ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ, Μ.Κ.Ο. - ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΠΟΛΙΤΩΝ

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ Μ.Κ.Ο (της Ιωάννας Μουτσοπούλου)

NGO EKL - Σόλων ΜΚΟ
image_pdfimage_print

NGO EKL - Σόλων ΜΚΟΠολύς λόγος γίνεται τελευταία για τις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις και τη διαπλοκή ορισμένων από αυτές με πολιτικά πρόσωπα σε παράνομες πράξεις. 
Το πεδίο των ΜΚΟ είναι πολύ σοβαρό, γιατί: 
(α) η ύπαρξή τους σημαίνει δυνητικά είτε έλεγχο της εξουσίας είτε την πολυδιάσπασή της με τη διαμεσολάβησή τους ανάμεσα στην εξουσία και τους κυβερνωμένους και
(β) διαχέουν χρήσιμες και επωφελείς για την κοινωνία πληροφορίες  που δεν είναι ακόμη γνωστές ή προσιτές και πάνω σε αυτό την οργανώνουν για την επίτευξη ορισμένων στόχων.

Οι ΜΚΟ αποτελούν ένα τμήμα της «κοινωνίας των πολιτών», χωρίς ωστόσο να ταυτίζονται με αυτήν.

Όμως αυτή είναι η ορθή λειτουργία τους και δεν είναι πάντοτε αυτή που ισχύει. Τα προβλήματα ξεκινάνε είτε από λειτουργικές δυσχέρειες είτε από ανθρωπολογικούς παράγοντες οι οποίοι είναι πάντοτε παρόντες.

Οι λειτουργικές δυσχέρειες αφορούν συχνά την έλλειψη χρηματικών πόρων για τις δράσεις τους, με αποτέλεσμα πολλοί πραγματικοί εθελοντές ουσιαστικά να θυσιάζουν τις δυνάμεις τους για την επιτέλεση ορισμένου έργου, συχνά μάλιστα χωρίς αναγνώρισή του από τις τοπικές κοινωνίες και δυστυχώς συναντώντας και μια αήθη απαιτητικότητα εκ μέρους τους σαν να ήταν υπάλληλοί τους! Επιπλέον δεν έχουν πανεθνική ή παγκόσμια εμβέλεια, όχι επειδή αυτό που επιτελούν είναι πάντοτε τοπικής φύσεως, αλλά γιατί δεν έχουν τη δύναμη πρόσβασης στα ΜΜΕ. Αυτή η κατάσταση συνήθως αποτελεί και αίτιο έλλειψης κύρους στα μάτια των πολλών.

Άλλη δυσχέρεια υφίσταται σχετικά με τις μεγάλες ΜΚΟ, οι οποίες λόγω του μεγέθους των εργασιών τους αναγκάζονται να έχουν έμμισθο προσωπικό. Αυτό όμως αναγκαστικά και αναπόφευκτα σημαίνει ότι ο ανιδιοτελής εθελοντισμός κατά ένα μέρος εξαφανίζεται και ότι εξαρτώνται από την οικονομική ενίσχυση από το κράτος ή από ιδιώτες, πράγμα που με τη σειρά του σημαίνει και μια επιρροή στη λήψη των αποφάσεών τους, όπως εξάλλου συμβαίνει και με την επιστήμη και με όλους τους τομείς.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο των θεμελιωδών λειτουργικών δυσχερειών των ΜΚΟ υφίσταται και ο πανταχού παρών ανθρωπολογικός παράγοντας (η ανθρώπινη φύση που αποτελεί το ανθρώπινο δρων υποκείμενο) που δεν αναιρείται από το ότι ο θεωρητικός και νόμιμος σκοπός των ΜΚΟ είναι ορθός, όπως δεν αναιρείται σε κανέναν τομέα της ζωής, όπως είναι η πολιτική, η θρησκεία, η επιστήμη κ.ά. Αντιθέτως ο ανθρωπολογικός αυτός παράγοντας είναι αυτός που αναιρεί τη σκοποθεσία των ΜΚΟ και την εκτρέπει σε άλλες κατευθύνσεις εξυπηρετώντας ατομικά ή συλλογικά συμφέροντα.

Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι κάθε αναδυόμενος τομέας ζωής μοιραία έλκει πλην των ανιδιοτελών οραματιστών και εκείνους που είναι φιλόδοξοι και προσπαθούν με κάθε τρόπο να βρουν ένα πεδίο ανάδειξης είτε στοχεύοντας στην πολιτική είτε στον ίδιο τον τομέα των ΜΚΟ είτε αλλού. Συχνά μάλιστα ο φανατισμός των απόψεων δεν σημαίνει ανιδιοτέλεια.  Και επιπλέον δεν είναι λιγότερες οι διαπλοκές που λειτουργούν στο ανάλογο των ΜΚΟ επίπεδο. Δεν υπάρχει μία ειδυλλιακή εικόνα όπου όλοι λειτουργούν για το Κοινό Καλό και αγαπούν τη φυσική ζωή, αν και σίγουρα υπάρχουν και αυτοί, οι οποίοι μάλιστα αναλώνονται μέσα σε αντίξοες συνθήκες συχνά παραγκωνιζόμενοι επειδή περισσότερο ενδιαφέρονται για το έργο που τους απασχολεί και λιγότερο για την αυτοπροβολή τους.

Γι’ αυτό πιστεύουμε πως κανένας θεσμός δεν πρόκειται να εγγυηθεί το μέλλον του κόσμου, αν η ίδια η ανθρωπότητα, οι άνθρωποι, δεν αποφασίσουν να αλλάξουν κατεύθυνση ζωής. Το ότι θέλουν το λεγόμενο καλό δεν σημαίνει κιόλας ότι απορρίπτουν αυτό που θεωρείται «κακό», με λίγα λόγια θέλουν το σωστό αλλά χωρίς να χάσουν και το άλλο, πράγμα που είναι αντιφατικό και αδύνατον να επιτευχθεί.

Το ίδιο πράγμα ισχύει και για τις ΜΚΟ και τη σχέση τους με την κοινωνία. Στον βαθμό μάλιστα που οι ΜΚΟ γίνονται αποδεκτές και εντάσσονται στα πλαίσια του πεδίου εξουσίας θα αυξάνει και η διαπλοκή τους με την εξουσία και θα πάψουν να είναι το ίδιο χρήσιμες ως παράγοντες ελέγχου και διάσπασης της ακεραιότητας της εξουσίας, όπως έχουν καταστεί η επιστήμη και η πολιτική με την εμπλοκή τους μέσω χρηματοδοτήσεων και την διαπλοκή τους μέσω παρανομιών με την οικονομία και άλλους παράγοντες ισχύος.

Αλλά η κριτική είναι εύκολη όταν κανείς βρίσκεται έξω από το πεδίο ωφέλειας και γι’ αυτόν τον λόγο δεν μπορεί να αποτελέσει σοβαρό παράγοντα αλλαγής των πραγμάτων και επιπλέον σε καμμία περίπτωση δεν σημαίνει ότι αυτός που την ασκεί κατ’ ανάγκην εξαιρείται παρόμοιας μομφής.

Επομένως το ζήτημα του ανθρώπου της εποχής μας είναι να βγει από τον λήθαργό του, να κατανοήσει τον κόσμο που ζει χωρίς επιπόλαιες απορρίψεις και αποκλεισμούς, να αναλάβει μέρος των ευθυνών του χωρίς να τις εναποθέτει -και μάλιστα τυφλά- στα χέρια των πιο δραστήριων γιατί αυτοί συχνά (αν και όχι πάντοτε) είναι φιλόδοξοι και μέσω ανάληψης δράσης προωθούν τον εαυτό τους ως διαμεσολαβητές. Μόνον έτσι μπορούν οι θεσμοί να λειτουργήσουν και κάθε ανθρώπινη δράση να εκπληρώσει τον προορισμένο σκοπό της.

3 Σεπτεμβρίου 2011

Ιωάννα Μουτσοπούλου
Μέλος της Γραμματείας της Μ.Κ.Ο. ΣΟΛΩΝ

Σχετικά άρθρα