Πολλά δημοσιεύματα εμφανίζονται στο διαδίκτυο για το ελληνικό χρέος που το χαρακτηρίζουν ως απάτη: άλλοτε της κυβέρνησης, άλλοτε των τραπεζών.
Τα πράγματα όμως δεν είναι τόσο απλά. Εδώ και δύο- δυόμιση δεκαετίες ορισμένοι χτυπούσαν καμπανάκια για το χρέος.
Και όποιος γνωρίζει στοιχειώδη οικονομικά μπορεί να αντιληφθεί ότι αν μια χώρα δεν παράγει παρά μόνο ελλείμματα και διαφθορά δε μπορεί παρά να χρεοκοπήσει.
Σήμερα παρά ποτέ πρέπει να επιδείξουμε αυτογνωσία και να αντιληφθούμε ότι ο εργαζόμενος στην ΕΡΤ που δεν έχει πατήσει ποτέ το πόδι του στη δουλειά του, ή ο γιατρός του ΙΚΑ που συνεργάζεται με τον πωλητή της τάδε φαρμακοβιομηχανίας ή ο υπάλληλος της ΕΥΔΑΠ που πληρώνεται και υπερωρίες παρά το ότι έλλειπε τρεις μήνες με αναρρωτική άδεια, αφαιρούν αυτά τα χρήματα από τη σύνταξη ενός ηλικιωμένου, από τη δυνατότητα μιας νέας επένδυσης για το περιβάλλον (πχ ένας βιολογικός καθαρισμός) κλπ κλπ. Τέλος χωρίς ένα όραμα και χωρίς έμπνευση πολιτική και πολιτισμική τίποτα δεν πρόκειται να προχωρήσει.
Η Ελλάδα βουλιάζει από μια κρίση αξιακή (σε επίπεδο κοινωνίας) που καταστάλαξε και σε οικονομική. Αυτό όποιος δεν μπορεί να το δει, ας χαρτογραφήσει γύρω του το επίπεδο της ανομίας και της παρακμής και θα μείνει έκπληκτος από το μέγεθός του. Βαυκαλιζόμαστε για το «ένδοξο παρελθόν μας» και αδυνατούμε να αντιληφθούμε πως ο «ελληναράς» είναι το κυρίαρχο γνώρισμά μας. Η κριτική αλλά όχι οι προτάσεις, ο ετσιθελισμός αλλά όχι η δημιουργική ανιδιοτελής προσφορά, η υποκουλτούρα παράλληλα με εθνικιστικές εξάρσεις μεγαλείου, η μαγκιά και όχι οι ορθές ανθρώπινες και περιβαλλοντικές σχέσεις, η απουσία κοινωνικού αναστοχασμού και ήρεμου στοχασμού γενικότερα, το να «είμαστε έτοιμοι να δώσουμε και την τελευταία ρανίδα του αίματός μας για την πατρίδα, έστω και για μια πιθαμή από το χώμα της» αλλά ταυτόχρονα να τη γεμίζουμε με μπάζα και αυθαίρετα, να εξοντώνουμε την πανίδα και τα δάση της, να καταπατούμε και να ψαρεύουμε με δυναμίτες ή με δίχτυα που σαρώνουν τους βυθούς του Αιγαίου, να μολύνουμε τα ποτάμια μας, να φτιάχνουμε απορροφητικό το δικό μας βόθρο αλλά να αγανακτούμε για τη βιομηχανία που ρυπαίνει, και τόσα άλλα αναρίθμητα…. αποτελούν μια θηριώδη σε μέγεθος αλλά (περιέργως) αόρατη αντίφαση.
Αυτό που σήμερα χρειαζόμαστε είναι να κάνουμε τις ορθές ερωτήσεις. Το πρόταγμα της Πλατείας Συντάγματος πρέπει να είναι αυτογνωσιακό και όχι από την αρχή και βιαστικά αποφατικό. Το «κλέφτες κλέφτες» είναι εύκολο να ειπωθεί (έστω και αν εν μέρει είναι και αληθινό) δεν πρόκειται όμως να λύσει κανένα πρόβλημα. Πρώτα πρώτα γιατί τα προβλήματα δε λύνονται με μεταθέσεις, αποφάνσεις ή επιμέρους χειρισμούς. Μετά την ενδελεχή αυτογνωσία, μόνο μια συνθετική και ρεαλιστική δημιουργικότητα μπορεί να δώσει λύσεις. Αλλά για να γίνουν αυτά απαιτείται αγωνία. Αγωνία όχι για «τον εαυτούλη μας» αλλά για το μέλλον της ανθρωπότητας και του πλανήτη εν γένει. Η κρίση δεν ήρθε από το πουθενά. Οι αιτίες που τη γέννησαν παραμένουν και θα επανέλθουν πιο επώδυνες αν δεν κατανοηθεί και δε συγκεντρωθεί η κρίσιμη μάζα διάθεσης αλλαγής του εαυτού μας πρώτα απ’ όλα και των υπολοίπων κατά δεύτερον. Το να περιμένουμε από τους άλλους να μας λύσουν τα προβλήματά μας δε δείχνει μόνο ανωριμότητα και καθήλωση στην παιδική ηλικία, αλλά και φόβο και πονηρή ραθυμία και ανευθυνότητα. Το βόλεμα είναι ανθρωπολογικό χαρακτηριστικό όμως δε θα φέρει το καινούργιο. Και αλήθεια, πιο θέλουμε να είναι αυτό;
Η ιδιοτέλεια που χαρακτήρισε όλο το παρελθόν μας αν δεν υποχωρήσει σε έναν νέο πολιτισμό του εθελοντισμού και της προσφοράς, σε έναν πολιτισμό της αλληλεγγύης και της καλής διάθεσης όπου η εξουσία και η θέληση γι’ αυτήν θα απαξιώνεται απ’ όλους, θα αφυδατώσει στο τέλος κάθε ίχνος ανθρωπιάς. [Σημειώστε τη λέξη ανθρωπιά: αποκαλύπτει πολλά γύρω από το πώς πρέπει να είναι και να λειτουργεί ένας ολοκληρωμένος άνθρωπος]
Το υπάρχον χρηματοπιστωτικό σύστημα που καταστρέφει πολίτες και πολιτικές, που εξαθλιώνει οικονομικά και πολιτισμικά την ανθρωπότητα, υπάρχει εξαιτίας μας, επειδή το αποδεχόμαστε. Είναι παιδί μας. Είναι αυτό που θέλουμε κι αφού το θέλουμε το έχουμε κιόλας. Αν δεν το θέλαμε θα το αλλάζαμε. Αλλά αυτό δυστυχώς αλλάζει από μέσα μας και όχι απ’ έξω. Είναι η πιο ιζηματοποιημένη μορφή της ιδιοτέλειάς μας.
Όλα πλέον συναντώνται στο ζενίθ τους. Αυτή η μοναδική συζυγία κρίσεων (περιβαλλοντική, πολιτική, οικονομική, ανθρωπολογική, πνευματική κλπ) επιβάλει μια συνθετική στάση αντιμετώπισής της. Όσο αφήνουμε τις κρίσεις χωρίς ορθές απαντήσεις αυτές θα γιγαντώνονται και θα επανέρχονται. Αυτό κάναμε διαρκώς στο παρελθόν και σήμερα η ανθρωπότητα βρίσκεται αντιμέτωπη σε μια μοναδικού μεγέθους μάχη που πρέπει να δώσει (και μάλιστα με τον ίδιο της τον εαυτό).
Για την Ελλάδα αυτή είναι ακόμη πιο απαιτητική. Κανένας δεν μας έφταιξε. Εμείς φέραμε τους εαυτούς μας σ’ αυτή την κατάσταση. Τώρα ήρθε η ώρα της αλήθειας. Δεν μπορείς να δομείς διαρκώς το ανορθολογικό και να αναμένεις μια δίκαιη και ορθολογική διαχείριση από τους άλλους. Ή αλλάζεις ή επιλέγεις την καταστροφή.
Γιώργος Μαυρουλέας, Πολιτικός Επιστήμονας,
Μέλος της Μ.Κ.Ο. Σόλων
Φωτό: wikipedia
10 Ιουνίου 2011
