Η ΝΕΑ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΕΙΝΑΙ ΕΔΩ

Την ώρα που τα κερδοσκοπικά παιχνίδια στην παγκόσμια αγορά τροφίμων ανεβάζουν τις τιμές ανεξέλεγκτα και κάποιοι από τους διατροφικούς πολυεθνικούς κολοσσούς του πλανήτη ανακοινώνουν αστρονομικά κέρδη, η διατροφική κρίση μετατρέπεται και πάλι σε μείζονα αιτία κοινωνικών αναφλέξεων και απροσδόκητων πολιτικών εξελίξεων. Η νέα διατροφική κρίση του 2010-2011 είναι γεγονός.

        Η ανεξέλεγκτη δράση των εταιριών και των κερδοσκόπων στην παραγωγή και τη διανομή των τροφίμων έχει οδηγήσει σε μία παρατεταμένη διατροφική κρίση, που όπως ήταν λογικό κι αναμενόμενο, συνεπάγεται εκρηκτικές κοινωνικές εξελίξεις.

        Οι κοινωνικές αναταραχές της περιόδου 2007-2008, όταν ξέσπασε η πρώτη παγκόσμια διατροφική κρίση, επεκτάθηκαν σε περισσότερες από 30 χώρες του πλανήτη. Η κρίση του 2007-08 έφτασε ως τις ημέρες μας, χωρίς επί της ουσίας να σταματήσει να υφίσταται. Συνέχιζε να χτυπά εκατομμύρια ανθρώπους στον πλανήτη, ξεχασμένη από τα μεγάλα ΜΜΕ παγκοσμίως, τα οποία έστρεψαν τα φώτα τους στην οικονομία.

        Σε αυτό το διάστημα οι τιμές σε βασικά τρόφιμα αυξήθηκαν σε σχέση με το 2008.  Ο Ιανουάριος του 2011 ήταν ο έβδομος συνεχόμενος μήνας ανατιμήσεων σε βασικά είδη τροφίμων παγκοσμίως. Το 2010, οι τιμές των σιτηρών απογειώθηκαν κατά 47%, του καλαμποκιού κατά 50% και της σόγιας κατά 34%.  Σύμφωνα με έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Τροφίμων, ο  παγκόσμιος δείκτης τιμών  βρέθηκε σε επίπεδα ρεκόρ το Δεκέμβριο, ξεπερνώντας και τα επίπεδα του 2008.
       Η πολυεθνική εταιρία Cargill ανακοίνωσε τριπλασιασμό των κερδών της για το τρίμηνο Σεπτεμβρίου-Νοεμβρίου 2010. Δεν ήταν βεβαίως η μοναδική. Οι συνεχείς αυξήσεις των τροφίμων σε συνδυασμό με την οικονομική και περιβαλλοντική κρίση, έχουν ως αποτέλεσμα την όξυνση της μόνιμης πλέον διατροφικής κρίσης και τη μετατροπή της –και πάλι- σε αιτία κοινωνικών αναταραχών.

       Με την είσοδο του 2011 οι αυξήσεις σε βασικά είδη τροφίμων αποτέλεσαν αιτία και ταυτόχρονα αφορμή για τον ξεσηκωμό στις αραβικές χώρες. Στην Αλγερία για παράδειγμα, η τιμή της ζάχαρης και του μαγειρικού λαδιού αυξήθηκε κατά 25%, φέρνοντας σε απόγνωση μεγάλο μέρος του πληθυσμού, οδηγώντας το σε πολυήμερες διαδηλώσεις. Η Τυνησία και η Αίγυπτος τις επόμενες ημέρες, είδαν τους πολίτες στους δρόμους και μία βασική αφορμή για αυτό ήταν οι συνεχώς αυξανόμενες τιμές σε βασικά είδη τροφίμων.

       Δεκάδες κράτη ανά την υφήλιο βρίσκονται σε κατάσταση συναγερμού καθώς οι αυξημένες τιμές των τροφίμων, ίσως δώσουν το έναυσμα για το ξέσπασμα της λαϊκής δυσαρέσκειας, όπως συνέβη στον αραβικό κόσμο.

       Το μεγάλο ερώτημα στο οποίο κανείς δεν κάνει τον κόπο να δώσει απάντηση, είναι γιατί να στοιβάζονται εκατομμύρια τόνων τροφίμων στις αποθήκες, τη στιγμή που δισεκατομμύρια άνθρωποι πεινούν; Δεν κάνει κανείς τον κόπο να απαντήσει, γιατί η αιτία του φαινομένου είναι το ίδιο το σύστημα της ελεύθερης αγοράς. «Έχουμε διαμορφώσει το παγκόσμιο σύστημα διατροφής με τέτοιο τρόπο ώστε να ευνοεί την κερδοσκοπία. Με τέτοιες αγορές δεν μπορούμε να αφήσουμε εκτός της αγοράς τροφίμων τους κερδοσκόπους». Αναφέρει στο InterPress Service ο Λέστερ Μπράουν, επικεφαλής της οργάνωσης Earth Policy Institute.

        «Η αγροτική γη είναι καλύτερος χρυσός από ότι ο ίδιος ο χρυσός για τους κερδοσκόπους.» συνεχίζει ο κ. Μπράουν, και οι αριθμοί γύρω από το τεράστιο παιχνίδι της αγοράς γαιών τον επιβεβαιώνουν απόλυτα.

        Χαρακτηριστική της κατάστασης κερδοσκοπίας, την οποία ευνοούν κυβερνήσεις, φορείς και οργανισμοί, είναι όχι μόνο η εδώ και μήνες αναμενόμενη μεγάλη αύξηση στις τιμές των τροφίμων, αλλά και οι συνεχείς «παραινέσεις» οργανισμών, όπως η Παγκόσμια Τράπεζα και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου για περαιτέρω φιλελευθεροποίηση των αγορών, αυτής δηλαδή ακριβώς που είχε ως αποτέλεσμα το γιγάντωμα κάποιων λίγων πολυεθνικών εις βάρος της παγκόσμιας αγροτικής παραγωγής και βέβαια της δυνατότητας πρόσβασης σε τρόφιμα δισεκατομμυρίων ανθρώπων.

        Αντίστοιχα με τη φούσκα του χρηματοπιστωτικού τομέα, η διατροφική κρίση του 2010-2011 στηρίχτηκε σε μία φούσκα που δημιούργησαν οι αγορές από τις φήμες, τις πιθανές επιπτώσεις καταστροφών και τις εκτιμήσεις κάποιων ανθρώπων, που σχεδόν πάντα ήταν πολύ μακριά από τους τόπους των κρίσεων.

        «Η φούσκα της διατροφικής κρίσης του 2010-11 είναι αποτέλεσμα της ξηρασίας στη Ρωσία και της αυξανόμενης ζήτησης από την Κίνα και την Ινδία» σύμφωνα με τον Γιαγάτι Γκος, καθηγητή αγροτικής οικονομίας στο Πανεπιστήμιο του Νέου Δελχί της Ινδίας. Θα πρέπει εδώ να υπενθυμίσουμε ότι από τις πρώτες ώρες των τεράστιων πυρκαγιών του Αυγούστου στη Ρωσία, υπήρξε εντονότατη «φημολογία» που πέρναγε υπό τη μορφή εκτιμήσεων στα διεθνή ΜΜΕ, για αύξηση στις τιμές των σιτηρών σε παγκόσμιο επίπεδο.

         Η φούσκα της διατροφικής κρίσης του 2007-2008, ήταν το αδύναμο δολάριο, η αποτυχία στις καλλιέργειες και οι εμπορικοί περιορισμοί που επέβαλλαν κάποια κράτη. Οι φήμες και οι εκτιμήσεις –που όλως περιέργως ευνόησαν ένα μικρό αριθμό πολυεθνικών κολοσσών- οδήγησαν εκατομμύρια ανθρώπους στην εξαθλίωση.

        Και στις δύο περιπτώσεις τα αποτελέσματα είναι ίδια: δισεκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε βασικά τρόφιμα, επειδή κάποιοι έχουν τη δυνατότητα να σπεκουλάρουν ανεξέλεγκτα και ατιμώρητα στην παγκόσμια παραγωγή τροφίμων μέσω φημών, εκτιμήσεων και αγοραπωλησιών με διεφθαρμένες κυβερνήσεις.

(Πηγές: InterPress News Agency , Farmland Grab)

Διαβάστε επίσης:
ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΤΩΝ ΑΓΟΡΩΝ ΜΕ ΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ ΓΑΙΩΝ: ΤΑ ΚΕΡΔΗ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΕΙΝΑ
TA ΤΡΟΦΙΜΑ, Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΚΛΙΜΑ 
ΠΑΙΖΟΝΤΑΣ ΜΟΝΟΠΟΛH ΣΤΗΝ ΑΦΡΙΚΗ… 

Άρης Καπαράκης
Συνεργατης της ΜΚΟ Σόλων
aris@solon.org.gr

Φωτό:Wikipedia

8 Φεβρουαρίου 2011