Η απόφαση των αρχών του νησιού Καουάι της Χαβάης να θέσει όρια στις καλλιέργειες γενετικά μεταλλαγμένων προϊόντων και στην χρήση φυτοφαρμάκων, μπορεί να χαιρετίστηκε με ενθουσιασμό από την τοπική κοινωνία και να βρήκε υποστήριξη στις ηπειρωτικές Η.Π.Α. αλλά εξόργισε τρεις από τις μεγαλύτερες αγροχημικές εταιρίες, οι οποίες ξεκινούν δικαστικό αγώνα εναντίον… όλων.
Ο νόμος που ψηφίστηκε το Νοέμβριο του 2013 και πρόκειται να τεθεί σε εφαρμογή τον Αύγουστο, προβλέπει τον περιορισμό των γενετικά μεταλλαγμένων καλλιεργειών σε μεγάλες αγροτικές ζώνες του νησιού, την πλήρη αναφορά των δραστηριοτήτων τους, την απαγόρευση χρήσης συγκεκριμένων φυτοφαρμάκων καθώς και τη δημιουργία ειδικών ζωνών μεταξύ των ήδη υπαρχόντων καλλιεργειών γ.μ.ο. και σχολείων, κατοικιών και νοσοκομείων.
Όμως τρεις μεγάλες εταιρίες, η DuPont, η Syngenta και η Agrigenetics Inc αποφάσισαν να κινηθούν δικαστικά εναντίον της απόφασης, η οποία απειλεί σοβαρά την μέχρι τώρα νομική μονοκρατορία των εταιριών βιοτεχνολογίας και αγροχημικών στη χώρα. Οι τρεις εταιρίες ζητούν με αγωγή την ακύρωση του νόμου ως αντισυνταγματικού, ζητώντας την άρση των περιορισμών και των απαγορεύσεων που αυτός επιβάλλει. Θεωρούν ότι η δράση τους θα πρέπει να γίνεται χωρίς όρια: γιατί για παράδειγμα να απαγορεύεται η ρίψη –αμφίβολων τουλάχιστον για την υγεία- χημικών φυτοφαρμάκων ακριβώς δίπλα από ένα σχολείο, μια κατοικημένη περιοχή ή έναν ποταμό; “Είναι άκυρος ο νόμος” αποφαίνεται ήδη ο εκπρόσωπος της Syngenta Μάικ Μάινχαρτ, προλαμβάνοντας την δικαστική απόφαση, ισχυριζόμενος ότι οι αρχές του νησιού αλλά και της Πολιτείας της Χαβάης “δεν έχουν την δικαιοδοσία” για την επιβολή μιας τέτοιας νομοθεσίας.
Η θέση του Καουάι στο αρχιπέλαγος της Χαβάης
Ο νόμος στο νησί Καουάι, ακολουθεί αυτούς που είχαν προηγηθεί στα μεγαλύτερα νησιά του συμπλέγματος της Χαβάης, τον νόμο στο νησί Μάουι αλλά και αυτόν στο ίδιο το νησί της Χαβάης. Το πρόβλημα της χρήσης επικίνδυνων φυτοφαρμάκων εξαιτίας συγκεκριμένων καλλιεργειών-πατεντών έχει διογκωθεί τα τελευταία χρόνια στα νησιά της Χαβάης, καθώς οι εξαιρετικές κλιματικές συνθήκες επιτρέπουν εκμετάλλευση των καλλιεργειών καθόλη σχεδόν τη διάρκεια του χρόνου. Έτσι οι τρεις ενάγουσες εταιρίες έχουν προχωρήσει σε μεγάλες επενδύσεις στα τρία νησία, κάποιες εκ των οποίων μάλιστα πειραματικής μορφής, με την χρήση νέων χημικών των οποίων η ταυτότητα παραμένει μυστική.
Η σχετική νομοθεσία υποστηρίζεται από την συντριπτική πλειοψηφία των κατοίκων του νησιού, ενώ οργανώσεις πολιτών και φορείς από τις ηπειρωτικές Η.Π.Α. εκφράζουν την υποστήριξή τους στην προσπάθεια των νησιών να επιβάλλουν περιορισμούς στις βιοκαλλιέργειες. Στο νησί του Καουάι μάλιστα, η περίπτωση της δράσης των εταιριών αγροχημικών αποτελεί το σημαντικότερο ζήτημα εδώ και τουλάχιστον έξι μήνες. Προς το παρόν, πολλές δικηγορικές οργανώσεις και άλλοι φορείς από τις ηπειρωτικές Η.Π.Α. έχουν ήδη προσφερθεί να υπερασπιστούν το Καουάι στην επερχόμενη δικαστική διαμάχη.
Ένας τέτοιος νόμος όμως, αν τελικά συνεχίσει να ισχύει “θα αποτελέσει σημαντικό δικαστικό προηγούμενο για άλλες κοινότητες που θα τον ακολουθήσουν” σύμφωνα με τον Γκάρι Χούσερ, δημοτικό σύμβουλο του Καουάι και εκ των εισηγητών του νόμου. Ο κ. Χούσερ προσθέτει ότι “διάλεξαν να χρησιμοποιήσουν την οικονομική και νομική τους δύναμη για να μας εκφοβίσουν στα δικαστήρια”.
Οι εταιρίες στην αγωγή τους, η εκδίκαση της οποίας αναμένεται στα μέσα Απριλίου, ισχυρίζονται ότι ένας περιορισμός της δράσης τους θα έχει ως συνέπεια την απώλεια εν δυνάμει καλλιεργήσιμων εδαφών και το αυξημένο ρίσκο εμπορικής κατασκοπείας και κλοπής. Επιπλέον ισχυρίζονται ότι οι βιοτεχνολογικές πατέντες τους συμβάλλουν στην περιβαλλοντική αειφορία και ενισχύουν την διατροφική παραγωγή. Στην εκστρατεία τους αυτή, έχουν συνήθως συμμάχους όχι μόνο τα περισσότερα κορπορατικά Μ.Μ.Ε. αλλά και τις δικαστικές αρχές της αμερικανικής επικράτειας.
Η πραγματικότητα όμως, όπως και η πλειοψηφία των επιστημονικών ερευνών έχει αποδείξει με λεπτομερέστατο τρόπο ότι η ανάπτυξη των γενετικά μεταλλαγμένων ποικιλιών προϋποθέτει τη χρήση συγκεκριμένων χημικών φυτοφαρμάκων (παραγόμενων από τις ίδιες), πολύ επικίνδυνων για τη δημόσια υγεία ανθρώπων και ζώων αλλά και την ισορροπία των οικοσυστημάτων. Στην περίπτωση μάλιστα των νησιών της Χαβάης, οι κάτοικοι έχουν επανειλημμένα καταγγείλει το γεγονός ότι οι εταιρίες δεν δίνουν κανένα στοιχείο σχετικό με τη σύσταση των φυτοφαρμάκων που χρησιμοποιούν στις καλλιέργειές τους…
Πηγές: Planet Ark, Reuters, Huffington Post
Φωτό/χάρτης: wikipedia
Άρης Καπαράκης
Συνεργάτης της ΜΚΟ Σόλων
ariskaparakis@gmail.com
14 Ιανουαρίου 2014
