1

ΑΠΟ ΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΕΙΜΑΙ ΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΩΝ ΕΘΝΩΝ (του Γιάννη Ζήση)

Σχεδόν όλοι «θέλουμε» να βελτιώσουμε την κατάσταση τόσο προσωπικά όσο και συλλογικά. Τι είναι όμως αυτό που τελικά μας ανακυκλώνει μέσα στη διαιώνιση των προβλημάτων; Ο καλύτερος τρόπος να το καταλάβουμε είναι να αρχίσουμε από τον εαυτό μας. 
Τι μας εμποδίζει τόσο αποτελεσματικά; Αυτό που μας εμποδίζει βρίσκεται μέσα μας, στο περιβάλλον ή και στα δύο; Μήπως υπάρχει κάποιο επίκεντρο, κάτι σαν την κρυφή «ιερή» κεφαλή της Λερναίας Ύδρας και ποιο είναι αυτό το επίκεντρο;

 Όλοι μας γνωρίζουμε το θάνατο της παροδικής σωματικής μορφής μας. Μέσα όμως από την αυτοσυντηρητική ενόρμηση όλων των μορφών της ζωής βιώνουμε και προσωποποιούμε την ζωή σωματικά-υλικά. Ταυτιζόμαστε με την σωματικότητα παρά τη βέβαιη θνητότητά της και την ίδια ώρα αναζητάμε και επιθυμούμε την αθανασία της, έστω ως «επιβίωση μέγιστης διάρκειας» και διαμόρφωσης των όρων της.

       Αυτή την διάρκεια επιβίωσης την μεταθέτουμε – ως ανταγωνιστική κυριαρχία και αγώνα εξουσίας – στους όρους ζωής, όχι μόνο τους βιο-φυσικούς που αποτελούν και τη λογική έκφραση της σωματικής ζωικότητάς μας στο πλάνο της φυσικής εξέλιξης και της συλλογικότητας, αλλά και στο ψυχολογικό, οικονομικό και κοινωνικοπολιτισμικό επίπεδο. Αυτό το επίπεδο δεν είναι σωματικό, αν και κυριαρχεί στα σώματά μας. Είναι ένα επίπεδο συμβολικών ρόλων και τελετουργιών που διαμορφώνονται φαντασιακά και κοινωνικά. Είναι ένα πεδίο φαντασμαγορίας. 


Μπροστά στην ευκαιρία αναζήτησης απαντήσεων στο υπαρξιακό ζήτημα 
        Παρά το γεγονός ότι η κοινωνική και πολιτισμική συγκρότηση δημιουργήθηκε για να αντιμετωπισθεί η βιολογική στενότητα – της ζωής, του εαυτού μας και ο ψυχολογικός αντίκτυπος αυτής της βιολογικής στενότητας – για την ώρα δεν έχει δοθεί πειστική λύση. 
        Αντίθετα, τα προβλήματα που προέκυψαν από αυτήν την στενότητα απέκτησαν άλλες διαστάσεις και μια νέα και πιο δισεπίλυτη πολυπλοκότητα. Στο παρελθόν – όταν εισαχθήκαμε σε συνθήκες εντατικοποίησης της ψυχολογικότητάς μας και της ατομικοποίησής μας, όταν ανέτειλε μέσα μας για πρώτη φορά η σκέψη και η πολιτισμοποίηση στις αρχέγονες υποτυπώδεις μορφές της – ήταν αδύνατο για εμάς να θέσουμε διαφορετικά το ζήτημα και να αντιμετωπίσουμε με αμεσότητα και με νοημοσύνη το ψυχολογικό υπαρξιακό ζήτημα της βιολογικής στενότητας της ζωής και του εαυτού μας. Στην πορεία όμως των τελευταίων τριών χιλιετιών υπήρξαν – ατομικά και συλλογικά – ουσιαστικές δυνατότητες σ’ αυτή την κατεύθυνση.

      Ποιες ήταν αυτές; Είναι μια καλή ερώτηση. Κατ’ αρχή όμως είναι πράγματι αυτό το πρόβλημά μας; Για να βεβαιωθούμε ας θέσουμε μια σειρά από ερωτήματα.

Ενδιαφερόμαστε να αισθανόμαστε καλά;
Προφανώς ναι ακόμη και αν αυτό μας οδηγεί σε αυτοκαταστροφικά συμπλέγματα και πρακτικές.
Τι μας κάνει να αισθανόμαστε καλά;
Η υγεία και η βιολογική μας κατάσταση;

Σαφώς ναι.
Επαρκεί όμως αυτό;
Όχι καθώς η ζωή μας έχει ανοιχτεί σε ένα ψυχολογικό και μετασωματικό σύμπαν.

 

      Παράλληλα, τα στενά βιολογικά μας ενδιαφέροντα ρυθμίζονται στην ικανοποίησή τους και από ψυχολογικούς και από πολιτισμικούς όρους. Η ίδια μας η επιβίωση και υγεία δεν μας απασχολούν επίσης μόνο για το παρόν, αλλά και για το μέλλον. Μέσα στην σκέψη μας, στη φαντασία και την επιθυμία μας δεν ζούμε βιολογικά μόνο στο παρόν, αλλά θέλουμε να σχεδιάσουμε και όλο το βιολογικό μας πεπρωμένο. Ο όρος ποιότητα ζωής παραπέμπει όλο και πιο πολύ σε παράγοντες που συγκροτούν ψυχολογικές προσεγγίσεις παράλληλα με τις υλικές συνθήκες. Άλλοτε δημιουργήσαμε νέες ανάγκες και άλλοτε τις ανακαλύψαμε.

 

       Σήμερα ούτε καν η υλική ευημερία, μαζί με την επιθυμία για ευτυχία, δεν αρκούν να μας κάνουνε ευτυχείς και συχνά επιτυγχάνουν το αντίθετο. Τι φταίει λοιπόν; Αν λοιπόν το πρόβλημα μας είναι το σωματικό αδιέξοδο, που μπορεί να βρεθεί η λύση του; Ας σημειώσουμε ότι είναι ένα πρόβλημα που βιώνεται – άλλοτε τραγικά και άλλοτε κωμικά, άλλοτε καταθλιπτικά και άλλοτε διασκεδαστικά – σε μια πάλη αντιθέτων μέσα μας και έξω μας.

 

       Πώς λοιπόν με δεδομένη τη βιολογική μας στενότητα και τα σωματικά μας όρια θα ικανοποιηθούμε υπαρξιακά ψυχολογικά και κοινωνικά; Από πού να αρχίσουμε για να βγούμε από τον Μινωταυρικό Λαβύρινθο των επιθυμιών και των αποτυχιών μας; Η ικανοποίηση της αρέσκειας μας απαιτεί όλη την διαισθητική κατανόηση μας παρά την απλότητα του στόχου. Κι όσο περισσότερο γινόμαστε ψυχολογικοί στη φύση μας, τόσο περισσότερο το κλειδί βρίσκεται μέσα μας και στο τι θεωρούμε ως εαυτό μας για να ορίσουμε και το καλό γι’ αυτόν. Βρίσκεται μέσα μας ακόμη και για να θεσμοθετήσουμε σαν κοινωνία και να επινοήσουμε τεχνολογικές παρεμβάσεις. Εκεί είναι τα σημεία της αρμονικής μας ισορροπίας.

       Έτσι λοιπόν αν ταυτιζόμαστε με ρόλους που μας εξωτερικεύουν υπερβολικά και μας καθηλώνουν σε σχέσεις εξωτερικές όπως οι σχέσεις ανταγωνισμού και χωριστικότητας απομακρυνόμαστε από την λύση του προβλήματος.

 

       Πρέπει να δούμε ξανά τι είμαστε, τι είναι ο Εαυτός μας. Το «Γνώθι Σ’ Αυτόν» είναι διαχρονικά επίκαιρο. Η αυτογνωσία, όχι μόνο στο επίπεδο του ψυχολογικού μηχανισμού και της συμπεριφοράς, αλλά και σε υπαρξιακό επίπεδο είναι τελικά αφετηριακό ζητούμενο. Η αγοραία εξωστρέφειά μας – που μας καθορίζει μέσα από την επιθυμία, τα πρότυπα της και τους κοινωνικούς μηχανισμούς – αποτελεί μέρος του προβλήματος.

       Όμως, ενώ η άγνοια είναι ένα πρώτο εμπόδιο – ως η βασική μας τυφλότητα απέναντι στον εαυτό μας-  είμαστε αντιμέτωποι με την αδράνεια, την δυσκολία να μετεξελίξουμε την συνείδηση, την ζωή μας και τις σχέσεις. Η αδράνεια αυτή – συνεργεί – ως υπόσταση των συνηθειών μας με την δουλεία των εξαρτήσεών μας και των κοινωνικών πατερναλισμών. Ο στόχος μας είναι να καταδείξουμε την απλότητα της λύσης μέσα στην ομοιότητα της κλίμακας του προβλήματος και έτσι η ευκολία επίλυσης να μεγαλώσει. Κι όμως ενώ χρειαζόμαστε ελάχιστα και απλά λόγια, χρειάζονται τόσα πολλά για εισαγωγή. 
 
       Ο θόρυβος μέσα μας και έξω μας, επιβάλλουν μέτρα που κάνουν πιο δύσκολη την επικοινωνία μας σε βάθος. Χρειάζονται τόσα πολλά για να μπορέσουμε να προσέξουμε και να ακούσουμε τα απλά κι ελάχιστα λόγια. Χρειάζεται για παράδειγμα όχι μόνο να μιλήσουμε για την συνειδητή Σιγή ως βάση της αρμονικότητάς μας, αλλά και να ασκηθούμε βιωματικά, πρακτικά για να κατανοήσουμε το νόημά της και έτσι να βιώσουμε βαθύτερα τον Λόγο. Χρειάζεται να ερμηνεύσουμε ενορατικά τις παραστάσεις του κόσμου για να διέλθουμε ελεύθερα στο θέατρο και το θέαμα της ζωής Χωρίς την αλλοτρίωση των ρόλων. Χρειάζεται να αποσυρθούμε στο βάθος του Εαυτού μας, στις αιθερικές όψεις του όντος, για να αγγίξουμε πραγματικά την ζωή της πραγματικότητας, για να αντιληφθούμε το είναι των όντων και την ενότητά του.

 

        Λοιπόν ας κρατήσουμε – μέχρι τώρα τουλάχιστον – ότι στο σημείο που φτάσαμε δεν μπορούμε να ικανοποιηθούμε ούτε καν σωματικά με πρακτικές ζωικού βασιλείου. Αυτό δεν σημαίνει μια σύγκρουση με την ζωικότητά μας. Απλά σημαίνει ότι πρέπει να δούμε τον εαυτό μας πιο πέρα και μέσα από άλλες διαστάσεις. Μέσα από αυτή την διορατική προσέγγιση και αναζήτηση το ζωικό βασίλειο έχει να μας διδάξει, όπως και να ωφεληθεί από εμάς.

       Σε τι όμως συνίσταται η υπέρβαση των ζωικών λύσεων και γιατί αυτές δεν μπορούν να μας ικανοποιήσουν; Τι είναι τελικά αυτές οι ζωικές λύσεις;

       Φαίνεται πώς χρειάσθηκε μια πορεία – σχεδόν ανυπολόγιστη χρονικά – από την ανθρωπογένεση έως σήμερα, για να μπορέσουμε – ατομικά και συλλογικά – να λύσουμε με πιθανότητες επιτυχίας αυτό τον Γόρδιο Δεσμό των ζωοανθρώπινων ζητημάτων και να ολοκληρώσουμε ανθρωπιστικά την φύση μας και τον πολιτισμό μας.

Ελευθερία από την θεατρική διαχείριση της ζωής
       Μέσα στην ίδια την φύση λειτουργεί ο ατομικισμός των έμβιων όντων – όχι μόνο ανταγωνιστικά, αλλά και συμβιωτικά – εναρμονισμένος στην «λογική» του είδους και της ζωής. Όμως, η πιο ενεργή και συνειδητή ανάδειξη του «εγώ» στον άνθρωπο άλλαξε τους όρους αυτοαναφορικότητας όπως και συλλογικής αναφοράς του ατομισμού. Αναδείχθηκαν έτσι τα προβλήματα μιας νέας χωριστικότητας και αυτά δεν μπορούν να λυθούν παρά μόνο με μια βαθύτερη αναφορά και προσέγγιση στην φύση του Εαυτού, ή στην βαθύτερη διάσταση και προοπτική του ανθρώπινου Είναι.

        Τα προβλήματα αυτά εμπλούτισαν ωστόσο το εμφανές, το εκδηλωμένο υπαρξιακό τοπίο. Ο άνθρωπος χρειάζεται πια να ανακαλύψει την ενότητα και την αρμονική οργανικότητά της ως επέκεινα του βιολογικού και οικολογικού ανάγλυφου χωρίς όμως να παρακάμπτει την νοημοσύνη και την σοφία αυτού του ανάγλυφου.

 

        Η ανακάλυψη της ενότητας δεν μπορεί παρά να γίνει μέσα στην φύση και το βαθύτερο φαινόμενο του Εαυτού, γιατί διαφορετικά αυτή η ανακάλυψη δεν θα παραπέμπει σε κάτι περισσότερο από μια αναγκαστική μηχανικότητα απέναντι στην οποία ο άνθρωπος θα αισθάνεται διαρκώς την ανάγκη να εξεγερθεί για να «αυτοπραγματωθεί» έστω και μέσα σε φαντασμαγορικές και παράλογες αυταπάτες. Αν λοιπόν αυτός ο εαυτός δεν πρέπει να αντιμετωπισθεί στην «λογική» των «δοντιών», των «νυχιών», των «γεννητικών οργάνων» και των οικολογικών «ζωτικών χώρων» τότε πώς πρέπει να αντιμετωπισθεί;

 

       Η αντιμετώπιση του φαινομένου του Εαυτού πρέπει να είναι η θεραπευτική αποκατάσταση του «Είμαι». Τι σημαίνει όμως η θεραπευτική αποκατάσταση του «Είμαι»; Οπωσδήποτε σημαίνει απόσπαση του «Είμαι» από την αγορά εξωστρέφειας, από την ταυτοποίηση της άγνοιας στην θεατρική παραζάλη μας. Είναι η ώρα για την Γνώση του «Είμαι».

       Η Γνώση του Είμαι είναι η αφετηρία για να απελευθερωθούμε από τις θεατρικές μας δουλείες και από τα ψυχολογικά αδιέξοδα του βιολογικού φαινομένου. Μόνο μέσα από αυτή την απελευθέρωση μπορεί να ανοίξει ο Δρόμος για μια νέα και αβλαβή σχέση με την Ολότητα και την Ετερότητα ως ζωή στην Ενότητα. Αυτή η απελευθέρωση του Εαυτού πρέπει να αντέχει στην διάρκεια των θεατρικών προκλήσεων και στην διαχείριση των βιολογικών φαινομένων ανοίγοντας τον δρόμο των ουσιαστικών σωστών ανθρώπινων σχέσεων.  


Από τη χωριστικότητα και την επιθυμία στην ελευθερία και την ενότητα 
        Μέχρι τώρα επισημάναμε ένα δίπολο τραγικής πλοκής του ψυχισμού και των σχέσεών μας. Ο ένας πόλος είναι η χωριστική ταύτισή μας και ο άλλος η ακόρεστη επιθυμία μας. Είναι η επιθυμία που δεν μπορεί να βρει ουσιαστική ικανοποίηση και που μας βυθίζει σε ένα ουσιαστικό εξαντλητικό ανταγωνιστικό κυνήγι ρόλων, σε μια φυγή από την Γνώση του Είμαι στις επιθυμίες και την φαντασμαγορία των αυταπατών μας.

        Η χωριστικότητα λοιπόν είναι αυτό που προβάλλει σαν η Ιερή κεφαλή της Λερναίας Ύδρας, της τερατογένεσης στην ταυτοποίηση μας, ως απώλεια της Ενάργειας του Είμαι στο Είναι και το Γίγνεσθαι. Η επιθυμία ως επεκτατική εκτροπή μας οδηγεί στο να χαθούμε και να διακινδυνεύσουμε θεατρικά στον Μινωταυρικό Λαβύρινθο των ρόλων, των σχέσεων και των εξαρτήσεων, μέσα σ’ ένα θεατρικό κράτος που απαιτεί θυσίες παράλογες. Αυτό όμως γίνεται μέρος ενός παιχνιδιού «εκούσιας» αλλοτρίωσης και διασκεδαστικής λήθης του Εαυτού μέσα στην «Εθελοδουλία». 
        Έτσι έχουμε το «δίπολο τραγικής πλοκής του ψυχισμού και των σχέσεών μας»: Χωριστικότητα  – Επιθυμία / Θεατρική επέκταση.

 

      Για να απελευθερωθούμε από αυτό το τραγικό δίπολο για την ώρα οδηγούμαστε στο να βρούμε το νήμα της Γνώσης του Εαυτού και της Θεραπείας του Είμαι ή του Εγώ. Μέσα από την κατανόηση επιδιώκουμε την απλούστευση ώστε να απελευθερωθούμε από το Θέατρο των αυταπατών μας που αποτελεί – πέρα από το βάθος της άγνοιάς μας – την βάση της τραγικής ατέλειας του βίου και της συνείδησής μας.

      Επιδιώκουμε μια νέα αρχή, μια ανάδυση νέας ευκαιρίας «προχωρώντας και κυβερνώντας μέσα από το νου». Μέσα μας είναι η δυνατότητα να προχωρήσουμε, να επανακυβερνήσουμε και να αναδημιουργήσουμε τις συνθήκες του βίου μας ώστε να απελευθερωθούμε από το τραγικό άλγος και άγχος, από την ζωοψυχολογική τραγικότητά μας, ώστε να πάψουμε να πληρώνουμε για τίμημα των πραγματώσεων, των επιθυμιών και των θεσμικών διαδρομών της προσωπικότητας μας την άγνοια του Είναι στο Είμαι μας, την λήθη της προοπτικής του Εαυτού, της ψυχής μέσα στο πρόσωπο και τα προσωπεία του. Η δυνατότητα λοιπόν αυτή βρίσκεται και εστιάζεται στην Γνώση του Εαυτού και στην θεραπευτική του Είμαι επέκεινα της χωριστικής επιθυμίας και αυταπάτης.

       Αν δεν αφήσουμε την λεοντή του βίου μας να πέσει δεν θα βρούμε το πραγματικό σημείο αειφορίας του εαυτού, ένα σημείο ελεύθερο από την τραγικότητα και τις ζωικές μας αυταπάτες που τόσο επιδέξια και υποκριτικά επενδύσαμε στον πολιτισμό μας.

 

      Χρειαζόμαστε τον νου και την σκέψη για να αφοπλισθούμε ψυχολογικά. Είμαστε πια αρκετά ισχυροί οικολογικά και θεσμικά ώστε να μην κινδυνεύουμε με τον αφοπλισμό μας. Αντίθετα κινδυνεύουμε από τον ίδιο τον εξοπλισμό μας, τον ολετήρα μας ή τον ερεθισμό μας. Ο τόπος για να σταθούμε και να στοχασθούμε είμαστε εμείς, όπως επίσης αυτό που είναι να στοχασθούμε είμαστε εμείς. Έτσι  ο δρόμος μας είμαστε εμείς. Ο δρόμος είναι μέσα μας.

 

       Η αναγκαία εργασία και μέριμνά μας είναι προς τον Εαυτό μας, γιατί όπως έχει ειπωθεί «τι κερδίζουμε αν ζημιωθούμε στην ψυχή μας», στον Εαυτό μας και «εξουσιάζουμε τον κόσμο»; Μέσα μας είναι το ορυχείο της αφθονίας και του πλεονάσματος ή της «περισσής ζωής».

 

       Ας δούμε ένα γλωσσικό και διανοητικό αδιέξοδο. Ποιο είναι για παράδειγμα το μυστικό, το μυστήριο και η πηγή όλης της γεωμετρικής αρμονίας; Το σημείο, αυτό είναι αδύνατο να περιγράψουμε και να ορίσουμε. Είναι αυτό που όλη η νόηση και η λογική μας – όσο ένδοξη κι αν είναι – αδυνατεί να το θέσει αξιόπιστα κι έτσι δυστυχώς η μεταγενέστερη κατάχρησή του ως αυτονόητου γίνεται μετά μια παγίδα.

        Έτσι λοιπόν είναι και το Εγώ για μας. Είναι όπως και το γεωμετρικό σημείο που είναι η πηγή της γεωμετρικής αειφορίας, των πολλαπλοτήτων και της τραγικότητας των θεωριών μας. Αυτό είναι το Σημείο στο Κέντρο, το «Σημείο του Παντός». Έτσι και η «Εργασία στον Εαυτό» είναι ανειδωλική. Μέσα από αυτή την αυτοσυνειδησία η χωριστικότητα χάνεται και μαζί της και ο φόβος της μόνωσης.

 

       Πριν όμως γίνει αυτό δυνατό είναι τραγικά βιωμένη η κατάσταση που τόσο δραματικά έχει περιγραφεί σαν η «σκοτεινή νύχτα της ψυχής». Για αυτό και μέχρι τώρα είναι τόσο λίγα τα ιστορικά παραδείγματα ανθρώπινης απελευθέρωσης και ψυχικής αυτοπραγμάτωσης ή υπέρβασης της τραγικής καθήλωσης.

       Η τραγική καθήλωση δεν ήταν όμως τόσο βιωμένη στην ανθρώπινη καθημερινότητα μέσα από ένα καθεστώς βιωματικής άνοιας που υποστηρίχθηκε με όλες τις θεατρικές διασκεδάσεις, παρ’ όλη την ανθρώπινη βία και αυτοκαταστροφικότητα και τις τερατώδεις διαστάσεις της. Αυτό όμως το καθεστώς γίνεται, για πολλούς λόγους, πια παρελθόν. Έτσι τώρα υπάρχει μόνο μια διέξοδος, η βιωματική εξέλιξη, αν βέβαια δεν θέλουμε να αφεθούμε σε μια καταστροφική συμφόρηση συνθηκών.

 

     Ποιο είναι λοιπόν το κλειδί του «Είμαι» του Εαυτού; Η ψυχολογία, η ψυχανάλυση και οι νευροεπιστήμες εστίασαν στον μηχανισμό, συμβολικό και βιολογικό, όπως και στις συμπεριφορές.   Η διαδικασία προόδου αυτής της γνώσης είναι βραδεία, η αποτελεσματικότητα αρκετά περιορισμένη και με σοβαρές παρενέργειες και καταχρήσεις στην πορεία της. Ο άνθρωπος όμως – όπως έχει δείξει και το απολύτως επιστημονικά διαπιστωμένο φαινόμενο placedo – διαθέτει μια ουσιαστική αποτελεσματικότητα, μια «κυβερνητικά» αποτελεσματική ψυχόσφαιρα.

 

        Στην ψυχόσφαιρα λοιπόν αυτή διαδραματίζεται σε μεγάλο βαθμό η εξέλιξη της συνείδησης, των σχέσεων και της ζωής του.

        Σ’ αυτή επιδρούν οι ιδεολογίες, οι κοσμοθεωρίες, οι οικονομικές, οι πολιτικές, οι κοινωνικές, πολιτισμικές, θρησκευτικές και ψυχολογικές αντιλήψεις. Υπάρχει όμως ένα κλειδί για την ισχυρή αυτή διαμορφωτική επιρροή αυτών των αντιλήψεων και των εξελίξεων. Το κλειδί αυτό βρίσκεται στο γεγονός ότι είναι τελείως διαφορετική η θεατρική ή μιμητική ενσωμάτωση μιας αντίληψης, ή ενός σήματος επικοινωνίας από την η κλιμακούμενη βιωματική της. Έτσι για να δράσει το φαινόμενο placedo για παράδειγμα απαιτείται πίστη ή εμπιστοσύνη. Αυτό είναι κάτι πολύ διαφορετικό από τον μιμητισμό, έστω και αν στο βάθος υπάρχουν και κοινά σημεία ανάμεσά τους.

         Αν λοιπόν έχουμε μέχρι σήμερα αποτύχει μ’ όλα τα συστήματα εμπειρίας, θεωρίας και σχεδιασμού είναι προφανώς για δύο λόγους: 
  1. από την πολύπλευρη ατέλεια των συστημάτων και του ορθού εντοπισμού των αναγκαίων και κύριων σημείων σ’ αυτό και, 
  2. οι ατέλειες και τα ελλείμματα έγιναν ολοκληρωτισμοί ή εξουσιαστικές και διασκεδαστικές αγορές. (πολύ καταλυτικό από την βιωματικά ελλειμματική προσέγγισή τους)


Ατομική και εθνική οντολογική ανασφάλεια και θεραπεία
       Είναι βασικό να κατανοηθεί το γεγονός ότι επειδή ο άνθρωπος είναι θεμελιωδώς ένα ψυχολογικό είδος και οντότητα, η διαχειριστική, τεχνική, υλική και συστηματική ρύθμιση, ακόμη και στην τελειότερη εκδοχή της, όπως και η θεατρική αγορά του βίου δεν μπορούν να αποτελέσουν επαρκείς, πλήρεις και ικανοποιητικές λύσεις. Γι’ αυτό κεντρικό σημείο της επίλυσης του ανθρώπινου προβλήματος είναι το υπαρξιακό πεδίο του εαυτού και της ψυχολογικής συγκρότησής του. 
       Εξ’ άλλου το θέμα της λεγόμενης «οντολογικής ανασφάλειας» ή της «πνευματικής ασφάλειας» τέθηκε  όχι μόνο από στοχαστές της ψυχολογικής θεωρίας όπως ο Καρλ Γιούνγκ και η Γιολάντε  Τζακόμπι, αλλά και από στοχαστές πάνω στις κοινωνικές και συστημικές εξελίξεις όπως ο Αντονυ Γκίντενς στους προβληματισμούς του για τις επιπτώσεις της νεωτερικότητας. Το θέμα της οντολογικής ή πνευματικής ασφάλειας είναι ένα μείζον ζήτημα που τίθεται ατομικά και συλλογικά.

 

        Παράλληλα, η επανατοποθέτησή μας στο υπαρξιακό πεδίο του εαυτού μας και των σχέσεων σε θετική προοπτική και προσέγγιση βοηθάει και την διαχειριστική συστηματική και την θεατρική πολιτισμική αντιμετώπιση των προβλημάτων. Απλουστεύει δυναμικά τα προβλήματα και τις λύσεις τους. 
       Η ίδια όμως η εσωτερική αναζήτηση της αυθεντικότητας και της οντότητας υπακούει στις δικιές της δυσκολίες. Είναι για παράδειγμα αναγκαίο να απελευθερωθεί κανείς από τις δημιουργίες του και τις πολιτισμικές του αποσκευές και συλλογές, όπως και από δεξιότητες και το πλήθος σχέσεων, ταυτίσεων και οραμάτων όσο υψηλά κι αν είναι αυτά για να σταθεί επίμονα, με απλότητα και ποιοτική βιωματική επάρκεια σε μια ουσιαστική και επαρκή βιωματική ελευθερία.

 

       Το σημείο λοιπόν της αντιστήριξής μας απέναντι στο τραγικό δίπολο της οντολογικής μας αυταπάτης και εκτροπής – την χωριστικότητα και την επιθυμία – είναι η ουσιαστική Γνώση και θεραπευτική του Είμαι, του Εαυτού. Στο σημείο αυτό αναδύεται η δυνατότητα επανατοποθέτησής μας ως ευκαιρία αλλαγής.

        Ποια είναι όμως τα κρίσιμα σημεία για μια θεραπευτική της Ταυτότητας και μέσω αυτών των σχέσεων και των καταστάσεών μας σε κάθε κλίμακα; 
         Ποια είναι εκείνα τα παραδειγματικά εγχειρήματα της ιστορίας και του πολιτισμού που συνάδουν σε αυτή την θεραπευτική της ανθρώπινης Ταυτότητας και των ανθρωπίνων σχέσεων;

 

Διαβάστε επίσης: Η θεραπευτική της ταυτότητας
 

22 Ιουνίου 2010

Γιάννης Ζήσης, συγγραφέας
Μέλος της γραμματείας της ΜΚΟ Σόλων
ioanniszisis@solon.org.gr<%2