ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ & ΠΟΛΙΤΙΚΗ

ΚΟΠΕΓΧΑΓΗ ΩΡΑ ΜΗΔΕΝ: ΕΛΠΙΖΟΝΤΑΣ ΣΤΟ ΘΑΥΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑΣ ΣΤΙΓΜΗΣ

zairpollution - Σόλων ΜΚΟ
image_pdfimage_print

zairpollution - Σόλων ΜΚΟΜε λίγα εικοσιτετράωρα να απομένουν για την πολυσυζητημένη Σύνοδο της Κοπεγχάγης για τις κλιματικές αλλαγές, οι συμμετέχοντες προβαίνουν στις τελευταίες κινήσεις-ελιγμούς οι οποίες θα τους εξασφαλίσουν την όσο το δυνατόν καλύτερη εκκίνηση τη στιγμή των διαπραγματεύσεων.

«Είναι ρεαλιστικό πια να συζητάμε το ενδεχόμενο μη επίτευξης συμφωνίας» δήλωσε πρόσφατα η Γερμανίδα καγκελάριος Άγγελα Μέρκελ εκφράζοντας και τη γενική αίσθηση η οποία έφτασε, καθώς η Διάσκεψη πλησιάζει, να πάρει τη μορφή βεβαιότητας.

Η Σύνοδος της Κοπεγχάγης τα τελευταία δύο χρόνια αποτέλεσε το σημείο καμπής τόσο για τους περιβαλλοντολόγους, όσο και για πολλούς οικονομολόγους και οικονομικά επιτελεία, είτε αυτά πιστεύουν στις εν δυνάμει δυνατότητες της αειφορικής ανάπτυξης, είτε παρέμεναν προσκολλημένα στην παραδοσιακή οικονομία και επηρεασμένα από τη μεγάλη οικονομική κρίση υποστήριζαν και υποστηρίζουν ότι το περιβάλλον θα πρέπει να…περιμένει λίγο ακόμα.
Και δεν είναι λίγοι αυτοί που επιμένουν ότι θα έρθει η «λύση της τελευταίας στιγμής». Κάποιοι άλλωστε εφάρμοσαν τις πολιτικές τους στηριζόμενοι σε αυτή την ελπίδα.

Ο Μπαράκ Ομπάμα μπορεί κατά την προεκλογική του εκστρατεία να προσέδωσε σχεδόν κινηματική μορφή στην «πράσινη ανάπτυξη», αλλά ανεξαρτήτως των πραγματικών προθέσεών της η νέα αμερικανική διακυβέρνηση προσέκρουσε σε ένα «τείχος» συμφερόντων και κατεστημένων αντιλήψεων. 

Οι Ηνωμένες Πολιτείες από την αρχή του χρόνου, όταν άρχισε και η διαβούλευση ενόψει της Συνόδου που θα αντικαθιστούσε το Πρωτόκολλο του Κιότο βρέθηκαν στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος. Δεν ήταν μόνο οι ανυπέρβλητες δυσκολίες στο εξωτερικό, αλλά και η διαμάχη με τον δεύτερο μεγαλύτερο μολυντή του κόσμου, την Κίνα, μια διαμάχη πίσω από την οποία κρύβεται:
-η ουσιαστική απροθυμία των δύο οικονομικών γιγάντων να προβούν σε λήψη ρηξικέλευθων μέτρων για το περιβάλλον,
-η προσπάθεια περιορισμού από πλευράς ΗΠΑ των όποιων ευθυνών ως του επί δεκαετίες μεγαλύτερου μολυντής του κόσμου και
-η προσπάθεια για μια «ανεξάρτητη» πορεία προς την Κοπεγχάγη η οποία δε θα δεσμεύσει «το έθνος» σε υψηλά όρια μείωσης των ρύπων. 

Τη στάση των ΗΠΑ, οι οποίες μέσα στη χρονιά άρχισαν να…πανηγυρίζουν όταν η Κίνα τις ξεπέρασε στους ανά άτομο ρύπους, σταδιακά υιοθέτησε ολόκληρος ο δυτικός κόσμος αφού σε αυτήν έβλεπε τον τρόπο να προασπίσει τις οικονομικές του επιλογές και τον περιορισμό ανάληψης των ευθυνών του. Αντίστοιχα πολλές χώρες του Τρίτου Κόσμου συνασπίστηκαν άμεσα ή έμμεσα πίσω από το Πεκίνο. 
Έτσι γίναμε μάρτυρες μιας άτυπης διπλωματικής μάχης σύμφωνα με την οποία στην Κοπεγχάγη:
-η Δύση δεν θα δεσμευτεί σε υψηλά όρια μείωσης των ρύπων εάν δεν δεσμευτούν αναλόγως οι χώρες του αναπτυσσόμενοι κόσμου και ειδικά οι οικονομίες-γίγαντες Κίνας, Ινδίας και Βραζιλίας,
-ενώ από την άλλη πλευρά ο αναπτυσσόμενος κόσμος δεν θα μπορέσει να συνηγορήσει στα όποια προτεινόμενα μέτρα αφού κατηγορεί τη Δύση για τις ιστορικές της ευθύνες στην κλιματική αλλαγή, τις επιπτώσεις των οποίων αυτός συνήθως πληρώνει λόγω γεωγραφικής θέσης, αναφέροντας ότι δεν μπορεί μόνος του να προβεί σε λήψη μέτρων χωρίς γενναία δυτική υποστήριξη.

zairsulfur - Σόλων ΜΚΟ

Φωτό:Wikimedia

Το γεγονός βέβαια των ιστορικών ευθυνών των ανεπτυγμένων χωρών, οι οποίες σθεναρά αρνούνται να πληρώσουν ένα –έστω και αξιοσημείωτο- μέρος τους, έχει ενδυναμώσει τη διαπραγματευτική θέση της Κίνας, της Ινδίας και των υπολοίπων αναπτυσσόμενων χωρών που συντάσσονται μαζί τους, δίνοντάς τους το άλλοθι (ιδιαίτερα στην περίπτωση του Πεκίνου), μιας χωρίς όρια ανάπτυξης, που μόνο της θύμα έχει το ίδιο το περιβάλλον.

Καθώς η Διάσκεψη πλησίαζε το χάσμα που έμοιαζε να έχει δημιουργηθεί άρχισε από τον Απρίλιο ήδη (μετά τη Διάσκεψη του G-20 στο Λονδίνο και του ΟΗΕ στη Βόννη) να μοιάζει αγεφύρωτο, με ολοένα και περισσότερες φωνές να κάνουν λόγο για μία παταγώδη αποτυχία στην πρωτεύουσα της Δανίας το Δεκέμβριο.
Μια ελπίδα φωτός άρχισε να διαφαίνεται όταν οι ηγέτες ΗΠΑ και Κίνας, τον τελευταίο μήνα δεσμεύτηκαν από κοινού σε μία λογική συνεργασίας μεταξύ τους, η οποία θα οδηγήσει σε μία δεσμευτική συμφωνία.

Με το «κενό εξουσίας» που δημιουργήθηκε, η Ευρωπαϊκή Ένωση, σταθερά απούσα από τα πραγματικά μεγάλα προβλήματα του πλανήτη βρήκε μάλλον ανέλπιστα ίσως έναν ρόλο σημαντικότερο από αυτόν που και η ίδια προσδοκούσε. Σε μία χρονιά που οι Βρυξέλλες παραδέχονταν ότι χάνουν τον έναν περιβαλλοντικό στόχο μετά τον άλλον και στην οποία είναι πλέον κάτι παραπάνω από φανερό ότι εναποθέτουν τις ελπίδες τους στην πυρηνική ενέργεια και το σύστημα εμπορίας ρύπων, οι Ευρωπαίοι ηγέτες έδειξαν ξεκάθαρα ότι η οικονομία παραμένει –ανεξαρτήτως του περιβαλλοντικού τιμήματος- στο προσκήνιο δίνοντας ένα μικρό μέρος των χρημάτων που οι φτωχές χώρες ζητούν προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής για τις οποίες δεν είναι σε μεγάλο βαθμό υπεύθυνοι.

Τα μεγάλα ερωτηματικά παραμένουν και αν η Διάσκεψη της Κοπεγχάγης αποτύχει, το 2010 (για το οποίο ήδη μιλούν για μία «Κοπεγχάγη νο. 2») ή το 2011 θα διαβάζουμε ακριβώς τις ίδιες μεγαλόστομες διακηρύξεις και τα ίδια αγωνιώδη κείμενα που διαβάζουμε συνεχώς από τη Σύνοδο στο Μπαλί το 2007…

Ένα τέτοιο ενδεχόμενο δυστυχώς μόνο αδύνατο δεν μοιάζει καθώς:
-Οι προπαρασκευαστικές διασκέψεις του ΟΗΕ που αποδείκνυαν με όλο και πιο απογοητευτικό τρόπο την απροθυμία των μεγάλων ηγετών να αναλάβουν πραγματική δράση για το κλίμα,
-η πολυδιαφημισμένη Σύνοδος του G-20 τον Απρίλιο στο Λονδίνο η οποία σε 9 σελίδες τελικού κειμένου περιόριζε το περιβαλλοντικό πρόβλημα σε δύο παραγράφους,
-η σαφής προτίμηση των αναπτυσσόμενων γιγάντων στην χωρίς όρια και περιβαλλοντικές δεσμεύσεις οικονομική ανάπτυξη και
-η αδυναμία του νέου Αμερικανού Προέδρου Μπαράκ Ομπάμα να πείσει μεγάλο μέρος των συμπατριωτών του για τα αυτονόητα,

δεν καθιστούν κανέναν αισιόδοξο για την επίτευξη μιας παγκόσμιας δεσμευτικής συμφωνίας η οποία θα δώσει μια έστω και προσωρινή ανάσα στον πλανήτη.

Η απαισιοδοξία όμως δεν είναι παρά η εύκολη λύση. Η δύσκολη θα είναι η ρεαλιστική αντιμετώπιση του προβλήματος και η επίτευξη μιας συμφωνίας, ή έστω η δέσμευση ότι πολύ σύντομα θα καταλήξουμε σε αυτή.


1 Δεκεμβρίου 2009

Άρης Καπαράκης
Συνεργάτης της ΜΚΟ Σόλων
aris@solon.org.gr

Σχετικά άρθρα