1

ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΜΝΗΣΤΙΑ: ΟΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΙΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΠΟΔΩΣΟΥΝ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΓΙΑ ΤΑ ΘΥΜΑΤΑ ΤΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΤΗΣ CIA

Η Διεθνής Αμνηστία καλεί σήμερα τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να αποδώσουν δικαιοσύνη για τα θύματα των προγραμμάτων έκνομης παράδοσης και μυστικής κράτησης της CIA, τα οποία οδήγησαν στις εξαναγκαστικές εξαφανίσεις, βασανιστήρια και κακομεταχείριση αρκετών ανθρώπων. Η έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας που δημοσιεύθηκε με τίτλο Κοινό μυστικό: Πληθαίνουν οι ενδείξεις για τη συνενοχή της Ευρώπης σε παραδόσεις και μυστικές κρατήσεις συγκεντρώνει τα τελευταία αποδεικτικά στοιχεία για τη συνενοχή ευρωπαϊκών χωρών στα προγράμματα της CIA, στο πλαίσιο της καταπολέμησης της τρομοκρατίας, μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 στις ΗΠΑ.


        «Η ΕΕ έχει αποτύχει πλήρως να φέρει τα κράτη μέλη προ των ευθυνών τους για τις παραβιάσεις που έχουν διαπράξει», δήλωσε ο Νίκολας Μπέγκερ, Διευθυντής του Γραφείου της Διεθνούς Αμνηστίας για τα Ευρωπαϊκά Θεσμικά Όργανα. «Αυτές οι παραβιάσεις διαπράχθηκαν σε ευρωπαϊκό έδαφος. Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε στην Ευρώπη να ακολουθήσει το παράδειγμα των ΗΠΑ, μετατρεπόμενη σε ζώνη ‘χωρίς λογοδοσία’. Η τάση αρχίζει να αλλάζει σιγά σιγά, καθώς κάποιες χώρες ξεκινούν έρευνες. Ωστόσο, χρειάζεται να γίνουν περισσότερα.»

        Αρκετοί άνθρωποι έχουν υποστεί εξαναγκαστικές εξαφανίσεις, συμπεριλαμβανομένης της μυστικής κράτησης από τη CIA, και τα ίχνη ορισμένων παραμένουν άγνωστα. Όλα τα θύματα παράδοσης που έχουν δώσει συνέντευξη στη Διεθνή Αμνηστία έχουν δηλώσει ότι βασανίστηκαν ή υποβλήθηκαν σε άλλου είδους κακομεταχείριση κατά τη διάρκεια της κράτησής τους.

         «Κανείς δεν πρέπει να είναι άμοιρος ευθυνών για την έκνομη μεταφορά, τις εξαναγκαστικές εξαφανίσεις, τα βασανιστήρια και τις μυστικές κρατήσεις που διαπράχθηκαν στο πλαίσιο αυτών των επιχειρήσεων υπό την ηγεσία της CIA. Οι εθνικές κυβερνήσεις έχουν νομική υποχρέωση να διασφαλίσουν πλήρη λογοδοσία για τέτοιες παραβιάσεις», δήλωσε ο Νίκολας Μπέγκερ.

         Διακυβερνητικοί οργανισμοί, όπως το Συμβούλιο της Ευρώπης, η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα Ηνωμένα Έθνη, έχουν βρεθεί στην πρώτη γραμμή της διερεύνησης παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων που συνδέονται με τα προγράμματα παράδοσης και μυστικής κράτησης της CIA. Έπειτα από αποκαλύψεις στις εκθέσεις τους, πραγματοποιήθηκαν ή βρίσκονται σε εξέλιξη έρευνες για κρατική συνενοχή ή νομικές διαδικασίες με στόχο την εξατομίκευση των ατομικών ευθυνών των παραβατών, σε χώρες όπως η Γερμανία, η Ιταλία, η Λιθουανία, η Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, η Πολωνία, η Ρουμανία, η Σουηδία και το Ηνωμένο Βασίλειο.

         «Υπάρχει πρόοδος σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες ως προς τη λογοδοσία. Η πρόοδος αυτή δεν πρέπει να ανακοπεί. Το πολύ συχνά επαναλαμβανόμενο ευχολόγιο της ‘ανάγκης για κρατική μυστικότητα, με σκοπό την προστασία της εθνικής ασφάλειας’ δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ως προκάλυμμα για την ατιμωρησία», δήλωσε ο Νίκολας Μπέγκερ.

         Η Γερμανία ήταν συνένοχη στη μυστική κράτηση του Muhammad Zammar, που ανακρίθηκε από γερμανούς πράκτορες ενόσω τελούσε υπό μυστική κράτηση στη Συρία, τον Νοέμβριο του 2002. Γερμανοί αξιωματούχοι αναγνώρισαν ότι διαπράχθηκαν βασανιστήρια σε συριακές φυλακές. Ακόμα δεν του έχει αποδοθεί δικαιοσύνη, παρά τη γερμανική κοινοβουλευτική έρευνα για τους ισχυρισμούς του ίδιου και άλλων ανθρώπων για κακομεταχείριση.

         Η Ιταλία έχει καταδικάσει αμερικανούς και ιταλούς πράκτορες για την εμπλοκή τους στην απαγωγή του Abu Omar στο Μιλάνο, τον Φεβρουάριο του 2003. Ο Omar μεταφέρθηκε παράνομα στην Αίγυπτο, όπου τέθηκε υπό μυστική κράτηση και, σύμφωνα με ισχυρισμούς, βασανίστηκε. Ωστόσο, οι υποθέσεις εναντίον υψηλόβαθμων αμερικανών και ιταλών αξιωματούχων απορρίφθηκαν, βάσει του κρατικού απορρήτου και της διπλωματικής ασυλίας. Ο εισαγγελέας άσκησε έφεση εναντίον εκείνων των απαλλαγών, ενώ οι ιταλικοί ισχυρισμοί για την ανάγκη να προστατευθούν τα «κρατικά μυστικά» συνεχίζουν να παρακωλύουν τη δικαιοσύνη.

         Η Λιθουανία έχει παραδεχτεί ότι υπήρχαν δύο μυστικές φυλακές. Τις φυλακές επισκέφθηκε, τον Ιούνιο του 2010, αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων. Πρόκειται για την πρώτη επίσκεψη ανεξάρτητου εποπτικού φορέα σε μυστική φυλακή της CIA στην Ευρώπη. Συνεχής ποινική έρευνα πρέπει να διασφαλίσει ότι οι υπεύθυνοι θα λογοδοτήσουν.

         Σύμφωνα με ισχυρισμούς, η Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας έχει συνδράμει στην παράνομη κράτηση και την επακόλουθη παράδοση στο Αφγανιστάν, υπό την ηγεσία της CIA, του γερμανού υπηκόου Khaled el-Masri, ο οποίος έχει οδηγήσει την υπόθεση κατά της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Πρόκειται για την πρώτη φορά που αυτό το δικαστήριο ενδέχεται να εξετάσει μια υπόθεση που αφορά κράτος μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης για φερόμενη συνενοχή στα προγράμματα της CIA. H Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας συνεχίζει να αρνείται ότι οι πράκτορές της ενήργησαν παράνομα.

         Τον Ιούλιο του 2010, η Υπηρεσία Συνοριοφυλακής της Πολωνίας αποκάλυψε ότι επτά αεροπλάνα, πολλά από τα οποία μετέφεραν επιβάτες, επιχειρώντας στο πλαίσιο του προγράμματος παράδοσης της CIA, προσγειώθηκαν στο αεροδρόμιο Szymany, κοντά στη φερόμενη τοποθεσία μιας μυστικής φυλακής στο Stare Kiejkuty. Τον Σεπτέμβριο, η εισαγγελία επιβεβαίωσε ότι διερευνούσε ισχυρισμούς του Abd al-Rahim al-Nashiri ότι κρατούνταν μυστικά στην Πολωνία. Του χορηγήθηκε καθεστώς ‘θύματος’ τον Οκτώβριο του 2010. Πρόκειται για την πρώτη φορά που οι ισχυρισμοί ενός θύματος παράδοσης αναγνωρίστηκαν σε αυτό το πλαίσιο.

         Σύμφωνα με ισχυρισμούς, η Ρουμανία έχει φιλοξενήσει μια μυστική φυλακή της CIA. Αρνείται εξ ολοκλήρου την ευθύνη, παρά τις νέες ενδείξεις για τη συμμετοχή της στο πρόγραμμα παράδοσης.

         Η Σουηδία κατηγορείται ότι απέτυχε να διερευνήσει πλήρως τις εκδόσεις στα χέρια της CIA, τον Δεκέμβριο του 2001, του Ahmed Agiza και του Mohammed al-Zari στην Αίγυπτο, όπου οι άνδρες φέρεται να βασανίστηκαν. Παρότι έχει επιδικάσει αποζημίωση στους άνδρες, η κυβέρνηση έχει επίσης αποτύχει να τους παράσχει πλήρη και αποτελεσματική αποκατάσταση.

         Τον Ιούλιο του 2010, το Ηνωμένο Βασίλειο ανακοίνωσε ότι θα διεξήγαγε έρευνα για την ανάμειξη Βρετανών αξιωματούχων στη φερόμενη κακομεταχείριση ατόμων που κρατούνταν στο εξωτερικό από ξένες υπηρεσίες πληροφοριών. Η κυβέρνηση έχει επίσης αναγνωρίσει ότι οι ΗΠΑ χρησιμοποίησαν τη βρετανική επικράτεια για πτήσεις παράδοσης.


Δείτε επίσης:
Η Ευρώπη σε άρνηση: Ο ρόλος της στις έκνομες μεταγωγές και στις μυστικές κρατήσεις, έκθεση, 2008 

(Πηγή: Ελληνικό Τμήμα Διεθνούς Αμνηστίας)

Φωτό: Wikipedia  

18 Νοεμβρίου 2010