότητες τους. Οι δύο οργανώσεις δηλώνουν ότι η Huayou Cobalt πρέπει να επιβεβαιώσει ποιος εμπλέκεται στην εξόρυξη και το εμπόριο του κοβαλτίου της (και πού) και να βεβαιώσει ότι δεν αγοράζει κοβάλτιο εξορυγμένο από παιδική εργασία ή σε επικίνδυνες συνθήκες.
«Οι εταιρίες δεν αρκεί απλά να διακόψουν μια εμπορική σχέση με ένα προμηθευτή ή να επιβάλλουν εμπάργκο στην ΛΔΚ άπαξ και έχουν αναγνωρισθεί κίνδυνοι ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην αλυσίδα εφοδιασμού. Πρέπει να αναλάβουν επανορθωτική δράση για την ζημιά που υπέστησαν άνθρωποι, των οποίων τα ανθρώπινα δικαιώματα παραβιάστηκαν», δήλωσε ο Mark Dummett.
Σημείωση προς τους συντάκτες:
Μια πλήρης λίστα των εταιρειών που ερευνήθηκαν και οι απαντήσεις τους είναι διαθέσιμες στο παράρτημα της έρευνας.
Οι 16 πολυεθνικές εταιρίες που καλύπτονται στην έκθεση είναι οι Ahong, Apple, BYD, Daimler, Dell, HP, Huawei, Inventec, Lenovo, LG, Microsoft, Samsung, Sony, Vodafone, Volkswagen και ZTE.
Πηγή/φωτογραφίες: Διεθνής Αμνηστία, amnesty.gr