1

ΟΙ ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΑΠΟΤΥΧΙΕΣ ΣΤΗΝ ΚΟΠΕΓΧΑΓΗ (του Γιώργου Μαυρουλέα)

Η Σύνοδος στην Κοπεγχάγη χαρακτηρίστηκε ως αποτυχία και πράγματι τέτοια ήταν. Ας τη δούμε όμως στα επιμέρους:

1)  Ήταν μια αποτυχία γενικά του πολιτικού συστήματος (και κυρίως των περισσοτέρων ηγετών) να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων. Κατέδειξε περισσότερο παρά ποτέ πόσο αδυνατούν να συλλάβουν ένα όραμα και να σχεδιάσουν πάνω σ’ αυτό, μια πορεία που θα διορθώνει την εκτροπή της οικονομίας από τη μη βιώσιμη υπερκατανάλωση (που καταστρέφει τους πόρους του πλανήτη αλλά και το μέλλον του ανθρώπινου πολιτισμού) σε μία βιώσιμη που θα σέβεται το περιβάλλον αλλά και τον άνθρωπο.

Οι ηγέτες του πλανήτη έδειξαν πόσο μικροί και ανίκανοι είναι απέναντι στο μέγεθος της ανάγκης αλλά και πόσο δέσμιοι των στερεοτύπων και των λόμπυ. Ο Ούγκο Τσάβες πράγματι είχε δίκιο όταν είπε ότι οι πλούσιοι, αν το κλίμα ήταν τράπεζα θα το είχαν ήδη διασώσει. Δυστυχώς όμως δεν είναι τράπεζα.

2) Ήταν μια αποτυχία του ΟΗΕ που για άλλη μια φορά δεν κατάφερε να ορθώσει ένα ισχυρό και πρωτοβουλιακό ανάστημα. Παρέμεινε ως ένας δεύτερος παίκτης στο παιγνίδι, χωρίς καλά προσχεδιασμένες προτάσεις και παρεμβάσεις.

3) Μια αποτυχία των ΗΠΑ. Αποτυχία που δεν κατάφεραν να ξεπεράσουν τη δύναμη των λόμπι στο εσωτερικό τους. Που αδυνατούν να συλλάβουν τα μηνύματα των καιρών και στα οποία μέσα δεν υπάρχουν υπερδυνάμεις, μόνο καταστροφή και οδύνη. Που δεν κατάφεραν να δώσουν το μεγάλο ισχυρό παράδειγμα για όλους με τη στάση τους.

4) Αποτυχία της Κίνας που ως ο μεγαλύτερος ρυπαντής, με την αλαζονεία της ανερχόμενης υπερδύναμης, θέλει να γίνει χαλίφης στη θέση του χαλίφη έστω και για λίγο, διαπραγματευόμενη το αδιαπραγμάτευτο.

5) Αποτυχία των αναπτυσσόμενων χωρών. Γιατί ο Ομπάμα είχε δίκιο όταν τις κατηγόρησε για αδιαφάνεια και διαφθορά στη διάθεση των κονδυλίων από τις πλούσιες προς τις φτωχότερες χώρες. Δεν έφεραν κανένα πρόσθετο σχέδιο ή και κείμενο για συμφωνία που θα διασφάλιζε τη διαφάνεια ώστε να αποστομώσουν τον Ομπάμα.

 6) Αποτυχία της Δανίας που έδειξε ότι ήταν μικρότερη των περιστάσεων τόσο στον οργανωτικό τομέα όσο και κυρίως στις παρεμβάσεις της ώστε να διασφαλιστεί τόσο η συνύπαρξη των ΜΚΟ με τους ηγέτες του κόσμου, όσο και η ατελής προετοιμασία προκειμένου να φτάναμε στη Σύνοδο με ένα ήδη προσυμφωνημένο κείμενο, σαφώς καλύτερο του Κιότο, και πάνω σε επιπλέον απαιτήσεις (από αυτές του προσυμφωνηθέντος)  κειμένου να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις.

7) Αποτυχία της Ευρωπαϊκής Ένωσης που έδειξε να βολεύεται από την διαμορφωθείσα κατάσταση, δέσμια και αυτή των λόμπυ (που στρατοπεδεύουν στις Βρυξέλλες).

8) Αδυναμία της Ελλάδας , που είναι αλήθεια ότι είχε μια ισχυρότατη και πολύ κινητική παρουσία στη Σύνοδο, προσπαθώντας να πείσει για την ανάγκη υπέρβασης των συμφερόντων και την ανάγκη για στροφή στην πράσινη ανάπτυξη. Την ίδια όμως στιγμή που πάλευε στην Κοπεγχάγη αυτό το στόχο, στο εσωτερικό το Υπουργείο Περιβάλλοντος ενέδιδε (στο αστείο, ως προς τη σύγκρισή του με τα λόμπυ και τα μεγέθη των συμφερόντων και της πίεσης που ασκούν στις χώρες του εξωτερικού οι βιομηχανίες) στο λόμπυ των κυνηγών. Παρακάμπτοντας το Συμβούλιο της Επικρατείας (οδηγώντας τους δικαστές στα όρια της οργής) και την  απόφασή του να σταματήσει το κυνήγι των πτηνών από τα μέσα Δεκεμβρίου περίπου μέχρι τα τέλη του Φεβρουαρίου λόγω των πυρκαγιών του καλοκαιριού. Καταφέρνοντας να δώσει το στίγμα ότι δεν εννοεί τη συμμετοχή της Κοινωνίας των Πολιτών, που κάποιοι από αυτούς έκαναν την προσφυγή στο Συμβούλιο  της Επικρατείας, αλλά και κατασκευάζοντας ένα προσχηματικό διάλογο- διαβούλευση για τη γρήγορη απόφαση και έκδοση μιας νέας Ρυθμιστικής για το Κυνήγι, η οποία μάλιστα ήταν ακριβώς η ίδια με την προηγούμενη του Αυγούστου, προσβάλλοντας μ΄ αυτό τον άκομψο τρόπο το Συμβούλιο της Επικρατείας.  Αλλά και με μια Ελλάδα 7η παγκοσμίως σε περιβαλλοντικό αποτύπωμα!

9) Αποτυχία των ΜΚΟ να οργανωθούν από κοινού και να συντονίσουν τις προσπάθειές τους πάνω στο ζήτημα της κλιματικής αλλαγής.

10) Αποτυχία του κόσμου να πάρει την κατάσταση στα χέρια του με μαζικές διαδηλώσεις και διαμαρτυρίες, με απαίτηση οι πολιτικοί τους να σταθούν στο ύψος της ανάγκης.

Τα λόγια λοιπόν είναι εύκολα αλλά οι πράξεις απαιτούν αποφασιστικότητα που σημαίνει θάρρος και αυτό που έδειξε η Κοπεγχάγη είναι ότι ο κόσμος δεν έχει συνειδητοποιήσει το τι συμβαίνει. Θυμίζει περισσότερο αυτόν που πηγαίνει στο γιατρό και ο τελευταίος τον προειδοποιεί για ένα επερχόμενο έμφραγμα αν δεν κόψει το τσιγάρο αλλά αυτός συνεχίζει να καπνίζει. Όταν όμως το έμφραγμα χτυπήσει, τότε είναι αργά.

Τώρα όλες οι ελπίδες στρέφονται στο Μεξικό. Αλλά οι ευκαιρίες όπως και οι ελπίδες που συνδέονται μ’ αυτές δεν είναι ατέλειωτες.

5 Ιανουαρίου 2010

Γιώργος Μαυρουλέας, Πολιτικός Επιστήμονας,
Μέλος της μκο Σόλων
gmavrouleas@solon.org.gr