1

ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΚΚΛΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΓΙΑ ΠΛΟΥΡΑΛΙΣΜΟ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ

Η Διεθνής Πρωτοβουλία Φοιτητών για Πλουραλισμό στην Οικονομική Επιστήμη, είναι μια πρωτοβουλία 65 συλλόγων φοιτητών οικονομικών από 30 χώρες του κόσμο, με στόχο την δημιουργία προϋποθέσεων για το άνοιγμα, την ποικιλομορφία και τον πλουραλισμό στις οικονομικές επιστήμες παγκόσμια.

Η έκκλησή τους έχει μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες και έχει δημοσιευθεί σε πολλά ΜΜΕ ανά τον κόσμο…

Δεν είναι μόνο η παγκόσμια οικονομία που βρίσκεται σε κρίση. Η διδασκαλία της οικονομικής επιστήμης βρίσκεται επιπλέον σε κρίση, της οποίας οι επιπτώσεις φθάνουν πέρα από τα πανεπιστημιακά τείχη. 

Το περιεχόμενο των οικονομικών σπουδών που διδάσκεται στα πανεπιστήμια διαμορφώνει την επόμενη γενιά των πολιτικών και ως εκ τούτου τις κοινωνίες στις οποίες ζούμε. Είμαστε 51 σύλλογοι φοιτητών οικονομικών από 22 χώρες και πιστεύουμε πως έφτασε η ώρα να ξανασκεφτούμε το πώς διδάσκονται τα οικονομικά. Είμαστε δυσαρεστημένοι με τον δραματικό περιορισμό της διδακτέας ύλης που έχει λάβει χώρα τις τελευταίες δεκαετίες. H έλλειψη διανοητικής ποικιλομορφίας που χαρακτηρίζει τα περισσότερα πανεπιστημιακά προγράμματα οικονομικών επιστημών δεν είναι μόνο επιβλαβής για την έρευνα και την εκπαίδευση αλλά επιπλέον περιορίζει τις δυνατότητες να αντιμετωπίσουμε τις πολυπαραγοντικές προκλήσεις του εικοστού πρώτου αιώνα – όπως τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, τη διατροφική διασφάλιση και την κλιματική αλλαγή. Ο κόσμος πρέπει να επανέλθει στο αμφιθέατρο, όπως επίσης ο διάλογος και ο πλουραλισμός θεωριών και μεθοδολογιών. Η αλλαγή αυτή θα ανανεώσει σημαντικά το πεδίο μας και θα δημιουργήσει ένα χώρο στον οποίο μπορούν να παραχθούν λύσεις για τα προβλήματα της κοινωνίας μας.

Ενωμένοι πέρα από σύνορα, καλούμε για μια αλλαγή πλεύσης.  Δεν ισχυριζόμαστε ότι έχουμε την τέλεια απάντηση, αλλά είμαστε σίγουροι ότι οι φοιτητές οικονομικών θα επωφεληθούν από την έκθεση σε διαφορετικές οπτικές γωνίες και ιδέες. Ο πλουραλισμός δεν θα βοηθήσει μόνο στην προώθηση της γόνιμης διδασκαλίας και της έρευνας, αλλά επιπρόσθετα εμπερικλείει την υπόσχεση της επιστροφής των οικονομικών πίσω στην υπηρεσία της κοινωνίας. Τρείς μορφές πλουραλισμού θα πρέπει να βρίσκονται στον πυρήνα των προγραμμάτων σπουδών: ο θεωρητικός, ο μεθοδολογικός, και ο διεπιστημονικός.                                      

O θεωρητικός πλουραλισμός δίνει έμφαση στην ανάγκη να επεκταθεί το εύρος των σχολών οικονομικής σκέψης που αντιπροσωπεύονται στη διδακτέα ύλη των οικονομικών. Δεν εναντιωνόμαστε σε κάποια συγκεκριμένη σχολή σκέψης. Ο πλουραλισμός δεν έγκειται στο να διαλέξουμε την εδώ ή την απέναντι πλευρά. Απεναντίας, ο πλουραλισμός ενθαρρύνει τον διανοητικά πλούσιο διάλογο και την αντιπαράθεση διαφορετικών ιδεών με οδηγό την κριτική σκέψη. Τη στιγμή που άλλα επιστημονικά πεδία αγκαλιάζουν και διδάσκουν ανταγωνιστικές μεταξύ τους θεωρίες, οι οποίες ενδέχεται να είναι εώς και αμοιβαία ασυμβίβαστες, η οικονομική επιστήμη παρουσιάζεται ως ένα ενιαίο και συμπαγές σώμα γνώσεων. Ομολογουμένως, η κυρίαρχη παράδοση έχει εσωτερικές παραλλαγές. Ωστόσο, όταν εστιάζει κανείς στον πραγματικό κόσμο, επικρατεί μόνο ένας τρόπος άσκησης της οικονομικής επιστήμης, πράγμα που είναι ανήκουστο σε άλλα επιστημονικά πεδία. Κανείς δε θα λάμβανε υπόψη του στα σοβαρά ένα πτυχίο ψυχολογίας το οποίο θα εστίαζε μονάχα στο Φροϋδισμό ή ένα πτυχίο Πολιτικών Επιστημών το οποίο θα εστίαζε μονάχα στον Κρατικό Σοσιαλισμό.

Μια περιεκτική και ολοκληρωμένη εκπαίδευση στις οικονομικές επιστήμες πρέπει να προωθεί την ισορροπημένη έκθεση των διδασκόμενων σε μία ποικιλία θεωρητικών οπτικών, η οποία να ξεκινάει από προσεγγίσεις που διδάσκονται ευρέως, όπως τα νεοκλασσικά οικονομικά, και να φτάνει σε σχολές σκέψεις που είναι εν πολλοίς αποκλεισμένες, όπως τα κλασσικά οικονομικά, τα μετά-κεϋνσιανά οικονομικά, τα θεσμικά οικονομικά, τα οικολογικά οικονομικά, τα φεμινιστικά οικονομικά, τα μαρξιστικά οικονομικά και τα αυστριακά οικονομικά, μεταξύ άλλων. Οι περισσότεροι φοιτητές οικονομικών επιστημών αποφοιτούν χωρίς καν να συναντήσουν τις προαναφερθείσες θεωρητικές προσεγγίσεις στο πανεπιστημιακό αμφιθέατρο.

Είναι επιπρόσθετα απαραίτητο, η διδακτέα ύλη να περιλαμβάνει μαθήματα όπως η φιλοσοφία της οικονομικής επιστήμης και η φιλοσοφία των επιστημών, τα οποία θα εξοπλίζουν το διδασκόμενο με ενα γενικό πλαίσιο στο θα μπορεί να κατατάσσει την εκάστοτε οικονομική θεωρία και να την αξιολογεί εφαρμόζοντας αναστοχαστική σκέψη. Επιπλέον, επειδή οι οικονομικές θεωρίες δεν μπορούν να γίνουν κατανοητές ανεξάρτητα από το ιστορικό πλαίσιο κατά το οποίο διατυπώθηκαν, είναι απαραίτητη η συστηματική έκθεση των διδασκόμενων στην ιστορία των οικονομικών επιστημών, στην βιβλιογραφία των κλασσικών οικονομικών, και την οικονομική ιστορία. Επί του παρόντος, αυτά τα μαθήματα είναι είτε ανύπαρκτα είτε περιθωριοποιημένα στις παρυφές των οικονομικών σπουδών.

Ο μεθοδολογικός πλουραλισμός υποδεικνύει την ανάγκη επέκτασης του εύρους των μεθοδολογικών εργαλείων που χρησιμοποιούν οι οικονομολόγοι για να απαντήσουν σε ερωτήματα οικονομικής φύσεως. Είναι σαφές ότι τα μαθηματικά και η στατιστική είναι ζωτικής σημασίας για τον κλάδο μας. Αλλά πολύ συχνά οι φοιτητές αποκτούν γνώση των ποσοτικών μεθόδων χωρίς ποτέ να συζητούν εάν και γιατί θα πρέπει να χρησιμοποιούνται, την επιλογή των υποθέσεων και την εφαρμοσιμότητα των αποτελεσμάτων. Επίσης, υπάρχουν σημαντικές όψεις των οικονομικών που δεν μπορούν να κατανοηθούν αποκλειστικά με την χρήση ποσοτικών μεθόδων: η ορθή οικονομική έρευνα απαιτεί ότι οι ποσοτικές μέθοδοι πρέπει να συμπληρώνονται από μεθόδους που χρησιμοποιούνται από άλλες κοινωνικές επιστήμες. Για παράδειγμα, η κατανόηση των θεσμών και της κουλτούρας θα μπορούσε να ενισχυθεί σημαντικά εάν είχε δοθεί μεγαλύτερη προσοχή στην ποιοτική ανάλυση στα οικονομικά προγράμματα. Παρόλα αυτά, οι περισσότεροι φοιτητές οικονομικών ποτέ δεν παίρνουν μαθήματα ποιοτικών μεθόδων.

Τέλος, η εκπαίδευση στα οικονομικά θα πρέπει να περιλαμβάνει διεπιστημονικές προσεγγίσεις και να επιτρέπει στους φοιτητές να ενασχοληθούν με άλλες κοινωνικές και ανθρωπιστικές επιστήμες. Τα οικονομικά είναι μια κοινωνική επιστήμη. Τα περίπλοκα οικονομικά φαινόμενα σπανίως μπορούν να γίνουν κατανοητά όταν παρουσιάζονται εν κενώ, απομονωμένα από το κοινωνιολογικό, το πολιτικό και το ιστορικό πλαίσιο στο οποίο εμφανίζονται. Για την ορθή συζήτηση περί οικονομικής πολιτικής, οι φοιτητές θα πρέπει να μπορούν να κατανοήσουν τις ευρύτερες κοινωνικές επιπτώσεις και ηθικές συνέπειες των οικονομικών αποφάσεων.

Οι προσεγγίσεις για την υλοποίηση αυτών των μορφών πολυφωνίας ποικίλλουν από τόπο σε τόπο, ωστόσο ένα γενικότερο εφαρμοζόμενο πλαίσιο θα μπορούσε να περιλαμβάνει:

  • Πρόσληψη εκπαιδευτών και ερευνητών που μπορούν να εισαγάγουν θεωρητική και μεθοδολογική ποικιλομορφία στα προγράμματα οικονομικών
  • Δημιουργία κειμένων και άλλων παιδαγωγικών εργαλείων, απαιτούμενων για την υποστήριξη μίας πλουραλιστικής προσφοράς μαθημάτων
  • Θεσμοθέτηση συνεργασίας μεταξύ των κοινωνικών και των ανθρωπιστικών επιστημών ή  δημιουργία ειδικών τμημάτων που θα μπορούσαν να επιβλέπουν διεπιστημονικά προγράμματα, που αναμειγνύουν τα οικονομικά με άλλους τομείς

Η αλλαγή θα είναι δύσκολη – πάντα είναι. Αλλά συμβαίνει ήδη. Οι φοιτητές σε όλο τον κόσμο έχουν ήδη αρχίσει να δημιουργούν αλλαγές βήμα προς βήμα. Έχουμε γεμίσει τα αμφιθέατρα στις εβδομαδιαίες διαλέξεις με προσκεκλημένους ομιλητές για θέματα που δεν περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα σπουδών. Έχουμε οργανωμένες ομάδες ανάγνωσης, εργαστήρια, συνέδρια. Έχουμε αναλύσει την τρέχουσα διδακτέα ύλη και εκπονήσει εναλλακτικά προγράμματα. Έχουμε αρχίσει να διδάσκουμε τους εαυτούς μας και τους άλλους τα νέα μαθήματα που θα θέλαμε να διδάσκονται. Έχουμε ιδρύσει πανεπιστημιακές ομάδες και έχουμε δημιουργήσει δίκτυα τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο.

Η αλλαγή πρέπει να προέλθει από πολλά μέρη. Έτσι τώρα σας προσκαλούμε – φοιτητές, οικονομολόγους, και μη οικονομολόγους – να ενωθείτε μαζί μας και να δημιουργήσουμε την κρίσιμη μάζα που απαιτείται για την αλλαγή. Επισκεφθείτε το www.isipe.net για να συνδεθείτε με τα αυξανόμενα δίκτυά μας. Ο πλουραλισμός στην εκπαίδευση της οικονομικής επιστήμης είναι απαραίτητος για την υγιή δημόσια συζήτηση. Πρόκειται για ένα ζήτημα δημοκρατίας.

Irrational Expectations, Greek Study Group for the Reform of Economics; irrationalexp@gmail.com —  https://www.facebook.com/groups/309197389105464/

rethink

Πηγή: avgi.gr