1

EΠΕΙΓΟΥΣΑ ΕΚΚΛΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΓΙΑ ΕΠΕΡΧΟΜΕΝΗ ΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΡΙΣΗ

Μέχρι τώρα η παγκόσμια διατροφική κρίση είχε ως σημαντικότερη αιτία τα κερδοσκοπικά παιχνίδια στα βασικά διατροφικά προϊόντα και τον έλεγχο της παραγωγής και διανομής τους από όλο και λιγότερα κέντρα.
Το 2012 θα είναι όπως φαίνεται η πρώτη χρονιά που η κλιματική αλλαγή θα επηρρεάσει σε τόσο μεγάλο βαθμό και σε παγκόσμια κλίμακα τις τιμές των τροφίμων, πυροδοτώντας έναν νέο κύκλο διατροφικών ελλείψεων, σύμφωνα με επείγουσα έκκληση-ανακοίνωση που εξέδωσε η Παγκόσμια Τράπεζα.


Το φετινό καλοκαίρι για το βόρειο ημισφαίριο είναι από τα ξηρότερα όλων των εποχών. Σύμφωνα με την έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας οι τιμές των βασικών διατροφικών προϊόντων έχουν ήδη εκτοξευτεί εξαιτίας των συνθηκών που επικράτησαν φέτος στο βόρειο ημισφαίριο. Η τεράστια ξηρασία στις Ηνωμένες Πολιτείες και οι πολύ υψηλές θερμοκρασίες στην Ευρώπη, τη Ρωσία, την Ουκρανία και το Καζακστάν, έχουν ως αποτέλεσμα την εκτόξευση της τιμής του σιταριού και του καλαμποκιού κατά 25%, αλλά και της σόγιας κατά 17%.

Ο νέος δείκτης τιμών της Παγκόσμιας Τράπεζας αποτυπώνει μία γενική αύξηση των βασικών διατροφικών προϊόντων κατά 10% το δίμηνο Ιουνίου-Ιουλίου. Οι τιμές σημειώνουν νέο ρεκόρ, ξεπερνώντας το αντίστοιχο ρεκόρ τιμών του 2011 κατά 1% συνολικά.

Τότε η Παγκόσμια Τράπεζα εκτιμούσε ότι ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι δεν μπορούσαν να καλύψουν ούτε τις πολύ βασικές διατροφικές τους ανάγκες, ενώ μετά την τεράστια αύξηση των βασικών διατροφικών προϊόντων, η συντριπτική πλειοψηφία του πενιχρού εισοδήματός τους έπρεπε να ξοδευτεί για αγορά διατροφής. Στο βίντεο που είχε δημιουργήσει η Τράπεζα στα πλαίσια της πρωτοβουλίας Put Food First, υπολόγιζε ότι αν το ημερήσιο εισόδημα ήταν 1,25 δολάρια, τα 0,85 από αυτά έπρεπε να ξοδευτούν στην αγορά διατροφικών προϊόντων.

Οι πλέον ευάλωτες περιοχές θα είναι για άλλη μία φορά οι χώρες της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής, καθώς πρόκειται για περιοχές που δεν έχουν σημαντική παραγωγή διατροφικών προϊόντων και εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές τροφίμων.

Στην έκθεσή της η Παγκόσμια Τράπεζα προειδοποιεί για την πιθανότητα κερδοσκοπικών παιχνιδιών στην ήδη επιδεινούμενη κατάσταση εξαιτίας των ξηρασιών λόγω της κλιματικής αλλαγής. Με βάση τη δυνατότητα που έχουν οι παράγοντες της αγοράς να επεμβαίνουν στην παραγωγή και τις τιμές χωρίς όρια και ελέγχους, αλλά και το πολύ πρόσφατο παρελθόν στο οποίο τα τρόφιμα είναι άλλο ένα πεδίο κέρδους και όχι ανθρώπινο δικαίωμα, το σενάριο αυτό, της ανηλεούς κερδοσκοπίας πάνω στην επισιτιστική κρίση, μάλλον είναι και το πλέον πιθανό.

Χαρακτηριστική άλλωστε της κατάστασης που επικρατεί, ήταν ο «πανικός» που δημιουργούταν στην ξηρασία των Ηνωμένων Πολιτειών, όταν «παράγοντες» αναθεωρούσαν τιμές βασικών διατροφικών προϊόντων προς τα πάνω, ύστερα από κάθε νέα ανακοίνωση του υπουργείου Γεωργίας της χώρας σχετικά με την ξηρασία και την κατάσταση των καλλιεργειών.

Εκτός της κερδοσκοπίας, άλλοι πιθανοί παράγοντες επιπλέον αύξησης των τιμών μπορεί να είναι, σύμφωνα με την έκθεση, οι επιπτώσεις του El Nino, μία κακή περίοδος συγκομιδής στο νότιο ημισφαίριο ή μία σημαντική αύξηση στις τιμές της ενέργειας.

Οι κυβερνήσεις όμως σε παγκόσμιο επίπεδο δεν φαίνονται ικανές να αντιμετωπίσουν την κρίση σοβαρά, αφήνοντας τις τιμές των βασικών διατροφικών προϊόντων ευάλωτες σε μία μεγάλη σειρά εξωτερικών παραγόντων. Μία κατάσταση “wait and see” σύμφωνα με τον  Κόλιν Ρος της ανθρωπιστικής οργάνωσης Oxfam, η οποία είναι «απαράδεκτη».


Πηγές: GuardianBusiness-standard


Άρης Καπαράκης

Συνεργάτης της ΜΚΟ Σόλων
ariskaparakis@gmail.com

31 Αυγούστου 2012