1

MAGNA CARTA – ΧΑΡΤΗΣ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ (1215)

Η Μάγκνα Κάρτα (Μέγας Χάρτης) είναι ένας χάρτης δικαιωμάτων που αναγκάστηκε να παραχωρήσει ο βασιλιάς της Αγγλίας Ιωάννης ο Ακτήμονας στους ευγενείς, στον κλήρο και στην εμπορική και αγροτική τάξη. Είναι γραμμένος στα λατινικά, και γι’ αυτό έχει γίνει γνωστός με τη λατινική ονομασία του. Ο βασιλιάς δεν σεβάστηκε τις υποσχέσεις που είχε δώσει το 1213, οπότε το Πάσχα του 1215 μια ομάδα βαρόνων συμμάχησε για να τον υποχρεώσει να αποκηρύξει τις αυθαιρεσίες του. 

 Η ενέργεια αυτή είχε ως αποτέλεσμα να εγκαταλείψουν τον βασιλιά όλοι σχεδόν οι ευγενείς, ο κλήρος και ο λαός και να τον αναγκάσουν να υπογράψει στις 17 Ιουνίου 1215, στο Ρουνιμέντε του Ουίνδσορ, το κείμενο που του πρότειναν οι βαρόνοι.

Από τις σημαντικότερες διατάξεις της Μάγκνα Κάρτα είναι αυτές που αναφέρονται στον σεβασμό της προσωπικής ελευθερίας του ατόμου, την απαγόρευση δηλαδή της φυλάκισης, εξορίας ή τιμωρίας χωρίς προηγούμενη δικαστική απόφαση, στην υποχρέωση του βασιλιά να ζητά τη συγκατάθεση του Μεγάλου Συμβουλίου για την επιβολή φόρων και, τέλος, στην αναγνώριση των εξουσιών του Μεγάλου Συμβουλίου (που εξελίχτηκε στο σημερινό Κοινοβούλιο). Αρχικά η Μάγκνα Κάρτα ήταν ένα συμβιβαστικό κείμενο για την ισοστάθμιση των δικαιωμάτων του βασιλιά και των φεουδαρχών, αλλά σταδιακά, με μια αργή και επίμοχθη διαδικασία, τα ευεργετήματα που καθιέρωνε επεκτάθηκαν σ’ ολόκληρο τον λαό. Θεωρείται το πρώτο συνταγματικό κείμενο της Αγγλίας και η βάση των ελευθεριών της. 
Το κείμενο αποτελεί αποτέλεσμα πολλών διαπραγματεύσεων. Οι περισσότεροι όροι του αφορούν μάλλον συγκεκριμένα και μακροχρόνια παράπονα παρά γενικές νομικές αρχές. Μερικά από αυτά τα παράπονα είναι προφανή, αλλά μπορούμε να τα κατανοήσουμε μόνο μέσα στο πλαίσιο της φεουδαρχικής κοινωνίας στην οποία προέκυψαν. 

                                                           **************************

Ο Ιωάννης, ελέω Θεού Βασιλιάς της Αγγλίας, Κύριος της Ιρλανδίας, Δούκας της Νορμανδίας και της Ακουιτανίας, και Κόμης της Ανδεγαυίας, προς τον αρχιεπίσκοπο, τους επισκόπους, τους ηγουμένους, τους κόμητες, τους βαρόνους, τους δικαστές, τους δασονόμους, τους σερίφηδες, τους οικονόμους, τους υπηρέτες, και όλους τους αστυνόμους και τους υποτελείς υπηκόους, χαίρετε. Σας γνωρίζουμε, ότι σεβόμενοι τον Θεό και για τη σωτηρία της ψυχής μας, και των ψυχών όλων των προγόνων και κληρονόμων μας, και προς τιμή του Θεού και για την προαγωγή της αγίας Εκκλησίας του και για την αποκατάσταση του βασιλείου μας, αποδεχόμαστε τα παρακάτω με τη συμβουλή των ευσεβών πατέρων μας, Στίβεν, αρχιεπισκόπου του Κάντερμπερι, πατριάρχη όλης της Αγγλίας και καρδιναλίου της αγίας Ρωμαϊκής Εκκλησίας, Χένρι, αρχιεπισκόπου του Δουβλίνου, Γουίλιαμ του Λονδίνου, Πίτερ του Γουίντσεστερ, Τζόσελιν του Μπαθ και Γκλαστονμπέρι, Χιου του Λίνκολ, Γουόλτερ του Γούστερ, Γουίλιαμ του Κόβεντρι, Μπένεντικτ του Ρότσεστερ, επισκόπων του Διδασκάλου Πάντουλφ, υποδιακόνου και μέλους της οικίας του κυρίου μας του Πάπα, του αδελφού Εϊμέρικ (επικεφαλής των Ναϊτών της Αγγλίας), και των επιφανών ανδρών Γουίλιαμ Μάρσαλ, κόμη του Πέμπρουκ, Γουίλιαμ, κόμη του Σόλσμπερι, Γουίλιαμ, κόμη του Γουόρεν, Γουίλιαμ, κόμη του Αρούντελ, Άλαν του Γκάλογουεϊ (κοντόσταβλου της Σκωτίας), Γουόρεν Φιτζ Τζέρολντ, Πίτερ Φιτζ Χέρμπερτ, Χιούμπερτ Ντε Μπεργκ (επιμελητή του Πουατού), Χιου Ντε Νεβίλ, Μάθιου Φιτζ Χέμπερτ, Τόμας Μπάσετ, Άλαν Μπάσετ, Φίλιπ ντ’ Ομπίνι, Ρόμπερτ του Ρόπλεϊ, Τζον Μάρσαλ, Τζον Φιτζ Χιου, και άλλων, υποτελών μας.

1. Κατά πρώτο αποδεχθήκαμε απέναντι στον Θεό, και μέσα από αυτό τον χάρτη επικυρώσαμε για μας και τους κληρονόμους μας για πάντα, ότι η Αγγλική Εκκλησία θα είναι ελεύθερη, και θα έχει τα δικαιώματα της πλήρη και τις ελευθερίες της απαραβίαστες. Το γεγονός ότι επιθυμούμε να τηρείται αυτό είναι προφανές ότι με καθαρή και αβίαστη θέληση, και πριν προκύψει η διαφωνία μεταξύ ημών και των βαρόνων μας, παραχωρήσαμε και επικυρώσαμε με καταστατικό χάρτη την ελευθερία των εκλογών της Εκκλησίας, η οποία θεωρείται σημαντικότατη και πολύ ουσιαστική, και εξασφαλίσαμε την επικύρωσή της από τον Πάπα Ινοκέντιο Γ’. Αυτή την ελευθερία θα την τηρούμε οι ίδιοι, και επιθυμούμε να τηρείται με καλή πίστη από τους κληρονόμους μας για πάντα.

 ΠΡΟΣ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΣ ΥΠΗΚΟΟΥΣ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΜΑΣ εκχωρήσαμε επίσης, για μας και τους κληρονόμους μας για πάντα, όλες τις παρακάτω ελευθερίες, που θα τις έχουν και θα τις διατηρούν αυτοί και οι κληρονόμοι τους, από εμάς και τους κληρονόμους μας για πάντα.

2. Αν πεθάνει κάποιος από τους κόμητες ή τους βαρόνους μας, ή άλλο άτομο που κατέχει γη από το Στέμμα για στρατιωτική υπηρεσία , και κατά τον θάνατο του ο κληρονόμος του είναι ενήλικος και οφείλει φόρο διαδοχής , ο κληρονόμος θα μπορεί να έχει την κληρονομιά του με την καταβολή του φόρου διαδοχής. Δηλαδή, ο κληρονόμος ή οι κληρονόμοι ενός κόμη θα καταβάλλουν 100 λίρες για όλη τη βαρονία του κόμη, ο κληρονόμος ή οι κληρονόμοι ενός βαρόνου 100 λίρες για όλη τη βαρονία, ο κληρονόμος ή οι κληρονόμοι ενός ιππότη 100 σελίνια κατά το μέγιστο για το σύνολο του φέουδου ενός ιππότη και αυτός που οφείλει λιγότερα θα καταβάλει λιγότερα σύμφωνα με την αρχαία χρήση των φέουδων.

3. Αν όμως ο κληρονόμος οποιουδήποτε τέτοιου άρχοντα είναι ανήλικος και κηδεμονευόμενος, θα έχει την κληρονομιά του όταν ενηλικιωθεί χωρίς να καταβάλλει φόρο διαδοχής ή πρόστιμο.

4. Ο επιμελητής της γης ενός κληρονόμου που είναι ανήλικος θα παίρνει από αυτή μόνο εύλογα εισοδήματα, εθιμικά τέλη και φεουδαρχικές υπηρεσίες. Θα το κάνει αυτό χωρίς να προκαλεί καταστροφή ή βλάβες σε ανθρώπους ή περιουσία. Αν έχουμε παραχωρήσει την επιμέλεια της γης σε σερίφη , ή σε οποιοδήποτε άτομο υπόλογο σε εμάς για τα εισοδήματα, και διαπράξει καταστροφή ή βλάβη, θα αξιώσουμε αποζημίωση από αυτόν, και θα εμπιστευθούμε τη γη σε δύο άξιους και συνετούς άνδρες του ίδιου φέουδου, που θα είναι υπόλογοι για τα εισοδήματα σε εμάς ή στο πρόσωπο στο οποίο τα έχουμε αναθέσει. Αν έχουμε παραχωρήσει ή πουλήσει σε οποιονδήποτε την επιμέλεια μιας τέτοιας γης, και αυτός προκαλέσει καταστροφή ή βλάβη, θα απολέσει την επιμέλεια, η οποία θα παραχωρηθεί σε δύο άξιους και συνετούς άνδρες του ίδιου φέουδου, οι οποίοι επίσης θα είναι υπόλογοι σε εμάς.

5. Εφόσον ένας επιμελητής έχει την επιμέλεια μιας τέτοιας γης, θα συντηρεί τις οικίες, τα πάρκα, τις λίμνες, τους μύλους και οτιδήποτε άλλο συνδέεται με αυτή, από τα έσοδα της ίδιας της γης. Όταν ο κληρονόμος ενηλικιωθεί, θα του αποδοθεί όλη η γη, πλήρως εφοδιασμένη με άροτρα και όλα τα εργαλεία της γεωργίας που απαιτεί η εποχή και τα οποία μπορούν εύλογα να υπάρχουν από τα εισοδήματα της γης.

6. Οι κληρονόμοι μπορούν να δοθούν σε γάμο, αλλά όχι με άτομα κατώτερης κοινωνικής τάξης. Πριν λάβει χώρα γάμος, θα ενημερώνεται για αυτόν ο πλησιέστερος συγγενής του κληρονόμου.

7. Με τον θάνατο του συζύγου της, μια χήρα θα έχει το μερίδιο και την κληρονομιά του γάμου της άμεσα και χωρίς καθυστερήσεις. Δεν θα πληρώσει τίποτα για το μερίδιο της ή για την κληρονομιά οποιασδήποτε περιουσίας ανήκε από κοινού σε αυτή και τον σύζυγο της την ημέρα του θανάτου του. Μπορεί να παραμείνει στην οικία του συζύγου της για σαράντα ημέρες μετά τον θάνατο του, και σε αυτό το διάστημα θα της αποδοθεί το μερίδιό της από την περιουσία του.

8. Καμία χήρα δεν θα υποχρεωθεί να παντρευτεί, εφόσον επιθυμεί να παραμείνει ανύπαντρη. Όμως πρέπει να δώσει εγγύηση ότι δεν θα παντρευτεί χωρίς βασιλική συγκατάθεση αν έχει κτήματα του Στέμματος, ή χωρίς τη συγκατάθεση όποιου άλλου άρχοντα του οποίου κατέχει κτήματα.

9. Ούτε εμείς ούτε οι αξιωματούχοι μας δεν θα κατάσχουν καμία γη ή εισόδημα, εφόσον ο οφειλέτης κατέχει κινητή περιουσία που επαρκεί για την εξόφληση του χρέους. Οι εγγυήσεις του οφειλέτη δεν θα κατασχεθούν εφόσον ο οφειλέτης μπορεί να εξοφλήσει το χρέος του. Αν ο οφειλέτης δεν μπορεί να εξοφλήσει το χρέος, οι εγγυήσεις του θα κατασχεθούν. Οι δανειστές, αν επιθυμούν, μπορούν να έχουν τη γη και τα εισοδήματα του οφειλέτη μέχρι να εξοφληθούν για το χρέος του, εκτός αν ο οφειλέτης μπορεί να αποδείξει ότι εξόφλησε την υποχρέωση του απέναντί τους.

10. Αν κάποιος που έχει δανειστεί χρήματα από Εβραίους πεθάνει πριν εξοφλήσει το χρέος, ο κληρονόμος του δεν θα καταβάλει τόκους για το χρέος όσο παραμένει ανήλικος, ανεξάρτητα από ποιον προέρχεται το δικαίωμα κτήσης των κτημάτων του. Αν ένα τέτοιο χρέος πέσει στα χέρια του Στέμματος, δεν θα εισπράξουμε τίποτα πέρα από το αρχικό κεφάλαιο που ορίζεται στο χρέος.

11. Αν ένας άντρας πεθάνει οφείλοντας χρήματα σε Εβραίους, η σύζυγος του μπορεί να έχει το μερίδιο της χωρίς να πληρώσει τίποτα έναντι του χρέους. Αν αφήσει παιδιά που είναι ανήλικα, οι ανάγκες τους μπορεί επίσης να καλυφθούν κλίμακα ανάλογη προς το μέγεθος των κτημάτων. Το χρέος θα καταβληθεί από το καθαρό υπόλοιπο της κληρονομιάς, αφού κρατηθεί ό,τι οφείλει στους φεουδάρχες του. Χρέη οφειλόμενα σε άλλους πέρα από Εβραίους θα αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο.

12. Δεν θα επιβάλλουμε στο βασίλειο μας αντισήκωμαή βοήθημαχωρίς τη γενική συναίνεσή του, εκτός αν είναι λύτρα για το πρόσωπό μας, ή για να καταστήσουμε ιππότη τον μεγαλύτερο γιο μας, ή (μια φορά) για να παντρέψουμε τη μεγαλύτερη κόρη μας. Για αυτούς τους σκοπούς μπορεί να επιβληθεί μόνο εύλογο βοήθημα. Τα βοηθήματα από την πόλη του Λονδίνου θα αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο.

13. Η πόλη του Λονδίνου θα απολαμβάνει όλες τις αρχαίες ελευθερίες της και τις απαλλαγές της από δασμούς, τόσο στη στεριά όσο και στο νερό. Επίσης επιθυμούμε και παραχωρούμε ότι και όλες οι άλλες πόλεις, δήμοι, κωμοπόλεις και λιμάνια θα απολαμβάνουν όλες τις ελευθερίες τους και τις απαλλαγές τους από δασμούς.  

14. Για να εξασφαλίσουμε τη γενική συναίνεση του βασιλείου για την επιβολή βοήθειας-εκτός από τις τρεις περιπτώσεις που προσδιορίστηκαν παραπάνω-ή αντισηκώματος, θα ειδοποιούμε τους αρχιεπισκόπους, τους επισκόπους, τους ηγουμένους, τους κομήτες και τους μεγαλύτερους βαρόνου ατομικά με επιστολές. Σε εκείνους που κατέχουν κτήματα απευθείας από εμάς θα αποστέλλουμε γενική κλήση διαμέσου των σερίφηδων και άλλων αξιωματούχων για να προσέλθουν μια προκαθορισμένη ημέρα (για την οποία θα ειδοποιούνται τουλάχιστον σαράντα ημέρες νωρίτερα) σε ένα προκαθορισμένο μέρος. Σε όλες τις επιστολές κλήσης θα αναγράφεται το αίτιο της κλήσης. Όταν έχει πραγματοποιηθεί μια κλήση, οι εργασίες που έχουν οριστεί για εκείνη τη μέρα θα προχωρήσουν σύμφωνα με την απόφαση των παρόντων, ακόμη και αν δεν έχουν εμφανιστεί όλοι εκείνοι που κλήθηκαν.

15.  Στο μέλλον δεν θα επιτρέπουμε σε κανέναν να επιβάλλει βοήθημα στους ελεύθερους υπηκόους του, παρά μόνο ως λύτρα για το πρόσωπό του, για να καταστήσει τον μεγαλύτερο γιο του ιππότη, και (μια φορά) για να παντρέψει τη μεγαλύτερη κόρη του. Για αυτούς τους σκοπούς μπορεί να επιβληθεί μόνο ένα εύλογο βοήθημα.

16.  Κανείς δεν θα υποχρεωθεί να προσφέρει για ένα φέουδο ιππότη ή για άλλη ελεύθερη ιδιοκτησία γης περισσότερες υπηρεσίες από εκείνες που του αναλογούν.

17.  Οι συνηθισμένες δίκες δεν θα ακολουθούν τη βασιλική αυλή στις μετακινήσεις της, αλλά θα πραγματοποιούνται σε ένα σταθερό μέρος.

18.  Οι δίκες για υποθέσεις πρόσφατης κατάσχεσης 6, θανάτου προγόνου7, και τελευταίας παρουσίασης θα πραγματοποιούνται μόνο στο δικαστήριο της αρμόδιας κομητείας. Εμείς ή, σε απουσία μας στο εξωτερικό, ο αρχιδικαστής μας, θα αποστέλλουμε δύο δικαστές σε κάθε κομητεία τέσσερις φορές το χρόνο, και αυτοί οι δικαστές, με τέσσερις ιππότες της κομητείας που εκλέγονται από την ίδια την κομητεία, θα εκδικάζουν τις αγωγές στο δικαστήριο της κομητείας την ημέρα και στον τόπο που συνεδριάζει το δικαστήριο.

19. Αν κάποιες αγωγές δεν μπορούν να εκδικαστούν την ημέρα του δικαστηρίου της κομητείας, θα παραμένουν εκεί τόσοι ιππότες και γαιοκτήμονες, από εκείνους που παραβρέθηκαν στο δικαστήριο, όσοι είναι απαραίτητοι για την απονομή δικαιοσύνης, λαμβανομένου υπόψη του όγκου εργασίας που πρέπει να διεκπεραιωθεί.

20. Για ασήμαντα αδικήματα, ένας ελεύθερος άνθρωπος θα υποχρεούται να καταβάλλει πρόστιμο σε αναλογία προς τη σοβαρότητα του αδικήματος, και για τα σοβαρά αδικήματα αντίστοιχα, αλλά το πρόστιμο δεν θα είναι τόσο βαρύ ώστε να του στερεί τα μέσα βιοπορισμού του. Με τον ίδιο τρόπο, η τιμωρία θα φείδεται του εμπορεύματος ενός εμπόρου και των γεωργικών εργαλείων ενός γεωργού, αν οι υποθέσεις εκδικαστούν από βασιλικό δικαστήριο. Κανένα από αυτά τα πρόστιμα δεν θα επιβάλλεται παρά μόνο με την ένορκη αξιολόγηση ευυπόληπτων ανδρών της γειτονιάς.

21.  Οι κομήτες και οι βαρόνοι θα τιμωρούνται με πρόστιμα μόνο από ίσους τους, και ανάλογα με τη σοβαρότητα του αδικήματός τους.

22.  Πρόστιμο που επιβάλλεται επί της λαϊκής περιουσίας κληρικού θα αξιολογείται με τις ίδιες αρχές, χωρίς να εξετάζεται η αξία της εκκλησιαστικής του προσόδου.

23. Καμία πόλη και κανένα άτομο δεν θα υποχρεωθούν να κατασκευάσουν γέφυρα σε ποταμό παρά μόνο εκείνοι που έχουν παλαιά υποχρέωση να το πράξουν.

24.  Κανένας σερίφης, κοντόσταβλος , δικαστικός ή άλλος αξιωματούχος δεν θα εκδικάζει αγωγές που πρέπει να εκδικάζονται από τους βασιλικούς δικαστές.

25.  Κάθε κομητεία, υποδιαίρεση κομητείας και δεκάτη θα παραμείνει στο παλαιό της μίσθωμα, χωρίς αύξηση, εκτός από τα βασιλικά κτήματα.

26. Αν κατά τον θάνατο ενός άνδρα που κατέχει μη εκκλησιαστικά κτήματα του Στέμματος ένας σερίφης ή βασιλικός αξιωματούχος παρουσιάσει βασιλικά έγγραφα που αποδείχνουν την οφειλή χρέους στο Στέμμα, θα είναι νόμιμο να κατάσχουν και να καταγράψουν την κινητή περιουσία που βρίσκονται στα κτήματα του νεκρού μέχρι της αξίας του χρέους, όπως αυτή εκτιμάται από άξιους άνδρες. Τίποτα δεν θα αφαιρεθεί μέχρι να αποπληρωθεί όλο το χρέος, και τότε το υπόλοιπο θα δοθεί στους εκτελεστές για να εκτελέσουν τη διαθήκη του νεκρού. Αν δεν οφείλεται χρέος στο Στέμμα, όλη η κινητή περιουσία θα θεωρηθεί ιδιοκτησία του νεκρού, εκτός από τα εύλογα μερίδια της συζύγου και των παιδιών του.

27. Αν ένας ελεύθερος άνθρωπος πεθάνει χωρίς διαθήκη, η κινητή περιουσία του θα μοιραστεί ανάμεσα στους συγγενείς και τους φίλους του, υπό την επίβλεψη της Εκκλησίας. Τα δικαιώματα των οφειλετών του θα διατηρηθούν.

28. Κανείς κοντόσταβλος ή άλλος βασιλικός αξιωματούχος δεν θα πάρει σιτηρά ή άλλα κινητά αγαθά από κανέναν χωρίς άμεση πληρωμή, εκτός αν ο πωλητής εκούσια δέχεται την αναβολή της.

29. Κανείς κοντόσταβλος δεν μπορεί να αναγκάσει έναν ιππότη να πληρώσει χρήματα για φρουρά σε κάστρο αν ο ιππότης είναι διατεθειμένος να αναλάβει τη φρουρά προσωπικά, ή με εύλογη δικαιολογία να βρει έναν άλλο κατάλληλο άνδρα για να τον αντικαταστήσει. Ο ιππότης που θα σταλεί για στρατιωτική υπηρεσία απαλλάσσεται από τα καθήκοντα της φρουράς για τη διάρκεια της υπηρεσίας του.

30. Κανείς σερίφης, βασιλικός αξιωματούχος ή άλλο άτομο δεν θα πάρει άλογα ή άμαξες για μεταφορά από ελεύθερο άνθρωπο χωρίς τη συγκατάθεση του.

31.  Ούτε εμείς ούτε κανείς βασιλικός αξιωματούχος δεν θα πάρουμε ξύλα για το κάστρο μας, ή για οποιονδήποτε άλλο σκοπό, χωρίς τη συγκατάθεση του ιδιοκτήτη.

Η Μάγκνα Κάρτα (Μέγας Χάρτης) είναι ένας χάρτης δικαιωμάτων που αναγκάστηκε να παραχωρήσει ο βασιλιάς της Αγγλίας Ιωάννης ο Ακτήμονας στους ευγενείς, στον κλήρο και στην εμπορική και αγροτική τάξη. Είναι γραμμένος στα λατινικά, και γι’ αυτό έχει γίνει γνωστός με τη λατινική ονομασία του. Ο βασιλιάς δεν σεβάστηκε τις υποσχέσεις που είχε δώσει το 1213, οπότε το Πάσχα του 1215 μια ομάδα βαρόνων συμμάχησε για να τον υποχρεώσει να αποκηρύξει τις αυθαιρεσίες του. 

 Η ενέργεια αυτή είχε ως αποτέλεσμα να εγκαταλείψουν τον βασιλιά όλοι σχεδόν οι ευγενείς, ο κλήρος και ο λαός και να τον αναγκάσουν να υπογράψει στις 17 Ιουνίου 1215, στο Ρουνιμέντε του Ουίνδσορ, το κείμενο που του πρότειναν οι βαρόνοι.

Από τις σημαντικότερες διατάξεις της Μάγκνα Κάρτα είναι αυτές που αναφέρονται στον σεβασμό της προσωπικής ελευθερίας του ατόμου, την απαγόρευση δηλαδή της φυλάκισης, εξορίας ή τιμωρίας χωρίς προηγούμενη δικαστική απόφαση, στην υποχρέωση του βασιλιά να ζητά τη συγκατάθεση του Μεγάλου Συμβουλίου για την επιβολή φόρων και, τέλος, στην αναγνώριση των εξουσιών του Μεγάλου Συμβουλίου (που εξελίχτηκε στο σημερινό Κοινοβούλιο). Αρχικά η Μάγκνα Κάρτα ήταν ένα συμβιβαστικό κείμενο για την ισοστάθμιση των δικαιωμάτων του βασιλιά και των φεουδαρχών, αλλά σταδιακά, με μια αργή και επίμοχθη διαδικασία, τα ευεργετήματα που καθιέρωνε επεκτάθηκαν σ’ ολόκληρο τον λαό. Θεωρείται το πρώτο συνταγματικό κείμενο της Αγγλίας και η βάση των ελευθεριών της. 
Το κείμενο αποτελεί αποτέλεσμα πολλών διαπραγματεύσεων. Οι περισσότεροι όροι του αφορούν μάλλον συγκεκριμένα και μακροχρόνια παράπονα παρά γενικές νομικές αρχές. Μερικά από αυτά τα παράπονα είναι προφανή, αλλά μπορούμε να τα κατανοήσουμε μόνο μέσα στο πλαίσιο της φεουδαρχικής κοινωνίας στην οποία προέκυψαν. 

                                                           **************************

Ο Ιωάννης, ελέω Θεού Βασιλιάς της Αγγλίας, Κύριος της Ιρλανδίας, Δούκας της Νορμανδίας και της Ακουιτανίας, και Κόμης της Ανδεγαυίας, προς τον αρχιεπίσκοπο, τους επισκόπους, τους ηγουμένους, τους κόμητες, τους βαρόνους, τους δικαστές, τους δασονόμους, τους σερίφηδες, τους οικονόμους, τους υπηρέτες, και όλους τους αστυνόμους και τους υποτελείς υπηκόους, χαίρετε. Σας γνωρίζουμε, ότι σεβόμενοι τον Θεό και για τη σωτηρία της ψυχής μας, και των ψυχών όλων των προγόνων και κληρονόμων μας, και προς τιμή του Θεού και για την προαγωγή της αγίας Εκκλησίας του και για την αποκατάσταση του βασιλείου μας, αποδεχόμαστε τα παρακάτω με τη συμβουλή των ευσεβών πατέρων μας, Στίβεν, αρχιεπισκόπου του Κάντερμπερι, πατριάρχη όλης της Αγγλίας και καρδιναλίου της αγίας Ρωμαϊκής Εκκλησίας, Χένρι, αρχιεπισκόπου του Δουβλίνου, Γουίλιαμ του Λονδίνου, Πίτερ του Γουίντσεστερ, Τζόσελιν του Μπαθ και Γκλαστονμπέρι, Χιου του Λίνκολ, Γουόλτερ του Γούστερ, Γουίλιαμ του Κόβεντρι, Μπένεντικτ του Ρότσεστερ, επισκόπων του Διδασκάλου Πάντουλφ, υποδιακόνου και μέλους της οικίας του κυρίου μας του Πάπα, του αδελφού Εϊμέρικ (επικεφαλής των Ναϊτών της Αγγλίας), και των επιφανών ανδρών Γουίλιαμ Μάρσαλ, κόμη του Πέμπρουκ, Γουίλιαμ, κόμη του Σόλσμπερι, Γουίλιαμ, κόμη του Γουόρεν, Γουίλιαμ, κόμη του Αρούντελ, Άλαν του Γκάλογουεϊ (κοντόσταβλου της Σκωτίας), Γουόρεν Φιτζ Τζέρολντ, Πίτερ Φιτζ Χέρμπερτ, Χιούμπερτ Ντε Μπεργκ (επιμελητή του Πουατού), Χιου Ντε Νεβίλ, Μάθιου Φιτζ Χέμπερτ, Τόμας Μπάσετ, Άλαν Μπάσετ, Φίλιπ ντ’ Ομπίνι, Ρόμπερτ του Ρόπλεϊ, Τζον Μάρσαλ, Τζον Φιτζ Χιου, και άλλων, υποτελών μας.

1. Κατά πρώτο αποδεχθήκαμε απέναντι στον Θεό, και μέσα από αυτό τον χάρτη επικυρώσαμε για μας και τους κληρονόμους μας για πάντα, ότι η Αγγλική Εκκλησία θα είναι ελεύθερη, και θα έχει τα δικαιώματα της πλήρη και τις ελευθερίες της απαραβίαστες. Το γεγονός ότι επιθυμούμε να τηρείται αυτό είναι προφανές ότι με καθαρή και αβίαστη θέληση, και πριν προκύψει η διαφωνία μεταξύ ημών και των βαρόνων μας, παραχωρήσαμε και επικυρώσαμε με καταστατικό χάρτη την ελευθερία των εκλογών της Εκκλησίας, η οποία θεωρείται σημαντικότατη και πολύ ουσιαστική, και εξασφαλίσαμε την επικύρωσή της από τον Πάπα Ινοκέντιο Γ’. Αυτή την ελευθερία θα την τηρούμε οι ίδιοι, και επιθυμούμε να τηρείται με καλή πίστη από τους κληρονόμους μας για πάντα.

 ΠΡΟΣ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΣ ΥΠΗΚΟΟΥΣ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΜΑΣ εκχωρήσαμε επίσης, για μας και τους κληρονόμους μας για πάντα, όλες τις παρακάτω ελευθερίες, που θα τις έχουν και θα τις διατηρούν αυτοί και οι κληρονόμοι τους, από εμάς και τους κληρονόμους μας για πάντα.

2. Αν πεθάνει κάποιος από τους κόμητες ή τους βαρόνους μας, ή άλλο άτομο που κατέχει γη από το Στέμμα για στρατιωτική υπηρεσία , και κατά τον θάνατο του ο κληρονόμος του είναι ενήλικος και οφείλει φόρο διαδοχής , ο κληρονόμος θα μπορεί να έχει την κληρονομιά του με την καταβολή του φόρου διαδοχής. Δηλαδή, ο κληρονόμος ή οι κληρονόμοι ενός κόμη θα καταβάλλουν 100 λίρες για όλη τη βαρονία του κόμη, ο κληρονόμος ή οι κληρονόμοι ενός βαρόνου 100 λίρες για όλη τη βαρονία, ο κληρονόμος ή οι κληρονόμοι ενός ιππότη 100 σελίνια κατά το μέγιστο για το σύνολο του φέουδου ενός ιππότη και αυτός που οφείλει λιγότερα θα καταβάλει λιγότερα σύμφωνα με την αρχαία χρήση των φέουδων.

3. Αν όμως ο κληρονόμος οποιουδήποτε τέτοιου άρχοντα είναι ανήλικος και κηδεμονευόμενος, θα έχει την κληρονομιά του όταν ενηλικιωθεί χωρίς να καταβάλλει φόρο διαδοχής ή πρόστιμο.

4. Ο επιμελητής της γης ενός κληρονόμου που είναι ανήλικος θα παίρνει από αυτή μόνο εύλογα εισοδήματα, εθιμικά τέλη και φεουδαρχικές υπηρεσίες. Θα το κάνει αυτό χωρίς να προκαλεί καταστροφή ή βλάβες σε ανθρώπους ή περιουσία. Αν έχουμε παραχωρήσει την επιμέλεια της γης σε σερίφη , ή σε οποιοδήποτε άτομο υπόλογο σε εμάς για τα εισοδήματα, και διαπράξει καταστροφή ή βλάβη, θα αξιώσουμε αποζημίωση από αυτόν, και θα εμπιστευθούμε τη γη σε δύο άξιους και συνετούς άνδρες του ίδιου φέουδου, που θα είναι υπόλογοι για τα εισοδήματα σε εμάς ή στο πρόσωπο στο οποίο τα έχουμε αναθέσει. Αν έχουμε παραχωρήσει ή πουλήσει σε οποιονδήποτε την επιμέλεια μιας τέτοιας γης, και αυτός προκαλέσει καταστροφή ή βλάβη, θα απολέσει την επιμέλεια, η οποία θα παραχωρηθεί σε δύο άξιους και συνετούς άνδρες του ίδιου φέουδου, οι οποίοι επίσης θα είναι υπόλογοι σε εμάς.

5. Εφόσον ένας επιμελητής έχει την επιμέλεια μιας τέτοιας γης, θα συντηρεί τις οικίες, τα πάρκα, τις λίμνες, τους μύλους και οτιδήποτε άλλο συνδέεται με αυτή, από τα έσοδα της ίδιας της γης. Όταν ο κληρονόμος ενηλικιωθεί, θα του αποδοθεί όλη η γη, πλήρως εφοδιασμένη με άροτρα και όλα τα εργαλεία της γεωργίας που απαιτεί η εποχή και τα οποία μπορούν εύλογα να υπάρχουν από τα εισοδήματα της γης.

6. Οι κληρονόμοι μπορούν να δοθούν σε γάμο, αλλά όχι με άτομα κατώτερης κοινωνικής τάξης. Πριν λάβει χώρα γάμος, θα ενημερώνεται για αυτόν ο πλησιέστερος συγγενής του κληρονόμου.

7. Με τον θάνατο του συζύγου της, μια χήρα θα έχει το μερίδιο και την κληρονομιά του γάμου της άμεσα και χωρίς καθυστερήσεις. Δεν θα πληρώσει τίποτα για το μερίδιο της ή για την κληρονομιά οποιασδήποτε περιουσίας ανήκε από κοινού σε αυτή και τον σύζυγο της την ημέρα του θανάτου του. Μπορεί να παραμείνει στην οικία του συζύγου της για σαράντα ημέρες μετά τον θάνατο του, και σε αυτό το διάστημα θα της αποδοθεί το μερίδιό της από την περιουσία του.

8. Καμία χήρα δεν θα υποχρεωθεί να παντρευτεί, εφόσον επιθυμεί να παραμείνει ανύπαντρη. Όμως πρέπει να δώσει εγγύηση ότι δεν θα παντρευτεί χωρίς βασιλική συγκατάθεση αν έχει κτήματα του Στέμματος, ή χωρίς τη συγκατάθεση όποιου άλλου άρχοντα του οποίου κατέχει κτήματα.

9. Ούτε εμείς ούτε οι αξιωματούχοι μας δεν θα κατάσχουν καμία γη ή εισόδημα, εφόσον ο οφειλέτης κατέχει κινητή περιουσία που επαρκεί για την εξόφληση του χρέους. Οι εγγυήσεις του οφειλέτη δεν θα κατασχεθούν εφόσον ο οφειλέτης μπορεί να εξοφλήσει το χρέος του. Αν ο οφειλέτης δεν μπορεί να εξοφλήσει το χρέος, οι εγγυήσεις του θα κατασχεθούν. Οι δανειστές, αν επιθυμούν, μπορούν να έχουν τη γη και τα εισοδήματα του οφειλέτη μέχρι να εξοφληθούν για το χρέος του, εκτός αν ο οφειλέτης μπορεί να αποδείξει ότι εξόφλησε την υποχρέωση του απέναντί τους.

10. Αν κάποιος που έχει δανειστεί χρήματα από Εβραίους πεθάνει πριν εξοφλήσει το χρέος, ο κληρονόμος του δεν θα καταβάλει τόκους για το χρέος όσο παραμένει ανήλικος, ανεξάρτητα από ποιον προέρχεται το δικαίωμα κτήσης των κτημάτων του. Αν ένα τέτοιο χρέος πέσει στα χέρια του Στέμματος, δεν θα εισπράξουμε τίποτα πέρα από το αρχικό κεφάλαιο που ορίζεται στο χρέος.

11. Αν ένας άντρας πεθάνει οφείλοντας χρήματα σε Εβραίους, η σύζυγος του μπορεί να έχει το μερίδιο της χωρίς να πληρώσει τίποτα έναντι του χρέους. Αν αφήσει παιδιά που είναι ανήλικα, οι ανάγκες τους μπορεί επίσης να καλυφθούν κλίμακα ανάλογη προς το μέγεθος των κτημάτων. Το χρέος θα καταβληθεί από το καθαρό υπόλοιπο της κληρονομιάς, αφού κρατηθεί ό,τι οφείλει στους φεουδάρχες του. Χρέη οφειλόμενα σε άλλους πέρα από Εβραίους θα αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο.

12. Δεν θα επιβάλλουμε στο βασίλειο μας αντισήκωμαή βοήθημαχωρίς τη γενική συναίνεσή του, εκτός αν είναι λύτρα για το πρόσωπό μας, ή για να καταστήσουμε ιππότη τον μεγαλύτερο γιο μας, ή (μια φορά) για να παντρέψουμε τη μεγαλύτερη κόρη μας. Για αυτούς τους σκοπούς μπορεί να επιβληθεί μόνο εύλογο βοήθημα. Τα βοηθήματα από την πόλη του Λονδίνου θα αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο.

13. Η πόλη του Λονδίνου θα απολαμβάνει όλες τις αρχαίες ελευθερίες της και τις απαλλαγές της από δασμούς, τόσο στη στεριά όσο και στο νερό. Επίσης επιθυμούμε και παραχωρούμε ότι και όλες οι άλλες πόλεις, δήμοι, κωμοπόλεις και λιμάνια θα απολαμβάνουν όλες τις ελευθερίες τους και τις απαλλαγές τους από δασμούς.  

14. Για να εξασφαλίσουμε τη γενική συναίνεση του βασιλείου για την επιβολή βοήθειας-εκτός από τις τρεις περιπτώσεις που προσδιορίστηκαν παραπάνω-ή αντισηκώματος, θα ειδοποιούμε τους αρχιεπισκόπους, τους επισκόπους, τους ηγουμένους, τους κομήτες και τους μεγαλύτερους βαρόνου ατομικά με επιστολές. Σε εκείνους που κατέχουν κτήματα απευθείας από εμάς θα αποστέλλουμε γενική κλήση διαμέσου των σερίφηδων και άλλων αξιωματούχων για να προσέλθουν μια προκαθορισμένη ημέρα (για την οποία θα ειδοποιούνται τουλάχιστον σαράντα ημέρες νωρίτερα) σε ένα προκαθορισμένο μέρος. Σε όλες τις επιστολές κλήσης θα αναγράφεται το αίτιο της κλήσης. Όταν έχει πραγματοποιηθεί μια κλήση, οι εργασίες που έχουν οριστεί για εκείνη τη μέρα θα προχωρήσουν σύμφωνα με την απόφαση των παρόντων, ακόμη και αν δεν έχουν εμφανιστεί όλοι εκείνοι που κλήθηκαν.

15.  Στο μέλλον δεν θα επιτρέπουμε σε κανέναν να επιβάλλει βοήθημα στους ελεύθερους υπηκόους του, παρά μόνο ως λύτρα για το πρόσωπό του, για να καταστήσει τον μεγαλύτερο γιο του ιππότη, και (μια φορά) για να παντρέψει τη μεγαλύτερη κόρη του. Για αυτούς τους σκοπούς μπορεί να επιβληθεί μόνο ένα εύλογο βοήθημα.

16.  Κανείς δεν θα υποχρεωθεί να προσφέρει για ένα φέουδο ιππότη ή για άλλη ελεύθερη ιδιοκτησία γης περισσότερες υπηρεσίες από εκείνες που του αναλογούν.

17.  Οι συνηθισμένες δίκες δεν θα ακολουθούν τη βασιλική αυλή στις μετακινήσεις της, αλλά θα πραγματοποιούνται σε ένα σταθερό μέρος.

18.  Οι δίκες για υποθέσεις πρόσφατης κατάσχεσης 6, θανάτου προγόνου7, και τελευταίας παρουσίασης θα πραγματοποιούνται μόνο στο δικαστήριο της αρμόδιας κομητείας. Εμείς ή, σε απουσία μας στο εξωτερικό, ο αρχιδικαστής μας, θα αποστέλλουμε δύο δικαστές σε κάθε κομητεία τέσσερις φορές το χρόνο, και αυτοί οι δικαστές, με τέσσερις ιππότες της κομητείας που εκλέγονται από την ίδια την κομητεία, θα εκδικάζουν τις αγωγές στο δικαστήριο της κομητείας την ημέρα και στον τόπο που συνεδριάζει το δικαστήριο.

19. Αν κάποιες αγωγές δεν μπορούν να εκδικαστούν την ημέρα του δικαστηρίου της κομητείας, θα παραμένουν εκεί τόσοι ιππότες και γαιοκτήμονες, από εκείνους που παραβρέθηκαν στο δικαστήριο, όσοι είναι απαραίτητοι για την απονομή δικαιοσύνης, λαμβανομένου υπόψη του όγκου εργασίας που πρέπει να διεκπεραιωθεί.

20. Για ασήμαντα αδικήματα, ένας ελεύθερος άνθρωπος θα υποχρεούται να καταβάλλει πρόστιμο σε αναλογία προς τη σοβαρότητα του αδικήματος, και για τα σοβαρά αδικήματα αντίστοιχα, αλλά το πρόστιμο δεν θα είναι τόσο βαρύ ώστε να του στερεί τα μέσα βιοπορισμού του. Με τον ίδιο τρόπο, η τιμωρία θα φείδεται του εμπορεύματος ενός εμπόρου και των γεωργικών εργαλείων ενός γεωργού, αν οι υποθέσεις εκδικαστούν από βασιλικό δικαστήριο. Κανένα από αυτά τα πρόστιμα δεν θα επιβάλλεται παρά μόνο με την ένορκη αξιολόγηση ευυπόληπτων ανδρών της γειτονιάς.

21.  Οι κομήτες και οι βαρόνοι θα τιμωρούνται με πρόστιμα μόνο από ίσους τους, και ανάλογα με τη σοβαρότητα του αδικήματός τους.

22.  Πρόστιμο που επιβάλλεται επί της λαϊκής περιουσίας κληρικού θα αξιολογείται με τις ίδιες αρχές, χωρίς να εξετάζεται η αξία της εκκλησιαστικής του προσόδου.

23. Καμία πόλη και κανένα άτομο δεν θα υποχρεωθούν να κατασκευάσουν γέφυρα σε ποταμό παρά μόνο εκείνοι που έχουν παλαιά υποχρέωση να το πράξουν.

24.  Κανένας σερίφης, κοντόσταβλος , δικαστικός ή άλλος αξιωματούχος δεν θα εκδικάζει αγωγές που πρέπει να εκδικάζονται από τους βασιλικούς δικαστές.

25.  Κάθε κομητεία, υποδιαίρεση κομητείας και δεκάτη θα παραμείνει στο παλαιό της μίσθωμα, χωρίς αύξηση, εκτός από τα βασιλικά κτήματα.

26. Αν κατά τον θάνατο ενός άνδρα που κατέχει μη εκκλησιαστικά κτήματα του Στέμματος ένας σερίφης ή βασιλικός αξιωματούχος παρουσιάσει βασιλικά έγγραφα που αποδείχνουν την οφειλή χρέους στο Στέμμα, θα είναι νόμιμο να κατάσχουν και να καταγράψουν την κινητή περιουσία που βρίσκονται στα κτήματα του νεκρού μέχρι της αξίας του χρέους, όπως αυτή εκτιμάται από άξιους άνδρες. Τίποτα δεν θα αφαιρεθεί μέχρι να αποπληρωθεί όλο το χρέος, και τότε το υπόλοιπο θα δοθεί στους εκτελεστές για να εκτελέσουν τη διαθήκη του νεκρού. Αν δεν οφείλεται χρέος στο Στέμμα, όλη η κινητή περιουσία θα θεωρηθεί ιδιοκτησία του νεκρού, εκτός από τα εύλογα μερίδια της συζύγου και των παιδιών του.

27. Αν ένας ελεύθερος άνθρωπος πεθάνει χωρίς διαθήκη, η κινητή περιουσία του θα μοιραστεί ανάμεσα στους συγγενείς και τους φίλους του, υπό την επίβλεψη της Εκκλησίας. Τα δικαιώματα των οφειλετών του θα διατηρηθούν.

28. Κανείς κοντόσταβλος ή άλλος βασιλικός αξιωματούχος δεν θα πάρει σιτηρά ή άλλα κινητά αγαθά από κανέναν χωρίς άμεση πληρωμή, εκτός αν ο πωλητής εκούσια δέχεται την αναβολή της.

29. Κανείς κοντόσταβλος δεν μπορεί να αναγκάσει έναν ιππότη να πληρώσει χρήματα για φρουρά σε κάστρο αν ο ιππότης είναι διατεθειμένος να αναλάβει τη φρουρά προσωπικά, ή με εύλογη δικαιολογία να βρει έναν άλλο κατάλληλο άνδρα για να τον αντικαταστήσει. Ο ιππότης που θα σταλεί για στρατιωτική υπηρεσία απαλλάσσεται από τα καθήκοντα της φρουράς για τη διάρκεια της υπηρεσίας του.

30. Κανείς σερίφης, βασιλικός αξιωματούχος ή άλλο άτομο δεν θα πάρει άλογα ή άμαξες για μεταφορά από ελεύθερο άνθρωπο χωρίς τη συγκατάθεση του.

31.  Ούτε εμείς ούτε κανείς βασιλικός αξιωματούχος δεν θα πάρουμε ξύλα για το κάστρο μας, ή για οποιονδήποτε άλλο σκοπό, χωρίς τη συγκατάθεση του ιδιοκτήτη.