Τι σηματοδοτεί η ανατροπή Μόρσι για το πολιτικό Ισλάμ
Η ανατροπή του Μοχάμεντ Μόρσι από τον στρατό αυξάνει τους φόβους ότι θα προκαλέσει μία φάση περιδίνησης στον αραβικό κόσμο, καθώς η Αίγυπτος είναι η χώρα-κλειδί στον αραβικό κόσμο.
Και αυτή ακριβώς η χώρα-κλειδί αποτελούσε, μετά την κατάκτηση της εξουσίας από τους Αδελφούς Μουσουλμάνους, το φωτεινότερο, μετά την Τουρκία, παράδειγμα του πολιτικού Ισλάμ (η ιδέα ότι το Ισλάμ θα μπορούσε να παρέχει μία πλατφόρμα για την ανάληψη και την άσκηση της εξουσίας).
Η βίαιη καταστολή, ωστόσο, των Αδελφών Μουσουλμάνων είναι πιθανό να οδηγήσει τμήματά τους σε ακραία ριζοσπαστικοποίηση, ίσως και στον ένοπλο αγώνα. Υπάρχει, εξάλλου, το προηγούμενο της Αλγερίας, όταν η πραξικοπηματική ακύρωση των εκλογών, τις οποίες κέρδισαν οι μετριοπαθείς ισλαμιστές τον Δεκέμβριο του 1991, οδήγησε σε έναν οκταετή εμφύλιο πόλεμο, που κόστισε τη ζωή τουλάχιστον 100.000 ανθρώπων. Εξάλλου, ο σημερινός αρχηγός της Αλ Κάιντα Αϊμάν Αλ Ζαουάχρι είναι Αιγύπτιος.
Υπάρχουν, ωστόσο, πολλοί που θεωρούν ότι το πολιτικό Ισλάμ θα διδαχθεί από τα λάθη των Αδελφών Μουσουλμάνων και θα συνεργαστεί εντέλει με άλλα κόμματα, όπως γίνεται στην Τυνησία και στο Μαρόκο.
Το τυνησιακό ισλαμικό κόμμα Ενάχντα («Αναγέννηση») έχει ήδη περάσει μια δοκιμασία τον περασμένο Φεβρουάριο, όταν η χώρα βρέθηκε και πάλι στα πρόθυρα ταραχών μετά τη δολοφονία του αριστερού πολιτικού Τσόκρι Μπελάιντ. Το Ενάχντα πείστηκε να «ανοίξει» την κυβέρνηση και να συμπεριλάβει 12 ανεξάρτητους τεχνοκράτες.
Δεδομένου δε ότι γίνονται προσπάθειες να δημιουργηθεί ένα ισχυρό αντι-ισλαμιστικό πολιτικό κίνημα όπως το «Τάμαροντ» στην Αίγυπτο, οι σκληροπυρηνικοί Ισλαμιστές εκτιμάται ότι θα κρατήσουν μία πιο αμυντική στάση, προκειμένου να αποφύγουν «καταστάσεις σαν αυτήν της Αιγύπτου», εκτιμάει ο Χαλίλ Ζαουία, υπουργός Κοινωνικών Υποθέσεων, ο οποίος προέρχεται από τον κεντροαριστερό κόμμα Ettakatol.
Στη Λιβύη, η ανατροπή Μόρσι έχει προκαλέσει σύγχυση στο Κόμμα Δικαιοσύνης και Οικοδόμησης των Αδελφών Μουσουλμάνων, το οποίο, αν και συγκέντρωσε μόλις το 10% των ψήφων στις περσινές εκλογές, έχει έκτοτε προσελκύσει στους κόλπους του πολλούς ανεξάρτητους βουλευτές, με αποτέλεσμα να αποτελεί σήμερα το πιο ισχυρό μπλοκ του κοινοβουλίου.
Ωστόσο, επειδή ακριβώς αυτή η ισχύς δεν προέρχεται από τον λαό, οι επιτελείς του φοβούνται ότι μετά το πραξικόπημα στην Αίγυπτο θα χάσουν και τα όποια ερείσματα είχαν στην κοινωνία. Στην Ανατολική Λιβύη έχουν ήδη στηθεί σημεία ελέγχου στα σύνορα για τη σύλληψη Αιγυπτίων Αδελφών Μουσουλμάνων.
Στη Γάζα, η Χαμάς έχασε έναν ιδεολογικό σύμμαχο και, έχοντας κόψει τους δεσμούς της με το Ιράν και τη Συρία εξαιτίας του συριακού εμφυλίου, κινδυνεύει να βρεθεί και πάλι πλήρως απομονωμένη. Επιπλέον, στελέχη της Φατάχ, που βρίσκονται κοντά στον πρόεδρο Αμπάς, κάλεσαν σε ανατροπή της Χαμάς κατά το αιγυπτιακό πρότυπο.
Στην αντεπίθεση
Στη Συρία ο Ασαντ πέρασε στην αντεπίθεση, εκμεταλλευόμενος την αποστροφή που προκάλεσαν σε μεγάλο μέρος του πληθυσμού οι φρικαλεότητες σε βάρος στρατιωτών και αμάχων από φανατικούς ισλαμιστές και φαίνεται πως ακόμα καλά κρατεί, ενώ πήρε και την… εκδίκησή του από τον Μόρσι, έναν από τους επικριτές του: «Οποιος παίρνει τη θρησκεία και τη χρησιμοποιεί στην πολιτική ή τάσσεται υπέρ της μίας (θρησκευτικής) ομάδας σε βάρος της άλλης, θα πέσει οπουδήποτε στον κόσμο», δήλωσε ο Ασαντ. «Η περίληψη αυτού που συμβαίνει στην Αίγυπτο είναι η πτώση αυτού που αποκαλείται πολιτικό Ισλάμ».
Αλλά και στην Τουρκία, του πανίσχυρου μέχρι προσφάτως Ταγίπ Ερντογάν, οι ανησυχίες των ισλαμιστών μεγαλώνουν. Η διαφαινόμενη στροφή της κυβέρνησης Ερντογάν στον Ισλαμισμό έχει ήδη συναντήσει την αντίδραση της νεολαίας, του αστικού πληθυσμού, Κούρδων και Αλεβιτών, που θέλουν την Τουρκία προσανατολισμένη στα δυτικά πολιτικά και πολιτιστικά πρότυπα. Ο Ερντογάν, θέλοντας εξάλλου να προλάβει τα χειρότερα, φρόντισε να υπενθυμίσει πως «κάθε στρατιωτικό πραξικόπημα κόστισε την Τουρκία δεκαετίες ακρωτηριασμού της εθνικής οικονομίας».
Ανακρίνουν τον Μόρσι σε μυστική τοποθεσία – Μήνυμα Μέρκελ για απελευθέρωση Μόρσι και συναίνεση
Ανακρίνονται από την αιγυπτιακή δικαιοσύνη ο έκπτωτος πρόεδρος Μοχάμεντ Μόρσι και άλλα στελέχη της Μουσουλμανικής Αδελφότητας σχετικά με τις συνθήκες της απόδρασής τους από τις φυλακές κατά τη διάρκεια της εξέγερσης του 2011, σύμφωνα με δικαστικές πηγές. Η ανάκριση διεξάγεται σε μυστική τοποθεσία.
Σύμφωνα με τις κατηγορίες που έχουν διατυπωθεί, ο Μόρσι κι άλλες ηγετικές φυσιογνωμίες των Αδελφών Μουσουλμάνων είχαν αποδράσει από τις φυλακές του Ουάντι Νάτρουν (βορειοδυτικά του Καΐρου) κατά τη διάρκεια της εξέγερσης του Ιανουαρίου 2011 και στόχος είναι να εξακριβωθεί εάν για τη φυγή τους βοηθήθηκαν από οργανώσεις όπως η λιβανική Χεζμπολάχ ή η παλαιστινιακή Χαμάς. Εξάλλου, οι εισαγγελικές Αρχές της Αιγύπτου διέταξαν χθες το πάγωμα των περιουσιακών στοιχείων 14 υψηλόβαθμων στελεχών των Αδελφών Μουσουλμάνων, περιλαμβανομένου του ηγέτη της, Μοχάμεντ Μπαντίε.
Το γραφείο της Γενικής Εισαγγελίας της Αιγύπτου ανακοίνωσε το Σάββατο πως έχει δεχθεί καταγγελίες εναντίον του Μόρσι και άλλων ηγετικών στελεχών των Αδελφών Μουσουλμάνων για παράνομες παρακολουθήσεις, παρακίνηση σε δολοφονίες διαδηλωτών και για πρόκληση βλάβης στην οικονομία της χώρας.
H Γερμανίδα καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ απήυθυνε, στο μεταξύ, έκκληση για την απελευθέρωση του Μοχάμεντ Μόρσι και ζήτησε «μια πολιτική διαδικασία που θα περιλαμβάνει όλες τις ομάδες του αιγυπτιακού πληθυσμού».
Στο μεταξύ, ο μεταβατικός πρωθυπουργός Χάζεμ αλ Μπεμπλάουι προσπαθεί να συγκροτήσει ένα κυβερνητικό σχήμα που θα απαρτίζεται κατά το πλείστον από τεχνοκράτες και φιλελεύθερους πολιτικούς, αποβλέποντας στην παλινόρθωση του λαϊκού κράτους δικαίου στη χώρα βάσει του «οδικού χάρτη» του στρατού. Ετσι, ο πρώην πρεσβευτής της Αιγύπτου στις ΗΠΑ Ναμπίλ Φάχμι αποδέχθηκε χθες την πρόταση ν’ αναλάβει το ΥΠΕΞ στη μεταβατική κυβέρνηση, ενώ ορκίστηκε αντιπρόεδρος αρμόδιος για τις διεθνείς σχέσεις ο νομπελίστας Ειρήνης Μοχάμεντ Ελ Μπαραντέι.
Τέλος, ο αρχηγός των αιγυπτιακών Ενόπλων Δυνάμεων, Αμπντέλ Φατάχ Αλ Σίσι, σε χτεσινές του δηλώσεις, τόνισε πως κανένα ιδεολογικό κίνημα δεν θα απαγορεύεται να συμμετάσχει στην πολιτική σκηνή. «Κάθε πολιτική δύναμη, χωρίς εξαίρεση και χωρίς αποκλεισμό, πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι υπάρχει ευκαιρία για τον καθένα στην πολιτική ζωή και κανένα ιδεολογικό κίνημα δεν εμποδίζεται να συμμετάσχει», είπε χαρακτηριστικά. Υπερασπίστηκε επίσης την απόφαση του στρατού να απομακρύνει από την εξουσία τον Μοχάμεντ Μόρσι λέγοντας ότι ο ανατραπείς πρόεδρος είχε χάσει τη νομιμότητά του εξαιτίας των μαζικών διαδηλώσεων εναντίον του.
Ουίλιαμ Μπερνς – Στο Κάιρο για συναντήσεις
Ο υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Ουίλιαμ Μπερνς, βρίσκεται από χθες και έως την Τρίτη στο Κάιρο όπου θα συναντηθεί με μέλη της μεταβατικής κυβέρνησης, του επιχειρηματικού κόσμου και μέλη μη κυβερνητικών οργανώσεων, σύμφωνα με ανακοίνωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. «Σε όλες αυτές τις συναντήσεις (ο Μπερνς) θα τονίσει την αμερικανική στήριξη στον αιγυπτιακό λαό, την έκκληση για τερματισμό της βίας και για μετάβαση σε μία περιεκτική, δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση», αναφέρεται στην ανακοίνωση. Δεν διευκρινίστηκε πάντως αν ο Μπερνς θα συναντηθεί και με την ηγεσία του αιγυπτιακού στρατού ή με τους υποστηρικτές της Μουσουλμανικής Αδελφότητας του Μόρσι.
Χρυσούλα Κατσαρού
Πηγή/φωτό: Έθνος
