ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ, ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ & ΜΕΛΕΤΕΣ

ANΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΥΝΕΠΕΙΩΝ ΤΗΣ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗΣ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΕΚΠΟΜΠΩΝ ΡΥΠΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ Ε.Ε.

ShipTracks ma1 - Σόλων ΜΚΟ
image_pdfimage_print

ShipTracks ma1 - Σόλων ΜΚΟΗ Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε ανάλυση του κόστους, των ωφελειών και των δυνητικών επιλογών όσον αφορά την αναβάθμιση του στόχου περιορισμού των αερίων θερμοκηπίου στην  ΕΕ για το 2020, από 20% σε 30%.
       
Η ανακοίνωση αυτή είναι απόρροια της ανακοίνωσης της Επιτροπής με τον τίτλο «Τρόποι αναζωογόνησης των διεθνών διαπραγματεύσεων για το κλίμα» και του αιτήματος του Συμβουλίου για υποβολή εκτίμησης των επιπτώσεων που θα είχε η υπό αίρεση στροφή προς μείωση των εκπομπών κατά 30%.

Εξετάζονται επίσης τα μέτρα που λαμβάνονται για τη στήριξη των ενεργοβόρων βιομηχανιών προ του κινδύνου διαρροής άνθρακα, όπως επιβάλλει η οδηγία για το σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών (ΣΕΔΕ/ETS). Από την ανακοίνωση προκύπτει ότι η μείωση των εκπομπών στην ΕΕ λόγω της οικονομικής κρίσης, σε συνδυασμό με την πτώση των τιμών του διοξειδίου του άνθρακα, έχουν μεταβάλει τις εκτιμήσεις που διατυπώθηκαν προ διετίας, όταν προτάθηκε το αναθεωρημένο ΣΕΔΕ. 
       Με βάση συνεπώς τα νέα δεδομένα, παρέχεται ανάλυση του αντίκτυπου των διαφόρων βαθμών φιλοδοξίας ως μοχλών για τον εκσυγχρονισμό της οικονομίας της ΕΕ και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας με την προώθηση της καινοτομίας στις τεχνολογίες χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών. Η ανάλυση αυτή καλύπτει τις προσπάθειες που θα χρειαστεί να καταβληθούν στους διάφορους κύριους τομείς για να περιοριστούν οι εκπομπές αερίων θερμοκηπίου κατά περισσότερο από 20%, έως 30%, εξετάζοντας επίσης τις επιπτώσεις των εν λόγω προσπαθειών και τις δυνητικές επιλογές άσκησης πολιτικής για την υλοποίησή τους. 
      Στην αξιολόγηση των εναλλακτικών λύσεων λαμβάνονται επίσης πλήρως υπόψη οι τρέχουσες συνθήκες δημοσιονομικών περιορισμών και συρρίκνωσης της οικονομίας.

       Η  Connie Hedegaard, Ευρωπαία Επίτροπος Δράσης για το Κλίμα, δήλωσε τα εξής: «Η επιλογή της αναβάθμισης ή μη του στόχου μείωσης για το 2020 από 20% σε 30% αποτελεί πολιτική απόφαση που θα κληθούν οι ηγέτες της ΕΕ να λάβουν σε εύθετο χρόνο και εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις. Είναι σαφές ότι η άμεση πολιτική προτεραιότητα έγκειται στην διαχείριση της κρίσης του ευρώ. Καθ’ οδόν όμως προς την έξοδο από την κρίση, η Επιτροπή έχει προλειάνει το έδαφος για μια εμπεριστατωμένη συζήτηση. Η απόφαση δεν πρόκειται να ληφθεί άμεσα, ελπίζω όμως ότι η ανάλυσή μας θα ενθαρρύνει τον διάλογο στα κράτη μέλη για τη μελλοντική πορεία.»


Το κόστος της επίτευξης των στόχων
       
Σε σχέση με το 2008, το κόστος επίτευξης του στόχου του 20%, σε απόλυτες τιμές, έχει μειωθεί από 70 σε 48 δισ. ευρώ (0,32% του ΑΕΠ) ετησίως μέχρι το 2020. Αυτό οφείλεται σε σειρά παραγόντων: η μικρότερη οικονομική μεγέθυνση περιόρισε τις εκπομπές, οι υψηλότερες τιμές της ενέργειας τόνωσαν την ενεργειακή απόδοση και περιόρισαν την ενεργειακή ζήτηση, ενώ η τιμή του διοξειδίου του άνθρακα διαμορφώθηκε σε επίπεδα χαμηλότερη από εκείνα που είχαν προβλεφθεί το 2008, λόγω της μεταφοράς δικαιωμάτων του ΣΕΔΕ της ΕΕ που δεν χρησιμοποιήθηκαν κατά την περίοδο της ύφεσης. 
      Ταυτόχρονα, όμως, αυτή η μείωση του κόστους σε απόλυτες τιμές εντάσσεται στο πλαίσιο μιας κρίσης που έχει περιορίσει κατά πολύ την ικανότητα των επιχειρήσεων να εξασφαλίσουν τις αναγκαίες επενδύσεις για τον βραχυπρόθεσμο εκσυγχρονισμό τους.

       Από το 20071 η ΕΕ έχει δεσμευθεί να αναβαθμίσει την επιδιωκόμενη μείωση των εκπομπών σε 30% μέχρι το 2020, εφόσον οι υπόλοιπες μείζονες οικονομίες αναλάβουν το μερίδιο προσπαθειών που τους αναλογεί στο πλαίσιο μιας παγκόσμιας συμφωνίας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Το κόστος της επίτευξης του στόχου του 30% εκτιμάται τώρα σε 81 δισ. ευρώ ετησίως μέχρι το 2020, δηλαδή 11 δισ. ευρώ περισσότερο απ’ όσο είχε υπολογιστεί προ διετίας ότι θα στοιχίσει η επίτευξη του στόχου του 20%. Ο στόχος του 30% αναμένεται να κοστίσει 33 δισ. ευρώ (0,2% του ΑΕΠ) περισσότερο από ό,τι υπολογίζεται σήμερα ότι θα κοστίσει ο στόχος του 20%.


Οικονομική μεγέθυνση με χαμηλά επίπεδα ανθρακούχων εκπομπών
       
Διάφορες χώρες ανά τον κόσμο αναγνωρίζουν το δυναμικό της πράσινης ανάπτυξης με χαμηλά επίπεδα ανθρακούχων εκπομπών, όσον αφορά τη δημιουργία νέων βιώσιμων θέσεων εργασίας και την ενίσχυση της ασφάλειας του ενεργειακού εφοδιασμού. Η πρωτοπορία της Ευρώπης στην επανάσταση αυτή δεν είναι δεδομένη, καθώς οξύνεται ο διεθνής ανταγωνισμός. 
      Ο στόχος του 20% θεωρήθηκε καίριας σημασίας για τον εκσυγχρονισμό της οικονομίας της ΕΕ αλλά τώρα πλέον, με τιμές του διοξειδίου του άνθρακα χαμηλότερες απ’ ό,τι αναμενόταν, μειώνεται το δυναμικό του ως κινήτρου για αλλαγή και καινοτομία. Επιπλέον, η Ευρώπη οφείλει να προετοιμαστεί για την επίτευξη των μακροπρόθεσμων στόχων της, ως μέλους της ομάδας των ανεπτυγμένων χωρών, που είναι η μείωση κατά 80-95% μέχρι το 2050 με βέλτιστο κόστος.


Επιλογές για τη στροφή στον στόχο του 30%
      
Στην ανακοίνωση παρατίθενται οι επιλογές για την επίτευξη του στόχου του 30% στο πλαίσιο του ΣΕΔΕ της ΕΕ καθώς και στους άλλους τομείς. Σε αυτούς συγκαταλέγονται: ο περιορισμός του αριθμού των πλειστηριαζόμενων δικαιωμάτων στο πλαίσιο του ΣΕΔΕ της ΕΕ, η θέσπιση ρυθμίσεων για την προώθηση υψηλότερης ενεργειακής απόδοσης, η ευφυής χρήση φορολογικών μέσων, ο προσανατολισμός των χρηματοδοτικών πόρων της πολιτικής της ΕΕ για τη συνοχή προς τις πράσινες επενδύσεις και η βελτίωση της περιβαλλοντικής ακεραιότητας των διεθνών πιστωτικών μορίων ανθρακούχων εκπομπών που αναγνωρίζονται στο ΣΕΔΕ της ΕΕ.

       Ένα μέτρο ελκυστικό, ακόμη και πριν από την ενδεχόμενη στροφή προς τον στόχο του 30%, θα ήταν η αξιοποίηση ορισμένων μη κατανεμημένων δωρεάν δικαιωμάτων του ΣΕΔΕ για τη βιομηχανία, ώστε να επιταχυνθεί η καινοτομία στις τεχνολογίες χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών, όπως γίνεται στο υφιστάμενο πρόγραμμα επίδειξης για καινοτόμες τεχνολογίες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα, που χρηματοδοτείται με 300 εκατομμύρια δικαιώματα εκπομπών.


Διαρροή άνθρακα
      
Η Επιτροπή εξέτασε την κατάσταση των ενεργοβόρων βιομηχανιών υπό το πρίσμα του κινδύνου «διαρροής άνθρακα» (μετεγκατάσταση της παραγωγής από την ΕΕ σε χώρες με χαλαρότερα μέτρα περιορισμού των ανθρακούχων εκπομπών).

      Το βασικό συμπέρασμα έγκειται στο ότι τα υφιστάμενα μέτρα για την πρόληψη της διαρροής άνθρακα από τις εν λόγω βιομηχανίες – κατανομή δικαιωμάτων δωρεάν και πρόσβαση σε διεθνή πιστωτικά μόρια – εξακολουθούν να είναι δικαιολογημένα. Από την ανάλυση προκύπτει επίσης ότι αν ο στόχος αναβαθμιστεί στο 30% και, συγχρόνως, άλλες χώρες εκπληρώσουν τις υποσχέσεις μείωσης που έδωσαν στο πλαίσιο της συμφωνίας της Κοπεγχάγης, ο αντίκτυπος από πλευράς διαρροής άνθρακα θα ήταν περιορισμένος, υπό την προϋπόθεση ότι θα παραμείνουν σε ισχύ τα υφιστάμενα μέτρα..

      Η Επιτροπή θα συνεχίσει να παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς τους κινδύνους διαρροής άνθρακα, ιδίως σε σχέση με τρίτες χώρες οι οποίες δεν έχουν ακόμη λάβει μέτρα περιορισμού των εκπομπών. Μεταξύ των ενδεχόμενων μέτρων για τα οποία δικαιολογείται η συνέχιση της εξέτασης, είναι η υπαγωγή των εισαγωγών στο ΣΕΔΕ της ΕΕ.


Επόμενα βήματα
Η ανακοίνωση απευθύνεται προς εξέταση στα θεσμικά όργανα της ΕΕ.

Περισσότερες πληροφορίες (στα αγγλικά):

http://ec.europa.eu/environment/climat/future_action_com.htm 
MEMO/10/215

1 : Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 8-9ης Μαρτίου 2007

(Πηγήeuropa.eu


31 
Μαΐου 2010