1

ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΕΦΑΡΜΟΖΟΝΤΑΙ ΟΙ ΝΟΜΟΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (του Δημοσθένη Κυριαζή) — Σειρά Πολιτική Ηγεσία Επικοινωνία

Οι Νόμοι εφαρμόζονται όταν ισχύει η μία, ή/και οι δύο από τις ακόλουθες προϋποθέσεις: 
1.Όταν η εφαρμογή τους συνιστά ελεύθερη, συνειδητή και έκθυμη επιλογή όλων των πολιτών·  των αρχόμενων και, πρωτίστως, των αρχόντων[1] πολιτών.

2.Όταν η εφαρμογή τους συνιστά εξαναγκασμένη από την ισχύ του κράτους υποχρέωση· όταν δηλαδή, οι παραβάτες των Νόμων τιμωρούνται με τις ίδιες διαδικασίες και τις ίδιες  ποινές, είτε είναι αρχόμενοι, είτε είναι άρχοντες.

Βασικό στοιχείο για την εδραίωση και την αποτελεσματικότητα των παραπάνω δύο προϋποθέσεων αποτελεί η καθολική και χωρίς διακρίσεις εφαρμογή των Νόμων. Αν αυτό το στοιχείο δεν υπάρχει, τότε η εφαρμογή των  Νόμων χωλαίνει, είτε είναι αποτέλεσμα ελεύθερης, είτε εξαναγκασμένης από την κρατική βία επιλογής.

Για ευνόητους λόγους, η εφαρμογή των Νόμων στην πράξη πραγματοποιείται με μικτό τρόπο· τόσο από την ελεύθερη όσο και από την εξαναγκασμένη επιλογή.  

Η εξαναγκασμένη όμως εφαρμογή των Νόμων ταυτίζεται με άσκηση  βίας από το κράτος. Αυτή η βία ονομάσθηκε από φιλοσόφους και κοινωνιολόγους «νόμιμη βία» και αποτελεί ένα από τα βασικότερα, αλλά και τα πιο αμφιλεγόμενα γνωρίσματα του Κράτους. Κάποιοι μάλιστα έφτασαν να ορίζουν το Κράτος σαν «το φορέα που έχει το ηθικό και θεσμικό δικαίωμα άσκησης νόμιμης  βίας». Και κάποιοι άλλοι σαν  «το μονοπώλιο της βίας.»

Τυπικά η άσκηση  νόμιμης βίας θεωρείται δικαιολογημένη όταν έχει σαν στόχο την εφαρμογή των Νόμων, ουσιαστικά όμως όταν έχει σαν στόχο την υπηρέτηση των αξιών της δικαιοσύνης και της ισότητας των πολιτών· την χωρίς διακρίσεις προστασία των πολιτών.

Προστατεύουν όμως πάντοτε οι Νόμοι τους πολίτες;

Η άσκηση νόμιμης βίας αποβλέπει πάντοτε στην προστασία όλων των πολιτών· των αρχόμενων  και αρχόντων πολιτών;

Μήπως η άσκηση βίας προστατεύει, σε κάποιες τουλάχιστον περιπτώσεις, μόνο αυτούς που στην ουσία δημιουργούν τους Νόμους, δηλαδή τους σημερινούς «ουσιαστικούς άρχοντες»;

Αποτελεί γενική διαπίστωση ότι στη Χώρα μας ούτε ελεύθερη, ούτε εξαναγκασμένη εφαρμογή των Νόμων υπάρχει. Αιτία αυτού του φαινομένου είναι ότι η πλειονότητα των πολιτών πιστεύει πως οι Νόμοι δεν υπηρετούν τα συμφέροντα των πολλών, και ότι η εφαρμογή τους γίνεται με διακρίσεις· άλλη εφαρμογή γίνεται για τους αρχόμενους και άλλη για τους ουσιαστικά άρχοντες. Βαθύτερη όμως αιτία της μη εφαρμογής των νόμων είναι τα εγγενή χαρακτηριστικά του πολιτικού συστήματος. Αυτά είναι που δημιουργούν και συντηρούν αυτήν  την κατάσταση.

Πράγματι, σύμφωνα με τις αρχές και τις πρακτικές της σημερινής Αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας η κυβέρνηση της Χώρας ασκείται από τους εκλεγμένους αντιπροσώπους των πολιτών, που έχουν το θεσμικό δικαίωμα να αποφασίζουν νόμους χωρίς καμιά ουσιαστική συμμετοχή των πολιτών.

Στη σημερινή  δημοκρατία μας, η δημιουργία των νόμων θεσμικά ανήκει στην αρμοδιότητα των εκλεγμένων αντιπροσώπων/βουλευτών,  των οποίων όμως η εκλογή ισχυρά εξαρτάται από τον αρχηγό του κόμματος. Στα πλαίσια αυτής και πολλών άλλων παρόμοιων πρακτικών ή/και θεσμών, η δημιουργία  των νόμων μετεξελίχθηκε σε ουσιαστική – όχι θεσμική – αρμοδιότητα του αρχηγού του κόμματος της πλειοψηφίας, του πρωθυπουργού.  

Με τέτοια χαρακτηριστικά του συστήματος, η προσδοκία δημιουργίας Νόμων καθολικής προστασίας και εφαρμογής, είναι απίθανη. Είναι απίθανη,  γιατί απαιτεί την υπέρβαση του φυσικού και λογικού Αξιώματος, σύμφωνα με το οποίο,  « Ο Δημιουργός υπέρκειται των Δημιουργημάτων του».

Για να είναι οι νόμοι υπεράνω των δημιουργών τους, πρέπει ή να εγκρίνονται από τους πολίτες, ή, επειδή αυτό έχει δυσκολίες, να επάγονται και να περιορίζονται από βασικές αποφάσεις των πολιτών. Σε αυτή την περίπτωση η ισχύς του δημιουργού των Νόμων διαχέεται στο σύνολο των πολιτών και οι πιθανότητες για αποφάσεις με ιδιοτέλεια και  διακρίσεις ελαχιστοποιούνται, ενώ μεγιστοποιείται η ελεύθερη και έκθυμη αποδοχή των Νόμων.  

Από τα προηγούμενα προκύπτει ότι η πραγματική αίτια για την οποία σήμερα δεν κυβερνάνε οι νόμοι αλλά οι άνθρωποι, βρίσκεται  στα εγγενή χαρακτηριστικά του πολιτεύματος και όχι  στα προσωπικά χαρακτηριστικά των αρχόντων και αρχομένων πολιτών. Με τα ίδια χαρακτηριστικά πολιτεύματος θα υπάρχουν τα ίδια αποτελέσματα, ανεξάρτητα από τις πνευματικές και ηθικές δυνάμεις των αντιπροσώπων που θα εκλέγουμε. Και κάτι ακόμη. Τυχόν εκλεγμένοι αντιπρόσωποι, με πνευματικά και ηθικά χαρακτηριστικά ασύμβατα με αυτά του συστήματος, θα ακυρώνονται και θα απορρίπτονται από το σύστημα. 

Στο πολίτευμα της αυθεντικής, της αρχαιοελληνικής Δημοκρατίας, πραγματικός κυβερνήτης είναι ο Νόμος και όχι ο άνθρωπος.

Να τι γράφει για το θέμα αυτό ο Ηρόδοτος στο Η  βιβλίο του. Το αντιγράφουμε από  βιβλίο[2] της μεγάλης  Ελληνίστριας και Ουμανίστριας, της αείμνηστης μεγάλης Ελληνίδας εκ Γαλλίας, Jacqueline DeRomilly: …Ο βασιλιάς Ξέρξης αναρωτιέται πως μπορούν οι Έλληνες να αντισταθούν στον τεράστιο στρατό του.  Ένας Σπαρτιάτης που βρίσκεται κοντά του, του δίνει μία εκπληκτική απάντηση. Ο βασιλιάς ρωτά λοιπόν: «Πως θα μπορέσει να αντισταθεί αυτός ο μικρός λαός; Δεν έχουν έναν αρχηγό ο οποίος, όπως εγώ, μπορεί να κάνει τους ανθρώπους να υπακούσουν χτυπώντας τους, χρησιμοποιώντας τη βία». Και ο Σπαρτιάτης απαντά: «Επειδή έχουν έναν αρχηγό τον οποίον τρέμουν ακόμη περισσότερο απ’ ότι τρέμουν εσένα οι υποτελείς σου. Ο Αρχηγός αυτός είναι ο Νόμος»

Σήμερα η απάντηση αυτή μπορεί να ξαφνιάζει. Περιγράφει ένα καθεστώς, αντίθετο με την τυραννίδα όπου η κυριαρχία ασκείται μέσω του νόμου και όχι από έναν άνδρα…..Η Αθήνα έπρεπε να επιμείνει σε αυτή την ιδέα του νόμου σε αντίθεση με την τυραννίδα. Και ο Ευριπίδης διακηρύττει στις Ικέτιδες ότι για ένα τύραννο…,« Ο νόμος, είναι η θέληση του»…

Στη σημερινή αντιπροσωπευτική δημοκρατίας μας, οι πολίτες γνωρίζουν και βιώνουν το πως δημιουργούνται και πως εφαρμόζονται οι Νόμοι.

Γνωρίζουν την ασυλία που έχουν οι βουλευτές κι οι «ουσιαστικοί άρχοντες».

Γνωρίζουν πόσο μειώθηκαν, για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης,  οι δαπάνες: Στους Βουλευτές, στη Βουλή, στις επιδοτήσεις των πολιτικών κομμάτων, στα μέλη και στενούς συνεργάτες/συμβούλους της Κυβέρνησης, και πόσο στους αρχόμενους απλούς πολίτες (συνταξιούχους, μισθωτούς, εργάτες).

Αυτή η γνώση και η εμπειρία είναι που με φυσική νομοτέλεια διαμορφώνει  την εκτίμηση και τον σεβασμό των πολιτών προς τους Νόμους.

Τα παραπάνω στοιχεία αποτελούν μία σαφή απάντηση στο ερώτημα «Γιατί δεν εφαρμόζονται οι νόμοι στην Ελλάδα» και ακόμη εξηγούν, αν δεν δικαιολογούν, κάποιες ακραίες απόψεις ότι με τις υπάρχουσες συνθήκες οι πολίτες έχουν υποχρέωση να μην εφαρμόζουν τους νόμους.

Η τελευταία όμως άποψη δεν είναι λύση γιατί αν εφαρμοσθεί, θα οδηγηθούμε, με βεβαιότητα,  στο Χάος και στο Θάνατο των κοινωνιών.

Για να αντιμετωπιστεί αυτός ο ορατός και μεγάλος κίνδυνος, ένας μόνο τρόπος υπάρχει: Να ξαναγίνει ο Νόμος Κυβερνήτης των πολιτών.

Να ξαναγυρίσουμε στις αρχές της αρχαιοελληνικής Δημοκρατία, που προφανώς θα προσαρμοσθούν στα κοινωνικά, οικονομικά και τεχνολογικά δεδομένα του 21ου αιώνα.

Η νέα ψηφιακή τεχνολογία αποτελεί ευκαιρία και όχημα για μία τέτοια αλλαγή.

Μακάρι οι πολίτες, οι πολιτικοί και οι πνευματικοί ηγέτες να πιστέψουν στη σκοπιμότητα και εφικτότητα αυτής της αλλαγής.

Μακάρι οι φανταστικές δυνατότητες της νέας τεχνολογίας να χρησιμοποιηθούν για την ορθολογική συμμετοχή των πολιτών στην  άσκηση της εξουσίας και να μη χρησιμοποιηθούν για την άσκηση της εξουσίας από «φωτισμένους ηγέτες – μεγάλους αδελφούς».


Δημοσθένης Κυριαζής

Ψηφιακή Άμεση Δημοκρατία

Φωτό: wikimedia, Gerard McGovern

30 Μαΐου 2011

[1] Με τον όρο άρχοντες εννοούμε τους πολίτες που ασκούν εξουσία. Προφανώς κορυφαίοι άρχοντες είναι αυτοί που αποφασίζουν του Νόμους. Με τον όρο αρχόμενοι εννοούμε τους απλούς πολίτες που ουσιαστικά είναι μόνο αποδέκτες εξουσίας, παρά τις γνωστές βερμπαλιστικές διακηρύξεις αρχόντων και φιλοσοφούντων ότι «Αφέντης είναι ο Λαός».

[2] Jacqueline De Romilly  της Γαλλικής Ακαδημίας. «Πόσο επίκαιρη είναι η Αθηναϊκή Δημοκρατία σήμερα ;». Εκδοτική Ερμής ΕΠΕ, 2009.