1

ΠΡΑΣΙΝΗ ANAΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ (Α’ Μέρος) (του Γιάννη Ζήση)

Ι. O γενικότερος προβληματικός ρόλος της αυτοδιοίκησης
ΙΙ. Προβλήματα της αυτοδιοίκησης

           «Ανάπτυξη για την ανάπτυξη είναι η ιδεολογία του καρκινικού κυττάρου»
          
Edward Abbey

«Η τοπικότητα πρέπει να σταθεί ενάντια στις αναπτυξιακές ατυπίες»

        Πράσινη Οικονομία, Κοινωνία και Πολιτική

        Ο ρόλος της αυτοδιοίκησης στην Π.Ε. είναι πολύ σημαντικός, γιατί αυτή μεριμνά για την εφαρμογή των νόμων των σχετικών με το περιβάλλον, διαθέτει τους πόρους για να δημιουργηθεί η υποδομή στην οποία θα στηριχτεί η τοπική οικοανάπτυξη και έχει ηγετικό ρόλο στον τοπικό προγραμματισμό των οικονομικών και κοινωνικών παραμέτρων.

      Όμως έχει αδυναμία να αξιοποιήσει τις επιχειρησιακές ευκαιρίες, πράγμα που πρέπει να αντιμετωπιστεί. 

Ο γενικότερος περιβαλλοντικός ρόλος της αυτοδιοίκησης

       Ειδικά στις προστατευόμενες περιοχές (αλλά όχι μόνον) η τοπική αυτοδιοίκηση έχει αυξημένη δυναμική και ευθύνη για ζητήματα περιβάλλοντος. Παίζει ιδιαίτερο ρόλο, καθώς μέσα από τη διακυβέρνηση των υπηρεσιών για την τοπική κοινωνία συνδέεται απευθείας με την παροχή υπηρεσιών που απαιτούνται για την ποιότητα της ζωής και το δικαίωμα στην ευζωία των κατοίκων. Ταυτόχρονα η αυτοδιοίκηση έχει τη μέριμνα και την ευθύνη για την εφαρμογή των ρυθμίσεων που προστατεύουν το περιβάλλον και συμμετέχει στους αειφορικούς φορείς διαχείρισης, στους φορείς προστασίας του περιβάλλοντος. 
        Παράλληλα η αυτοδιοίκηση διαθέτει μια δυναμική αμοιβαιότητας με τα σχήματα της κοινωνικής οικονομίας και μια δυναμική κοινωνικής επιχειρηματικότητας μέσα από θεσμοθετημένους πόρους και μέσα από τη δυνατότητα να διοικεί σαν αναπτυξιακός ρυθμιστής ανταποδοτικών πόρων και τελών.

        Η συμμετοχή της αυτοδιοίκησης είναι καθοριστική σε αναπτυξιακά ζητήματα και ζητήματα έγκρισης περιβαλλοντικών μελετών,  που συνδέονται άμεσα με τις επιχειρηματικές δραστηριότητες

        Παράλληλα ο ρόλος της σε σχέση με την κοινωνία τη συνδέει με τις νοοτροπίες και τις συμπεριφορές. Με άλλα λόγια η τοπική αυτοδιοίκηση είναι καθοριστικός και καταλυτικός παράγοντας για την πράσινη επιχειρηματικότητα. Πλήθος ευρωπαϊκών προγραμμάτων, διακρατικών αλλά και μέσα από το 3ο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης, έχει σαν δικαιούχο επιχειρησιακά την αυτοδιοίκηση. Ο ηγετικός ρόλος της αυτοδιοίκησης στον τοπικό προγραμματισμό, στο σχεδιασμό και τη διαμόρφωση των υποδομών και του επενδυτικού κλίματος, είναι ένας παράγοντας που καθορίζει τις εξωτερικές επιδράσεις της περιβαλλοντικής επιχειρηματικότητας. 

         Η αυτοδιοίκηση συνδέεται με την συνοχή του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος και με τη διαχείριση αυτής της συνοχής, η οποία είναι καθοριστική για τη βιώσιμη ανάπτυξη και την τοπική «ατζέντα 21». Η αυτοδιοίκηση διαμεσολαβεί ανάμεσα στην αγορά και τα ελεύθερα και δημόσια αγαθά. Η διακριτική δυναμική της αυτοδιοίκησης μπορεί να επηρεάσει τόσο το μέγεθος όσο και την κατεύθυνση των δημόσιων δαπανών. Η δυνατότητα της αυτοδιοίκησης να θέτει πλαίσια και να διαμεσολαβεί μεταξύ της προσφοράς και της ζήτησης είναι μοναδική.

       Οι δικτυώσεις των αυτοδιοικήσεων και οι προοπτικές τους για την πράσινη πιστοποίηση των λειτουργιών τους αποτελούν παράγοντες που μπορούν να επαυξήσουν τη δυναμική των αυτοδιοικήσεων σε σχέση με την περιβαλλοντική διαχείριση και διακυβέρνηση.

 
Προβλήματα της αυτοδιοίκησης

       Ωστόσο, η αυτοδιοίκηση έχει σοβαρά ενδογενή όπως και εξωτερικής προέλευσης προβλήματα. Τα προβλήματα αυτά την εμποδίζουν να αναπτύξει τον ρόλο της στις πολυμερείς συνεργασίες όσο θα έπρεπε, ώστε αυτές οι συνεργασίες να ολοκληρώσουν τον αειφορικό αναπτυξιακό τους ρόλο.

       Η αναπτυξιακή και περιβαλλοντική νοοτροπία, η ετοιμότητα της αυτοδιοίκησης για αειφορικό σχεδιασμό, η έλλειψη πόρων και επαρκούς τεχνικής στήριξης και η έλλειψη στελεχών είναι οι παράγοντες που διαμορφώνουν την αδυναμία της αυτοδιοίκησης να ολοκληρώσει τον επιχειρηματικό της ρόλο σχεδόν σ’ όλες τις περιπτώσεις, όπου η αυτοδιοίκηση είναι δικαιούχος προγραμμάτων. 
        Εδώ το ζήτημα δεν είναι να παρατεθούν οι δυνατότητες, αλλά να αντιμετωπιστεί το διαρθρωτικό και ενδογενές πρόβλημα της αξιοποίησης των επιχειρησιακών ευκαιριών της αυτοδιοίκησης. Αυτό είναι ένα ζήτημα συνυφασμένο με την αδυναμία αποκέντρωσης ανθρώπινων πόρων και διαρκούς αξιοποίησης στελεχών.


Διαβάστε εδώ το 
Β΄Μέρος – Ο ρόλος της αυτοδιοίκησης στην οικοανάπτυξη

10 Μαΐου 2010

Γιάννης Ζήσης, συγγραφέας
Μέλος της γραμματείας της ΜΚΟ Σόλων
ioanniszisis@solon.org.gr