ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ, ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

“ΚΑΡΠΟΦΟΡΕΙ” ΠΟΛΛΑΠΛΑ ΟΦΕΛΗ Η ΑΓΡΙΟΚΕΡΑΣΙΑ (του Γιώργου Κιούση)

agriokerasia - Σόλων ΜΚΟ
image_pdfimage_print

agriokerasia - Σόλων ΜΚΟΤόσο ως καλλιεργήσιμο δέντρο όσο και ως δασικό είδος…
Εκτός της καλλιεργητικής της σημασίας, που βαίνει φθίνουσα, έχει και τεράστια οικολογική σημασία για την πρακτική δασοπονία: ως δασικό δέντρο, με πιθανή χρήση στις αναδασώσεις σε κατάλληλα περιβάλλοντα, ως πηγή τροφής της άγριας πανίδας της χώρας μας και γενικά για την ενίσχυση της βιοποικιλότητας.


Την αξία της αγριοκερασιάς ως καλλιεργήσιμου δενδρώδους και ως δασικού είδους, που μπορεί να καλλιεργηθεί σε εμπορική κλίμακα, για την εκμετάλλευση του ξύλου της και όχι μόνο, τονίζουν οι γεωπόνοι και δασοπόνοι των Ινστιτούτων Δασικών Ερευνών και Φυλλοβόλων Δέντρων Νάουσας.

«Αξίζει να μελετηθεί και στη χώρα μας η χρήση της», δηλώνει ο τεχνολόγος Γεωπονίας στο Ινστιτούτο Φυλλοβόλων Δέντρων Νάουσας, Κ. Καζαντζής, «ως δέντρου αναδάσωσης των κατεστραμμένων από πυρκαγιές δασών μας ή αποκατάστασης των έντονα ξυλευόμενων και απογυμνωμένων περιοχών» Ακόμα και το κόμμι (κοινώς ρετσίνι), που εκρέει από τραύματα ή πληγές των δέντρων της αγριοκερασιάς, μπορεί να βρει εμπορική εφαρμογή, καθώς χρησιμοποιείται στη φαρμακευτική και χημική βιομηχανία για την παρασκευή διαφόρων χρήσιμων προϊόντων.

Εκτός της καλλιεργητικής της σημασίας, που βαίνει φθίνουσα, έχει και τεράστια οικολογική σημασία για την πρακτική δασοπονία: ως δασικό δέντρο, με πιθανή χρήση στις αναδασώσεις σε κατάλληλα περιβάλλοντα, ως πηγή τροφής της άγριας πανίδας της χώρας μας και γενικά για την ενίσχυση της βιοποικιλότητας.

Μελέτη του Κωνσταντίνου Καζαντζή, τεχνολόγου Γεωπονίας στο Ινστιτούτο Φυλλοβόλων Δέντρων Νάουσας, του δρος Κωνσταντίνου Σπανού, τακτικού ερευνητή στο Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών, της Ανθούλας Δέλλα, γεωπόνου στο Ινστιτούτο Φυλλοβόλων Δέντρων Νάουσας, κατέγραψε τις προοπτικές για εναλλακτική καλλιέργεια, τονίζοντας πως το βασικό πλεονέκτημα σε αυτή την προσπάθεια είναι η γνώση του αντικειμένου της καλλιέργειας της αγριοκερασιάς, που την κατέχει ο λαός μας από παλιά, καθώς και η νέα εφαρμοζόμενη τεχνογνωσία (γενετική βελτίωση, τεχνολογία σπόρου, ιστοκαλλιέργεια, μοριακή γενετική, βιοτεχνολογία) που αναπτύσσεται στην Ευρώπη και στη χώρα μας.

Υψηλής ποιότητας
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, το ξύλο της αγριοκερασιάς είναι υψηλής ποιότητας και θεωρείται καλύτερο από τα περισσότερα ευγενή πλατύφυλλα και σχεδόν ισάξιο με αυτό της καρυδιάς (Juglans regia). Το ίσιο, λεπτής υφής κι εύκολο στην επεξεργασία ξύλο της, με το ροζ-καφέ εγκάρδιο ξύλο και το πιο ανοιχτόχρωμο σομφό ξύλο, έχει πολύ μεγάλη ζήτηση για την κατασκευή ντουλαπιών, επίπλων, ξύλινων επενδύσεων, καπλαμάδων, ειδών διακοσμητικής λεπτοξυλουργικής και τορνευτικής. Το χρώμα του ξύλου και η απουσία ελαττωμάτων, όπως σήψη ξύλου και πράσινη/μπλε απόχρωση (Blue stain), επηρεάζουν σημαντικά την αξία του.

«Η αγριοκερασιά (Prunus avium L.)», σημειώνει ο Κωνσταντίνος Καζαντζής, «έχει συμβάλει τα μέγιστα στη διάδοση και εδραίωση της κερασοκαλλιέργειας στη χώρα μας, γιατί αποτελούσε το κυριότερο υποκείμενο των καλλιεργούμενων ποικιλιών κερασιάς για δεκαετίες, έως την εμφάνιση των χαμηλότερης ανάπτυξης υποκειμένων, πριν από 15 χρόνια περίπου. Ο καρπός της χρησιμοποιούνταν και για συμπλήρωμα διατροφής των ορεινών πληθυσμών κυρίως. Το Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών και το Ινστιτούτο Φυλλοβόλων Δέντρων Νάουσας διατηρούν στις συλλογές τους έναν αριθμό προελεύσεων και γενοτύπων αγριοκερασιάς. Στην Ελλάδα υπάρχουν πολλές μικρές ομάδες και διάσπαρτα δέντρα, σε δασικές περιοχές κυρίως, αυτοφυών άγριων πληθυσμών αγριοκερασιάς, που αποτελούν πολύτιμο γενετικό υλικό για περαιτέρω έρευνα και αξιοποίηση».

Φυσικός πλούτος
Στην Ελλάδα η αγριοκερασιά μπορεί να βρεθεί αυτοφυής, σε περιορισμένους φυσικούς πληθυσμούς, υπό μορφή διάσπαρτων δέντρων, μικρών ή μεγάλων ομάδων, συνήθως μέσα σε δάση φυλλοβόλων δέντρων, όπως δρυός, οξιάς ή μικτών φυλλοβόλων, σχεδόν σε όλες τις ορεινές περιοχές της ηπειρωτικής χώρας, από την οροσειρά της Ροδόπης μέχρι τον Παρνασσό και τον Ταΰγετο. Οσο για την αξία της ως δασικό είδος;

Η αγριοκερασιά είναι ένα από τα πολυτιμότερα ευγενή πλατύφυλλα. Χρησιμοποιείται εκτενώς στην Ευρώπη για την αναδάσωση αγροτικής γης και έχει επίσης αξία για χώρους αναψυχής, άγριας ζωής και χρήση στην αστική δασοπονία. Πολλές ευρωπαϊκές χώρες έχουν προγράμματα διατήρησης γενετικού υλικού και/ή πολλαπλασιασμού της αγριοκερασιάς.

«Αξίζει να μελετηθεί και στη χώρα μας η χρήση της», προσθέτει ο Κ. Καζαντζής, «ως δέντρου αναδάσωσης των κατεστραμμένων από πυρκαγιές δασών μας ή αποκατάστασης των έντονα ξυλευόμενων και απογυμνωμένων περιοχών, όπου οι εδαφοκλιματικές συνθήκες το επιτρέπουν. Η αγριοκερασιά έχει πολλά πλεονεκτήματα ως δασικό είδος, όπως απαίτηση ελάχιστων έως μηδαμινών καλλιεργητικών φροντίδων, προσαρμοστικότητα σε διάφορα εδαφοκλιματικά περιβάλλοντα, χρησιμοποίηση του ξύλου της για εμπορικούς σκοπούς, σχετικά εύκολη αναγέννηση, αναβλάστηση, εποίκηση, επέκταση και διασπορά, ενδιαίτημα και χώρος επιβίωσης της άγριας πανίδας, επέκτασή της σε μεγάλα υψόμετρα και παροχή όλων των πλεονεκτημάτων των δασοκαλυμμένων περιοχών, όπως και τα άλλα δασικά είδη.

Οι εκτάσεις με αγριοκερασιά ενδείκνυνται για λόγους αναψυχής και αισθητικής, αγροδασοπονίας (συνδυασμός παραγωγής ξύλου και γεωργικών/ κτηνοτροφικών προϊόντων) και ενίσχυσης της βιοποικιλότητας. Το μοναδικό σημείο που πρέπει να προσεχθεί στη βιολογία της αγριοκερασιάς είναι ότι παραγκωνίζεται εύκολα από άλλα δασικά είδη, που είναι ανταγωνιστές της (π.χ. οξιά, δρυς), με αποτέλεσμα να χάνεται η αμιγής σύνθεσή της. Γι’ αυτό προτείνεται σε αναδασώσεις υποβαθμισμένων ή εκχερσωμένων από την έντονη υλοτομία δασικών περιοχών και κυρίως σε περιοχές που προϋπήρχαν δάση φυλλοβόλων δέντρων (δρυς, οξιά, μικτά φυλλοβόλα)».

Περί της αγριοκερασιάς
Ανήκει στην οικογένεια των Rosaceae και είναι είδος διπλοειδές με χρωμοσωμικό αριθμό 2n=2x=16. Ο καρπός της είναι σφαιρικός, κόκκινου, πορτοκαλιού, κοκκινο-κίτρινου ή μαύρου χρώματος και πολύ μικρότερου μεγέθους από αυτόν των καλλιεργούμενων ποικιλιών κερασιάς, αλλά ανθεκτικότερος στο σχίσιμο και τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες. Επίσης, έχει μεγάλη διατροφική αξία (πλούσιος σε βιταμίνες και αντιοξειδωτικές ουσίες) και σαφώς μεγαλύτερη διάρκεια διατήρησης αναρτημένος στο δέντρο και συνεπώς παράταση του χρόνου συλλογής. Οι αρχαίοι Ελληνες πίστευαν ότι προερχόταν από την ευρύτερη περιοχή του Καυκάσου ή τη Μικρά Ασία και πιο συγκεκριμένα από την πόλη της Κερασούντας (εξ ου και το όνομα) στην Ανατολία της σημερινής Τουρκίας, κοντά στη Μαύρη Θάλασσα.

Γιώργος Κιούσης
Πηγή/φωτό: Eλευθεροτυπία