Αποτελεί γενικότερη πεποίθηση των αναλυτών ότι η Ελλάδα είναι στρατηγικά στοχοποιημένη, αν και αυτό μάλλον δεν συνειδητοποιείται σε όλες τις διαστάσεις. Αποτελεί έναν ευάλωτο κρίκο για το διεθνές οικονομικό και γεωπολιτικό παιχνίδι ισχύος. Η Ελλάδα έχει την ιδιαιτερότητα να μαστίζεται ταυτόχρονα από μεγάλο δημοσιονομικό χρέος, υψηλή διαφθορά και διαπλοκή, αντιπαραγωγικότητα και έλλειψη ανταγωνιστικότητας του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα. Αυτά τα χαρακτηριστικά δυσχεραίνουν την αναδιάρθρωσή της μέσα σε ένα συγκεκριμένο ορίζοντα ρύθμισης χρεών εν μέσω ενός εξαιρετικά ανταγωνιστικού περιβάλλοντος. Είναι βέβαιο ότι θα διαδέχονται ο ένας κύκλος οικονομικής κρίσης τον άλλο, έως ότου η κρίση ωριμάσει και γίνει πολιτική και πολιτισμική.
Η αφέλεια του «εκλεκτού» στη διεθνή σκηνή
Παράλληλα όμως, υπάρχουν διεθνείς εξελίξεις και αναδιατάξεις απέναντι στις οποίες μπορεί κανείς να είναι διορατικός. Οι διεθνείς αναδιατάξεις έχουν μεγάλο χρονικό εύρος. Απέναντι σε αυτές μπορεί να είναι κανείς περισσότερο προσαρμοστικός, από ότι απέναντι στην άμεση επιταγή επίτευξης της παραγωγικής ανταγωνιστικής αναδιάρθρωσης σε ένα κορεσμένο περιβάλλον με παγιοποιημένες νοοτροπίες αντιπαραγωγικότητας.
Οι απόπειρες αποστοχοποίησης του Ελληνικού χώρου -κυρίως μέσα από την προσέγγιση των γεωπολιτικών ζητημάτων της Μέσης Ανατολής και συναφών ομίλων χρηματοοικονομικών και γεωοικονομικών στρατηγικών συμφερόντων- το πιο πιθανό είναι ότι δεν θα αποδώσουν. Αυτό το λέμε επειδή είναι γεγονός ότι οι στρατηγικές δυναμικές του ανταγωνισμού και των συμφερόντων είναι ανελαστικές. Έτσι, αυτές οι στρατηγικές θα διακινδυνεύσουν, όπως εξάλλου διακινδυνεύουν πολύ μεγαλύτερης κλίμακας πολώσεις και στρατηγικές αναδιατάξεις.
Συχνά συναντήσαμε μια πολιτική αφέλεια παραγόντων που νόμισαν ότι έγιναν οι «εκλεκτοί». Στην πραγματικότητα όμως εξελίχθηκαν σε τραγικούς ή μοιραίους παράγοντες βραδείας ή μεγάλης ταχύτητας αναλωσιμότητας. Μπορούμε να θυμηθούμε τον Αχμέτ Αλί της Αιγύπτου που επιχείρησε να βιομηχανοποιήσει τη χώρα του ή τους σύγχρονους Μπααθικούς ή εθνικιστές ηγέτες που έγιναν συνομιλητές στρατηγικών συμφερόντων έναντι ζωνών αναδιατάξεων συμφερόντων. Η μοίρα για αυτούς ήταν συνήθως κοινή. Τα συμφέροντα αυτά στάθηκαν αδιάφορα για τη ματαίωση κάθε προοδευτικού εγχειρήματος, όπως αυτό του Αχμέτ Αλί και για την επακόλουθη πυροδότηση του εξτρεμιστικού φονταμενταλισμού που ακολούθησε μεταξύ Αιγύπτου και Σουδάν εν προκειμένω. Αντίστοιχες δυναμικές τις είδαμε να λειτουργούν σε όλο τον κόσμο από τα Βαλκάνια ως την Κεντρική Ασία ή την Άπω Ανατολή. Προφανώς οι Ευρωπαίοι κληρονόμοι του διαφωτισμού βρίσκονταν στον αντίποδα της σκέψης του διαφωτιστή Ρουσσώ που επισήμαινε πως:
«αυτοί που θα θελήσουν να πραγματευτούν χωριστά την πολιτική και την ηθική
δεν καταλαβαίνουν τίποτα για καμιά από τις δύο» [1]
Παρά το γεγονός ότι η Δύση δύει ως δύναμη, οι αποικιοκρατικές λογικές και οι πολιτικές των ζωτικών χώρων, των ελέγχων και του ολοκληρωτισμού παραμένουν ενεργές. Αυτό συμβαίνει παρά το γεγονός ότι ακόμη και σήμερα συναντάμε την ανάπτυξη σύγχρονων φονταμενταλισμών ως το τίμημα του αποικιακού, του ιμπεριαλιστικού και του αγοραίου ολοκληρωτισμού. Αρκεί να σκεφτούμε ότι αν πχ η Αίγυπτος είχε υποστηριχθεί από τη Δύση στο νεωτεριστικό της εγχείρημα, τότε θα είχαμε αφενός μεν το εκσυγχρονιστικό εγχείρημα του Ατατούρκ πολλές δεκαετίες νωρίτερα και αφετέρου μια γενικευμένη δυναμική ντόμινο στην ευρύτερη περιοχή. Πιθανότατα επίσης, η Αίγυπτος θα ήταν ένας σύμμαχος στο πλευρό της Αντάντ απέναντι στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Όμως όποιος τα θέλει όλα, κάποια στιγμή, μπορεί και να τα χάσει όλα.
Δεν αγιοποιούμε τα ιθαγενή καθεστώτα που αναδείχθηκαν μετά-αποικιακά. Πολλά από αυτά τα καθεστώτα εξελίχθηκαν σε μιλιταριστικά και ολοκληρωτικά. Οι καταστάσεις αυτών των χωρών συχνά βυθίστηκαν σε εμφυλίους πολέμους αλλά αυτή είναι μια διαδικασία ωρίμανσης και η διαδικασία αυτή μπορούσε να είχε εξελιχθεί με λιγότερο φονταμενταλισμό.
Σαφώς και είμαστε υπέρ της λογικής της υπέρβασης των συμφερόντων στη διεθνή σκηνή όταν πρόκειται για θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ελευθεριών και δικαίου. Δεν μπορούμε όμως να στεκόμαστε με αφέλεια απέναντι στην προσχηματική πολιτική ανθρωπίνων δικαιωμάτων που υλοποιείται με δύο μέτρα και δύο σταθμά και αποβλέπει αποκλειστικά στην εξυπηρέτηση των στρατηγικών συμφερόντων οποιονδήποτε ελίτ ισχύος. [2]
Βασικά σημεία
- Η Ελλάδα είναι στρατηγικά στοχοποιημένη, είναι ένας ευάλωτος κρίκος.
- Οι απόπειρες αποστοχοποίησης του Ελληνικού χώρου που βασίζονται στην επιδίωξη του να γίνουμε «εκλεκτοί» χρηματοοικονομικών ομίλων και γεωοικονομικών στρατηγικών συμφερόντων, το πιο πιθανό είναι ότι δεν θα αποδώσουν.
- Στη σύγχρονη ιστορία συχνά συναντήσαμε την πολιτική αφέλεια παραγόντων που νόμισαν ότι έγιναν οι «εκλεκτοί», όμως εξελίχθηκαν σε τραγικούς ή μοιραίους παράγοντες βραδείας ή μεγάλης ταχύτητας αναλωσιμότητας.
Αναφορές:
[1] Jean Jacques Rousseau, “Αιμίλιος”, εκδόσεις Πλέθρον, Τόμος Ά, σελ. 29
[2] Γιάννης Ζήσης,“Ολοκληρωτισμός & Βιώσιμα Σχέδια για το Μέλλον”, 28 Απριλίου 2011
Γιάννης Ζήσης, συγγραφέας
Το παρόν άρθρο αποτελεί μέρος του Δοκιμίου “Η κρίσιμη μετεξέλιξη και επανιστορικοποίηση της Ελλάδας“
Πρώτη δημοσίευση: 13 Δεκεμβρίου 2011
