H Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε προτάσεις για την τροποποίηση δύο υφιστάμενων νομοθετικών πράξεων του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου: την οδηγία για την αναγνώριση και το καθεστώς προσώπων που χρήζουν διεθνούς προστασίας και την οδηγία για τις διαδικασίες ασύλου.
|
Αυτές οι τροποποιήσεις ακολουθούν τις προτάσεις που υποβλήθηκαν από την Επιτροπή τον Δεκέμβριο του 2008 και το 2009 για την υλοποίηση του προγράμματος της Χάγης και του σχεδίου πολιτικής για το άσυλο[1]: την οδηγία για τις συνθήκες υποδοχής των αιτούντων άσυλο, τον κανονισμό του Δουβλίνου, τον κανονισμό Eurodac, τον κανονισμό για την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο και το κοινό ευρωπαϊκό πρόγραμμα επανεγκατάστασης. Tα προβλεπόμενα μέτρα έχουν ως στόχο να προσφέρουν υψηλότερο βαθμό προστασίας στα θύματα διώξεων, σύμφωνα με την απαίτηση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στο Σύμφωνο για τη μετανάστευση και το άσυλο. Ταυτόχρονα, αναμένεται ότι οι προτάσεις θα βελτιώσουν τη συνοχή μεταξύ των κοινοτικών πράξεων για το άσυλο, θα απλουστεύσουν και θα ενοποιήσουν τις ουσιαστικές και τις διαδικαστικές απαιτήσεις προστασίας σε όλη την Ένωση, αποτρέποντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τις περιπτώσεις απάτης και βελτιώνοντας την αποτελεσματικότητα της διαδικασίας ασύλου. Ο Αντιπρόεδρος κ. Jacques Barrot, Επίτροπος αρμόδιος για θέματα ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης, δήλωσε: «Σήμερα, η Επιτροπή προσθέτει τα τελευταία δομικά στοιχεία του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου. Παρά τη σημαντική πρόοδο που επιτεύχθηκε προσφάτως χάρη στην εφαρμογή κοινών απαιτήσεων εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των κρατών μελών. Οι προτάσεις μας αποτελούν ουσιαστικό βήμα για την επίτευξη υψηλότερων απαιτήσεων προστασίας, περισσότερο ισότιμης μεταχείρισης καθώς και μεγαλύτερης αποτελεσματικότητας και συνοχής του συστήματος».
Ειδικότερα, η πρόταση αποβλέπει: – στη διευκρίνιση ορισμένων νομικών εννοιών που χρησιμοποιούνται για τον ορισμό των λόγων προστασίας, όπως «οι φορείς προστασίας», «η εγχώρια προστασία» ή η «ιδιότητα μέλους ιδιαίτερης κοινωνικής ομάδας». Για παράδειγμα τα θέματα φύλου θα λαμβάνονται καλύτερα υπόψη κατά την εξέταση αίτησης. Οι διευκρινίσεις αυτές θα επιτρέπουν στις εθνικές αρχές να εφαρμόζουν τα κριτήρια με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα και να εντοπίζουν ταχύτερα, αφενός, τα πρόσωπα που χρήζουν προστασίας και, αφετέρου, εκείνα που δεν χρήζουν αυτής• – στην απάλειψη των διαφορών στο επίπεδο δικαιωμάτων που χορηγούνται στους πρόσφυγες και τους δικαιούχους επικουρικής προστασίας που δεν μπορούν πλέον να θεωρούνται δικαιολογημένες. Οι τροποποιήσεις αφορούν τη διάρκεια των αδειών διαμονής, την πρόσβαση στην κοινωνική αρωγή, την ιατρική περίθαλψη και την αγορά εργασίας• – στη βελτίωση της αποτελεσματικής πρόσβασης σε δικαιώματα που ήδη χορηγούνται από την οδηγία, λαμβάνοντας υπόψη τις ειδικές προκλήσεις ένταξης που αντιμετωπίζουν οι δικαιούχοι διεθνούς προστασίας. Για παράδειγμα, δεν μπορούν να ζητήσουν από τις αρχές της χώρας τους τεκμηριωμένα αποδεικτικά στοιχεία των ακαδημαϊκών και επαγγελματικών τίτλων τους. Συνεπώς, η πρόταση επιδιώκει να τους βοηθήσει να υπερβούν αυτά τα πρακτικά εμπόδια, διευκολύνοντας την αναγνώριση των τίτλων τους και την πρόσβαση τους στην επαγγελματική κατάρτιση καθώς και σε υπηρεσίες ένταξης.
Ειδικότερα, η πρόταση αποβλέπει: – στην πρόβλεψη ενιαίας διαδικασίας με τη διασφάλιση της απλούστευσης και του εξορθολογισμού των διαδικασιών ασύλου, καθώς και στη μείωση των διοικητικών βαρών των κρατών μελών• – στη διευκόλυνση της πρόσβασης στις διαδικασίες εξέτασης. Συναφείς πληροφορίες και συμβουλές πρέπει να διατίθενται σε πρόσωπα που επιθυμούν να υποβάλουν αίτηση διεθνούς προστασίας ήδη από την αρχή της παρουσίας τους στο έδαφος. Οι συνοριoφύλακες, η αστυνομία και οι άλλες αρχές που έρχονται πρώτοι σε επαφή με τα πρόσωπα που ζητούν προστασία θα έχουν σαφέστερη άποψη για τη μεταχείριση που πρέπει να τους επιφυλάττουν• – στην ενίσχυση της αποτελεσματικότητας της διαδικασίας εξέτασης των αιτήσεων. Ένα από τα σημαντικότερα μέτρα είναι η καθιέρωση γενικής προθεσμίας έξι μηνών για την ολοκλήρωση των πρωτοβάθμιων διαδικασιών. Η πρόταση προβλέπει μεταβατική περίοδο τριών ετών για να επιτραπεί στα κράτη μέλη να προσαρμοσθούν σε αυτή την προθεσμία. Επίσης, απλουστεύει και διευκρινίζει διαδικαστικές έννοιες και μηχανισμούς όπως η έννοια «της ασφαλούς χώρας καταγωγής», η υποχρέωση των αιτούντων άσυλο να συνεργάζονται με τις εθνικές αρχές ή οι ταχείες διαδικασίες. Οι τροποποιήσεις είναι απαραίτητες για τη διασφάλιση της ταχύτερης πρόσβασης στην προστασία προσώπων που όντως χρήζουν προστασίας• – στη βελτίωση της ποιότητας των αποφάσεων ασύλου. Η πρόταση ενισχύει τις δικονομικές εγγυήσεις, ιδίως για τα ευάλωτα πρόσωπα όπως τα θύματα βασανιστηρίων ή τα ασυνόδευτα παιδιά. Το προσωπικό που επεξεργάζεται τις αιτήσεις ασύλου πρέπει να διαθέτει τις κατάλληλες γνώσεις• – στη διασφάλιση της πρόσβασης των αιτούντων άσυλο σε αποτελεσματικά ένδικα μέσα σύμφωνα με τις κοινοτικές και διεθνείς υποχρεώσεις των κρατών μελών. Στην πρόταση δηλώνεται ρητά ότι τα δικαστήρια πρέπει να αναθεωρούν τις πρωτοβάθμιες αποφάσεις τόσο ως προς τα πραγματικά δεδομένα όσο και ως προς τα νομικά ζητήματα και θεσπίζει σαφείς κανόνες σχετικά με το ανασταλτικό αποτέλεσμα των προσφυγών. Οι τροποποιήσεις διασφαλίζουν τη συνεκτικότητα με την εξελισσόμενη νομολογία που αφορά το δικαίωμα υπεράσπισης, την αρχή της «ισότητας των όπλων» και το δικαίωμα αποτελεσματικής δικαστικής προστασίας. Για περισσότερες πληροφορίες: |
|
22 Οκτωβρίου 2009 |
