1

ΧΩΡΙΣ ΠΑΓΟΥΣ ΤΟ ΥΨΗΛΟΤΕΡΟ ΟΡΟΣ ΤΗΣ ΑΦΡΙΚΗΣ ΕΩΣ ΤΟ 2030

Το Κιλιμάντζαρο, το υψηλότερο όρος της Αφρικής ίσως δεν έχει καθόλου πάγους και χιόνια μέχρι το 2030. Οι κάτοικοι της περιοχής θα έχουν την «σπάνια» ευκαιρία να δουν το βουνό τελείως γυμνό όπως ήταν δηλαδή σύμφωνα με τους επιστήμονες πριν από 12.000 χρόνια, αφού μόνο κατά την τελευταία δεκαετία έχει απωλέσει το ένα τέταρτο των πάγων του.

Η Αφρική, εξαιτίας της γεωγραφικής της θέσης και της φτώχειας είναι η ήπειρος που δεδομένα θα πληγεί περισσότερο από την κλιματική αλλαγή. Δυστυχώς, όλο και πιο συχνά νέες καταστροφικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής μαστίζουν τα εκατομμύρια των φτωχών κατοίκων της και εξαφανίζουν τη χλωρίδα και την πανίδα της. 

Όχι πολύ μακριά από την καταστροφή του Κιλιμάντζαρο, περισσότεροι από 20 εκατομμύρια άνθρωποι και πολλά εκατομμύρια ζώα βιώνουν μια άνευ προηγουμένου ανθρωπιστική καταστροφή εξαιτίας της ξηρασίας που έχει χτυπήσει την ανατολική Αφρική.

Μετεωρολογικές προβλέψεις και παρατηρήσεις για την κατάσταση του όρους καταγράφονται από το 1912. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των επιστημόνων με τους ρυθμούς που λειώνουν οι πάγοι τουΚιλιμάντζαρο (απώλειες 85% σε σχέση με το 1912 και 26% από το 2000) το όρος θα τους έχει απωλέσει τελείως τις αμέσως επόμενες δεκαετίες.

Σύμφωνα με δορυφορικές φωτογραφίες οι πάγοι το 1912 κάλυπταν έκταση μεγαλύτερη των 12 τ. χλμ. για να φτάσουν μόλις στο 1,9 τ. χλμ το 2007. Η έρευνα δημοσιεύεται στο περιοδικό Proceedings of the National Academy of Sciences. Επικεφαλής της είναι ο καθηγητής Λόνι Τόμπσον ο οποίος έχει προβεί σε πολλές έρευνες στο όρος. Σε μία από αυτές το 2002 είχε προειδοποιήσει για ολοκληρωτικό λιώσιμο των πάγων πολύ σύντομα.

Οι επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Οχάιο αποσπώντας πυρήνες πάγου από μεγάλο βάθος από έξι διαφορετικά σημεία του όρους ανακάλυψαν ότι αυτοί έχουν ηλικία τουλάχιστον 11.700 χρόνων
Η έρευνα καθιστά σαφές ότι για την κατάσταση ευθύνεται ξεκάθαρα η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας«Το γεγονός ότι τόσοι πολλοί παγετώνες λειώνουν σε τροπικές και υποτροπικές περιοχές υποδεικνύει έναν κοινό παρανομαστή ως αιτία» αναφέρει χαρακτηριστικά ο επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας Λόνι Τόμπσον, παρομοιάζοντας το Κιλιμάντζαρο με έναν τραπεζικό λογαριασμό ο οποίος άνοιξε πριν από χιλιάδες χρόνια και σταμάτησε να δέχεται καταθέσεις. 

Το όρος δεν υπέστη σοβαρές απώλειες πάγου από την ελάττωση χιονοπτώσεων ή βροχοπτώσεων αποτέλεσμα της απώλειας μεγάλων δασικών του εκτάσεων, ούτε και από ακραία φαινόμενα, όπως μία ξηρασία που πριν από 4.200 χρόνια είχε πλήξει την περιοχή και διήρκεσε για περισσότερους από τρεις αιώνες. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του τεράστιου παγετώνα Φουρτβένγκλερ (Furtwängler) ο οποίος είχε απολέσει το 2000 το 82% των πάγων του σε σχέση με το 1912 και αναμένεται να λοιώσει τελείως έως το 2030.

Σύμφωνα με τον καθηγητή «η αύξηση της θερμοκρασίας στην επιφάνεια της γης σε συνδυασμό με ακόμα μεγαλύτερες αυξήσεις στη μέση και άνω τροπόσφαιρα των τροπικών τις τελευταίες δεκαετίες, μπορούν έστω και εν μέρει να εξηγήσουν τις μεγάλες ομοιότητες που παρατηρούνται στη συμπεριφορά των παγετώνων».

Το φαινόμενο που παρατηρείται στο Κιλιμάντζαρο ίσως να είναι το πλέον έντονο αλλά δεν είναι το μοναδικό
Μεγάλες απώλειες πάγων υφίστανται στην Αφρική το όρος Κένυα και τα βουνά Ρουενζόρι ενώ παγκοσμίως τεράστιες απώλειες πάγου παρατηρούνται και στις μεγαλύτερες οροσειρές του πλανήτη όπως οι Άνδεις στη Λατινική Αμερική και τα Ιμαλάια, η μεγαλύτερη οροσειρά του κόσμου. 
Η κυβέρνηση του Νεπάλ μάλιστα, σε μια προσπάθειά της να αναδείξει το μέγεθος του προβλήματος ενόψει και της Διάσκεψης της Κοπεγχάγης θα προβεί σε μια συμβολική συνεδρίαση του Κοινοβουλίου της χώρας στην υψηλότερη κορυφή του κόσμου το όρος Έβερεστ.

(Πηγές: The Independent, AFP, ScienceMag.com, The Times)


3 Νοεμβρίου 2009

Άρης Καπαράκης,
Συνεργάτης της ΜΚΟ Σόλων
aris@solon.org.gr