ΜΜΕ & ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ: ΤΕΛΟΣ ΤΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ “ZHTHMATA”

Ο Nτέιβιντ Φόγκαρτι, δημοσιογράφος που κάλυπτε τα θέματα κλιματικής αλλαγής και περιβάλλοντος στην Ασία για το πρακτορείο Reuters, αναγκάστηκε να αποχωρήσει από τη θέση του, μετά την ενημέρωση του παγκοσμίως διάσημου πρακτορείου, ότι τα θέματα κλιματικής αλλαγής δεν θα καλύπτονται πλέον στην ειδησεογραφία του όπως στο παρελθόν.

Το Reuters, δεν είναι το μόνο δυτικό μέσο που σταμάτησε τα δύο τελευταία έτη να ενημερώνει σχετικά με ζητήματα περιβαλλοντικής διακυβέρνησης και κλιματικής αλλαγής στο βαθμό που το έκανε παλαιότερα. Δύο διάσημες αμερικανικές εφημερίδες, οι New York Times και η Washington Post, κατήργησαν τους σχετικούς συντάκτες.

Τα μεγάλα ΜΜΕ προτιμούν πλέον οι ειδήσεις για την κλιματική αλλαγή να προσεγγίζουν την οπτική των κυβερνήσεων και των επιχειρήσεων. Καθώς η συντριπτική πλειοψηφία των αιτιών εμφάνισης της κλιματικής αλλαγής προέρχεται από κρατικές και κορπορατικές λογικές μεγιστοποίησης του κέρδους, η βαθύτερη ανάλυση ζητημάτων περιβαλλοντικής διακυβέρνησης, μοιραία έρχεται σε σύγκρουση με τον τρόπο λειτουργίας εταιριών και κυβερνήσεων.

Μετά από μία –τουλάχιστον- δεκαετία κατά την οποία η κλιματική αλλαγή και η περιβαλλοντική πολιτική άρχισε να παίρνει στον διεθνή Τύπο τη σημασία που είχε και στην πραγματικότητα, τα μεγάλα ΜΜΕ ανακαλύπτουν ότι η εκτενής κάλυψη των ζητημάτων της κλιματικής αλλαγής, έρχεται σε ευθεία αντίθεση με τα συμφέροντά τους. Για πολλά χρόνια συνέβενε το παράδοξο, ΜΜΕ τα οποία υποστηρίζουν ακραιφνώς το σύστημα να καλύπτουν εκτενώς τα περιβαλλοντικά προβλήματα που το ίδιο προκάλεσε!

Εξαιτίας βέβαια της δυσκολίας στην οποία βρέθηκε ο παγκόσμιος τύπος, να προσπαθεί να αναλύσει και να εξηγήσει ένα πρόβλημα το οποίο εν πολλοίς δημιούργησε το ίδιο το οικονομικό σύστημα που τον δημιούργησε και τον στηρίζει, για πολλά χρόνια οι λεγόμενοι “σκεπτικιστές” της κλιματικής αλλαγής, όντας μικροσκοπική μειοψηφία και συχνά σε άμεση εξάρτηση από τον επιχειρηματικό τομέα, είχαν ίδιο ή και μεγαλύτερο χώρο κάλυψης στα μίντια με τον υπόλοιπο επιστημονικό κόσμο.

Η εξαιρετικά “τραβηγμένη” από επιστημονικής πλευράς άποψη ότι η γεωλογική εξέλιξη του πλανήτη αποτελεί το βασικό αίτιο των κλιματικών αλλαγών, απέκτησε σε αρκετά μεγάλα ΜΜΕ την ίδια βαρύτητα με χιλιάδες επιστημονικές έρευνες που αποδείκνυαν πως η χωρίς όρους και πλαίσια ανθρώπινη δράση των δύο τελευταίων αιώνων, είχε επιφέρει πολύ σημαντικές αλλαγές στο παγκόσμιο κλίμα.

Όπως έλεγε χαρακτηριστικά ο Νόαμ Τσόμσκι σε διάλεξή του το 2010: «Αν διαβάσετε ένα τυπικό άρθρο, ας πούμε από τους Νιου Γιορκ Τάιμς, θα σας λέει ότι υπάρχει αντιπαράθεση σχετικά με την κλιματική αλλαγή. Αν κοιτάξετε την αντιπαράθεση περί κλιματικής αλλαγής, στη μία πλευρά βρίσκεται το 98% των σχετικών με το ζήτημα επιστημόνων και από την άλλη το 2% σοβαρών επιστημόνων που το αμφισβητούν και ίσως κάποιοι γερουσιαστές. Αυτό μας παρουσιάζεται ως διαβούλευση, ως αντιπαράθεση και συζήτηση! Και ο πολίτης θα πρέπει να αποφασίσει να πάρει το μέρος κάποιας από τις δύο πλευρές». [1]

Το BBC, το οποίο καμία σχέση δεν έχει με τον διαστρεβλωτικό τρόπο παρουσίασης της κλιματικής αλλαγής από τα ΜΜΕ στις ΗΠΑ, σε ιδία έρευνα το 2011, διαπίστωσε ότι οι “αρνητές” της κλιματικής αλλαγής είχαν πολύ μεγάλο χρόνο παρουσίασης των θέσεων τους στα προγράμματά του, παρά «την περιθωριακή θέση που έχουν στον επιστημονικό κόσμο». [2]

«Σταδιακά, η δημοσίευση άρθρων σχετικά με την κλιματική αλλαγή γινόταν όλο και δυσκολότερη» εξηγεί ο Ντέιβιντ Φόγκαρτι, προσθέτοντας ότι «Στα μέσα Οκτώβρη [2012] ενημερώθηκα ότι η κλιματική αλλαγή δεν αποτελεί [για το πρακτορείο Reuters] σημαντικό ζήτημα προς το παρόν, κάτι που θα συνέβαινε μόνο αν σημειωνόταν μία πολύ σημαντική αλλαγή στην παγκόσμια περιβαλλοντική διακυβέρνηση, όπως για παράδειγμα η υιοθέτηση από τις ΗΠΑ ενός συστήματος εμπορίας ρύπων».

Στα τέλη του χρόνου, το Reuters, διάσημο ήδη για την κάλυψη πολλών ζητημάτων περιβάλλοντος και κλιματικής αλλαγής, “ενημέρωσε” τον Φόγκαρτι, ότι δεν θα ήταν πλέον συντάκτης αντίστοιχων θεμάτων, και πως αν ήθελε θα μπορούσε να αναλάβει το ναυτιλιακό ρεπορτάζ για την περιοχή της Ασίας.

Στις αρχές Μαρτίου, η Washington Post ανάγκασε την αρχισυντάκτρια σε περιβαλλοντικά ζητήματα Juliet Eilperin να αλλάξει πόστο, ενώ οι New York Times μετέθεσαν εφτά δημοσιογράφους και δύο διευθυντές από τον τομέα του περιβάλλοντος και της κλιματικής αλλαγής σε άλλους τομείς ειδήσεων και αρθρογραφίας.

Η ανάλυση των αιτίων της κλιματικής αλλαγής έρχεται αναγκαστικά σε ευθεία αντιπαράθεση με το οικονομικό σύστημα. Έτσι τα μεγάλα ΜΜΕ παγκοσμίως, μετά την χρυσή δεκαετία δημοσιότητας του περιβάλλοντος και της κλιματικής αλλαγής (2000-2010), άρχισαν μετά τη Διάσκεψη της Κοπεγχάγης και μετά και με όχημα την παγκόσμια οικονομική κρίση, να υποβιβάζουν τα περιβαλλοντικά ζητήματα, μετατρέποντας μάλιστα το ζήτημα εμφάνισης της κλιματικής αλλαγής σε ακόμα μεγαλύτερο ζήτημα απ’ όσο πραγματικά είναι, προκειμένου να καλύψουν εταιρικά συμφέροντα και ευθύνες.

Η κάλυψη των θεμάτων, όχι μόνο είναι αρκετά πιο «προσεκτική» ιδίως στις ΗΠΑ, όπου σημαντικά ζητήματα είτε αποκρύπτονται τελείως (τελευταίο παράδειγμα η πρόσφατη διακύρηξη Ομπάμα για το περιβάλλον η οποία αγνοήθηκε ως γεγονός από πολλά μεγάλα τηλεοπτικά δίκτυα) , είτε προβάλλονται υπό το «σκεπτικιστικό» πρίσμα των κλιματικών αλλαγών οι οποίες αποτελούν φυσική γεωλογική εξέλιξη του πλανήτη και όχι αποτέλεσμα αλόγιστης ανθρώπινης δράσης.

Με αυτό τον τρόπο, η κάλυψη των ζητημάτων περιβάλλοντος και κλιματικής αλλαγής υπόκειται πλέον σε ακόμα περισσότερους περιορισμούς, πέραν του διαχρονικού και κλασικού ζητήματος λογοκρισίας και αυτολογοκρισίας η οποία σχετίζεται με το είδος των επιχειρηματικών συμφερόντων των ιδιοκτητών του μέσου ενημέρωσης.  

_____________
[1] “Νόαμ Τσόμσκι: Η ανθρώπινη νοημοσύνη και το περιβάλλον”, Διάλεξη στο Πανεπιστήμιο Βόρειας Καρολίνας, Τσάπελ Χιλ, 30 Σεπτεμβρίου 2010 
[2] “BBC Trust review of impartiality and accuracy of the BBC’s coverage of science”, Ioύλιος 2011, [pdf]

Πηγές: Think Progress, Talking Climate
Φωτό: wikipedia

Άρης Καπαράκης
Συνεργάτης της ΜΚΟ Σόλων
ariskaparakis@gmail.com 

23 Ιουλίου 2013