ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ, ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΔΡΟΜΟΙ ΥΠΕΡΒΑΣΗΣ ΤΩΝ ΚΡΙΣΕΩΝ (του Δημοσθένη Κυριαζή)

road wikiart.org .1883.jpgBlog - Σόλων ΜΚΟ
image_pdfimage_print

road wikiart.org .1883.jpgBlog - Σόλων ΜΚΟΑπό την κοινή λογική, από τα ιστορικά δεδομένα και από τη νομοτέλεια των φυσικών συστημάτων προκύπτει ότι οι υπερβάσεις των κρίσεων που δημιουργούνται στα κοινωνικά/πολιτικά συστήματα, πραγματοποιούνται με πορεία σε ένα από τους ακόλουθους τρεις δρόμους: Στο δρόμο της ντετερμινιστικής λογικής, στο δρόμο της χαοτικής και συναισθηματικής λογικής και στο δρόμο της δημιουργικής καταστροφής.

Σημαντικό συμπέρασμα είναι πως όλοι οι δρόμοι οδηγούν τελικά στην υπέρβαση των κρίσεων και στη σωτηρία. Όμως η διάρκεια και το κόστος της πορείας προς τη σωτηρία, διαμορφώνεται ισχυρά από τον τρόπο, από το δρόμο, που οι άνθρωποι επιλέγουν για τη σωτηρία τους.

Στις γραμμές που ακολουθούν επιχειρείται η παρουσίαση των βασικών χαρακτηριστικών των ανωτέρω τριών δρόμων, καθώς και μία συνοπτική αιτιολόγηση της δημιουργίας αυτών των χαρακτηριστικών.

Ο δρόμος της ντετερμινιστικής λογικής

Σ’ αυτόν το δρόμο, πρωτεύων στόχος /προορισμός είναι η ακύρωση της αιτίας που δημιούργησε την κρίση. Η θεραπεία των συνεπειών από την κρίση έπεται· η θεραπεία ταυτίζεται με την ακύρωση της αιτίας.

Από την κοινή λογική αλλά και από τη νομοτέλεια των φυσικών συστημάτων, εύκολα προκύπτει ότι ο τρόπος αυτός έχει: υψηλό ορθολογισμό, το μικρότερο συνολικό κόστος και το συντομότερο χρόνο υπέρβασης της κρίσεως. Χαρακτηριστικό αυτού του δρόμου είναι ότι η «πληρωμή του κόστους» γίνεται πρακτικά εφ’ άπαξ, δημιουργώντας μεγάλες και κάποιες φορές αξεπέραστες δυσχέρειες. Άλλο σημαντικό χαρακτηριστικό αυτού του δρόμου είναι η δημιουργία μετρίων προσδοκιών. Η πιθανότητα όμως πραγμάτωσης αυτών των προσδοκιών είναι αντικειμενικά πολύ μεγάλη, αφού σύμφωνα με τη νομοτέλεια των Κανονικών Κατανομών οι προσδοκίες με την «κανονική τιμή» έχουν τη μεγαλύτερη δυνατή πιθανότητα πραγματοποιήσεως τους και ότι όσο μεγαλύτερες από τις κανονικές είναι προσδοκίες τόσο μικρότερη γίνεται η πιθανότητα πραγματοποιήσεως τους.

Η ανωτέρω λογική της αντίστροφης εξέλιξης προσδοκίας – πιθανότητας πραγμάτωσης της, είναι γνωστή στους απλούς Έλληνες οι οποίοι την διατύπωσαν με λιτότητα και σαφήνεια με τα ρητά: «κάλιο πέντε και στο χέρι παρά δέκα και καρτέρι» και «όπου ακούς πολλά κεράσια κράτα και μικρό καλάθι».

Ο δρόμος της χαοτικής και συναισθηματικής λογικής

Σ’ αυτόν τον δρόμο πρωτεύων στόχος είναι η θεραπεία των συνεπειών από την κρίση. Η ακύρωση της αιτίας που δημιούργησε την κρίση έπεται.

Είναι προφανές ότι ο τρόπος αυτός έχει έλλειμμα ορθολογισμού γι’ αυτό τόσο η διάρκεια, όσο και το συνολικό κόστος της υπέρβασης, είναι πολύ μεγαλύτερο από αυτά του δρόμου της ντετερμινιστικής λογικής.

Είναι ίσως χρήσιμο να θυμίσουμε ότι παρά την κρατούσα αντίληψη, τα περισσότερα φαινόμενα είναι χαοτικής και όχι ντετερμινιστικής λογικής, που σημαίνει ότι οι αιτίες που καθορίζουν την εξέλιξη τους είναι πλέον των βασικών και πολλές άλλες απρόβλεπτες και ευμετάβλητες.

Ενώ όμως η χαοτική νομοτέλεια(1) ( η ύπαρξη εκτός των βασικών και άλλων τυχαίων και ευμετάβλητων αιτίων) επιβάλει την πραγματοποίηση περισσοτέρων, πιο σύνθετων, και πιο αξιόπιστων εκτιμήσεων από αυτές του πρώτου δρόμου, οι άνθρωποι των πολιτικών κομμάτων, κάνουν το εντελώς αντίθετο· πραγματοποιούν εκτιμήσεις που έχουν ως χαρακτηριστικό τις μεγάλες προσδοκίες, αδιαφορώντας: για τη βασική αιτία, για την εμφάνιση άλλων ευμετάβλητων αιτίων και για την πιθανότητα/δυνατότητα πραγματοποιήσεως των μεγάλων προσδοκιών/υποσχέσεων. Σε αυτόν το δρόμο όχημα της πορείας δεν είναι η λογική αλλά τα συναισθήματα· είναι η «λογική των συναισθημάτων» και όχι η λογική του εγκεφάλου· είναι ο φόβος, η οργή, η ελπίδα, ο ενθουσιασμός.

Ο δρόμος αυτός οδηγεί, είτε στην με αυξημένο κόστος υπέρβαση, είτε στον τρίτο δρόμο της δημιουργικής καταστροφής.

Η περίεργη, παράλογη και επικίνδυνη αυτή επιλογή οφείλεται στην ιδιοτέλεια των αντιπροσώπων των πολιτών σε συνδυασμό με την πίστη των περισσοτέρων εξ αυτών στο δόγμα: «κορυφαίος στόχος είναι η κατάκτηση της εξουσίας· τα υπόλοιπα συνιστούν μέσα που δεν πρέπει να τροποποιούν το στόχο· ο σκοπός αγιάζει τα μέσα».

Ευθύνη για αυτή την επιλογή σίγουρα έχουν και οι πολίτες που υποτίθεται ότι επιλέγουν τους αντιπροσώπους τους με κριτήριο τις μεγάλες πνευματικές και ηθικές δυνάμεις που διαθέτουν(!!). Όμως η ευθύνη των απλών πολιτών είναι πολύ μικρότερη της των αντιπροσώπων τους διότι: (1) Η εξουσία τους είναι ασήμαντη αφού περιορίζεται στην επιλογή των αντιπροσώπων που γίνεται με κανόνες και πρακτικές που αποφασίζουν οι αντιπρόσωποι και όχι οι πολίτες. (2) Τα πολιτικά συστήματα του παρελθόντος και του παρόντος στηρίζονται σε οπαδούς που δεν χρειάζεται να γνωρίζουν και να καταλαβαίνουν, αλλά να πιστεύουν στην κομματική αλήθεια· στηρίζονται οπαδούς και όχι σε πολίτες με εξουσία και ευθύνη.

Η βαθύτερη όμως αιτία του φαινομένου βρίσκεται στους θεσμούς που επιτρέπουν, αν όχι εκτρέφουν, τέτοιες νοοτροπίες και πρακτικές· οφείλεται στους συνταγματικούς θεσμούς την αλλαγή των οποίων οι αντιπρόσωποι δεν θεωρούν κορυφαίας προτεραιότητας ανάγκη. Με τους σημερινούς θεσμούς, οι όσοι από τους εκλεγμένους αντιπροσώπους διαθέτουν υψηλές πνευματικές και ηθικές δυνάμεις έχουν στην πράξη δύο επιλογές: ή να αλλάξουν και να προσαρμοσθούν με το σύστημα, ή να απορριφθούν απ’ αυτό ως γραφικοί ή προδότες. Κατά την άποψη μας ο όρος «προδότες» θα είχε και σαφήνεια και αξιοπιστία στη διατύπωση: «προδότες του συστήματος».

Ο δρόμος της δημιουργικής καταστροφής

Σ’ αυτόν τον δρόμο κοινός και πρωτεύων στόχος είναι η επιβίωση· είναι η ικανοποίηση της Θεάς Ανάγκης η παρουσία της οποίας ακυρώνει όλες τις επί μέρους αιτίες που δημιούργησαν την κρίση. Η Ανάγκη είναι ισχυρότερη από όλους τους θεούς και τους ημίθεους: «Ανάγκα και Θεοί πείθονται».

Στα φυσικά συστήματα το σύνολο των αιτίων που οδηγούν στην αποδόμηση τους και στην αδυναμία παραγωγής έργου, αυτό δηλαδή που συμβαίνει σήμερα στο πολιτικό/κοινωνικό σύστημα της Χώρας μας, έχει το όνομα: «αύξηση της εντροπίας» . Όταν η εντροπία αυξηθεί πάρα πολύ, το σύστημα πεθάνει ( θερμοδυναμικός θάνατος) και δημιουργείται (αναγεννιέται) νέο σύστημα με χαμηλή εντροπία, η οποία με το χρόνο αυξάνεται για να επαναληφτεί ο ίδιος κύκλος.

Η ίδια νομοτέλεια ισχύει και για τα κοινωνικά συστήματα. Αυτή τη νομοτέλεια οι άνθρωποι την γνώριζαν πολλά χρόνια πριν την ανακαλύψουν οι Φυσικοί της Θερμοδυναμικής και της Στατιστικής Μηχανικής· την γνώριζαν και την διατύπωσαν με το μύθο του Φοίνικα που αναγεννιέται από τις ίδιες του τις στάχτες.(2)

Η επιλογή δρόμου από τους βουλευτές και τους πολίτες

Πριν από λίγες μέρες οι Έλληνες βουλευτές επέλεξαν έναν από τους προαναφερθέντες τρεις δρόμους για την υπέρβαση της κρίσεως και τη σωτηρία των Ελλήνων πολιτών.

Δεν είναι μέσα στις προθέσεις μας να χαρακτηρίσουμε ποιόν από τους τρεις δρόμους έχουν επιλέξει. Αυτός ο χαρακτηρισμός αποτελεί δικαίωμα και ευθύνη των πολιτών, οι οποίοι στις 25 Ιανουαρίου θα κληθούν να επιλέξουν τους αντιπροσώπους τους και εμμέσως να επιλέξουν και τον δρόμο που θα πορευθούν για τη σωτηρία τους με το μικρότερο κόστος.

Αυτή η επιλογή αποτελεί, με τους κανόνες του σημερινού πολιτικού συστήματος, έμμεση απόφαση των πολιτών. Οι πολίτες δηλαδή θα κληθούν στις 25 Ιανουαρίου να επιλέξουν αυτούς θα αποφασίσουν να … επιλέξουν τον δρόμο σωτηρίας τους!!. Υπάρχουν βεβαίως και οι υποσχέσεις και τα …συμβόλαια με το λαό. Όμως όλοι οι πολίτες γνωρίζουν την αξία, την αξιοπιστία και το σκοπό τους.

Ο τρόπος αυτός άσκησης εξουσίας από τους πολίτες είναι ασαφής και ανάπηρος. Θα ήταν όμως σαφής και ισχυρός αν στις 25 Ιανουαρίου αντί εκλογών για την ανάδειξη των αντιπροσώπων, γινόταν δημοψήφισμα για επιλέξουν οι πολίτες το δρόμο σωτηρίας τους· να επιλέξουν τη στρατηγική, απ’ αυτές που προτείνουν τα κόμματα, των Ελλήνων πολιτών. Με αυτόν τον τρόπο και οι στρατηγικές των κομμάτων θα γινόταν σαφέστερες και ορθολογικότερες και οι πολίτες θα μπορούσαν να κάνουν σωστότερες επιλογές. Ο ισχυρισμός ότι οι πολίτες δεν έχουν τη δυνατότητα να εγκρίνουν μία συγκεκριμένη στρατηγική, αλλά έχουν τη δυνατότητα να εγκρίνουν το σύνολο των στρατηγικών (το πρόγραμμα) των κομμάτων είναι σκόπιμος παραλογισμός.

Η ανωτέρω όμως κατανοητή και λογική διαδικασία είναι ασύμβατη με τα συμφέροντα των ανθρώπων της εξουσίας και είναι συμβατή με τα δόγματα:

– «Οι πολίτες δεν πρέπει να ασκούν εξουσία, αλλά να είναι αναφορά για κάθε εξουσία». Νικολό Μακιαβέλι.

– Οι πολίτες δεν πρέπει να ασκούνται για να γνωρίζουν και να καταλαβαίνουν, αλλά για να πιστεύουν στη κομματική αλήθεια

Κάτω από αυτές τις δύσκολες συνθήκες οι απλοί πολίτες θα κληθούν, όπως διακηρύττουν όλοι οι πολιτικοί, να λάβουν τη μείζονα απόφαση· να επιλέξουν έναν από τους τρεις δρόμους σωτηρίας.

Μακάρι οι πολίτες, παρά τις δύσκολες συνθήκες που αντιμετωπίζουν, να επιλέξουν τον βέλτιστο δρόμο σωτηρίας τους.

Μακάρι οι πολίτες να ξεπεράσουν τους αντιπροσώπους τους σε ορθολογισμό και ευθύνη.

_______________
(1) Στη σύγχρονη Φυσική χαοτικά ορίζονται τα φαινόμενα των οποίων «η εξέλιξη καθορίζεται από μη γραμμικές διαφορικές εξισώσεις», δηλαδή από εξισώσεις που δεν λύνονται ή σήμερα δεν ξέρουμε να λύνουμε.

(2) Κατά τον Ηρόδοτο, όταν το μυθικό πουλί Φοίνικας καταλάβει ότι πλησιάζει στο θάνατο παραδίδεται στη φωτιά και αναγεννιέται από τις ίδιες του τις στάχτες. Με αυτόν τον τρόπο ο Φοίνικας παραμένει αθάνατος.

Πηγή: Ψηφιακή Άμεση Δημοκρατία, dd-democracy.gr

Φωτογραφία: wikiart.org

Σχετικά άρθρα