ΝΕΡΟ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

ΑΙΤΙΑ ΑΠΟΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΕΝΕΞΕΩΝ ΣΕ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΚΛΙΜΑΚΑ ΟΙ ΥΔΑΤΙΝΟΙ ΠΟΡΟΙ

teclake - Σόλων ΜΚΟ
image_pdfimage_print

 teclake - Σόλων ΜΚΟΔραματική είναι η κατάσταση σε πάρα πολλές περιοχές τον κόσμο όσον αφορά στην πρόσβαση και στην επάρκεια των πληθυσμών τους σε νερό.

      Σύμφωνα με έρευνα εταιρίας που ειδικεύεται στην παροχή πληροφοριών για ενδεχόμενους κινδύνους σε επιχειρηματικές επενδύσεις, δέκα τουλάχιστον κράτη του πλανήτη βρίσκονται σε εξαιρετικά επικίνδυνη κατάσταση, ενώ πάρα πολλά άλλα και ιδιαίτερα πολυπληθή αντιμετωπίζουν ή πρόκειται άμεσα να αντιμετωπίσουν προβλήματα αποσταθεροποίησης εξαιτίας της έλλειψης νερού ή πρόσβασής σε αυτό.

       Η εταιρία Maplecroft ειδικευμένη στην αναγνώριση πιθανών ρίσκων επιχειρηματικών επενδύσεων σε μελέτη που δημοσίευσε και αφορά στην επαρκή και ασφαλή πρόσβαση σε νερό σε 165 κράτη του πλανήτη κατατάσσει δέκα από αυτά στην κατηγορία «πολύ υψηλού κινδύνου». Τα κράτη είναι κατά σειρά η Σομαλία (1), η Μαυριτανία (2), το Σουδάν (3), ο Νίγηρας (4), το Ιράκ (5), το Ουζμπεκιστάν (6), το Πακιστάν (7), η Αίγυπτος (8), το Τουρκμενιστάν (9) και η Συρία (10).

        Δεν είναι τυχαίο ότι πολλά από τα κράτη αυτά έχουν εδώ και δεκαετίες εμπλακεί σε διπλωματικές διενέξεις ή και πολεμικές συρράξεις για αμφισβητούμενα αποθέματα υδάτινων πόρων και την χρήση τους
        Το Σουδάν και η Αίγυπτος βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις για τα υδάτινα αποθέματα του Νείλου, το Ιράκ για δεκαετίες βρισκόταν σε διένεξη με την Τουρκία για τα αποθέματα του Τίγρη και του Ευφράτη, όπως και η Συρία η οποία μάλιστα έχει απολέσει από τον Πόλεμο των Έξι Ημερών του 1967 τους ζωτικούς για αυτήν υδάτινους πόρους των υψωμάτων του Γκολάν. 
       Στην πρώτη δεκάδα του Δείκτη Ασφαλείας Υδάτων τον οποίο εκπόνησε η Maplecroft υπάρχει ακόμα και το Πακιστάν, το οποίο επί δεκαετίες (από ανεξαρτησίας του) βρίσκεται σε διένεξη με την Ινδία για την πλούσια σε υδάτινους πόρους περιοχή του Κασμίρ. 
       Μια ακόμα χώρα από την πρώτη δεκάδα, το Ουζμπεκιστάν στην κεντρική Ασία, βρίσκεται σε διένεξη με τα γειτονικά κράτη του Κιργιστάν και του Τατζικιστάν σχετικά με τη δημιουργία φραγμάτων τα οποία θα μειώσουν τα αποθέματά του. 

      Η Ινδία, δεύτερη χώρα σε πληθυσμό στον κόσμο βρίσκεται στην 13η θέση από άποψη επικινδυνότητας, ενώ ψηλά στη σχετική λίστα βρίσκεται και η Κίνα με το 1/6 του παγκόσμιου πληθυσμού.

       Η Αφρική είναι η ήπειρος που αντιμετωπίζει τα περισσότερα προβλήματα, αφού εκτός των πέντε κρατών της πρώτης δεκάδας τα οποία βρίσκονται σε κατάσταση «πολύ υψηλού κινδύνου», άλλα δέκα βρίσκονται σε κατάσταση «υψηλού κινδύνου». 
        Σύμφωνα με την έκθεση των Ηνωμένων Εθνών για τα παγκόσμια υδάτινα αποθέματα το 2009, 340 εκατομμύρια Αφρικανοί δεν έχουν πρόσβαση σε καθαρό πόσιμο νερό, ενώ μισό δισεκατομμύριο στερείται βασικών υγειονομικών εγκαταστάσεων. Σε κάποια κράτη της υποσαχάριας Αφρικής μάλιστα, αποθηκεύεται και χρησιμοποιείται μόλις το 4% των ανανεώσιμων υδάτινων πόρων, όταν το αντίστοιχο ποσοστό στα περισσότερα ανεπτυγμένα κράτη μπορεί να ανέρχεται σε 70 έως και 90%.

       Ιδιαίτερα κρίσιμη είναι η κατάσταση και σε ολόκληρη την Ασιατική ήπειρο, καθώς με εξαίρεση την Ρωσία, τη Λευκορωσία, το Νεπάλ, τη Μαλαισία, τη Μιανμάρ και το Λάος, όλα τα υπόλοιπα κράτη της ηπείρου βρίσκονται στις κατηγορίες «πολύ υψηλού» ή «υψηλού κινδύνου».

         Για την κατάρτιση του Δείκτη, η εταιρία έλαβε υπόψη τις εξής παραμέτρους:
-την πρόσβαση σε πόσιμο νερό καλής ποιότητας και εγκαταστάσεων υγιεινής,
-τη διαθεσιμότητα ανανεώσιμων υδάτων και την εξάρτηση του κράτους σε εξωτερικά αποθέματα,
-τη σχέση μεταξύ διαθέσιμων πόρων και ζήτησης για αυτούς, και 
-την εξάρτηση της οικονομίας από τους υδάτινους πόρους.

       «Η κλιματική αλλαγή και η αυξανόμενη ζήτηση εξαιτίας της πληθυσμιακής αύξησης, θα επιφέρουν επιδείνωση της κατάστασης τις επόμενες δεκαετίες» σύμφωνα με την Άνα Μος, περιβαλλοντική αναλύτρια της Maplecroft, η οποία τονίζει την αυξανόμενη πιθανότητα «για μελλοντικές συγκρούσεις» εξαιτίας διενέξεων που θα αφορούν στους υδάτινους πόρους.

        Εκτιμάται ότι σε ολόκληρο τον πλανήτη, περισσότεροι από 800 εκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε καθαρό νερό και 3,6 εκατομμύρια πεθαίνουν κάθε χρόνο εξαιτίας του.

        Σύμφωνα με τον Δείκτη Ασφαλείας Υδάτων της έρευνας, τα πλέον ασφαλή κράτη σε πρόσβαση και διαθεσιμότητα υδάτινων πόρων είναι η Ισλανδία, η Νορβηγία και η Νέα Ζηλανδία.  

(Πηγές: Maplecroft Environmental News Network Water in a Changing World, United Nations 2009 Report , Έκθεση των Ηνωμένων Εθνών για τους υδάτινους πόρους)

Άρης Καπαράκης,
Συνεργάτης της ΜΚΟ Σόλων
aris@solon.org.gr 

13 Ιουλίου 2010

Σχετικά άρθρα