ΖΩΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ, ΖΩΗ ΙΔΕΕΣ

Η ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΤΟΥ ΝΟΗΜΑΤΟΣ (‘Θ Μέρος) (του Γιώργου Μαυρουλέα)

Miles Motion Magazine common - Σόλων ΜΚΟ
image_pdfimage_print

Miles Motion Magazine common - Σόλων ΜΚΟΦόβος και Κυριαρχικότητα 
Το τι ορίζει στο κοινωνικό πεδίο αυτό που έχει νόημα για τον άνθρωπο είναι πολύ απλό: η ανασφάλεια και ο φόβος. Γι’ αυτό και η κυρίαρχη αξία είναι η ισχύς. Δηλαδή η κυριαρχία. Τα κυριαρχικά πρότυπα είναι κυρίαρχα ακριβώς γιατί είναι κυριαρχικά. Η συνηθισμένη αντίδραση στο φόβο είναι η περιχαράκωση του εαυτού. Με την ισχύ το φοβισμένο εγώ εξασφαλίζει (ασυνείδητα) έναν ζωτικό χώρο πρόβλεψης και μη αιφνιδιασμού από το κακό που προβλέπεται ότι θα έρθει. Από το αναπάντεχο. 
Ο άνθρωπος είναι ένα βαθιά φοβισμένο ον που όμως δε θέλει και να αντιμετωπίσει τους φόβους του, οι οποίοι σταδιακά τον έχουν αλλοτριώσει σημαντικά και τον έχουν στρεβλώσει ψυχολογικά και ηθικά.

 

Το κάθε ον θέλει να νοιώσει πως έχει αξία για τους άλλους. Όλοι θέλουμε κάτι τέτοιο. Μόνο που αυτή η αίσθηση της αξίας θα πρέπει να υπάρχει μέσα μας και για τους άλλους. Το να αξίζουμε για κάποιον σημαίνει ότι αυτός μας αγαπά και ενδιαφέρεται για μας. Αυτή είναι η βάση της κοινωνικότητας και η θαλπωρή της. Αυτή η αίσθηση του ενδιαφέροντος του ενός για τον άλλον είναι η ηδονή της ζωής. Όταν νοηματοδοτώ τη ζωή κάποιων και αυτοί τη δική μου σημαίνει ότι αξίζω κάτι γι’ αυτούς και αυτοί για μένα. Αυτό συμβαίνει μέσα από μια εκτίμηση μεταξύ μας. Εκτίμηση μιας ποιότητας και μιας αξίας. 

Όταν αυτή η αίσθηση της αξίας απλωθεί προς όλα, τότε ο άνθρωπος ολοκληρώνεται ως καθαρή ύπαρξη, ως καθαρή συνείδηση στο πεδίο του Είναι και ίσως αυτή η ολοκλήρωση ανοίγει τους ορίζοντες μιας άλλης υπεράνθρωπης εξέλιξης. [Η αίσθηση της αξίας γεννιέται μέσα από την αντίληψη ότι κάτι υπάρχει, ότι έχει ζωή και ύπαρξη. Ότι είναι πρόσωπο.] Αυτή η ολοκλήρωση είναι φανερό ότι επιτυγχάνεται αν δούμε πόσο κοινωνική είναι η ψυχή του ανθρώπου. Αδυνατεί να επιβιώσει μόνη της και αποκομμένη από την κοινωνία. Ο άνθρωπος είναι φύσει κοινωνικό ον. Κι αυτό που τον διαφοροποιεί σημαντικά είναι ο λόγος-η γλώσσα- ο οποίος εκτινάσσει τις δυνατότητές του (του ανθρώπου δηλαδή). Ο λόγος όμως έχει νόημα μόνο μέσα σε κοινωνία. Χωρίς κοινωνία δεν υφίσταται λόγος και δεν υφίσταται άνθρωπος. Κατά συνέπεια ο άνθρωπος ολοκληρώνεται μέσα στην κοινωνικότητά του μέσα στην αλληλεγγύη του δηλαδή ή ακόμη καλύτερα μέσα στην ορθή σχέση του με τον άλλο (οποιοσδήποτε ή οτιδήποτε είναι αυτό). Η υποτίμηση από την άλλη είναι ένα οδυνηρό αίσθημα γι’ αυτόν που την υφίσταται. Η ζωή αντιδρά στην υποτίμηση ή στην παραγνώρισή της.

Η τεράστια ανάγκη του ανθρώπινου (και όχι μόνο) όντος να νοιώσει ότι αξίζει για τον άλλο, μπορεί να γίνει πικρία και μίσος- κακεντρέχεια όταν ο πυρήνας του είναι εγωκεντρικός.

Η συντριβή της αξίας του άλλου, η συντριβή της αξιοπρέπειάς του, είναι η μέθοδος που χρησιμοποιούν οι εγκληματικές φυσιογνωμίες και οι κακεντρεχείς άνθρωποι.

Η αξία συνδέεται με το πρόσωπο, την ίδια την ατομικότητα, την ουσία του όντος. Η ατομικότητα εκφράζεται μέσα από την ιδιαιτερότητά της. Αυτή η ιδιαιτερότητα έχει μια ιδιαίτερη ποιότητα.

Το κακό είναι ότι η απουσία μιας υψηλής ποιότητας κι ενός αισθήματος πραγμάτωσης και ολοκλήρωσης (μέσα από την αγάπη όπως προαναφέραμε) οδηγεί στην προσπάθεια επίδειξης μιας ψεύτικης ποιότητας, προκειμένου να μην αποκαλυφθεί η ανεπάρκειά μας και συνεπώς μας υποτιμήσουν οι άλλοι.

Γιατί όμως αυτή η τεράστια ανάγκη της εκτίμησης του άλλου; Μα ακριβώς γιατί ο εαυτός μας περιλαμβάνει τόσο την ατομικότητά μας όσο και τον άλλο. Η ψυχή μας είναι ομαδική- είναι κοινωνική. Είναι τμήμα ενός ευρύτερου συνόλου αλλά όχι με μια χωριστική αντίληψη αλλά ως ενιαίου συνόλου.

Ως τμήμα μιας ενιαίας οντότητας και όχι ως ξεχωριστό ον ανάμεσα σε πολλά. Εκκινώντας από το ίδιο το γεγονός ότι το νόημα είναι μια σχέση επιμέρους πληροφοριών, αλλά και ότι το ίδιο δεν μπορεί να είναι αυτονόητο αλλά ότι έχει νόημα μόνο ως μέρος μιας (ευρύτερης) σύνθεσης νοημάτων-σκοπού, μπορούμε να πούμε ότι το νόημα συγκροτείται από την κοινωνικότητα. Κι αυτό γιατί η κοινωνία δεν είναι απλά μια ενότητα (ένα σύνολο) προσώπων αλλά είναι μια σύνθεση προσώπων και η σύνθεση υπερβαίνει την ενότητα, είναι ακόμη πιο ισχυρός δεσμός, μέσα από τον οποίο αναδύεται κάτι υπέρτερο των μερών που περικλείει.

 

Διαβάστε επίσης:
Η ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΤΟΥ ΝΟΗΜΑΤΟΣ (‘Α Μέρος)
Η ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΤΟΥ ΝΟΗΜΑΤΟΣ (‘Β Μέρος)
Η ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΤΟΥ ΝΟΗΜΑΤΟΣ (‘Γ Μέρος)
H ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΤΟΥ ΝΟΗΜΑΤΟΣ (‘Δ Μέρος)
Η ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΤΟΥ ΝΟΗΜΑΤΟΣ – Η βιολογική μας προκατάληψη και οι δυνατότητες
H ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΤΟΥ ΝΟΗΜΑΤΟΣ (΄ΣΤ Μέρος)
Η ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΤΟΥ ΝΟΗΜΑΤΟΣ (‘Ζ Μέρος)
Η ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΤΟΥ ΝΟΗΜΑΤΟΣ (‘Η Μέρος) – Η αξία και το νόημα
Η ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΤΟΥ ΝΟΗΜΑΤΟΣ (‘Ι Μέρος) — Νόημα & Συνείδηση
Η ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΤΟΥ ΝΟΗΜΑΤΟΣ (ΊΑ Μέρος) — Νόημα & Αλήθεια

Γιώργος Μαυρουλέας, Πολιτικός Επιστήμονας, 
Μέλος της Μ.Κ.Ο. Σόλων
gmavrouleas@solon.org.gr

(Φωτό: βικιπαίδεια)

8 Απριλίου 2011

Σχετικά άρθρα