1

ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΜΝΗΣΤΙΑ: ΦΤΑΝΕΙ ΠΙΑ – ΤΕΡΜΑΤΙΣΤΕ ΤΙΣ ΕΠΑΧΘΕΙΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΚΡΑΤΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Μετά από μια τριήμερη επίσκεψη στους χώρους κράτησης του Φυλακίου, των Φερρών, του Σουφλίου και του Τυχερού στα σύνορα της Ελλάδας με τη Τουρκία, φύγαμε με σφίξιμο στο στομάχι έχοντας γίνει μάρτυρες των επαχθών συνθηκών στις οποίες υπόκεινται εκατοντάδες παράτυποι μετανάστες και αιτούντες άσυλο, συμπεριλαμβανομένων και ασυνόδευτων παιδιών.
Τα κελιά ήταν βρώμικα. Οι τουαλέτες είχαν υπερχειλίσει. Στο Φυλάκιο, είχαν υπερχειλίσει επίσης και οι τουαλέτες καθώς και οι χώροι φύλαξης των παιδιών.


Τα παιδιά μας δήλωσαν ότι η κατάσταση αυτή επικρατούσε τις τελευταίες εβδομάδες. Τέτοιες συνθήκες είναι εξευτελιστικές και, εάν αγνοηθούν, ενδέχεται να τεθεί σε σοβαρούς κινδύνους η υγεία των κρατούμενων. 
Πολλοί από αυτούς με τους οποίους μιλήσαμε αναφέρθηκαν σε βρώμικες κουβέρτες ή παντελή έλλειψή τους, ανεπαρκή τροφή και μικρή πληροφόρηση για το χρονικό διάστημα που επρόκειτο να κρατηθούν. Κάποιοι κρατούμενοι επίσης δήλωσαν ότι τους είχαν κακομεταχειριστεί.

Στο Τυχερό και το Σουφλί, αρκετοί άνθρωποι κοιμόντουσαν στο πάτωμα, επάνω σε χαρτόνια. Και στους δύο σταθμούς δεν υπήρχαν προαύλια, οπότε οι κρατούμενοι δεν προαυλίζονταν.

Στο Φυλάκιο υπάρχει προαύλιο, αλλά οι άνθρωποι με τους οποίους μιλήσαμε δήλωσαν ότι η ημέρα της επίσκεψής μας ήταν και η πρώτη ημέρα που τους επετράπη ο προαυλισμός μετά από εβδομάδες.

Οι γυναίκες, άντρες και παιδιά κρατούμενοι είναι εξαιρετικά συγχυσμένοι και δεν μπορούν να πιστέψουν τις συνθήκες υπό τις οποίες υποχρεούνται να ζουν. Πολλοί από αυτούς είναι οργισμένοι. «Γιατί παραμένουμε κρατούμενοι για τόσο καιρό;» ρωτούν. «Δεν κάναμε τίποτα κακό».

Αρκετοί αιτούντες άσυλο και παράτυποι μετανάστες προχώρησαν σε απεργία πείνας. Μας είπαν πως εγκατέλειψαν τις χώρες τους σε αναζήτηση ασύλου, αλληλεγγύης και ανθρωπίνων δικαιωμάτων. «Αυτό δεν είναι η Ευρώπη;» αναρωτιούνται.

Οι αιτούντες άσυλο κρατούνται για παρατεταμένες περιόδους και όσοι συναντήσαμε βρίσκονταν σε κράτηση για τρεις, τέσσερις ακόμα και έξι μήνες. Επιπλέον, οι δομές υποδοχής για την αναγνώριση των ευάλωτων ομάδων, συμπεριλαμβανομένων ατόμων που χρήζουν διεθνούς προστασίας, παραμένουν ανύπαρκτες.

Για τους παράτυπους μετανάστες, η διάρκεια της κράτησης μπορεί να εκτείνεται από μερικές ημέρες μέχρι μήνες. Σύμφωνα με τις τοπικές αστυνομικές αρχές, η διάρκεια της κράτησης εξαρτάται από τις πιθανότητες απέλασής τους στις χώρες προέλευσης.

Παρά την ηλικία τους, τα ασυνόδευτα παιδιά κρατούνται επίσης για παρατεταμένες περιόδους, έως ότου προκύψουν θέσεις σε ειδικά κέντρα υποδοχής ανηλίκων. Το πρόβλημα επιδεινώνεται με το γεγονός ότι τα ειδικά κέντρα υποδοχής παραμένουν ελάχιστα. Συναντήσαμε ανηλίκους που κρατούνταν για σχεδόν δύο μήνες. Στο Τυχερό, οι ασυνόδευτοι ανήλικοι κρατούνταν μαζί με ενήλικες.

Οι σταθμοί συνοριακής φύλαξης χρησιμοποιούνται για την κράτηση ανθρώπων για παρατεταμένες περιόδους, παρόλο που έχουν σχεδιαστεί για βραχυπρόθεσμη διαμονή.

Το Τυχερό είναι μια παλιά αποθήκη η οποία δεν θα έπρεπε εξαρχής να χρησιμοποιείται σαν χώρος κράτησης, ενώ στο Σουφλί η κράτηση πρέπει να τερματιστεί έως ότου οι συνθήκες εναρμονιστούν με τα διεθνή πρότυπα.

Η Ε.Ε. παρείχε χρηματοδότηση για τη πρόσληψη στη περιοχή κινητών συνεργείων ιατρών, διερμηνέων, ψυχολόγων και κοινωνικών λειτουργών, κατά τους μήνες Μάρτιο και Απρίλιο. Αλλά αυτό αποτελεί ένα βραχυπρόθεσμο μέτρο. Επίσης, αρκετοί αιτούντες άσυλο και παράτυποι μετανάστες δήλωσαν πως το αίτημά τους για ιατρική παρακολούθηση είχε αγνοηθεί. Πολύτιμες υπηρεσίες νομικής συνδρομής σε θέματα ασύλου παρέχονται από μη-κυβερνητικές οργανώσεις, που αποτελούν επιχειρησιακούς εταίρους της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ στην περιοχή.

Οι αρχές στην Ελλάδα δηλώνουν ότι απλώς δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν τους ολοένα αυξανόμενους αριθμούς. Και η κατάσταση ενδέχεται να χειροτερεύσει καθώς ο αριθμός των ατόμων που διασχίζουν τα σύνορα αναμένεται να αυξηθεί και πάλι αυτό το καλοκαίρι.

Η Διεθνής Αμνηστία αναγνωρίζει τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ελλάδα από τις μικτές μεταναστευτικές ροές τα τελευταία χρόνια. Αλλά η κράτηση υπό αυτές τις συνθήκες, η συνεχιζόμενη πρακτική της συστηματικής κράτησης αιτούντων άσυλο για παρατεταμένες περιόδους, καθώς και η κράτηση ασυνόδευτων ανηλίκων υπό αυτές τις συνθήκες, αποτελούν παραβίαση των διεθνών προτύπων προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Είναι επιτέλους η ώρα οι αρχές της Ελλάδας και τις υπόλοιπης Ευρώπης να κάνουν περισσότερα. Φτάνει πια!

Της Κονδυλίας Γώγου και του Γιώργου Κοσμόπουλου, ερευνήτριας και υπευθύνου δράσης στην ομάδα Ε.Ε. της Διεθνούς Αμνηστίας, αντίστοιχα

(Πηγή/Φωτό: Ελληνικό Τμήμα Διεθνούς Αμνηστίας)