Οι γαιές που έχουν αγοραστεί από τους διεθνείς επενδυτές στις αναπτυσσόμενες χώρες την τελευταία δεκαετία θα μπορούσαν να θρέψουν ένα δισεκατομμύριο ανθρώπους.
Αντί αυτού, μένουν ακαλλιέργητες ή χρησιμοποιούνται για καλλιέργειες βιοκαυσίμων που θα παράγει ενέργεια για τα ευρωπαϊκά κράτη, τις Η.Π.Α. και τον Καναδά.
Τα δύο τρίτα μάλιστα των αγοραπωλησιών γης, έλαβαν χώρα σε κράτη τα οποία υποφέρουν από σοβαρή επισιτιστική κρίση.
Η πώληση γης σε επενδυτές αποτελεί συνήθη πρακτική τα τελευταία χρόνια, κυρίως σε κράτη της Αφρικής και της Ασίας. Εξαιτίας του γεγονότος ότι οι περισσότερες μεταβιβάσεις γης γίνονται εις βάρος των τοπικών πληθυσμών ή/και στερούνται νομικής βάσης, το φαινόμενο αποκαλείται “landgrab”, δηλαδή αρπαγή γης.
Σύμφωνα με έκθεση της οργάνωσης Oxfam, οι αγορές γαιών από επενδυτικά fund, ιδρύματα, τράπεζες και ταμεία την τελευταία δεκαετία, ισούνται με το οχταπλάσιο της έκτασης των βρετανικών νησιών, έκταση δηλαδή λίγο μικρότερη της Αλγερίας ή της Αργεντινής!
Ποσοστό μεγαλύτερο του 60% αυτών των αγοραπωλησιών έχουν γίνει σύμφωνα με την έκθεση σε κράτη που αντιμετωπίζουν επισιτιστικά προβλήματα.
Επιπλέον οι ανάγκες των τοπικών κοινωνιών σχεδόν ποτέ δεν λαμβάνονται υπόψη, αφού οι γαιές και οι φυσικοί πόροι αποτελούν αντικείμενο αγοραπωλησίας και δημιουργίας κέρδους, και όχι φυσικό αγαθό επί του οποίου η τοπική κοινωνία έχει αυτονόητα δικαιώματα.
Οι γαιές που αγοράζονται συνήθως χρησιμοποιούνται για την παραγωγή διατροφικών ειδών προς εξαγωγή ή την καλλιέργεια βιοκαυσίμων, η οποία έχει μακροχρόνια καταστροφικές επιπτώσεις σε επίπεδο παραγωγής/αποδοτικότητας των γαιών και συμβάλλει στην επιδείνωση της διατροφικής κρίσης δημιουργώντας πολύ μεγαλύτερα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα από αυτά που υποτίθεται ότι λύνει (εναλλακτική μορφή παραγωγής ενέργειας).
Η οργάνωση καλεί την Παγκόσμια Τράπεζα να “παγώσει” τις επενδύσεις που γίνονται στα κράτη τα οποία αντιμετωπίζουν επισιτιστικό πρόβλημα. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο εκτελεστικός διευθυντής της Oxfam Τζέρεμι Χομπς, «ο κόσμος αντιμετωπίζει μια πρωτοφανή κατάσταση η οποία εκθέτει τους φτωχούς πληθυσμούς στην πείνα, τη βία και την απειλή μιας δια βίου φτώχειας. Η Παγκόσμια Τράπεζα θα μπορούσε να σταματήσει τις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και να εξασφαλίσει ότι οι όποιες επενδύσεις βοηθούν πραγματικά την ανάπτυξη» προσθέτοντας ότι η Παγκόσμια Τράπεζα είναι η μοναδική που μπορεί να σταματήσει τις πωλήσεις γαιών από το να καταστούν «το μεγαλύτερο σκάνδαλο του 21ου αιώνα».
Με δεδομένο ότι οι περισσότερες αγοραπωλησίες είτε στερούνται νομικής βάσης είτε γίνονται “κάτω από το τραπέζι” η Oxfam καλεί την Παγκόσμια Τράπεζα να παγώσει τις επενδύσεις «στέλνοντας ένα ηχηρό μύνημα στους επενδυτές προκειμένου να σταματήσουν την αρπαγή-γαιών (stop land-grabbing)» και να βελτιώσουν τις συνθήκες, όσον αφορά:
–την διαφάνεια των αγοραπωλησιών, εξασφαλίζοντας ότι οι πληροφορίες για τις πωλήσεις είναι δημοσίως προσβάσιμες τόσο για τις τοπικές κοινότητες όσο και για τις κυβερνήσεις,
–την διαβούλευση με τις κοινότητες στις οποίες θα λάβει χώρα η πώληση και την συγκατάθεσή τους, (κάτι που δεν γίνεται πουθενά),
–τα δικαιώματα επί των γαιών, μέσω της ενίσχυσης των δικαιωμάτων των ανθρώπων επί των εκτάσεων και των φυσικών τους πόρων, και
–της ασφάλειας τροφίμων, μέσω της διασφάλισης ότι οι αγοραπωλησίες δεν υπονομεύουν την τοπική, περιφερειακή και εθνική διατροφική ασφάλεια, δεδομένο δηλαδή ακριβώς αντίθετο από την σημερινή κοινή πρακτική επενδυτών και κυβερνήσεων.
Πηγή/φωτό: Oxfam
Άρης Καπαράκης
Συνεργάτης της ΜΚΟ Σόλων
ariskaparakis@gmail.com
4 Οκτωβρίου 2012
