ΑΡΚΤΙΚΗ, ΤΟ “ΣΟΥΕΖ ΤΟΥ ΒΟΡΡΑ”

Τα κέρδη που θα προκύψουν από τις νέες θαλάσσιες οδούς που ανοίγει το λιώσιμο των πάγων στον Αρκτικό Κύκλο, κάνουν πολλούς πολιτικούς και επιχειρηματίες να βλέπουν την κλιματική αλλαγή και τις επιπτώσεις της ως “Θείο Δώρο”.

Ανάμεσα σε αυτούς και ο Ρώσος Πρωθυπουργός Βλαντιμίρ Πούτιν που ονειρεύεται ότι πολύ σύντομα η Αρκτική θα ανταγωνίζεται τη Διώρυγα του Σουέζ στις θαλάσσιες μεταφορές.

Ο Ρώσος Πρωθυπουργός, πρώην (και πιθανότατα και επόμενος) Πρόεδρος της χώρας, δήλωσε σε φόρουμ για την Αρκτική στο βόρειο ρώσικο λιμάνι του Αρχανγκέλσκ, ότι οι νέες θαλάσσιες οδοί του βορρά, σύντομα θα ανταγωνίζονται την παραδοσιακή θαλάσσια οδό της Διώρυγας του Σουέζ, στις μεταφορές μεταξύ Ευρώπης και Ασίας. «Η συντομότερη οδός ανάμεσα στις μεγαλύτερες ευρωπαϊκές αγορές και την περιοχή Ασίας-Ειρηνικού είναι αυτή της Αρκτικής» δήλωσε ο κ. Πούτιν υπογραμμίζοντας ότι «είναι κατά ένα τρίτο συντομότερη από την αντίστοιχη του Σουέζ».

Τον Αύγουστο ένα τάνκερ ταξίδεψε από τις Η.Π.Α. στην Ταϊλάνδη σε διάστημα 8 ημερών μέσω της Αρκτικής. Την Αρκτική διέσχισε τον ίδιο μήνα και το ρωσικό σούπερ τάνκερ Βλαντιμίρ Τιχόνοφ, μεταφέροντας 120.000 τόνους φυσικού αερίου. Ο  Βλαντιμίρ Πούτιν δήλωσε πως δεν έχει αμφιβολία ότι όλα αυτά «είναι απλά το ξεκίνημα» μιας νέας εποχής στις παγκόσμιες μεταφορές.

Το πρώτο εμπορικό πλοίο που πέρασε από τα ανοιχτά πλέον νερά της Αρκτικής ήταν το νορβηγικό Νόρντικ Μπάρεντς, που ξεκίνησε από το λιμάνι Κίρκενς της Νορβηγίας στις 4 Σεπτεμβρίου του 2010, για να φτάσει στο κινεζικό λιμάνι της Ξινκάνγκ τρεις εβδομάδες αργότερα. Η εταιρία στην οποία ανήκει το πλοίο, εκτίμησε ότι εξοικονόμησε 550.000 δολάρια καθώς η ποσότητα καυσίμων ήταν πολύ μικρότερη από την αντίστοιχη που θα απαιτούσε η παραδοσιακή διαδρομή, μέσω του Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδας στην Νότια Αφρική.

Η Ρωσία, όπως και τα υπόλοιπα κράτη με γεωστρατηγικά συμφέροντα  στον Βόρειο Αρκτικό Κύκλο, έχουν κάθε λόγο να ελπίζουν ότι ένα νέο μεγάλο πεδίο κερδών θα ανοίξει μέσω των θαλάσσιων μεταφορών στην Αρκτική.

Η αύξηση των τιμών ενέργειας σε παγκόσμιο επίπεδο πιστεύεται ότι θα ωθήσει τη χρησιμοποίηση πιο σύντομων θαλάσσιων οδών.

Η Μόσχα υπόσχεται τώρα τον καθαρισμό των αρκτικών περασμάτων από πετρελαιοκηλίδες και κάθε είδους ρύπανση που «προήλθε από την σοβιετική εποχή» στοχεύοντας εκτός από το άνοιγμα επιπλέον θαλάσσιων δρόμων και στην επίδειξη περιβαλλοντικής συνειδητοποίησης.

Ανάμεσα στα μεγαλόπνοα σχέδια είναι η αναβάθμιση λιμένων στο ρωσικό βορρά και η κατασκευή νέων, αλλά και ο διπλασιασμός του παγοθραυστικού στόλου της χώρας έως το 2014.

Η κλιματική αλλαγή μπορεί για τους επιστήμονες να αποτελεί τη μεγαλύτερη πραγματική κρίση που υφίσταται αυτή τη στιγμή ο πλανήτης, αλλά για την «οικονομία της αγοράς» μοιάζει να ανοίγει ένα νέο κερδοφόρο πεδίο, τόσο στον ενεργειακό τομέα, όσο και στο επίπεδο των θαλάσσιων μεταφορών.

Όλα αυτά έχουν δημιουργήσει ένα ψυχροπολεμικό κλίμα ανάμεσα στα κράτη που έχουν –ή διατείνονται ότι έχουν- δικαιώματα στον Αρκτικό Κύκλο. Τα τεράστια ενεργειακά αποθέματα και οι νέες προοπτικές στις παγκόσμιες μεταφορές εντείνουν έναν «αγώνα ταχύτητας» στον οποίο μόνο θύμα φαίνεται ότι θα είναι η ίδια η Αρκτική.

(Πηγές: EU Observer , Russia Today , Reuters)
Φωτό: wikipedia

Άρης Καπαράκης
Συνεργάτης της ΜΚΟ Σόλων
aris@solon.org.gr

23 Σεπτεμβρίου 2011