1

ΑΟΡΙΣΤΗ ΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑ ΚΑΙ ΑΣΧΗΜΟΙ ΟΙΩΝΟΙ

 Για αυτούς που αρέσκονται στη σημειολογία, η Διάσκεψη της Κοπεγχάγης δεν ξεκίνησε –οργανωτικά- καλά. Οι σημαντικές εξελίξεις όμως από τη δεύτερη ημέρα άρχισαν να τρέχουν γρηγορότερα ίσως από ότι θα περίμενε κανείς με την «απαίτηση» της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς τις ΗΠΑ και την Κίνα να ανεβάσουν τα δεσμευτικά όρια εκπομπών ρύπων που θα κληθούν να προτείνουν.
        Τα μηνύματα που έρχονται κυρίως από τις αντιπροσωπείες ΗΠΑ, Κίνας και Ινδίας δεν είναι ελπιδοφόρα και μόνο η αίσθηση ότι η διεξαγωγή αυτής της Διάσκεψης αποτελεί ορόσημο, άφησε μια ελπίδα αισιοδοξίας κατά το πρώτο 24ωρο της διεξαγωγής της.

Τα οργανωτικά προβλήματα και το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της Διάσκεψης   
         
Τα οργανωτικά προβλήματα για τους διοργανωτές, οι οποίοι αποφάσισαν να αντισταθμίσουν τους ρύπους της Διάσκεψης με τη χρηματοδότηση 11 σύγχρονων υψικαμίνων στο Μπαγκλαντές ήταν πολλά για πρώτη ημέρα, γεγονός που έδωσε αφορμή για διάφορα σχόλια στο διεθνή Τύπο.

        Το αχανές συνεδριακό κέντρο Bella Centre στην Κοπεγχάγη χωρά 15.000 συνέδρους, με τις εγκεκριμένες αιτήσεις συμμετεχόντων όμως να ξεπερνούν τις 35.000. Καθώς ήδη στο έγκυρο βρετανικό τηλεοπτικό δίκτυο Channel 4 έγινε λόγος για «οργανωμένο χάος» η διοργανώτρια Δανία η οποία δεν επελέγη τυχαία ως μία από τις «πιο πράσινες χώρες» στον κόσμο, προσπαθεί να μειώσει το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της ίδιας της Διάσκεψης! Και αυτό γιατί υπολογίστηκε πως οι ρύποι που θα προκληθούν στην Κοπεγχάγη στις έντεκα ημέρες της Διάσκεψης θα ξεπεράσουν αυτούς ενός ολόκληρου χρόνου της δανέζικης πρωτεύουσας.

         Έτσι οι διοργανωτές οι οποίοι είχαν από εβδομάδος αποφασίσει να μην μοιράσουν τα εθιμοτυπικά δώρα και αναμνηστικά στους συμμετέχοντες προκειμένου τα εξοικονομηθέντα χρήματα να ανατεθούν σε πανεπιστημιακές υποτροφίες, αποφάσισαν, εκτός από τη χρηματοδότηση των υψικαμίνων στο Μπαγκλαντές, να καταναλώνουν οι σύνεδροι νερό μόνο από τις βρύσες και όχι από πλαστικά μπουκάλια και οι λιμουζίνες που θα μεταφέρουν τους αξιωματούχους να κινούνται με καύσιμα βιοαιθανόλης, άλγης και υδρογόνου.

Ευρωπαϊκές πιέσεις σε ΗΠΑ και Κίνα
        Επιστήμονες, ΜΚΟ, οργανώσεις και φορείς από όλο τον κόσμο συνεχίζουν από την Κοπεγχάγη όπου παρευρίσκονται ή και από άλλα μέρη να προειδοποιούν για την «παγίδα»[1] της εμπορίας ρύπων του άνθρακα η οποία αναμένεται να αποτελέσει ένα από τα σημαντικότερα  σημεία διαπραγμάτευσης και να περιορίσει ιδιαίτερα τις οικονομικές και περιβαλλοντικές υποχωρήσεις στις οποίες ανεπτυγμένοι και αναπτυσσόμενοι θα έπρεπε να προβούν.

        Η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να υποστηρίζει το σύστημα εμπορίας ρύπων, αλλά αυτό δεν την εμποδίζει να ξεκινήσει από πολύ πιο «πράσινη» διαπραγματευτική εκκίνηση σε σχέση με την Κίνα και τις ΗΠΑ, κυρίως λόγω της αδυναμίας των τελευταίων να προτείνουν σοβαρές μειώσεις και να δεσμευτούν.

      Επωφελούμενος της κατάστασης λοιπόν και μόλις δεύτερη ημέρα της Διάσκεψης ο ένας από τους αποκαλούμενους «τρεις μεγάλους παίκτες» (ΗΠΑ, Κίνα, Ε.Ε.) δεν κρύφτηκε πίσω από ευχολόγια. 
Η Ευρωπαϊκή Ένωση ανοίγοντας «επιθετικά» τη Διάσκεψη ζήτησε ήδη από τις ΗΠΑ και την Κίνα μεγαλύτερες μειώσεις των εκπομπών ρύπων. Ο Μπαράκ Ομπάμα έχει αρκεστεί σε ένα 4% μόλις μείωσης ρύπων (σε επίπεδα του 1990) μέχρι το 2020 και την ίδια λογική κράτησαν εχθές και οι Αμερικάνοι αξιωματούχοι οι οποίοι δεσμεύτηκαν απλώς ότι θα ανακηρύξουν τα αέρια του θερμοκηπίου επικίνδυνα για την ανθρώπινη υγεία προκειμένου να πείσουν τους Αμερικανούς πολίτες για τη σοβαρότητα της κατάστασης!

Φωτό:Wikimedia

       Ο επικεφαλής της αμερικανικής αντιπροσωπείας μάλιστα, Τζόναθαν Πέρσινγκ, προσπαθώντας να χαλαρώσει κάπως τις πιέσεις που ασκούνται στην Ουάσινγκτον φρόντισε να υπενθυμίσει ότι «οι ΗΠΑ μπορεί να είναι υπεύθυνες για το 1/5 των παγκόσμιων ρύπων, αλλά ο υπόλοιπος κόσμος ευθύνεται για τα υπόλοιπα 4/5». Δεν είναι λίγοι αυτοί που πιστεύουν πάντως, ότι ο Μπαράκ Ομπάμα, μπροστά στις δυσχέρειες που αντιμετωπίζει ακόμα και για την έγκριση από πλευράς Κογκρέσου αυτού του 4%, θα φτάσει την επόμενη εβδομάδα στην πρωτεύουσα της Δανίας ανακοινώνοντας πακέτα χρηματοδότησης για τον αναπτυσσόμενο κόσμο. Αν όλα αυτά γίνουν, θα πραγματοποιηθούν την τελευταία ημέρα, τη μόνη που ο Αμερικανός Πρόεδρος αποφάσισε να παραβρεθεί στη Διάσκεψη.

        Ο υπουργός Περιβάλλοντος της Σουηδίας Αντρέας Κάλγκρεν που θα είναι και ο κύριος διαπραγματευτής της Ε.Ε. λόγω σουηδικής προεδρίας ανέφερε ότι «θα είναι απίστευτο» να προσέλθει ο Μπαράκ Ομπάμα την επόμενη εβδομάδα με μία τέτοια προσφορά ύψους μόλις 4%,  και ότι περιμένει κάτι σημαντικότερο και μεγαλύτερο από τον Αμερικανό Πρόεδρο[2}
       Η Εΰρωπαϊκή Ένωση ζητά μείωση 20% μέχρι το 2020 και διαπραγματεύεται να την ανεβάσει έως και 30% αν υπάρξει συναίνεση και των υπολοίπων.

Προβλήματα και αδιαλλαξία των αναπτυσσόμενων
        Η Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω του κ. Κάλγκρεν απορρίπτει και την κινεζική πρόταση για μείωση ύψους 40-45% των εκπομπών ανά μονάδα ΑΕΠ της χώρας, τη λεγόμενη «ένταση άνθρακα», καθώς κάτι τέτοιο σημαίνει επί της ουσίας μεγάλη αύξηση των ρύπων.
       Η Κίνα που ακριβώς λόγω αυτής της πρότασής της αναμένεται να δεχτεί αρκετές ανάλογες πιέσεις, θα αρχίσει σήμερα ανεπίσημες διαπραγματεύσεις με χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου, με σκοπό τη σύνταξη προσχεδίου με στόχο την επόμενη εβδομάδα, οπότε και αναμένεται να κορυφωθούν οι διαπραγματεύσεις με τη συμμετοχή 110 και πλέον ηγετών από ολόκληρο τον κόσμο.

       Ο γενικός γραμματέας της Διάσκεψης για το Κλίμα των Ηνωμένων Εθνών Ίβο ντε Μπέρ ο οποίος δεν έχει διστάσει να δημοσιοποιήσει επανειλημμένως τις ανησυχίες του σχετικά με την απροθυμία των μεγάλων ηγετών να συνεισφέρουν αποτελεσματικά στο ζήτημα, τόνισε στο χαιρετισμό του ότι η Διάσκεψη θα είναι επιτυχημένη μόνο εάν αναληφθεί ως αποτέλεσμα αυτής, άμεση δράση η οποία θα ξεκινήσει από την επόμενη ημέρα της Διάσκεψης. Έκανε λόγο επίσης για πρακτικές και εφαρμόσιμες προτάσεις οι οποίες θα αφορούν στην άμεση υιοθέτηση και χρησιμοποίηση οικονομικών και τεχνολογικών πρακτικών που θα οδηγήσουν σε μια νέα περιβαλλοντικά φιλική πολιτική, εξαίροντας την άμεση ανάγκη στην οποία βρίσκεται ο αναπτυσσόμενος κόσμος.

        Παρόλα αυτά αρκετές χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου πάνε με αρκετά προβλήματα στην Κοπεγχάγη. Μία από αυτές είναι η Ινδία, θεωρούμενη ως χώρα κλειδί για την επιτυχία της Διάσκεψης.  Οι Chandrashekhar Dasgupta και P Ghosh, θεωρούμενοι ως οι δύο εμπειρότεροι Ινδοί περιβαλλοντολόγοι αρνήθηκαν να εκπροσωπήσουν την Ινδία στη Διάσκεψη. O κ. Dasgupta είχε ζητήσει από την ινδική κυβέρνηση «καθαρότητα» στις προτάσεις και τις θέσεις της στη Διάσκεψη, αλλά οι απαντήσεις που πήρε δεν τον ικανοποίησαν.  
       Ο υπουργός Περιβάλλοντος της χώρας Τζαιράμ Ραμές δήλωσε  απαντώντας ουσιαστικά σε κατηγορίες της αντιπολίτευσης ότι το ύψος των εκπομπών ρύπων το οποίο θα ανακοινώσει ή Ινδία στη Διάσκεψη θα εκπορεύεται από το εθνικό συμφέρον και όχι από πιέσεις της Δύσης. Όπως και η Κίνα, η Ινδία δεν προτίθεται να υπογράψει μια συμφωνία δεσμευτικών ορίων ρύπων ή να ορίσει ημερομηνία κατά την οποία οι εκπομπές ρύπων της θα φτάσουν στην κορύφωσή τους. Σύμφωνα με τον κ. Ραμές το «εθνικό συμφέρον» της Ινδίας προβλέπει μείωση της «έντασης άνθρακα» κατά 25% σε σχέση με τα επίπεδα του 2005. Ο κ. Ραμές πάντως ανέφερε ότι η Ινδία θα δείξει προσαρμοστικότητα, ανάλογη και με τη ροή των διαπραγματεύσεων.

       Την ίδια στιγμή, μια άλλη χώρα του αναπτυσσόμενου κόσμου, οι Φιλιππίνες, δεν επέτρεψαν να τις εκπροσωπήσει η πιο μαχητική διαπραγματευτής τους Bernarditas de Castro Muller, η οποία κατηγορεί ευθέως τον ανεπτυγμένο κόσμο για την κατάσταση του αναπτυσσόμενου. Οι φήμες θέλουν την υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Χίλαρι Κλίντον και τις Βρυξέλλες να «πιέζουν» την ασιατική χώρα για αποπομπή της «εκρηκτικής» de Castro Muller η οποία πάντως δεν θα λείψει από την Κοπεγχάγη καθώς θα εκπροσωπήσει το Σουδάν στο γκρουπ των 77 χωρών.

[1] Beware of Carbon Trading Trap Warn ActivistsIPS, 8/12/09

[2] Copenhagen summit: Europe turns on US and China over weak emission targetsTimes, 8/12/09


8 Δεκεμβρίου 2009

Άρης Καπαράκης,
Συνεργάτης της ΜΚΟ Σόλων
aris@solon.org.gr