Οι διαδηλώσεις του κινήματος Occupy Wall Street στις ΗΠΑ είναι η καθυστερημένη αντίδραση στην έκρηξη της φούσκας των ακινήτων, η οποία οδήγησε σε μια κρίση απασχόλησης και ξύπνησε την οργή για τη χρηματοοικονομική επιρροή και την ανισότητα του πλούτου. Αυτό που συμβαίνει τώρα στην Κίνα -εξαγριωμένοι διαδηλωτές έχουν καταλάβει ένα χωριό και αναγκάζουν το Κομμουνιστικό Κόμμα να υποχωρήσει- είναι ένα δραματικό παράδειγμα του τί συμβαίνει όταν συντίθεται ένα παρόμοιο τοξικό μίγμα σε μια ολοκληρωτική κοινωνία.
Οι πρώτες διαμαρτυρίες στο Wukan, ένα παραθαλάσσιο χωριό στην επαρχία Guangdong, εκδηλώθηκαν πριν από τρεις μήνες με αφορμή τις βίαιες απαλλοτριώσεις γης. Την προηγούμενη εβδομάδα κορυφώθηκαν όταν στελέχη του Κομμουνιστικού Κόμματος προσπάθησαν να πάρουν στα χέρια τους τον έλεγχο της κατάστασης στο Wukan με αστυνομικές δυνάμεις, οδοφράγματα, απαγόρευση πλεύσης των ψαροκάικων αλλά και βιαιοπραγίες εναντίον των κατοίκων. Την Τετάρτη το κυβερνών κόμμα αναγκάστηκε να υποχωρήσει, διακόπτωντας το αμφιλεγόμενο κατασκευαστικό project που έγειρε τις αντιδράσεις των ντόπιων ενώ διέταξε να γίνει έρευνα για τη δράση των τοπικών αξιωματούχων. Οι εικόνες από το Wukan σκιαγραφούν μια εκπληκτική αντίθεση σε σχέση με τον τρόπο που χρησιμοποιούν συνήθως οι Κινέζοι αξιωματούχοι για να καταστείλουν οποιαδήποτε ένδειξη δημόσιας αντίδρασης.
Στο επίκεντρο των διαμαρτυριών είναι ένα διεφθαρμένο σύστημα, στο οποίο τοπικοί αξιωματούχοι κατάσχουν γη, διώχνουν κακήν κακώς τους ενοικιαστές και την πωλούν σε πλούσιους εργολάβους για να χρηματοδοτούν τις υπηρεσίες του δημοσίου. Ένα άρθρο του Οκτωβρίου στο Bloomberg περιέγραφε αυτή την περίεργη στροφή στην κομμουνιστική επανάσταση:
Ο Μάο Τσετούνγκ κέρδισε την καρδιά της μάζας με την ανακατανομή της γης από τους πλούσιους γαιοκτήμονες στους φτωχούς αγρότες. Τώρα, ισχυροί τοπικοί αξιωματούχοι παίρνουν πίσω τις εκτάσεις γης, μερικές φορές χρησιμοποιώντας βία, για να ανοίξει ο δρόμος για πολυκατοικίες πολυτελείας, εμπορικά κέντρα και αθλητικά συγκροτήματα σε έναν, βασισμένο στο χρέος, κατασκευαστικό ορυμαγδό. Οι τοπικές κυβερνήσεις βασίζουν ένα μεγάλο μέρος των εσόδων τους στην πώληση γης, καθώς έχουν λίγες πηγές εισοδήματος και μία από αυτές είναι οι φόροι ακινήτων. Επιδιώκουν λοιπόν ολοένα περισσότερο να επωφεληθούν από τις τιμές των ακινήτων που έχουν «αναρριχηθεί» 140% από το 1998 μέσω της ιδιοποίησης της γης και της πώλησής της σε επιχειρήσεις ανάπτυξης ακινήτων έναντι τεράστιων κερδών.
Οι μεταρρυθμίσεις της αγοράς που ξεκίνησαν επί Deng Xiaoping στα τέλη της δεκαετίας του ΄70 πυροδότησαν θεαματική οικονομική ανάπτυξη – και διεύρυναν το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών, αστών και αγροτών. Το μερίδιο επί του συνόλου των εσόδων που εισπράττει το 1% των Κινέζων με το υψηλότερο εισόδημα υπερδιπλασιάστηκε μεταξύ του 1986 και του 2003, φτάνοντας το 5,87%, σύμφωνα με τη βάση δεδομένων για τα εισοδήματα των Facundo Alvaredo, Tony Atkinson, Thomas Piketty και Emmanuel Saez. (Το ποσοστό παρέμεινε χαμηλότερο σε σχέση με το αντίστοιχο μερίδιο του 1% των Αμερικανών που την ίδια εποχή διαμορφωνόταν στο 14,87%). Η Κίνα καταλάμβανε την 53η θέση στη λίστα της CIA των χωρών με τη μεγαλύτερη ανισότητα εισοδημάτων – χαμηλότερα από τις ΗΠΑ (θέση 40) –σύμφωνα με στοιχεία του 2007.
Η διαμάχη για τη γη και ο αυξανόμενος αριθμός των “μαζικών περιστατικών” (ο κινεζικός όρος για οποιαδήποτε μεγάλη δημόσια διαμαρτυρία) δεν είναι η πιο θεαματική εκδήλωση της έντασης που πηγάζει από την ταξική διάκριση στην Κίνα. Σε δύο ξεχωριστές περιπτώσεις, φέτος, οι γιοι ισχυρών αξιωματούχων κρίθηκαν ένοχοι επειδή έπεσαν πάνω σε αγρότες με το αυτοκίνητό τους. Ο ένας από τους δύο άνδρες εκτελέστηκε αφότου ομολόγησε ότι μαχαίρωσε μέχρι θανάτου μια νεαρή γυναίκα επειδή φοβόταν πως θα διεκδικούσε αποζημίωση για τους τραυματισμούς που υπέστη από το αυτοκίνητο.
Πηγή: Capital.gr
Φωτογράφος: Peter Parks/AFP/Getty Images)
