ΠΝΕΥΜΑ & ΗΘΙΚΗ, ΣΥΝΘΕΣΗ & ΣΧΕΔΙΟ ΙΔΕΩΝ

ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ & ΟΙ ΝΟΜΟΙ ΤΗΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗΣ ΖΩΗΣ, του Roberto Assagioli

pink flower d 250 - Σόλων ΜΚΟ
image_pdfimage_print

pink flower d 250 - Σόλων ΜΚΟΤα στοιχεία τα οποία συνθέτουν την εσωτερική μας ύπαρξη μπορούν γενικώς να ταξινομηθούν σε: (1) ορμή (2) συναίσθημα (3) γνώση.
       Η πρώτη κατηγορία περιλαμβάνει όλα τα βασικά κίνητρα, τάσεις και επιθυμίες. Η δεύτερη σε συναισθηματικές καταστάσεις παντός είδους και η τρίτηπεριλαμβάνει τα αισθήματα της όρασης, της ακοής κλπ και όλες τις πνευματικές εικόνες, γνώμες, έννοιες και ιδέες.
        Οι δυνάμεις αυτές εν τούτοις δεν πρέπει να θεωρούνται ως αδρανείς, στατικές και σταθερές, αλλά ως ζωντανές δυνάμεις σε διαρκή δραστηριότητα και μετασχηματισμό, η δυναμική των οποίων ρυθμίζεται από νόμους οι οποίοι είναι τόσο οριστικοί, όσο και εκείνοι που ρυθμίζουν φυσικές ενέργειες.      

          Από την ποικιλία των νόμων της ψυχολογικής ζωής θα αναφέρουμε περιληπτικά τους πλέον χρήσιμους για πρακτικούς σκοπούς.
1. Εικόνες, διανοητικές μορφές και ιδέες τείνουν να δημιουργήσουν τις φυσικές εκείνες συνθήκες και εξωτερικές πράξεις,οι οποίες αντιστοιχούν σε αυτές.
Μερικοί ψυχολόγοι έχουν διατυπώσει το νόμο αυτό ως εξής:
 α) Κάθε εικόνα έχει εντός της ένα στοιχείο κινήσεως και, 
 β) Κάθε ιδέα είναι μια πράξη σε λανθάνουσα κατάσταση.
        Αυτό εξηγεί, εν μέρει τουλάχιστον, τη δύναμη της «υποβολής» ή της «πειθούς» οι οποίες τόσο συχνά μας καθοδηγούν ή τις οποίες χρησιμοποιούμε έστω και ασυνείδητα. Αυτό υπολογίζεται επίσης, για την εξαιρετική επίδραση της ομαδικής υποβολής τόσο ευφυώς και επιτυχώς χρησιμοποιούμενη υπό των διαφημιστών ή άλλων «λαοπλάνων».

       Στην αντίρρηση, ότι γενικώς δεν είμαι ενήμερος για τις εικόνες και τις ιδέες οι οποίες μετασχηματίζονται σε πράξεις, η απάντηση είναι ότι συνήθως αρκετές σε αριθμό πνευματικές εικόνες συνωστίζονται εντός μας, απωθούν και εμποδίζουν την έκφραση αμοιβαία.

         2. Στάσεις (Διαθέσεις) κινήσεις και πράξεις τείνουν να προκαλέσουν και να εντείνουν τις ιδέες, τις εικόνες, τα αισθήματα και συναισθήματα, τα οποία αντιστοιχούν σε αυτές.
        Αυτό αποδεικνύεται καθαρά με το παρακάτω πείραμα: Αν κλείσουμε τη γροθιά ενός υπνωτισμένου προσώπου, προοδευτικά κλείνει και η άλλη, υψώνει το βραχίονα, κλείνει τα χείλη του, συνοφρυώνεται και η όλη του διάθεση εκφράζει θυμό. Για να «λάβει μέρος» κάποιος στη ζωή, τείνει να «ξυπνήσει» τις αντίστοιχες ιδέες και  τα αισθήματα με τέτοιο τρόπο καθώς εκφράζεται με μία έντονη φωνή και καθώς συμπεριφέρεται σαν να ήταν θυμωμένος και δημιουργεί τις προϋποθέσεις για να «ενεργοποιηθεί». Αυτό διαπιστώνεται συχνά στα παιδιά τα οποία αρχίζουν να χτυπιούνται για ψυχαγωγία, σταδιακά γίνονται ευερέθιστα και τελειώνουν με το να παλεύουν στα σοβαρά.

        Επί αυτού του νόμου βασίζεται η μέθοδος, η οποία χρησιμοποιείται από μερικούς ερευνητές για να εισέλθουν στην ψυχολογική κατάσταση των άλλων. Μιμούνται τεχνητά τη στάση του σώματος και τις εκφράσεις των προσώπων εκείνων τους οποίους παρατηρούν και κατ’ αυτόν τον τρόπον δημιουργούν μέσα τους την αντίστοιχη ψυχολογική κατάσταση.

      3. Ιδέες και Εικόνες τείνουν να διεγείρουν αισθήματα και συναισθήματα, τα οποία αντιστοιχούν προς αυτά.
       Πχ η θέα μιας κηδείας προκαλεί συναισθήματα λύπης, δημιουργεί το φόβο του δικού μας θανάτου και του θανάτου ενός αγαπητού μας προσώπου, η ιδέα ενός πιθανού κινδύνου δημιουργεί συναισθήματα φόβου. Αυτές οι ιδέες και εικόνες τείνουν να παράγουν: (1) πράξεις, σύμφωνα με τον πρώτο νόμο (2) συναισθήματα, σύμφωνα με το δεύτερο νόμο.

        Αλλά ποια επικρατούν, οι πράξεις ή τα συναισθήματα; Αυτό εξαρτάται από δύο παράγοντες: α) από τη φύση της ιδέας ή της εικόνας & (β) από τον ψυχολογικό τύπο του ανθρώπου. Για παράδειγμα, η ιδέα του κινδύνου δημιουργεί σε ένα δραστήριο άτομο, καταρχήν την επιθυμία να χρησιμοποιήσει πρακτικά μέσα για να τον αποφύγει. Σε ένα συναισθηματικό τύπο ο φόβος διεγείρεται σε τέτοιο βαθμό ώστε πιθανόν να του παραλύσει οποιαδήποτε δραστηριότητα. Σε ένα πνευματικό τύπο οι ιδέες και οι πνευματικές εικόνες, θα είναι ισχυρότερες των συναισθημάτων και θα τείνουν να ενεργοποιήσουν άλλες ιδέες και εικόνες.

        4. Συναισθήματα και εντυπώσεις τείνουν να εγείρουν και να ισχυροποιήσουν ιδέες και εικόνες, οι οποίες αντιστοιχούν ή συσχετίζονται με αυτές.
       Για παράδειγμα, ο φόβος της ασθένειας δημιουργεί μια σειρά εικόνων ασθένειας, οι οποίες είναι οδυνηρές, διότι προξενούν κατάθλιψη και ακόμη διότι αυτές οι προκληθείσες πνευματικές εικόνες, τείνουν να δημιουργήσουν τις αντίστοιχες σωματικές καταστάσεις, δηλαδή ψυχοσωματικές διαταραχές (μέσω της επίδρασης του πρώτου Νόμου).

  5. Προσοχή, ενδιαφέρον, βεβαιώσεις και επαναλήψεις ενδυναμώνουν τις ιδέες και τις εικόνες στις οποίες συγκεντρώνονται. 
   Η προσοχή καθιστά τις εικόνες και τις ιδέες καθαρότερες και ακριβέστερες και μας καθιστά ικανούς να βρούμε σε αυτές νέα στοιχεία και νέες λεπτομέρειες. Η προσοχή δύναται να παραβληθεί με ένα φακό μέσω του οποίου παρατηρούμε ένα αντικείμενο. Η εικόνα καθίσταται μεγαλύτερη, εναργέστερη και ακριβέστερη. Εκείνο το οποίο βρίσκεται στο κέντρο της προσοχής μας έχει καλά καθοριστεί, ενώ ό,τι είναι στην περιφέρεια παραμένει σκοτεινό. (Το τελευταίο μπορεί να αποκαλεστεί «παρασυνείδηση». Ανήκει σε  μια ημισυνειδητή σφαίρα, μια ενδιάμεση ζώνη, μεταξύ του συνειδητού και του ασυνείδητου). 

        Τα ενδιαφέροντα κάνουν τις ιδέες και τις εικόνες αξιολογότερες. Τις κάνει να κατέχουν μια μεγαλύτερη θέση στο πεδίο της συνείδησής μας και να παραμένουν σε αυτό για μεγάλο χρονικό διάστημα. Αυξάνει και ενδυναμώνει την προσοχή. Αντιστρόφως η προσοχή τείνει να αυξάνει το ενδιαφέρον.
         Οι βεβαιώσεις προκαλούν μια ταύτιση με τις εικόνες και τις ιδέες οι οποίες επιβεβαιωμένες αποκτούν μεγαλύτερη δύναμη υποβολής και αποτελεσματικότητας.

          6. Η επανάληψη των πράξεων ισχυροποιεί την επιθυμία της περαιτέρω επανάληψης και καθιστά την εκτέλεσή τους ευκολότερη και καλύτερη, έως ότου εκτελούνται ασυνείδητα.
          Οι συνήθειες που είναι χρήσιμες αποτελούν μια μεγάλη παρακαταθήκη ενέργειας. Μπορούμε να τις συγκρίνουμε με τους δρόμους ή με τις λεωφόρους. Είναι ευκολότερο και αναπαυτικότερο να βαδίζει κάποιος σε ένα τέτοιο δρόμο παρά σε ένα χέρσο ακαλλιέργητο αγρό. Η χρονική διάρκεια που το ασυνείδητο παραλαμβάνει τις επαναλαμβανόμενες πράξεις, η συνείδηση είναι ελεύθερη για άλλες ανώτερες δραστηριότητες. Αυτό καθίσταται αναμφισβήτητο γεγονός για τις βιολογικές λειτουργίες. Τι βάρος θα αποτελούσε για εμάς το να είμαστε υποχρεωμένοι να αναπνεύουμε και να χωνεύουμε το φαγητό μας συνειδητά.
          Ο Γουσταύος Λε Μπον στο βιβλίο του «Παιδαγωγική Ψυχολογία» τονίζει ότι η αγωγή είναι «η τέχνη του να καθιστά τη συνείδηση ικανή να μεταβαίνει στο ασυνείδητο». Αυτό είναι πραγματικά αληθινό για τη μάθηση και τις δεξιότητες αλλά όχι για το σύνολο της αγωγής. Θα μπορούσαμε ίσως να ισχυριστούμε ότι το αντίθετο αληθεύει όσον αφορά στα ανώτερα στάδια της αγωγής:
         Όσον ο όρος αγωγή διατηρεί την ετυμολογική του σημασία, ο σκοπός και η λειτουργία της είναι να «επαναφέρει από το ασυνείδητο εκείνες τις ικανότητες που διαφεύγουν της προσοχής, να ενεργοποιήσει εκείνες τις ενέργειες που μένουν αδρανείς ιδίως ως προς το ανώτερο επίπεδο, του υπερσυνειδητού.

         Επί πλέον, υπάρχει κάποιος κίνδυνος όσον αφορά στις συνήθειες. Τείνουν αυτές να μας περιορίσουν και να μας υποχρεώσουν να ακολουθήσουμε την πεπατημένη οδό αλλά όπως ο WilliamJames ορθότατα έχει τονίσει «το Βούλεσθαι και το Νοείν μπορούν να σχηματίσουν συνήθειες σκέψης και βούλησης. Είμαστε υπεύθυνοι για το σχηματισμό των συνήθειών μας και αν ακόμη δρούμε σύμφωνα προς τις συνήθειές μας, δρούμε ελεύθερα».

      7. Ιδέες, εικόνες, αισθήματα, συναισθήματα και ορμές, συνθέτονται και συμπτύσσονται, και σχηματίζουν τα «ψυχολογικά συμπλέγματα».
        Με αυτόν τον τρόπο δημιουργούνται οι ψυχολογικές ομάδες οι οποίες καθώς αναπτύσσονται εξελίσσονται σε «υπο-προσωπικότητες, που διαθέτουν μία ημι-ανεξάρτητη ζωή. Αναπτύσσουν τα διάφορα «εγώ» όπως ακριβώς τα περιγράφει ο William James «το οικογενειακό εγώ, το επαγγελματικό εγώ, το κοινωνικό εγώ».

        8. Τα ψυχολογικά συμπλέγματα βρίσκουν και χρησιμοποιούν τα μέσα για την επίτευξη των σκοπών τους, εν αγνοία μας, ανεξαρτήτως ή ακόμη και παρά τη θέλησή μας.
        Ο νόμος αυτός εξηγεί για ποιο λόγο οι ορμές και οι άλλες ψυχολογικές δυνάμεις προσπαθούν και συχνά επιτυγχάνουν να διαφύγουν ή να υπερνικήσουν τον έλεγχο μας. Ο νόμος αυτός ο οποίος έχει αποκαλεστεί από τον Baudoin «ο νόμος του ασυνείδητου τελολογισμού»,  περιγράφει τις επιδιώξεις αυτού υποδεικνύοντας στο βιβλίο του, τους τρόπους χρήσης στην αγωγή και τη θεραπεία, Υποβολή και Αυθυποβολή (London, Allen and Unwin, 1910).  Η γνώση της χρησιμοποίησης του συγκεκριμένου νόμου είναι σημαντική διότι διευκολύνει τρία βασικά έργα της βούλησης. Το πρώτο παραμένει υπό την κυριαρχία των συμπλεγμάτων αυτών ή των υπό-προσωπικοτήτων. Το γεγονός αυτό απαιτεί την αναγνώρισή τους, την αποταύτιση του εαυτού μας από αυτά, προκειμένου να μπορέσουμε να κυριαρχήσουμε πάνω τους. Το δεύτερο έργο περιλαμβάνει  ανάλογα με τις υπάρχουσες ανάγκες, περιστάσεις και σκοπούς που επιδιώκουμε κάθε φορά, την ευκαιριακή χρησιμοποίηση τους, αναλόγως των αναγκών, των περιστάσεων και των σκοπών που επιδιώκουμε. Το τρίτο έργο περιλαμβάνει τη μετατροπή αυτών των συμπλεγμάτων και των υπό-προσωπικοτήτων, και κατόπιν τη μεταξύ τους εναρμόνιση καθώς επίσης και ως τμημάτων των γενικότερων ψυχοσυνθέσεών μας.

          9. Οι ψυχολογικές ενέργειες οι οποίες παραμένουν ανέκφραστες και δεν επέρχεται ακύρωσή-(εκφόρτωσή) τους μέσω των δράσεων, συσσωρεύονται και μετασχηματίζονται στο ασυνείδητο και μπορούν να παράγουν φυσιολογικά αποτελέσματα.
           Αυτό αποτελεί την πηγή πολλών ψυχολογικών και ψυχοσωματικών διαταραχών και υποδηλώνει τον τρόπο θεραπείας αυτών. Κρατά το κλειδί της μεταλλαγής και της εξιδανίκευσης των ορμών «σεξουαλικών, επιθετικών κλπ» που αποτελεί μια από τις σπουδαιότερες μεθόδους θεραπείας, αγωγής και δημιουργικής δραστηριότητας.

Απόσπασμα από το βιβλίο: “Η ΑΣΚΗΣΙΣ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣΕΩΣ”, του οποίου, η μετάφραση πραγματοποιήθηκε από τον κ.Τριαντάφυλλο Τριανταφύλλου. Τον ευχαριστούμε θερμά για την ευγενική παραχώρηση του αποσπάσματος, προς δημοσίευση.

Μεταφορά καθαρεύουσας σε δημοτική: solon.org.gr

Διαβάστε επίσης:
ΨΥΧΟΣΥΝΘΕΣΗ: ΑΤΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ, Α’ ΜΕΡΟΣ, του Roberto Assagioli — Σειρά Σύνθεση & Σχέδιο Για το Μέλλον
ΨΥΧΟΣΥΝΘΕΣΗ: ΑΤΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ, Β΄ ΜΕΡΟΣ, του Roberto Assagioli — Σειρά Σύνθεση & Σχέδιο Για το Μέλλον
ΜΕΤΑΛΛΑΓΗ ΚΑΙ ΕΞΙΔΑΝΙΚΕΥΣΗ ΤΩΝ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ, του Roberto Assagioli. — Σειρά Παιδεία & Ανθρώπινες Σχέσεις
Η ΑΝΑΓΚΗ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣΗΣ, του Roberto Assagioli — Σειρά Πνεύμα & Ηθική
ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΣΚΗΣΗΣ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣΗΣ, του Roberto Assagioli — Σειρά Πνεύμα & Ηθική
ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΖΩΗ, του Roberto Assagioli — Σειρά Πνεύμα & Ηθική
Η ΚΑΛΗ ΘΕΛΗΣΗ (ΒΟΥΛΗΣΗ), του Roberto Assagioli — Σειρά Πνεύμα & Ηθική
Η ΣΧΕΣΗ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣΗΣ ΜΑΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΒΟΥΛΗΣΗ, του Roberto Assagioli — Σειρά Πνεύμα & Ηθική
Η ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΩΣΗ & ΟΙ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ, ΜΕΡΟΣ Α’, του Roberto Assagioli — Σειρά Πνεύμα & Ηθική
Η ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΩΣΗ & ΟΙ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ, ΜΕΡΟΣ Β΄, του Roberto Assagioli — Σειρά Πνεύμα & Ηθική
Η ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΩΣΗ & ΟΙ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ_Μέρος Γ΄, του Roberto Assagioli — Σειρά Πνεύμα & Ηθική
Η ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΩΣΗ & ΟΙ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ_Μέρος Δ΄, του Roberto Assagioli — Σειρά Πνεύμα & Ηθική
Η ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΙΣ ΓΕΝΙΕΣ ΚΑΙ Η ΨΥΧΟΣΥΝΘΕΣΗ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΗΛΙΚΙΩΝ_Α’ μέρος, του Roberto Assagioli — Σειρά Παλιά & Νέα Εποχή
Η ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΙΣ ΓΕΝΙΕΣ ΚΑΙ Η ΨΥΧΟΣΥΝΘΕΣΗ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΗΛΙΚΙΩΝ_Β’ μέρος, του Roberto Assagioli — Σειρά Παλιά & Νέα Εποχή
Η ΣΚΟΤΕΙΝΗ ΝΥΧΤΑ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ, του Roberto Assagioli — Σειρά Θρησκεία Άνθρωπος Πνεύμα

Σχετικά άρθρα