Ο δορυφόρος Envisat της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος, συμπλήρωσε την 1η Μαρτίου δέκα χρόνια τροχιάς γύρω από τη γη, αλλά οι φωτογραφίες που στέλνει δεν επιτρέπουν γιορτές και εκδηλώσεις για την 10ετή λειτουργία του.
Οι τελευταίες φωτογραφίες από την Ανταρκτική είναι δραματικές, με τον ρυθμό λιωσίματος των πάγων να ξεπερνά κάθε προηγούμενη εκτίμηση.
Τελευταίο θύμα της υπερθέρμανσης της περιοχής αποτελεί ο παγετώνας Λάρσεν Β, που κάποτε ήταν μεγαλύτερος από την Κύπρο, αλλά σύντομα θα έχει μεταβληθεί ολοκληρωτικά σε νερό.
Ο παγετώνας Λάρσεν, αποτελούμενος από τρία τμήματα, τα Α, Β και Γ, καλύπτει την ανατολική πλευρά της χερσονήσου της Ανταρκτικής, της περιοχής που αποτελεί εδώ και χρόνια το “ορόσημο” της κλιματικής αλλαγής, καθώς η μείωση της έκτασής της αποτελεί την μεγαλύτερη διαφοροποίηση που έχει επέλθει στον παγκόσμιο χάρτη εξαιτίας της παγκόσμιας υπερθέρμανσης. Η χερσόνησος συνεχώς σμικρύνεται εξαιτίας του λιωσίματος των πάγων, με την πρώτη μεγάλη αποσύνθεση να γίνεται τον Ιανουάριο του 1995 όταν αποκολλήθηκε ο Λάρσεν Α.
Ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του ’90 μεγάλο τμήμα του Λάρσεν Β είχε αρχίσει να λιώνει, εξαιτίας της μεγάλης αύξησης της μέσης θερμοκρασίας στην περιοχή, που υπολογίζεται σε 2.5 βαθμούς Κελσίου την τελευταία 50ετία. Το 2002 συγκέντρωσε το παγκόσμιο ενδιαφέρον , όταν ο Envisat, λίγο καιρό μετά την εκτόξευσή του, είχε στείλει φωτογραφίες που έδειχναν τον Λάρσεν Β να έχει αποκολληθεί από το κυρίως μέρος της Ανταρκτικής γης, έχοντας ήδη απωλέσει το μισό του όγκο.
Έτσι το 1995 η έκταση του Λάρσεν Β ήταν 11.512 τ.χλμ, το 2002 είχε μειωθεί στα 6.664 τ.χλμ, ενώ τώρα οι τελευταίες δορυφορικές φωτογραφίες δείχνουν ότι η συνολική του έκταση δεν ξεπερνά τα 1.670 τ.χλμ. Δηλαδή, εκεί που η έκτασή του το 1995 ξεπερνούσε αυτή ενός νησιού σαν την Κύπρο, τώρα έχει ίδια έκταση με ένα νησί σαν την Λέσβο.
Το μόνο τμήμα του παγετώνα που παραμένει σχετικά σταθερό μέχρι σήμερα είναι το Γ, αλλά οι δορυφορικές παρατηρήσεις αποδεικνύουν μεγαλύτερα και αυξημένα σε ρυθμό φαινόμενα αποκόλλησης πάγων κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.
O παγετώνας Λάρσεν εκτιμάται ότι έχει χάσει το 60% της συνολικής έκτασης που κατείχε πριν από δεκαετίες, όταν η έκτασή του παρέμενε σταθερή. Ο Λάρσεν Β, μετά τις τελευταίες δορυφορικές φωτογραφίες διατηρεί μόλις το 15% του αρχικού του όγκου. Η ΝΑSA το 2005 είχε ανακοινώσει ότι σύμφωνα με εκτιμήσεις της η ήπειρος είχε απολέσει συνολικά πάγους ίσους με το μέγεθος της Σουηδίας ενώ από την δεκαετία του ’70 είχαν παρατηρηθεί οι πρώτες τήξεις μεγάλων όγκων πάγου.
Παρά το γεγονός ότι η χερσόνησος της Ανταρκτικής καταστρέφεται εξαιτίας της ανόδου της μέσης θερμοκρασίας, άλλες περιοχές της ηπείρου σημειώνουν μείωση της μέσης θερμοκρασίας τα τελευταία χρόνια, φαινόμενο που έχει οδηγήσει σε αρκετές αντιπαραθέσεις τους επιστήμονες σχετικά με τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής στην ήπειρο, που θεωρητικά αναμένεται να είναι μικρότερες σε σχέση με τις αντίστοιχες στην Αρκτική.
Όλα αυτά παρά το γεγονός ότι στην βόρειοδυτική Ανταρκτική αλλά και άλλες παράλιες περιοχές, “η τάση αύξησης της μέσης θερμοκρασίας είναι πολύ μεγαλύτερη του παγκόσμιου μέσου όρου” όπως σημειώνει ο καθηγητής Χέλμουτ Ροτ του πανεπιστημίου του Ίνσμπρουκ της Αυστρίας, αυξανόμενη κατά μισό βαθμό Κελσίου ανά δεκαετία από την δεκαετία του ’60.
Σύμφωνα με τον κ. Ροτ, η επίδραση της κλιματικής αλλαγής στον παγετώνα Λάρσεν είναι εξαιρετικά σημαντική καθώς θα οδηγήσει σε ασφαλέστερες εκτιμήσεις για το μέλλον των πολύ μεγαλύτερων παγετώνων που βρίσκονται στην δυτική πλευρά της ηπείρου.
Πηγή: Clickgreen.co.uk, Environmental News Network
Φωτό: Η χερσόνησος της Ανταρκτικής σε τετράγωνο στον χάρτη της ηπείρου (wikipedia)
Άρης Καπαράκης
Συνεργάτης της ΜΚΟ Σόλων
aris@solon.org.gr
10 Απριλίου 2012
