Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΖΩΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ (συνέντευξη της κ. Γλυκερίας Σιούτη στη ΜΚΟ Σόλων)

Η κ. Γλυκερία Σιούτη καθηγήτρια του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, μιλά στη Μ.Κ.Ο. Σόλων, για την εξέλιξη της νομοθεσίας της προστασίας των ζώων και όλων των στοιχείων του φυσικού περιβάλλοντος σε εθνικό, πανευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο. 
Η συνέντευξη πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια της «Πρώτης Συνάντησης για την Ευρωπαϊκή Προοπτική της Φιλοζωικής Κουλτούρας στην Ελλάδα του Σήμερα», που οργανώθηκε από την Πανελλαδική Φιλοζωική και Περιβαλλοντική Ομοσπονδία και την Πανελλαδική Συντονιστική Επιτροπή Ζωοφιλικών Σωματείων, και έλαβε χώρα τη Δευτέρα 31-10-2011 στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών.

Στη διάλεξή σας κάνατε λόγο για μία ανθρωποκεντρική προσέγγιση όσον αφορά το ζήτημα της προστασίας των ζώων, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Πιστεύετε ότι τα αίτια για το είδος αυτής της προσέγγισης είναι πρωτίστως οικονομικά ή πολιτισμικά;
Πράγματι, τόσο για τα ζώα όσο και για το περιβάλλον επικρατούσε μέχρι πρόσφατα και εν πολλοίς ακόμα επικρατεί η ανθρωποκεντρική προσέγγιση διότι θεωρείται ότι το φύσικό περιβάλλον και όλα του τα στοιχεία, μεταξύ των οποίων και τα ζώα, ότι υπάρχουν για την ευημερία του ανθρώπου και ότι δεν έχουν μία αξία κάθε αυτά, τα ίδια. Αυτή η αντίληψη όμως έχει αρχίσει να αλλάζει και θεωρείται ότι τα ζώα, η βιοποικιλότητα και τα λοιπά στοιχεία του φυσικού περιβάλλοντος ενέχουν αξία κάθε αυτά. Για αυτό το λόγο διαρκώς μετά το 2000 έχουμε σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο κανόνες που τα αντιμετωπίζουν ως άξια προστασίας αυτά κάθε αυτά, είναι η λεγόμενη βιοκεντρική προσέγγιση. Έχετε πάντως δίκιο γιατί η παλαιότερη αντίληψη έχει σχέση και με την οικονομία, καθώς η οικονομική ανάπτυξη αντιμετωπιζόταν κοντόφθαλμα θεωρούταν ότι ερχόταν σε σύγκρουση με την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, ενώ η σύγχρονη αντίληψη θεωρεί ότι η οικονομία εξαρτάται και από την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, ότι είναι αλληλένδετα, είναι η έννοια της αειφορίας.

Αρχίζει λοιπόν η ηθική να αποτελεί μέρος της ανθρώπινης αντίληψης στο ζήτημα της νομικής προστασίας των ζώων. Είστε αισιόδοξη σχετικά με την βελτίωση της νομοθεσίας; Αναφέρατε τις πρόσφατες εξελίξεις στα Συντάγματα της Ελβετίας και της Γερμανίας. Υπάρχουν και άλλες χώρες που έχουν εξελίξει πολύ τη νομοθεσία τους, όπως κράτη της Λατινικής Αμερικής ή η Ισπανία. Είστε αισιόδοξη όσον αφορά την εφαρμογή, την επιβολή των νόμων; Ωραία είναι να νομοθετούμε, το ζήτημα είναι, τους εφαρμόζουμε;
Έχετε δίκιο ότι αυτό από το οποίο πάσχουμε και όχι μόνο σε αυτό τον τομέα, δεν είναι η πρόβλεψη κανόνων δικαίου, η νομοθεσία, είναι η εφαρμογή τους. Αφενός υπάρχουν πλέον αυξημένες κυρώσεις για τους παραβάτες και στο καινούριο Νομοσχέδιο για τα Ζώα, το βασικό όμως είναι ότι η τήρηση αυτών των κανόνων και αυτό είναι πολύ πρωτότυπο στη δική μας έννομη τάξη, αποτελεί δικαίωμα όλων.
Αυτό σημαίνει ότι έννομο συμφέρον για να πάει κανείς στο δικαστήριο να υποστηρίξει την προστασία ενός ζώου ή κάποιου άλλου-οποιουδήποτε στοιχείου του φυσικού περιβάλλοντος, έχουν όλοι σχεδόν οι άνθρωποι… Είναι πολύ ευρεία η έννοια του έννομου συμφέροντος και με αυτό τον τρόπο μπορεί να εξαναγκαστεί κάποιος στην τήρηση των κανόνων, περισσότερο τουλάχιστον από ότι έως τώρα.

Πιστεύετε εν τέλει ότι η δικαιοσύνη θα μπορέσει να ανταπεξέλθει σε αυτή την σχέση ωφέλειας -μεταχείρισης (με την οποία αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι τα ζώα) σε επίπεδο χρησιμοποίησης τους τόσο στην βιομηχανία όσο και σε επίπεδο καθαρά νομικό;
Η νομολογία, οι αποφάσεις των δικαστηρίων μας δείχνουν ότι το επίπεδο προστασίας των ζώων αυξάνεται διαρκώς, η ερμηνεία δηλαδή που γίνεται στους κανόνες δικαίου είναι διαρκώς επωφελείας στοιχείων του φυσικού περιβάλλοντος μεταξύ των οποίων και της πανίδας, οπότε, σε αυτό το σχετικό πάντοτε μέτρο, είμαι αισιόδοξη.

Δείτε εδώ τη διάλεξη της κ. Σιούτη με θέμα “Τα Ζώα στο Δίκαιο”

Συνέντευξη: Άρης Καπαράκης
Κάμερα-Επεξεργασία-Μοντάζ: Γιώργος Φλώρος, Δήμητρα Κολοκυθά